مطالب مرتبط با کلیدواژه

تربیت معلم


۶۱.

درآمدی به برنامهدرسی کارورزی در تربیت معلم: با تأکید بر پژوهش روایی

نویسنده:
منبع: اهبردهای نوین تربیت معلمان (تربیت معلم فکور) سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ 45 - 58

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم کارورزی پژوهش روایی تجربه عمل ورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۳۶۱
برنامهدرسی کارورزی، برنامه یادگیری فکورانه و تجربی بر مبنای صلاحیت های علمی و حرفه ای دانشجومعلمان در صحنه عمل است. کارورزی یکی از مهم ترین دروس تربیت معلم است. در این رهگذر دانشجومعلمان دانش، مهارت و نگرش معلمی را در پرتو تلفیق دانش نظری و عملی و بر مبنای محیط های واقعی آموزشی به دست می آورند. هدف مقاله حاضر این است که ضمن تبیین جایگاه درس کارورزی در عرصه تربیت معلم، به معرفی پژوهش روایی به عنوان یکی از ارکان این درس بپردازد. پژوهش روایی به توسعه تفکر فکورانه در یادگیری کلاسی و فهم عمیق تجارب آموزشی تمرکز دارد و به کاوش داستان ها و زیست آموزشگاهی دانشجومعلمان می پردازد. روایت پژوهی امکان تأمل بر نظریه های مرتبط با تدریس و یادگیری را در عمل فراهم می نماید و ضمن تشریح پدیده های آموزشی، فرصت توصیف رخدادهای نابهنگام و تفکربرانگیز را مهیا می کند. در دوره های تربیت معلم، دانشجومعلمان در فرایند کارورزی باید بتوانند با استفاده از پژوهش روایی گزارش های جمع آوری شده از کاوش موقعیت های آموزشی را به صورت روایت نقل و کدگذاری نموده و ضمن سازماندهی گزاره ها بتوانند مسائل آموزشی را تبیین نمایند. بنابراین در این مقاله جایگاه و اهمیت پژوهش روایی در برنامهدرسی کارورزی در تربیت معلم مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت.
۶۲.

اقدام پژوهی تحت تاثیر پارادایم عقلانیت تکنیکی یا معلم به عنوان پژوهنده

نویسنده:
منبع: اهبردهای نوین تربیت معلمان (تربیت معلم فکور) سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ 59 - 72

کلیدواژه‌ها: اقدام پژوهی معلم به عنوان پژوهنده دیدگاه عقلانیت تکنیکی تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۱۶
هدف پژوهش حاضر فهم ماهیت اقدام پژوهی متاثر از دیدگاه معلم به عنوان پژوهنده است. در حقیقت، در حوزه پژوهش تربیتی اقدام پژوهی ما حصل جنبشی است که در آن مرجعیت معلمان به عنوان منبع تولید دانش به رسمیت شناخته شده است. اما آنچه در بین معلمان رواج پیدا کرده است کاربرد این پژوهش به شکل یک ابزار روش شناختی برای حل مسائل موقعیتی است که این حاصل تصور معلمان از خود به عنوان مجریان برنامه های درسی از پیش طراحی شده است. چنانچه اقدام پژوهی متاثر از دیدگاه عقلانیت تکنیکی در فرایند برنامه ریزی درسی منحصرا به عنوان یک ابزار روش شناختی صرف نگریسته شود و نسبت به باورها و مفروضات نظری معلم، به عنوان پژوهشگر، خنثی عمل کند، دریچه ای برای یافتن فهم ارزشمندی از تجربیات تربیتی نخواهد گشود. از دیدگاه جان الیوت، اقدام پژوهی تجلی عمل تربیتی فکورانه معلم و در حکم فلسفه عملی است و زمینه ساز خلق نظریه و نظریه پردازی تربیتی است. مسئله ای که نگارنده در جستجوی یافتن پاسخی برای آن است این است که ماهیت پژوهش کنش پژوهی در سایه دیدگاه معلم به عنوان پژوهنده چیست؟ با این امید که پژوهش حاضر فهم تازه ای را از کنش پژوهی فراهم آورد تا روشنی بخش و هدایتگر آموزش ها در باب کنش پژوهی در مراکز تربیت معلم باشد.
۶۳.

بررسی ضرورت بکارگیری رویکرد آموزش معلم پژوهش محور در تربیت معلم

نویسنده:
منبع: اهبردهای نوین تربیت معلمان (تربیت معلم فکور) سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ 97 - 110

کلیدواژه‌ها: معلم پژوهش محور تربیت معلم تفکر آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۰۶
امروزه میزان علاقه مندی به آموزش معلم پژوهش محور در بین محققان تربیت معلم و جوامع اجتماعی تربیتی درحال افزایش است. آموزش با کیفیت بالا، بر توجه به اهمیت آموزش معلمین از سطح ابتدایی تا آموزش سطوح توسعه حرفه ای جهت کمک به به روز رسانی دانش معلمین، عمق بخشیدن به درک آنها و پیشرفت مهارتهایشان متمرکز شده است . هدف از رویکرد مبتنی بر پژوهش توسعه فرایندهای تفکر آموزشی معلم است. در این رویکرد ، مدرسه یک محیط کار ایستا نیست که معلم دانش آموزان را برای آموزش و پرورش آماده سازد، پویایی بیشتری برای تاکید بر توسعه ومدیریت خود معلم لازم است. هدف اصلی در آموزش معلمان مبتنی بر رویکرد پژوهشی تولید معلم فکور است. معلمان باید برنامه مطالعه ای داشته باشند که دارای ساختار آموزشی سیستماتیک باشد و دانش آموزان باید از این فرصت برای استدلال عملی، تصمیم گیری و حل مشکلات آموزشی استفاده کنند. به عنوان نتیجه ، اجرای برنامه های توسعه حرفه ای که بر اساس تئوری طراحی شده اند، کافی نیست. برای داشتن بهترین نتیجه ، نیاز به توسعه تجربیاتی است که بر اساس شواهد کاری ایجاد میشود. در این مقاله ما رویکرد آموزش پژوهش محور را به عنوان موضوع اصلی سازماندهی آموزش و پرورش معلمین مورد بحث قرار خواهیم داد
۶۴.

جایگاه تاریخ و فلسفه علم در تربیت معلم فکور علوم

نویسنده:
منبع: اهبردهای نوین تربیت معلمان (تربیت معلم فکور) سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ 3 - 24

کلیدواژه‌ها: تاریخ و فلسفه علم معلم علوم برنامه درسی تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۳۸۲
برنامه های درسی کنونی معلمان علوم در ایران، به دلیل تأثیر گرفتن از رویکردهای دیسیپلین محور در آموزش علم و نیز درگیر نکردن تعلیمات تربیتی با محتوی تدریس، از تربیتِ معلمانی فکور عاجز است. در این مقاله ضمن تصریح این دو اشکال جدی، از نوعی دانش جدید در تعلیمات این معلمان سخن گفته می شود که در صورت ورود به برنامه درسی، می تواند این خلأ را از بین ببرد. این دانش جدید که «تاریخ و فلسفه علم» نامیده می شود و امروزه مورد توجه و اقبال جهانی واقع شده، چیست و چگونه می تواند در برنامه درسی معلمان نقش بازی کند؟ بخش اصلی این مقاله به دنبال پاسخ گفتن به این دو سؤال اساسی است.  
۶۵.

بررسی تطبیقی آموزش پیش از خدمت معلمان، آموزش معلمان مبتدی و آموزش ضمن خدمت معلمان در ایران و چند کشور جهان

نویسنده:
منبع: اهبردهای نوین تربیت معلمان (تربیت معلم فکور) سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ 25 - 50

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم آموزش های پیش از خدمت آموزش معلمان مبتدی آموزش های ضمن خدمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷ تعداد دانلود : ۲۸۲
پیچیدگی نقش معلم و انتظارات متعدد از معلم در شرایط جدید جهانی به فعالیت هایی فراتر از گذشته مانند کارآموزی و بازآموزی نیاز دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی آموزش پیش از خدمت معلمان، آموزش معلمان مبتدی و آموزش ضمن خدمت معلمان در ایران و چند کشور جهان به منظور استخراج شباهت ها و تفاوت های آنها بوده است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است که اطلاعات آن از طریق اسناد و مدارک و گزارش های تحقیقی؛ و جستجو در شبکه جهانی اینترنت و سایت های وزارت آموزش و پرورش کشور های مورد مطالعه گردآوری شده و از طریق الگوی جرج بردی تجزیه و تحلیل شده است.    یافته های پژوهش حاکی از تنوع و تکثر شیوه های آموزش در مدل های سنتی و رویکرد های بدیل بود که به مواردی چون نیاز های آموزشی معلمان، محتوای مورد نظر، امکانات موجود، وقت و برنامه کاری آنان و سیاست های نظام آموزشی کشورها بستگی داشت. همچنین برقراری ارتباط مستمر بین نظام تربیت معلم با دانشگاه ها، مدارس و سایر نهاد های اجتماعی، برقراری ارتباط آموزش های پیش از خدمت و ضمن خدمت؛ و ایجاد هماهنگی میان نهاد های اداره کننده تربیت معلم در این کشورها، از جمله نکات برجسته در موفقیت آموزش های آنان بوده است.  
۶۶.

تربیت معلم و پژوهش روایی: به سوی تغییر پارادایم در روش های تحقیق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 3 - 28

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم پژوهش روایی پارادایم روش تحقیق چرخش روش شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۳۵۱
تربیت معلم و پدیده های مرتبط با آن در احاطه متغیرهایی است که فرصت فهم عمیق و چندلایه از آن کمتر با روش-های پژوهش اثبات گرایانه امکان پذیر می باشد. به عبارت دیگر جِنس مفاهیم مرتبط با تعلیم و تربیت از جِنسی نیست که بتوان آن ها را به صورت دقیق و عمیق از طریق روش های کمی بازنمایی و فهم نمود. بدین سان، اخیراً نظریه پردازان برنامهدرسی برای فهم پدیده های آموزشی به یک نوع تغییر جهت گیری معرفت شناختی اشاره و تآکید داشته اند که درک و افق های جدیدی میان پژوهش گران و پژوهیده ها گشوده است. با توجه به این ضرورت، هدف پژوهش حاضر این است که به تبیین جایگاه روش پژوهش روایی، به مثابه بستری در خدمت تغییر معرفت شناختی در فهم پدیده های گستره تربیت معلم بپردازد. در همین راستا، ابتدا مفهوم و تعریف روایت و پژوهش روایی ارائه و اهمیت پژوهش روایی در تربیت معلم مورد بحث قرار گرفته است. متعاقباً زمینه های پیدایش پژوهش روایی تشریح و با تحلیل چرایی تغییر پارادایم در پژوهش های گستره تربیت معلم، مواضع پارادایماتیک آن در قالب مباحث معرفت شناختی، هستی شناختی و روش شناختی بحث گردیده است.
۶۷.

مقایسه نظام های تربیت- معلم در کشورهای فنلاند، مالزی، کانادا و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۶ 24 - 43

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم فنلاند مالزی کانادا ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۹ تعداد دانلود : ۳۸۶
پژوهش حاضر مقایسه تربیت معلم در کشورهای فنلاند، مالزی، کانادا و ایران بوده است.از نظر اهداف، کاربردی؛ و از نوع مطالعات تطبیقی و در زمره روشهای مقایسهای میباشد. نتایج نشان داده است که کشورهای مورد بررسی توسعه صلاحیتهای حرفه ای معلمان را به منظور پاسخگویی به نیازهای آموزشی دورههای مختلف تحصیلی را مد نظر قرار داده اند تا دورههای مذکور نیازهای آموزشی جامعه متبوع را تامین نماید. وجه تمایز میان کشورها در اهداف دورهها نیز این است که در تربیت معلم فنلاند به تربیت معلم از دوره پیش دبستانی تا دوره متوسطه تاکید میشود؛ در تربیت معلم کانادا یکی از مهم ترین اهداف دوره توجه به روزآمد کردن دانش و کارآیی معلمان است و در مالزی توجه به خلاقیت و نوآوری و انعطاف پذیری معلمان در راستای توسعه ملی هدف مهم تربیت معلم تلقی میشود، در تربیت معلم ایران توجه به کسب دانشهای نظری مد نظر است. در تدوین اهداف در ایران و مالزی دولت و مجلس اما در فنلاند علاوه بر مجلس و دولت، از یافتههای پژوهشهای اجرایی و نیازسنجی مدارس و دانش آموزان محقق طراحی و اجرا بهره میگیرند. در کانادا علاوه بر مجلس، دولت، شورای مدارس و شورای معلمان نیز به عنوان مراجع تصمیمگیری اهداف هستند. در ایران و مالزی بر خلاف دو کشور فنلاند و کانادا صرفاً دولت و مجلس به عنوان مراجع تصمیمگیری اهداف در نظر گرفته میشوند.
۶۸.

تبیین مدل های رشد تخصص در تربیت معلم: گذر از خوگیری به خبرگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۷ 9 - 22

کلیدواژه‌ها: رشد تخصص تربیت معلم مدل یادگیری در حوزه (MDL)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۴۰۴
کسب تخصّص حرفه ای، هدفی ارزشمند در فرایند آموزش است. انجام پژوهش های بسیار در زمینه ماهیت و رشد تخصّص در چند دهه اخیر سبب تغییر درک موجود درباره این مفهوم شده است و نظریه ها و مدل های متنوعی ظهور یافته اند که راهگشای مربیان آموزشی در توسعه تخصّص حرفه ای یادگیرندگان است. بنابراین، هدف مقاله حاضر مروری تحلیلی-مقایسه ای بر این نظریه ها و مدل ها به منظور ارائه تعریفی دقیق از تخصّص و چگونگی رشد آن و استخراج دلالت هایی برای تربیت معلمان است. براساس یافته های حاصل از بررسی مقالات و کتب مرتبط با این حوزه، برخی از معروف ترین و معتبرترین این نظریه ها و مدل ها عبارت اند از: مدل «پنج مرحله ای تخصّص» دری فوز (1986) که طبق آن افراد برای رسیدن به تخصّص پنج مرحله را طی می کنند: مبتدی، پیشرفته، کاردان، خبره و متخصّص؛ مدل «دومرحله ای تخصّص» اریکسون (1991) به معنای رسیدن از مرحله بدفهمی به مرحله درک و فهم از طریق تمرین آگاهانه؛ مدل «یادگیری تجربی» دیوید کلب (1984) یا «بازاندیشی در عمل» اسکان (1987) که هردو به نقش محوری فعالیت های بازاندیشی و فراشناختی در یادگیری اشاره می کنند؛ مدل براون و همکاران (1989) با تأکید بر فعالیت اصیل موقعیتی و کارآموزی؛ نظریه لین هارت و همکاران (1995) که نظریه پردازی در عمل و تشریح نظریه را کلیدهای رشد دانش تخصّصی می داند؛ نظریه بریتر و اسکاردامالیا (1993) که حل مسئله را ابزار یکپارچه سازی دانش تخصّصی یعنی تبدیل یا گشتار دانش نظری به دانش شخصی و مهارت در نظر می گیرد و درنهایت مدل «یادگیری در حوزه» (MDL) که تغییرات کمّی و کیفی در سه مؤلفه دانش، پردازش راهبردی و انگیزش را در گذر از سه مرحله خوگیری، قابلیت و خبرگی لازمه کسب تخصّص می داند. هریک از این نظریه ها و مدل ها بر پیش فرض ها و تبیین هایی متفاوت و گاه متضاد درباره تخصّص استوار هستند. برمبنای ویژگی های مشترک مدل ها و با تأکید بر مدل یادگیری در حوزه (MDL)، به عنوان رویکردی متفاوت و جامع به تخصّص، پیشنهاد هایی آموزشی در سه حیطه توسعه دانش تخصّصی، بهبود مهارت های حرفه ای و افزایش انگیزه فردی در بافت آموزش های ویژه تربیت معلم استنباط شده است.
۶۹.

واکاوی و تحلیل فرایند پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان به منظور ارایه الگو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 127 - 152

کلیدواژه‌ها: واکاوی پذیرش دانشجو تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۴۴۵
پژوهش حاضر با هدف واکاوی و تحلیل فرایند پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان به منظور ارایه الگوی مناسب جذب دانشجو انجام شد. روش پژوهش مورد استفاده کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی و مدرسان مدعو دانشگاه فرهنگیان در سراسر کشور بودند که از بین آنها، تعداد 38 نفر(18نفر عضو هیات علمی و 20 نفر مدرس مدعو) به عنوان نمونه آماری از دو استان تهران و مرکزی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع داوطلبانه انتخاب گردیدند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای جمع-آوری داده های مورد نیاز استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه صاحب نظران، پذیرش دانشجو در دوره کارشناسی پیوسته دانشگاه فرهنگیان به خصوص برای دوره ابتدایی، جذب نخبگان فارغ التحصیل دوره کارشناسی سایر دانشگاهها برای تحصیل در دوره دو ساله کارشناسی ارشد در آموزش رشته های تخصصی به خصوص رشته های فنی و حرفه ای و علوم پایه برای معلمی دوره متوسطه دوم مناسب است. همچنین الگویی برای جذب دانشجو ارایه شد که شامل سه مؤلفه ، پذیرش دانشجوی کارشناسی پیوسته دانشگاه فرهنگیان، پذیرش دانشجوی کارشناسی پیوسته با مشارکت سایر دانشگاهها(2+2)، و پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش است. با توجه به نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که با لحاظ نمودن مؤلفه های الگوی ارایه شده برای جذب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان می توان نسبت به پذیرش داوطلبانی مستعد، توانمند، با انگیزه و علاقه مند، و برخوردار از سلامت جسمانی و روانی، برای تحصیل در دانشگاه فرهنگیان و ورود به حرفه معلمی مبادرت نمود.
۷۰.

طراحی مدل تربیت معلم آینده در نظام آموزشی ایران: براساس نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 153 - 171

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم آینده نظریه داده بنیاد نظام آموزشی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۳۵۷
مقدمه: هماهنگی با تحولات آینده و ایجاد تغییرات مثبت همگام با آن از اهداف مهم نظام های آموزشی از جمله مراکز تربیت معلم می باشد. هدف اصلی این پژوهش، طراحی مدل پارادایمی و مدل مفهومی تربیت معلم آینده در نظام آموزشی ایران بود. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل اعضا هیات علمی، معلمین و کارشناسان در زمینه تربیت معلم می باشد که شیوه انتخاب آنها هدفمند، از نوع گلوله برفی بوده است. در مجموع با 31 نفر مصاحبه شد،که شامل 10 نفر معلم، 12 عضو هیات علمی و 9 کارشناس بودند. یافته ها: داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد،که در قالب مدل پارادایمی و مدل مفهومی بدین صورت شکل گرفت. شرایط علی(انتظارات آشکار و پنهان)، مقوله کانونی(منابع انسانی، تعاملات در فراگیری اثر بخش، برنامه درسی مبتنی بر آینده پژوهی)، راهبرد (فردی، مشارکتی،آموزشی)، عوامل زمینه ای (زمان مطلوب، محتوای تاملی و نظام ارزیابی توسعه یافته)، شرایط مداخله گر(ابعاد سازمانی و روانشناختی ) و پیامدها (شایستگی آموزشی، سازمانی و ارزیابی). نتیجه گیری: مدل به دست آمده، فرایند نوآوری و اعمال تغییرات سودمند در تربیت معلم فعلی وترسیم َتربیت معلم مطلوب درآینده را منعکس می نماید. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرورخبرگان غیرشرکت کننده در پژوهش استفاده شد. در پایان بر مبنای یافته ها و نتایج به دست آمده، رهنمودهایی برای عملی شدن مدل و تعالی مراکز تربیت معلم آینده ارائه شده است.
۷۱.

تبیین بنیان های نظری، اقتضائات عملی و ویژگی های روش شناختی پژوهش روایی

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال دوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳) 61 - 82

کلیدواژه‌ها: پژوهش روایی روش تحقیق پژوهش کیفی تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۴۶۹
هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی ابعاد نظری و عمل پژوهش روایی است. امروزه با تغییر و توسعه معانی و مفاهیم مرتبط با تربیت معلم، شاهد یک نوع تغییر جهت گیری معرفت شناختی در برنامه های درسی تربیت معلم، از الگوهای فنآورانه به الگوهای فکورانه هستیم. در الگوهای فکورانه پیوندی عمیق بین نظر و عمل معلم وجود دارد، به طوری که برنامه های درسی از رهگذر تجارب و تأمات روزانه معلمان عبور می کند. شاهد این مدعا برنامه های درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان است که در آن دانشجومعلمان می بایست از طریق روایت پژوهی به توصیف، تحلیل و تسهیم تجارب روزانه خود بپردازند. در پژوهش روایی، محققان از طریق شنیدن، دیدن، زیستن، نوشتن و تفسیرکردن، داستان های مرتبط با تجارب زیسته خود و دیگران را مورد کاوش قرار می دهند. برهمین اساس با توجه به ضرورت و اهمیت موضوع و خلأ منابع فارسی مرتبط، پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش اسنادپژوهی به واکاوی ابعاد روش-شناختی رویکرد روایی بپردازد. بنابراین در پژوهش حاضر ابتدا پیشینه، ویژگی ها و عناصر کلیدی این روش بررسی شده است. در ادامه انواع روایی، مراحل انجام پژوهش، نمونه گیری، رو شهای تحلیل، فرآیند اعتباربخشی و ملاحظات اخلاقی از دید صاحبنظران تحلیل گردیده و در بخش پایانی نیز برخی انتقادات و محدودیت های پژوهش روایی مورد بحث قرار گرفته است.
۷۲.

تربیت معلم تراز نظام جمهوری اسلامی ایران براساس آموزه های قرآن کریم

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۸) 75 - 89

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم جمهوری اسلامی ایران آموزه های قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۶۴
تربیت معلم تراز نظام جمهوری اسلامی ایران، از اهداف و آرمان های بزرگ نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد. هدف این پژوهش، مطالعه تربیت معلم تراز نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس آموزه های قرآن می باشد. این پژوهش از نوع کیفی است و برای استخراج و تحلیل داده ها، از راهبرد نظریه داده بنیاد کلاسیک (گلیزر) استفاده شده است. نتایج تحلیل طی چند مرحله، کدگذاری باز، شناسایی گزاره ها و مفاهیم کلیدی، کدگذاری انتخابی، تحلیل مقوله های اصلی و فرعی و کدگذاری محوری و نظری با محوریت تربیت معلم تراز نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس آموزه های قرآن؛ تعداد 57 مفهوم کلیدی استخراج شده است. این مفاهیم در تحلیل استقرایی به 6 مقوله فرعی: ارزش ها، اهداف، مفاهیم، قلمروها، اصول و روش ها انعکاس یافته است. در ادامه 6 مقوله فرعی، 3 مقوله اصلی: چرایی، چیستی و چگونگی، تحلیل شده است. این یافته ها می تواند به عنوان الگوی مفهومی تربیت معلم تراز نظام جمهوری اسلامی براساس آموزه های قرآن کریم، مورد بهره برداری قرار گیرد.
۷۳.

دوگانه ها در حرفه ای شدن معلم

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 21 - 29

کلیدواژه‌ها: صلاحیت های حرفه ای معلمان حرفه ای معلمان مبتدی تربیت معلم حرفه ای شدن معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۹۳
حرفه ای شدن در تدریس یک فرایند مادام العمری است که در آن معلمین می بایست توانمندی هایی را کسب کنند، سطح حرفه ای شان را ارتقا بدهند، به بالاترین استانداردها برسند، و به تعالی برسند. برای ارزیابی کم و کیف این قابلیت ها و استانداردها، برخی معیارهای سنجش در حوزه تربیت معلم طراحی شده است. در این راستا، این مقاله مدلی از حرفه ای گری در معلمی را پیشنهاد می دهد که در آن معلمان به طور هم زمان مسیرهای رشد و پیشرفتی را تجربه می کنند که در آن ها ابتدا به عنوان معلم مبتدی هستند و سپس با گذر از برخی مراحل نیمه حرفه ای به صورت تدریجی به معلمی حرفه ای با توانایی بالا تبدیل می شوند. برای درک بهتر، نقطه آغازین و پایانی بر روی یک پیوستار نمایش داده می شود تا تصویر دقیق تری از فرایند پیشرفت حرفه ای شدن ارائه شود. این مدل مفهومی از حرفه ای شدن می تواند معلمان آینده را به یک چارچوب تحلیلی مسلح کند تا افق دیدشان را وسعت ببخشند و توجه و تلاششان را به سمت توسعه صلاحیت های حرفه ای معطوف کنند و از یک سمت این پیوستار فاصله گرفته و به سمت دیگر حرکت کنند.
۷۴.

بررسی میزان صلاحیت های حرفه ای مبتنی بر دیدگاه سازنده گرایی دبیران زن دوره متوسطه دوم شهر همدان

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 45 - 56

کلیدواژه‌ها: سازنده گرایی دوره متوسطه صلاحیت های حرفه ای معلم تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۲۱۷
هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان صلاحیت های حرفه ای دبیران زن دوره متوسطه دوم شهر همدان بر اساس دیدگاه سازنده گرایی می باشد. این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این مطالعه را دبیران زن دوره متوسطه دوم شهر همدان تشکیل داده اند. با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بر اساس جدول مورگان تعداد 150 نفر از دبیران انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 0/75 محاسبه شد. یافته ها نشان داد که دبیران از صلاحیت های حرفه ای سازنده گرایی برخوردارند. در حالی که نتایج سؤالات مصاحبه نشان داد دبیران از صلاحیت های حرفه ای مبتنی بر سازنده گرایی برخوردار نیستند. همچنین نتایج یافته ها نشان داد مراکز آموزش عالی نقش مؤثری در تربیت معلمان سازنده گرا نداشتند.
۷۵.

شناسایی آسیب ها و کارکردهای برنامه درسی کارورزی از دیدگاه دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان: یک مطالعه موردی در گروه های علوم پایه

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم پایه دوره چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۳) 44 - 57

کلیدواژه‌ها: کارورزی تربیت معلم علوم پایه دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۵۵۵
هدف پژوهش حاضر شناسایی آسیب ها و کارکردهای حاصل از اجرای برنامه درسی کارورزی در گروه های علوم پایه دانشگاه فرهنگیان است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان ورودی سال 1393 رشته های علوم پایه مرکز آموزش عالی شهید شرافت تهران (145 نفر) تشکیل دادند به عنوان نمونه هم انتخاب شدند. سپس 38 سوال در 7 معیار اصلی شامل ارزیابی دانشگاه فرهنگیان، اساتید کارورزی عمومی، اساتید کارورزی تخصصی، مدارس پذیرنده کارورز، معلمان راهنما، خود کارورزان و ارزیابی ادارات آموزش و پرورش طراحی شد و یک سوال مربوط به رشته تحصیلی پرسیده شد که توسط اساتید علوم تربیتی و متخصص مورد تایید قرار گرفت و پرسشنامه 5 گزینه ای بر اساس طیف لیکرت شکل گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای، t زوجی و آنالیز واریانس یک راهه انجام شد. بررسی نتایج نشان داد که همه عوامل دخیل در امر کارورزی نامبرده موفقیت زیادی نداشته اند و در مرز نامطلوب هستند و بیشترین آسیب از سوی ادارات آموزش و پرورش و کمترین آسیب از طرف دانشجویان کارورز بوده است. همچنین نتایج در مقایسه بین رشته های علوم پایه نشان داد که بیشترین آسیب را گروه زیست شناسی و کم ترین آسیب را گروه فیزیک متحمل شده اند.
۷۶.

آینده پژوهی در تربیت معلم با رویکرد دانش و فناوری از دید هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فارس

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 60 - 70

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی تعلیم و تربیت تربیت معلم دانش و فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۴۰
این پژوهش ضمن بررسی و تحلیل گذشته تربیت معلم، با استفاده از تجربیات گذشته، تاریخچه تربیت معلم و تجربیات به ظهور فناوری و تأثیر آن در نظام آموزشی می پردازد و با نگاهی جامع، چشم اندازی مهم را به ارمغان می آورد. نوید دوره ای تازه در تربیت معلم را می دهد که ابزار علمی و عملی لازم را مشخص می کند. این پژوهش بررسی میزان استفاده از دانش و فناوری و اهمیت آموزش الکترونیک باهدف شناسایی آینده (آینده پژوهی) در تربیت معلم است. روش پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی بوده و دانشجویان بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جامعه آماری این پژوهش 285 نفر از دانشجو معلمان استان فارس بوده که 145 دانشجو معلم پسر و 140 دانشجو معلم دختر دانشگاه فرهنگیان استان فارس را تشکیل می داد. در تجزیه وتحلیل اطلاعات این پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و استنباطی (آزمون t) با استفاده از نرم افزار spss استفاده گردید. همچنین در این پژوهش از آلفای کرونباخ نیز محاسبه شده است. نتایج به دست آمده نشان داد در صورت استفاده از فناوری های نوین آموزشی در دانشگاه فرهنگیان، دانشجو معلمان را به عنوان یادگیرندگان مادام العمر معرفی می کند و علاقه این دانشجویان را پس از تحصیل به استفاده از رویکردهای فناورانه تشویق می کند که این خود زمینه ساز تفکر انتقادی و خلاق در دانش آموزان می شود.
۷۷.

مقایسه تطبیقی مؤلفه های شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم در ایران، آمریکا و انگلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 30 - 48

کلیدواژه‌ها: شایستگی داوطلبان تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۹
هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی مؤلفه های شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم در ایران و کشورهای آمریکا و انگلستان صورت گرفته است. این پژوهش در زمره مطالعات کیفی و به روش تحلیل مضمون است. و برای تجزیه و تحلیل مقایسه ای از شیوه ی تطبیقی جرج برودی استفاده گردید.داده های پژوهش از طریق مطالعه ی کتاب و بررسی اسناد و مدارک با کمک از نرم افزار MAXQDApro12 جمع آوری شده است. جامعه پژوهش شامل متون و مقالات ایران و کشورهایی که در زمینه موضوع شناسایی شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم اقداماتی داشتند. ایران و کشورهای انگلستان و آمریکا به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. در مجموع 40 مضمون پایه، 4 مضمون سازمان دهنده اصلی و 16 مضمون سازمان دهنده فرعی برای مضمون فراگیر شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم شناسایی شد. مؤلفه های کشور انگلستان 23 مورد، آمریکا 22 مورد و جمهوری اسلامی ایران 33 مورد است. یاقته های پژوهش نشان داد بین مؤلفه های شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم در کشور ایران و کشورهای مورد مطالعه، شباهت نسبتأ زیادی وجود دارد. همچنین با استفاده از جبر بولین 27 مؤلفه ارزشمند برای شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم پیشنهاد شد. در نتیجه شایستگی داوطلبان ورود به تربیت معلم شامل چهار دسته مضمون سازمان دهنده اصلی تحت عنوان: 1- ویژگی جامعه پذیری 2- میزان آمادگی برای ورود به تربیت معلم 3- ویژگی های شخصیتی و روان شناسی4- ویژگی های تحولی شناسایی گردید. با استفاده از روش هولستی پایایی این مرحله 94/. محاسبه گردید
۷۸.

بررسی وضعیت کارورزی در تربیت معلم تاجیکستان (مطالعه موردی: دانشگاه آموزگاری صدرالدین)

نویسنده:
منبع: مطالعات کارورزی در تربیت معلم سال اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 35 - 54

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم تاجیکستان کارورزی برنامه ریزی درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۶۵
آموزش وپرورش از بنیادی ترین ارکان هر کشور و دولتی است که می تواند زمینه ساز توسعه هر جامعه ای باشد. معلمان، نیروی انسانی این رکن مهم بوده،که مهم ترین و باارزش ترین سرمایه آموزش وپرورش در هر کشوری محسوب می شوند. معلمان باکیفیت و خلاق هستند که می توانند با استفاده از به کارگیری روش های نوین و تربیت دانش آموزان متفکر و منتقد، زمینه جهش یک جامعه در زمینه های مختلف، از صنعتی تا فرهنگی و هنری را ایجاد نمایند. این مسئله باعث می شود که دولت ها در تلاش باشند تا افراد با صلاحیت و شایسته ای را ابتدا انتخاب و بعد از آموزش، آن ها را به عنوان معلم وارد بدنه آموزش وپرورش نمایند. مؤسسات، دانشگاه ها و کالج های تربیت معلم، مسئول، آموزش معلمین در سرتاسر دنیا هستند که کیفیت این مؤسسات نقش به سزایی در رشد جامعه خواهد داشت. یکی از مراحلی که معلمین در مرحله آموزش، قبل از شروع کار در مدارس باید بگذرانند، دوره کارورزی است که از مهم ترین دروس مؤسسات تربیت معلم است. در این پژوهش نگارنده دوره کارورزی دانشجویان معلمی کشور تاجیکستان را موردبررسی قرار داده است و  توضیحاتی در مورد کشور تاجیکستان، میزان هزینه های آموزشی در این کشور، نهاد متولی آموزش وپرورش در تاجیکستان و تاریخچه تربیت معلم آورده شده است.
۷۹.

تحلیل مفهومی تربیت معلم فکور با نقدها و چالش های آن در دانشگاه فرهنگیان

نویسنده:
منبع: مطالعات کارورزی در تربیت معلم سال اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 91 - 118

کلیدواژه‌ها: کارورزی معلم فکور تربیت معلم دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
پژوهش حاضر باهدف تحلیل مفهومی تربیت معلمِ فکور با نقدها و چالش های آن در دانشگاه فرهنگیان استان اردبیل انجام شده است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل مفهومی با رویکرد مفهوم پردازی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجو معلمان رشته علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی در سال تحصیلی 96-97 بود که بر اساس اهداف پژوهش، 20 نفر از دانشجو معلمان به روش هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. بر همین اساس، محققان سعی نموده اند تا مفهوم تربیت معلمِ فکور را با دیدی انتقادی و با استفاده از پژوهش های موجود و تجارب زیسته دانشجو معلمان و خود زیسته محققان به ترتیب تحلیل، نقد و بررسی، برداشت و تفسیر نمایند. یافته ها حاکی از آن است که تربیت معلم فکور با رهنمودهایی همچون؛ برنامه درسی کارورزی فکورانه، طراحی فعالیت های یادگیری، تسلط دانشجو معلمان به فاوا و اهتمام ویژه به تربیت هنری با موانع متعددی همراه بوده است که نیازمند راهکارهای برون رفت مناسب است.  درنتیجه، احساس می گردد برنامه تربیت معلم فکور زمانی محقق خواهد شد که دانشگاه فرهنگیان به دنبال رسالتِ یادگیری مادام العمر بافهم رویکرد معلمِ فکور باشد.
۸۰.

رویکرد سازنده گرایی و برنامه درسی کارورزی دانشگاه فرهنگیان

نویسنده:
منبع: مطالعات کارورزی در تربیت معلم سال اول بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ 9 - 30

کلیدواژه‌ها: کارورزی ساخت گرایی هویت حرفه ای برنامه درسی تربیت معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۹ تعداد دانلود : ۴۷۰
فرض اساسی نظریه ساخت وساز گرایی، این است که دانش و یادگیری ماهیت بناشدنی دارند. در این دیدگاه، روش پژوهش روایی، شیوه تولید دانش از امور غایب است و به فرد کمک می کند پیچیدگی های زندگی خود و دیگران را درک کند. تربیت معلم بر اساس اسناد تحولی، فرآیند تعاملی زمینه ساز تکوین و تعالی پیوسته هویت حرفه ای معلمان بر اساس نظام معیار اسلامی است. این فرآیند مبتنی بر برنامه درسی یکپارچه شایستگی محور، معطوف به فراهم نمودن فرصت های مناسب جهت کسب و ارتقای شایستگی های عام، مشترک و تخصصی موردنیاز دانشجو معلمان برای درک و اصلاح مداوم موقعیت خود و متر بیان در نظام تربیت رسمی و عمومی می باشد. حلقه اتصال دو عنصر اساسی و بنیادین هویت معلمی؛ یعنی وحدت یافتگی و پویائی با رویکرد تلفیقی تمامی دروس، با تمرکز بر یک فرصت بی مانند همچون کارورزی پیگیری می شود که از نگاه برنامه ریزان دانشگاه فرهنگیان، پیونددهنده آموزش های متنوع و متعدد و منفکی است که در دروس مختلف به دانشجو معلمان عرضه می شود.  در این نوشتار برای فهم منسجم تر از آموزش کارورزی مبتنی برساخت و ساز گرایی بر مبنای زمینه ی نظریه این رویکرد، هفت مقوله: آرمان های تربیتی، تلقی نسبت به فرآیند یادگیری، یادگیرنده، فرآیند آموزش، محیط یادگیری، نقش معلم و چگونگی ارزشیابی آموخته ها موردتوجه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در کارورزی جدید، تفاوت هایی از حیث مقاصد و منطق کار، نظریه های پشتیبان، روش ها و فرصت های یادگیری و تجربه آموزی با آنچه در کارورزی گذشته تربیت معلم دنبال می شد، وجود دارد.