نهضت عاشورا و عقلانیت دینی و سیاسی ما (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

لازمه عقلانیت دینی و سیاسی ما در پاسداشت نهضت عاشورا، بازشناسی و تفکیک نقش سه متغیر مهم اهداف، روش ها و ابزارها در این نهضت است. در این زمینه ویژگی هایی چون کلیت، ثبات، جهان شمولی، تقدس، مطابقت با فطرت بشری و نصوص دینی و نیز پذیرش حداکثری اهدافِ نهضت عاشورا، جایگاه آن را در خصوص روش ها و ابزارها محوری تر می کند و حتی ماهیت و نقش آنها را تنها در پرتو اهداف معنادار می سازد. براین اساس، امر به معروف و نهی از منکر، به عنوان مهم ترین هدف دینی و سیاسی و دیگر اهداف نهضت عاشورا، ماهیت و نحوه کارکرد روش هایی چون عزاداری و ابزارهایی چون حسینیه ها و تکایا را تعیین می کنند؛ زیرا روش ها و ابزارها تنها در خدمت اهداف ارزشمندند. ضمن اینکه توجه به رابطه طولی سه متغیر شناخت، محبت و پیروی از امامان، به ویژه امام حسین(ع) در الگوگیری دینی و سیاسی از نهضت عاشورا اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا ما را از افراط در عاطفه گرایی به دور می دارد و بر اهمیت عقلانیت دینی و سیاسی مان می افزاید. نهایت اینکه، توجه به نقش هدایتگری دینی پیشوایان معصوم:، که امر به معروف از آن سرچشمه می گیرد، مهم تر از تمرکز بر طلب حاجت های دنیوی و اخروی از آنهاست. پس عقلانیت دینی و سیاسی ما ایجاب می کند هدف از امامت و نهضت عاشورا را دنبال و از آن پیروی کنیم و در این راه تنها از روش ها و ابزارهایی بهره بریم که سودمند و اثرگذار باشند؛ زیرا روش ها و ابزارها، موقت و گذرا هستند و تقدس برنمی دارند.