مطالب مرتبط با کلیدواژه

گردشگری پایدار


۴۱.

واکاوی معیارهای اقتصادی گردشگری پایدار شهری (مطالعه موردی: رودخانه زرجوب شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 129 - 140

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار گردشگری شهری توسعه پایدار رودخانه زردجوب رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۶۶۶
طی چند دهه اخیر، بی توجهی به رودخانه زرجوب در شهر رشت، تخریب محیط زیست و غفلت از پتانسیل های اقتصادی آن، پیامدهای ناگواری را به دنبال داشته است. به دلیل اینکه این رودخانه واجد پتانسیل های متعددی جهت توسعه گردشگری به عنوان یک منبع پایدار اقتصادی است، با انتخاب آن به عنوان مطالعه موردی، هدف این پژوهش ارزیابی معیارهای اقتصادیگردشگری پایدار در نظر گرفته شده است. با روش توصیفی–تحلیلی و به منظور ارزیابی وضعیت موجود رودخانه بر اساس معیارهای اقتصادیگردشگری پایدار از 400 شهروند، 25 متخصص بومی و 20 مسئول شهری نظرخواهی و وضعیت هر معیار بر اساس نمره میانگین محاسبه شده است. معیار «میزان جذب سرمایه خارجی» با میانگین 05/1 و معیار «قیمت زمین» با میانگین 80/2 به ترتیب پایین ترین و بالاترین امتیاز را در بین معیارهای اقتصادی دارند. در واقع تمامی معیارها در وضع موجود پایین تر از حد متوسط هستند. در مرحله بعد راهبردهای منتج از سوات با روش تاپسیس رتبه بندی و به منظور وزن دهی معیارها با روش آنتروپی شانون و امتیازدهی به راهبردها بر اساس معیارها از 25 متخصص بومی نظرخواهی شده است. در بین معیارها، معیار «تمایل شهروندان به مشارکت مالی» با وزن 2772/0، در رتبه اول به لحاظ میزان تأثیرگذاری بر اولویت بندی راهبردها قرار دارد و در بین راهبردها، راهبرد «برنامه ریزی در راستای اعتمادسازی و افزایش تمایل شهروندان به مشارکت مالی در بخش گردشگری» با بالاترین ضریب نزدیکی به گزینه ایده آل (622/0) در اولویت اول است.
۴۲.

شناسایی عوامل تاٌثیرگذار در توسعه گردشگری پایدار شهری با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری ( ISM ) مالعه موردی: شهر خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۶ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 121 - 134

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار گردشگری گردشگری پایدار مدل ساختاری تفسیری ISM شهر خرم آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۴۶۵
گردشگری یک فعالیت پویا، متنوع، پاکیزه و نیز یکی از بخش های رشد یابنده در سیستم اقتصاد ملی به شمار می رود، گردشگری به عنوان فعالیتی چند وجهی دارای اثرات مثبت از قبیل اشتغال زایی، کسب درآمد، جذب ارز و همچنین تقویت زیرساخت ها است و پس از صنعت نفت و خودروسازی سومین منبع درآمدزای جهان است. صنعت گردشگری در ایران با وجود پتانسیل مناسب، نتوانسته به سهم قابل قبولی در محاسبه درآمد ملی دست یابد، شهر خرم آباد یکی از مناطق پر جاذبه، دارای پتانسیل ها و میراث ارزشمند گردشگری به عنوان پایلوت توسعه پایدار گردشگری و دارای شناسنامه جهانی، امکانی مناسب برای توسعه پایدار شهری بر پایه گردشگری پدید آورده است، هدف مقاله، تحلیل عوامل موٌثر در توسعه پایدار گردشگری در شهر خرم آباد در راستای کمک به توسعه صنعت توریسم و تبدیل شهر به یک مقصد گردشگری بین المللی پایدار و رقابتی می باشد. روش پژوهش، بر اساس هدف، کاربردی و از نوع توسعه ای استراتژیک می باشد در این مقاله، ابتدا عوامل تأثیرگذار بر گردشگری خرم آباد لیست شدند، اهمیت نسبی عوامل کلیدی استراتژیک موجود به روش دلفی و با نظر کارشناسان تعیین گردیدند و 14 عامل با اهمیت بیشتر در توسعه گردشگری در شهر خرم آباد، انتخاب شدند. سپس با استفاده از متدولوژی تحلیلی نوین، تحت عنوان "مدل سازی ساختاری تفسیری" (ISM ) روابط بین این عوامل تعیین و بصورت یکپارچه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و ضمن بررسی ارتباط و تعیین توالی عوامل موثر در گردشگری شهر خرم آباد، عواملِ مذکور سطح بندی شدند.
۴۳.

برنامه ریزی تقویت زیرساخت های اقتصادی شهر با تأکید بر گردشگری پایدار(مطالعه موردی: شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۵ 35-50

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی توسعه اقتصادی شهر گردشگری پایدار تحلیل شبکه اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۴۰۲
در عصر حاضر، صنعت گردشگری یکی از ارکان توسعه پایدار است و به عنوان ابزاری قدرتمند دربردارنده تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که ضمن جلب مشارکت جامعه محلی در توسعه اقتصاد ملی با پتانسیل حفظ و حمایت از منابع طبیعی، باعث پایداری محیطی می شود. امروزه سیاست توسعه پایدار گردشگری، رویکردی عمومی است که دولت ها به آن توجه کرده اند تا گردشگری از لحاظ بوم شناختی در بلندمدت ، مقبول و از لحاظ مالی مفید و نویدبخش جوامع محلی باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف برنامه ریزی توسعه پایدار گردشگری در شهر اردبیل انجام شده است. روش پژوهش براساس هدف، کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد استفاده در پژوهش از نوع اسنادی و میدانی است. برای دستیابی به مهم ترین نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده توسعه گردشگری پایدار شهری، از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با ۸۰ نفر از خبرگان گردشگری شهری، استراتژی های مؤثر ترغیب کننده و بازدارنده توسعه گردشگری پایدار تدوین گردید. سپس با استفاده از مدل تحلیل شبکه ( ANP )، وزن دهی و اولویت بندی شدند. در نهایت براساس مهم ترین نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده، مناسب ترین استراتژی های توسعه گردشگری پایدار شهر اردبیل استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان می دهند که در بین نیروهای ترغیب کننده توسعه پایدار گردشگری شهر، اشتغال زایی و در بین نیروهای بازدارنده توسعه پایدار گردشگری شهر، عدم استفاده از مدیریت پایدار در بخش گردشگری شهری، اولویت را کسب کرده اند. همچنین به ازای مهم ترین نیروهای ترغیب کننده و بازدارنده توسعه گردشگری شهر، هفت استراتژی مشخص تدوین گردید که در بین استراتژی های ارائه شده، استراتژی بهره گیری بهینه و هدفمند از افزایش انگیزه مسافرت در بین مردم در جهت بهره برداری از جاذبه ها و فر ا ورده های گردشگری به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای مردم شهر اردبیل به عنوان بهترین استراتژی انتخاب شد. همچنین در این تحقیق، الگوی فضایی عناصر گردشگری شهر اردبیل با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) موردبررسی قرار گرفت و مشخص شد که فضای گردشگری شهر اردبیل تحت تأثیر فضای تاریخی شهر (بافت قدیم) قرارگرفته و بخش مرکزی شهر (منطقه ۱) را پوشش می دهد
۴۴.

تأثیر توانمندسازی بر حمایت ساکنان از توسعه گردشگری منطقه گردشگری کمردوغ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۳) 151-168

کلیدواژه‌ها: اثرات گردشگری توانمندسازی گردشگری پایدار نگرش منطقه گردشگری کمردوغ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۶۶۹
توانمندسازی ساکنان مناطق گردشگری برای تضمین موفقیت و توسعه گردشگری پایدار الزامی است. توانمندسازی می تواند نگرش افراد را نسبت به اثرات مثبت و منفی گردشگری تحت تأثیر قرار دهد. به علاوه تحقیقات نشان می دهد که افراد در صورتی از توسعه گردشگری حمایت می کنند که نگرش آن ها نسبت به منافع و اثرات مثبت گردشگری بیشتر از هزینه ها و اثرات منفی آن باشد. از این رو انتظار می رود توانمندسازی بتواند حمایت از توسعه گردشگری را تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین هدف این مطالعه بررسی تأثیر ابعاد توانمندسازی بر نگرش ساکنان منطقه گردشگری کمردوغ در استان کهکیلویه و بویراحمد نسبت به اثرات گردشگری و حمایت از توسعه است. جمعیت مورد مطالعه شامل ساکنان منطقه گردشگری کمردوغ بودند که نمونه تحقیق با استفاده از جدول مورگان (220= n ) تعیین شد و با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جهت تأیید روایی پرسش نامه از اعضای هیأت علمی و برای بررسی پایایی آن از ضریب آلفا کرونباخ (91/0- 71/0) استفاده شد. برای بررسی تأثیر ابعاد توانمندسازی بر نگرش ساکنان منطقه از رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد سود اقتصادی شخصی و سه بعد دیگر توانمندسازی (اجتماعی، روانی و محیطی) توانسته اند متغیر نگرش نسبت به تأثیرات مثبت گردشگری را تحت تأثیر قرار دهند. این متغیرها میزان قابل توجهی (51 درصد) از واریانس نگرش نسبت به اثرات مثبت را پیش بینی کرده اند. همچنین نتایج نشان داد سود اقتصادی شخصی و توانمندسازی سیاسی دو عامل مؤثر بر نگرش افراد به اثرات منفی گردشگری بوده اند. این متغیرها 28 درصد از واریانس نگرش نسبت به اثرات منفی را پیش بینی کرده اند. همچنین نتایج تحقیق در مورد عوامل مؤثر بر حمایت از توسعه گردشگری نشان داد اثرات مثبت گردشگری و همچنین توانمندسازی های روانی، اجتماعی و سیاسی تأثیر قابل توجهی بر حمایت ساکنان از توسعه گردشگری داشته اند. این متغیرها مجموع 47 درصد از واریانس حمایت از توسعه گردشگری را برآورد کرده اند.
۴۵.

برنامه ریزی توسعه گردشگری پایدار: شناسایی عناصر پایه و ارزیابی وضعیت مطالعه موردی: شهرستان بجنورد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 111 - 126

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار معیارها و شاخص ها عناصر تحلیل سلسله مراتبی شهرستان بجنورد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۴۰۳
صنعت گردشگری با ابعاد اقتصادی، فرهنگی اجتماعی و زیست محیطی زندگی بشر به شکل پیچیده ای در ارتباط بوده و به تدریج به ابزار شناخت و آگاهی از زندگی مردمان، شناخت جهان پیرامون و غنای بینش و نگرش آدمیان به مفاهیم زندگی تبدیل شده است. شهر بجنورد شرایط ویژه ای برای بهره مندی از مزایای گردشگری دارد؛ اما تاکنون از این فرصت ها درزمینه توسعه گردشگری پایدار به نحو شایسته و مطلوبی بهره نبرده است؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین معیارها و شاخص های گردشگری پایدار و در ادامه اولویت بندی عناصر گردشگری شهرستان بجنورد است تا اقدامات مؤثر درزمینه برنامه ریزی توسعه گردشگری پایدار شناسایی و تبیین شود. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. نرم افزارهای استفاده شده در این پژوهش، Spss و Expert Choice است که نتایج به دست آمده از آنها درباره اقدامات واجد اولویت، معیارهای «ایجاد و پررنگ کردن عامل جذابیت در عناصر گردشگری شهرستان»، «عوامل اقتصادی محرک گردشگری» و «برنامه ریزی و سرمایه گذاری درزمینه زیرساخت های لازم برای گردشگری» را به ترتیب با وزن نسبی 0.36، 0.27 و 0.171 مشخص کرد. همچنین ارزیابی عناصر گردشگری شهرستان بجنورد نشان می دهد در دسته عناصر طبیعی، پارک بابا امان و روستای اسفیدان با امتیازات 0.104 و 0.072 و در دسته عناصر فرهنگی، مجموعه فرهنگی تفریحی بش قارداش، عمارت و آیینه خانه مفخم، کاروانسرای سبزه میدان، حسینیه جاجرمی و موسیقی محلی به ترتیب با امتیازات 0.064، 0.060، 0.058، 0.053 و 0.046 به مثابه عناصر پایه در گردشگری شهرستان بجنورد مطرح اند که می توانند زمینه ساز تحقق گردشگری پایدار در بستر مدنظر باشند. درنهایت با برنامه ریزی و هدایت سرمایه ها و برنامه های عمرانی، امکان بهره برداری از این عناصر به منزله فرصتی برای تحقق توسعه و رونق گردشگری پایدار شهرستان بجنورد فراهم می شود.
۴۶.

تدوین مدل بهینه جهت ارزیابی الزامات گذار به امنیت در گردشگری پایدار (موردمطالعه: استان قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۴ 161 - 190

کلیدواژه‌ها: امنیت گردشگری پایدار مدل بهینه استان قزوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۳۵۹
امنیت به معنای توان جامعه در حفظ و بهره گیری از فرهنگ و ارزش های جامعه است. برای رسیدن به امنیت در مقوله گردشگری پایدار، پنج محور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، انتظامی و زیست محیطی مطرح هستند. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تبیین شاخص ها و معیارهای مناسب در ارزیابی الزامات امنیتی با رویکرد گردشگری پایدار در استان قزوین و تبیین این الزامات به عنوان حلقه های گم شده در تأمین و هدایت امنیت در جذب گردشگر و ارائه یک چارچوب روش شناسی نوین با نظرسنجی از کارشناسان و نخبگان علمی به روش دلفی با پاسخ به این پرسش می باشد که کدام شاخص امنیتی از اعتبار بیشتری برخورداراست و اینکه فرآیند طراحی شاخص ها و معیارهای مناسب امنیتی چیست؟ روش انجام این پژوهش مبتنی بر روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و استفاده از روش ترکیبی کیفی و کمی است. در ارتباط با تحلیل متوسط ارزش شاخص های انتخاب شده شاخص های امنیت اجتماعی با (۱۲/۸) امتیاز از اعتبار بیشتری در بین مؤلفه های امنیتی در گردشگری پایدار برخوردار است. شاخص های امنیت فرهنگی، (۹۸/۷) شاخص های زیست محیطی، (۸۷/۷) شاخص های اقتصادی، (۸۴/۷) و در نهایت شاخص انتظامی با (۷۹/۷) درصد از کل امتیازها در رتبه های بعدی قرار دارند.
۴۷.

تدوین استراتژی توسعه گردشگری پایدار با رویکرد مدلسازی ساختاری- تفسیری مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۶ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 75 - 88

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار استراتژی مدل سازی تفسیری - ساختاری منطقه 12 شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۳۹۶
صنعت گردشگری امروزه به عنوان بزرگ ترین صنعت خدماتی در جهان شناخته می شود. چراکه علاوه بر ارتقاء ابعاد اقتصادی بر گسترش عدالت اجتماعی و تقویت هویت ملی نیز تأثیرگذار است. دراین بین گردشگری شهری یکی از گرایش های اساسی صنعت گردشگری است که به دلیل وجود جاذبه های تاریخی و فرهنگی متنوع و ارزشمند شهرها از اهمیت زیادی برخوردارند. پژوهش حاضر باهدف تدوین استراتژی توسعه گردشگری پایدار شهری در منطقه 12 شهر تهران با رویکرد مدل سازی ساختاری - تفسیری می باشد. این پژوهش ازنظر روش توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. برای تدوین استراتژی توسعه گردشگری پایدار (منطقه 12 شهر تهران) با استفاده ازنظرات خبرگان شامل اساتید دانشگاهی و مراکز پژوهشی از طریق روش دلفی عوامل تعیین شناسایی شدند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از مدل سازی تفسیری- ساختاری ISM بهره گرفته شده است. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان آشنا با صنعت گردشگری در استان تهران تشکیل می دهند و از 18 نفر از خبرگان در دسترس به عنوان نمونه استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که عامل های تدوین سیاست های کلی و منطقه ای روشن در حوزه گردشگری جهت جذب گردشگر، ارتقاء سطح فرهنگ مردم در راستای برخورد و پذیرش گردشگر، افزایش سطح امنیت عمومی جامعه از تأثیرگذارترین عوامل توسعه گردشگری پایدار در منطقه به حساب می آیند.
۴۸.

ارزیابی ابعاد زیست محیطی مؤثر بر تحقق گردشگری پایدار (مطالعه موردی: رودخانه زرچوب شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۷ 289 - 323

کلیدواژه‌ها: تحلیل سلسه مراتبی توسعه پایدار گردشگری پایدار ویکور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۵۱۱
استفاده ناپایدار از میراث طبیعی، به نابودی آن ها می انجامد. امروزه، رودخانه ها به عنوان یکی از حیاتی ترین میراث طبیعی مورد استفاده ناپایدار قرار گرفته اند. به طورکلی، رودخانه ها توانایی جذب گردشگر در بلندمدت را دارند. ازاین رو، رویکرد گردشگری پایدار می تواند به بهبود شرایط رودخانه ها و درعین حال جذب گردشگر کمک کند. با روش توصیفی – تحلیلی و هدف تحلیل ابعاد زیست محیطیمؤثر بر تحقق گردشگری پایدار، رودخانه زرجوب واقع در شهر رشت ارزیابی شد. سپس، از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نظرخواهی از 25 کارشناسان بومی میزان اهمیت معیارها و زیرمعیارهای زیست محیطی تعیین شد. به منظور بررسی وضعیت موجود رودخانه زرجوب بر اساس معیارها و زیرمعیارها از آمار و اطلاعات موجود و ابزار پرسشنامه کمک گرفته شد. در این راستا، از 400 شهروند، 25 کارشناس بومی و 20 مسئول شهری نظرخواهی شد. تحلیل های آماری با SPSS انجام شد. سپس، از برآیند میزان اهمیت و وضعیت موجود معیارها و زیرمعیارها، تحلیل یکپارچه صورت گرفت. همه معیارها و زیرمعیارها در ناحیه دو، سه و چهار قرار گرفتند. معیارهای موجود در ناحیه دو به دلیل میزان اهمیت بالا و وضعیت موجود نامطلوب، در تحقق گردشگری پایدار تأثیرگذارترند.راهبردهای منتج از سوات بر اساس معیارها و زیرمعیارها و با کمک 25 کارشناس بومی بر اساس روش ویکور رتبه بندی شدند. از میان راهبردهای ارائه شده، راهبرد "تقویت بعد گردشگری رودخانه در تمام فصول بر اساس اصول پایداری" به لحاظ اهمیت رتبه اول را کسب کرده است.
۴۹.

تحلیلی بر توزیع فضایی خدمات گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال پنجم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 31 - 43

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی گردشگری پایدار شاخص های گردشگری مناطق شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۴۲۶
شهرها دارای جاذبه های گردشگری فراوان می باشند و همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می نمایند. لذا بررسی و تحلیل فضایی امکانات گردشگری موجود در سطح مناطق شهری اصفهان باعث می شود تا عدم تعادل در توزیع امکانات گردشگری بهتر مشخص شود و برنامه ریزی جهت توزیع عادلانه ی آن ها و دسترسی تمام افراد جامعه به خدمات مورد نظر، به نحو مطلوبی محقق گردد. هدف اصلی پژوهش، بررسی نحوه توزیع فضایی خدمات گردشگری در مناطق شهری می باشد. جامعه ی آماری پژوهش را، مناطق چهارده گانه ی شهر اصفهان تشکیل می دهد. این پژوهش از نوع توسعه ای-کاربردی و روش آن «توصیفی-کمی و تحلیلی» می باشد. در این پژوهش 39 شاخص با روش تحلیل عاملی خلاصه شده و به 8 عامل تقلیل یافته و سپس میزان اثرات هر یک از عامل ها در توسعه ی خدمات گردشگری مناطق مشخص و در نهایت جهت سطح بندی مناطق با استفاده از مدل موریس مناطق در پنج گروه (بسیار برخوردار، برخوردار، متوسط، محروم، بسیار محروم)سطح بندی شده اند. از طریق ایجاد رابطه ی رگرسیونی بین عوامل تأثیر گذار و درجه برخورداری، عامل هایی که در افزایش سطوح توسعه ی خدمات گردشگری مناطق مؤثرند مشخص گردید. نتایج نشان می دهد که، توزیع امکانات گردشگری در مناطق شهری اصفهان متعادل نیست و حاکی از تمرکز این خدمات در برخی از مناطق شهری است. به طوری که از مجموع 14 منطقه شهری، منطقه 6 با درجه 99/0 در سطح بسیار برخوردار و مناطق 8 و 14 به ترتیب با درجه 23/0 و 18/0 در سطح بسیار محروم قرار گرفته اند.
۵۰.

بررسی و تحلیلی بر نقش و جایگاه آئین های بومی و سنتی در توسعه پایدار گردشگری روستایی (مورد مطالعه: منطقه سوادکوه در استان مازندران )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 87 - 105

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار گردشگری گردشگری فرهنگی گردشگری روستایی آئین های بومی و سنتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۷۴۸
امروزه شکلی نوین از توریسم با عنوان توریسم فرهنگی و روستایی تجسم یافته است. با علم به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر در قالب طرح پژوهشی، به مطالعه این مهم در محدوده مورد اشاره پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش که بر مطالعه موردی استوار است، توصیفی و تحلیلی می باشد که جهت دسترسی به داده های تحلیلی مورد نیاز با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی به مطالعه پرداخته شده است. نتایج این مطالعه که با استفاده از نرم افزار تحلیلی SPSS و آزمونهای مختلف آماری به دست آماده است، نشان می دهد که امروزه آئین های بومی و سنتی فراوانی در محدوده مورد مطالعه وجود دارد که با توجه به استقبال و ذهنیت مردم محلی، زمینه های واقعی توسعه پایدار گردشگری روستایی را می تواند ایجاد نماید. البته در این مسیر، مسائل و مشکلاتی نیز شناسایی شده است و جهت کاهش آن برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری نیز پیشنهاد گردیده است.
۵۱.

تأثیر مدیریت استراتژیک تالاب بر گردشگری پایدار منطقه مطالعه موردی: تالاب انزلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 175 - 189

کلیدواژه‌ها: مدیریت استراتژیک گردشگری پایدار مدل SWOT تالاب انزلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۵۲
این نوشتار، به فاصله وضع موجود (مدیریت کنونی تالاب انزلی) با وضع مطلوب (مدیریت استراتژیک تالاب) به عنوان یک دغدغه بنیادی نگاه می کند. مبانی نظری مربوط به پارادایم استراتژی و مدیریت استراتژیک را بیان می کند و به کمک مدل SWOT ضعف ها، قوت ها، فرصت ها و تهدیدهایی که در تالاب انزلی برای مدیریت استراتژیک آن پیشنهاد می دهد. اولویت بندی استراتژی های پیشنهادی نیز یکی از موضوعاتی است که پیگیری شده است. روش این پژوهش، روشی توصیفی و تحلیلی است به طوری که به کمک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز (قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها) از طرف کارشناسان و مسئولین (24 کارشناس) و شهروندان و مردم (152 شهروند) و گردشگران (118 گردشگر) گردآوری شد. در فرآیند تحلیل مدیریت استراتژیک تالاب انزلی، از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی، ماتریس ارزیابی عوامل خارجی، ماتریس عوامل داخلی – خارجی و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که مدیریت استراتژیک، در تالاب انزلی جایگاه شایسته ای ندارد و اگر تالاب انزلی بخواهد با استفاده از مدیریت استراتژیک حرکت خود را به گردشگری پایدار منطقه سوق دهد، باید استراتژی های راهبرد «رقابتی – تهاجمی» به عنوان اولویت اصلی راهبرد خود قرار دهد که مبتنی است بر: تأکید بر توسعه توریسم طبیعی و اکوتوریسم (توریسم مسؤلیت پذیرانه)، ایجاد جاذبه های ورزشی و تفریحی متنوع همانند شنا، اسکی، قایقرانی، ماهیگیری و ورزش های بادی و تورهای باران جهت رقابت با سایر مناطق رقیب و استفاده از انواع محصولات دریایی و تالابی و بهره بردن از شرایط اقلیمی برای ایجاد یک تجربه کیفی خوب، همانند خورشید گرایی، تماشای کوچ پرندگان.
۵۲.

تبیین نقش گردشگری در پایداری اجتماعی روستاهای شهرستان قائمشهر با تکیه بر نظر مدیران محلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 83 - 97

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایداری اجتماعی گردشگری پایدار نواحی روستایی روستاهای شهرستان قائمشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۴۵۰
گردشگری به عنوان ابزاری کارآمد با اثر بر بنیان های اقتصاد و اجتماعی روستایی می تواند نقش مهمی را در پایداری اجتماعی نواحی روستایی ایفا کند. این پژوهش به دنبال تبیین نقش گردشگری در پایداری اجتماعی نواحی روستایی شهرستان قائمشهر می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری این پژوهش مدیران محلی روستاها می باشند. 56 نفر از مدیران محلی به عنوان حجم نمونه تعیین شده است. در جمع آوری داده ها از مقیاس طیف لیکرت استفاده شده و سپس در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون آماری t جهت اطمینان از نرمال بودن توزیع داده ها و سپس از روش آماری همبستگی و رگرسیون و آزمون های آماری پارامتری نظیر آزمون همبستگی پیرسون بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش در ناحیه مورد مطالعه نشان دهنده تأثیر گردشگری بر پایداری شاخص های اجتماعی می باشد. Abstract Tourism as an effective tool with an effect on rural and rural economic foundations can play an important role in the social sustainability of rural areas. This research seeks to explain the role of tourism in social stability of rural areas of Ghaemshahr city. This research is of applied type and its research method is descriptive-analytical. The statistical population of this research is local villagers. 56 local managers are set as sample size. The data were collected using the Likert scale and then analyzed by SPSS software and t-test. To verify the distribution of data was normal, then the correlation and regression tests and statistical tests such as correlation test Pearson has been taken advantage of. The research results in the study area show the impact of tourism on the sustainability of social indicators.
۵۳.

مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 374 - 395

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار کلان شهرهای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۳۵۹
مدیریت و برنامه ریزی گردشگری پایدار شهری در دنیای امروزین ضرورتی غیر قابل انکار و غیر قابل جایگزین یافته است. در این چارچوب با توجه به این گردشگری پدیده ای است که میان بخشی و به نوعی مخرج مشترک کل سیستم اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک کشور است در نتیجه تلاش برای شکوفایی آن نیز نیازمند مدیریت و برنامه ریزی سیستمی است. هدف این مقاله بررسی ضرورت مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران بایستی داری چه مدل و مشخصاتی باشد؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تجزیه و تحلیل آن هستیم این است که  برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران بایستی همه نهادهای حاکمیتی کشور به ویژه نهادهای حوزه امنیت را در چرخه ای کارآمد و پویا با خود همراه سازد. روش انجام این مقاله ترکیبی است از روش توصیفی- تحلی و نیز روش سوات که عمدتا از این روش اخر برای تحلیل نتیجه گیری و دستاوردهای علمی پژوهشی مقاله استفاده می شود. نتایج مقاله نشان می دهد که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران پدیده ای پیچیده و پرچالش است که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دولت در سطوح قانون گذاری و دستگاه های اجرایی و نظارتی است.
۵۴.

تحلیل راهبردی نقش مرکز محله ها در توسعه پایدار گردشگری روستایی: مطالعه موردی روستای میان رز فومن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 27 - 56

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار مرکز محله سوات (SWOT) میان رز(روستا). فومن (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۳۷۹
نوع معماری مراکز محله در روستاهای واجد ارزش تاریخی می تواند ضمن ایجاد محیط مطلوب برای روستاییان، به رونق اقتصاد روستایی بینجامد و زمینه ساز توسعه روستا باشد. طی دهه های اخیر، در برنامه ریزی های راهبردی نیز بر نقش محله ها به عنوان محور اصلی توسعه تأکید شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی نقش مرکز محله در ارتقای گردشگری روستایی و بهره مندی از ظرفیت های آن به منظور توسعه این صنعت در روستای میان رز شهرستان فومن بود و در این راستا، سه پرسش مطرح شد: «شاخصه های گردشگری پایدار روستایی کدامند؟»، «توسعه مرکز محله چگونه در گردشگری پایدار روستا مؤثر خواهد بود؟» و «ظرفیت ها و محدودیت های مرکز محله در گردشگری پایدار کدامند؟». روش پژوهش، بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی بود. گردآوری اطلاعات به شیوه های کتابخانه ای، مطالعات میدانی، مصاحبه و پرسشنامه باز صورت گرفت؛ و تحلیل داده ها نیز به روش های سوات (SWOT) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شد. در ارزیابی نهایی، مجموع امتیاز عوامل داخلی بیانگر بیشتر بودن نقاط قوت نسبت به نقاط ضعف بود؛ و مجموع امتیاز عوامل خارجی نیز بیشتر بودن فرصت های توسعه محله نسبت به تهدیدها را نشان می داد. نتایج مبین نقش بالای مرکز محله در توسعه گردشگری روستای میان رز از طریق توسعه اقتصادی، مشارکت ساکنان، افزایش رفاه اجتماعی، احساس امنیت، ارتقای آموزش و دانش زیست محیطی بود، که با برقراری تعادل میان ابعاد زیستی، اجتماعی و اقتصادی، اتخاذ راهبرد تهاجمی، تقویت نقاط قوت و بهره مندی از فرصت های موجود (مانند گسترش واحدهای خدماتی، بهبود واحدهای اقامتی و ارتقای کیفیت مسیرهای سواره و پیاده) تحقق می یابد. 
۵۵.

تبیین مؤلفه های گردشگری و توسعه کارآفرینی پایدار در نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۰ 399-420

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار گردشگری کارآفرینی پایدار توسعه روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان.

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۶۱۳
امروزه گردشگری و کارآفرینی مرتبط با آن، با ایجاد اشتغال، بهبود کیفیت زندگی، توزیع مناسب درآمد و بهره برداری بهینه از منابع، نقش مهمی در رشد اقتصادی روستاها و درنتیجه در توسعه روستایی دارد. لذا هدف اصلی این مقاله تبیین مؤلفه های گردشگری و توسعه کارآفرینی پایدار در نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان می باشد.روش تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی و روش شناسی از نوع پیمایشی و توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش طبق سالنامه آماری سال 1395 استان همدان برابر با 524688 نفر (23476 خانوار) در نظر گرفته شده است و هم چنین، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و در نظرگرفتن 5درصد ضریب خطا، 396 نفر(سرپرست خانوار) در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد گردشگری روستایی در منطقه موردنظر با ایجاد اشتغال، افزایش سطوح درآمد، متنوع سازی فعالیت های اقتصادی، ایجاد روابط اجتماعی گسترده بین جامعه میزبان و میهمان به حفاظت از میراث فرهنگی و محیط زیست طبیعی کمک کرده و با جلوگیری از مهاجرت بی رویه و بهینه سازی بهره برداری از زمین به توسعه روستایی پایدار کمک می کند و از میان گویه ها « افزایش حمایت دولت (مانند بیمه، تسهیلات ارزان و ...) از سرمایه گذاران کوچک محلی در بخش گردشگری» ، «تسهیل مراحل راه اندازی کسب وکارهای گردشگری به لحاظ زمان و هزینه» ، «کاهش آلودگی های محیطی و ارتقا بهداشت محیط در روستا (مدیریت پسماندها و جمع آوری زباله، رعایت بهداشت دام، ...» بیشترین تأثیر را در توسعه گردشگری و کارآفرینی محدوده موردمطالعه دارد.
۵۶.

تدوین سناریوهای مؤثر بر آینده گردشگری پایدار شهرکرمان با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار آینده پژوهی سناریونویسی کرمان ScenarioWizard

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۴۹۷
این مقاله سناریوهای آینده گردشگری شهر کرمان در افق 1410 را با رویکرد آینده پژوهی شناسایی و تدوین کرده است. داده ها با روش های اسنادی و پیمایشی تهیه شده و در پردازش آنها از روش دلفی، تحلیل ساختاری و Scenario Wizard استفاده شده است. جامعه آماری شامل پانزده نفر از نخبگان علمی و اجرایی شهر کرمان است که پس از جلسات بحث اولیه 15 وضعیت محتمل عوامل پیشران  در تدوین سناریوها را وزن دهی و شناسایی کرده اند. نتایج نشان می دهد 80 درصد وضعیت های گردشگری کرمان در آینده مطلوب و 20درصد ثابت و بحرانی است. شهر کرمان با سه گروه از سناریوهای توسعه گردشگری در آینده روبروست. مطلوب ترین سناریو گروه اول است که بر شالوده رقابت پذیری، برنامه محوری و توسعه متوازن استوار است. 
۵۷.

ارزیابی توان اکولوژیک با هدف توسعه گردشگری پایدار با بهره گیری از روش های WLC و فازی در محیط GIS - مطالعه موردی: شهرستان نیشابور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۹ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۱۵ 161 - 177

کلیدواژه‌ها: توان اکولوژیک توسعه گردشگری پایدار شهرستان نیشابور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۲ تعداد دانلود : ۸۴۱
گردشگری به عنوان یک قابلیت کم هزینه و در مقابل پرسود جهت دست یابی به توسعه پایدار برای هر کشوری تلقی می گردد. اما استفاده اصولی و بهینه از پتانسیل ها و توان های محیطی جهت توسعه گردشگری، در گرو شناخت قابلیت ها و توان های منطقه است تا بتوان ضمن استفاده اصولی از این توان ها از هدررفت  منابع جلوگیری نمود.  بنابراین هدف پژوهش حاضر، ارزیابی توان اکولوژیک و تأثیر آن بر توسعه گردشگری پایدار شهرستان نیشابور با استفاده از مدل هایWLC  و گامای فازی در محیط GISاست.  تنوع پارامترهای مورد مطالعه، استفاده از روش های ارزیابی چند معیاره (WLC)و فازی جهت ارزیابی توان گردشگری منطقه مورد مطالعه و مقایسه نتایج دو مدل با واقعیات منطقه را می توان از ویژگی های نوآوری مقاله به شمار آورد. در این تحقیق به منظور تهیه نقشه توان اکولوژیکی منطقه شش عامل توپوگرافی، اقلیم، منابع آب، پوشش زمین، عوامل کالبدی، منابع گردشگری و مخاطرات مورد بررسی قرار گرفت.  نقشه توان اکولوژیکی بر اساس این شش عامل و با روش های WLC  و عملگر گامای فازی با لانداهای  0.7،  0.8، و  0.9  در محیط GISتهیه گردید.  به منظور مقایسه دو روش توان سنجی جهت دقت تعیین توان ها، از ضریب کاپا استفاده شد.  نتایج ارزیابی نقشه ها نشان می دهد که شهرستان نیشابور دارای توان بسیار خوبی جهت توسعه گردشگری پایدار می باشد.  همچنین مقدار ضریب کاپا بدست آمده برای مدل WIC  برابر با   0.59  و برای گامای فازی با لانداهای  0.7،  0.8  و  0.9 به ترتیب برابر  0.84،  0.71  و  0.68 می باشد.  از این رو نتیجه حاصل نشانگر آن است که عملگر گامای فازی با لاندای  0.7  نسبت به سایر روش های مورد بررسی دارای مطلوبیت و تطابق بیشتری با واقعیت، برای توان سنجی منطقه جهت توسعه گردشگری پایدار می باشد.
۵۸.

بررسی تاثیر مؤلفه های گردشگری پایدار بر ژئوتوریسم روستاهای شهرستان بویراحمد

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ 818 - 832

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار ژئوتوریسم روستاهای شهرستان بویراحمد توسعه پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۵۵
روستاهای شهرستان بویراحمد به دلیل تنوع چشم اندازها و عوارض طبیعی و زمین شناختی، و اماکن سیاحتی و زیارتی و آثار بی نظیر هنری می تواند به صورت یکی از مناطق اژئوتوریستی دنیا مطرح شوند. هدف مقاله ی حاضر، بررسی تاثیر مؤلفه های گردشگری پایدار بر ژئوتوریسم روستاهای شهرستان بویراحمد می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به دو اسنادی میدانی می باشد در روش اسنادی و مطالعات کتابخانه ای اقدام به جمع آوری تعاریف، نظریات، تئوری ها و مستندات شده است که اغلب از طریق مطالعات میدانی قابل دسترسی نیست. بخش قابل توجهی از اطلاعات نیز از طریق پرسشنامه از شهروندان و کارشناسان خبره مربوطه ساکن در روستاهای شهرستان بویراحمد در حدود 200 نفر به دست آمده است. یافته های به دست آمده در این تحقیق، از طریق روش های آماری نرم افزار (SPSS) مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاکی از آن است که بین مؤلفه های گردشگری پایدار و ژئوتوریسم روستاهای شهرستان بویراحمد رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد، یعنی هر مقدار مؤلفه ها هماهنگ تر باشد و ارتباطات بیش تر بین گردشگری پایدار و این مؤلفه ها برقرار شود، به همان اندازه امکان دستیابی به توسعه ی گردشگری پایدار بیشتر خواهد شد. بخش زیست محیطی در رتبه ی اول قرار دارد. فزون بر آن بخش کالبدی در رتبه دوم قرار گرفت و بخش اجتماعی در رتبه سوم قرار گرفت. این در حالی بود که بخش اقتصادی در رتبه چهارم یعنی در رتبه آخر در رابطه با گردشگری پایدار قرار می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که ژئوتوریسم در روستاهای شهرستان بویراحمد رابطه مثبت و مستقیمی با مؤلفه های گردشگری پایدار دارد.
۵۹.

تحلیل عوامل مؤثر در باززنده سازی بافت تاریخی با رویکرد توسعه پایدار گردشگری ( مورد پژوهشی: شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال هجدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 22 - 1

کلیدواژه‌ها: باززنده سازی بافت تاریخی گردشگری پایدار شهر گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۱۳۴۴
اهداف: باززنده سازی به سرزندگی و بهبود اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی بافت های فرسوده و تاریخی شهرها کمک شایان توجهی می نماید. در این میان گردشگری نقش بارزی در باززنده سازی بافت های تاریخی ایفا می کند. برهمین اساس هدف مقاله حاضر تحلیل عوامل تأثیرگذار در باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعه پایدار گردشگری است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی، روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از مدل معادلات ساختاری است. حجم نمونه پژوهش شامل 400 نفر از ساکنان است که پرسش نامه به صورت تصادفی بین آن ها توزیع شده است. این مدل از معیارهای زیادی برای سنجش روایی،  پایایی و برازش داده ها استفاده می کند؛ چنان چه از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی سازه ها، روایی همگرا و واگرا،  ضرایب معناداری z ، معیار R 2 ، معیار Q2 و GoF استفاده کرده است. یافته ها/ نتایج: مقدار ضرایب بارهای عاملی(55/0)، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (بیشتر از 7/0 )، روایی همگرا (AVE) و روایی واگرا (5/0 )،  مقدار آماره t (بیش از 96/1)، مقادیر R2 (بالای 699/0)، مقدار Q2(بیشتر از 35/0) و مقدار GoF (59/0) نشان دهنده برازش قوی مدل پژوهش است. رابطه مستقیمی بین متغییرهای هفت گانه پژوهش مشتمل بر «منابع مالی، عوامل قانونی، مشارکت ساکنان،  عوامل فرهنگی،  برنامه کوتاه مدت و موضعی،  برنامه جامع و بلند مدت و مدیریت شهری» و باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعه پایدار گردشگری وجود دارد؛ چرا که این امر با سطح اطمینان 95% و مقدار آماره t (بیش از 96/1) اثبات شده است. نتایج: حاصله به ارائه رهیافت برون رفت از مشکلات و احیای بافت تاریخی شهر گرگان، توجه به راهبردها و سیاست های تعاملی بین بازآفرینی و توسعه گردشگری پایدار منتهی شده است و در باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان باید به عوامل تأثیرگذار نظیر برنامه ریزی مشارکت-مبنا، بازآفرینی مردم محور و ترویج گردشگری توجه جدی شود. ایجاد و پیشنهاد راهکارهای اجرایی در خصوص ساخت پیاده راه گردشگری و ایجاد شهرداری ویژه بافت فرسوده از اهم راهکارهای این پژوهش است.
۶۰.

راهکارهای توسعه گردشگری پایدار مبتنی بر تلفیق یکپارچه طراحی رفتاری و اصول پایداری

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیای ۱۲)

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار طراحی رفتاری طراحی محیط طراحی صنعتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۵۷۱
امروزه بخش قابل توجهی از منابع زیست محیطی از سوی گردشگران و به واسطه عدم آگاهی آنها از رفتارهای آسیب رسان به محیط، متاثر میشود؛ از این رو، نشانزدهای زیست محیطی مربوط به رفتار گردشکران باید بیش از پیش کنترل شود. هدف از این پژوهش تعیین فاکتورهای موثر بر پیشگیری از بروز رفتارهای نامناسب و تاثیرگذار بر منطقه میزبان مورد بازدید است، تا بدین واسطه با ارائه مدلهای طراحی رفتاری و مؤلفههای پایداری، گردشگری پایدار شکل گیرد. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، بخشی از دادهها از طریق پرسشگری و استفاده از پرسشنامه لیکرت پنج مقیاسه، جمع آوری شد. در این بررسی 81 پرسشنامه برخط که ار سوی طراحان صنعتی و معماران به عنوان نمونههای داوطلب تکمیل گردید به کمک نرم افزار SPSSWin21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داده که بین تغییرات رفتاری توریست و کاهش پسماند و حفظ محیط زیست ارتباط معناداری وجود دارد. این بررسی نشان داده که آموزش به توریست، کاهش خسارات زیست محیطی را به همراه دارد. آنالیز نتایج حاکی از این بوده که بهبود طراحی المانهای محیط مورد بازدید تاثیرات مثبتی بر تغییر رفتار گردشگران خواهد داشت. اهمیت تطابق شایسته، بین فعالیت گردشگران و فرهنگ بومی منطقه مورد بازدید، از دیگر نتایج حاصل شده از این بررسی محسوب میشود. هر چند که بین یکسان بودن امکانات در اختیار توریست با ساکنان محلی ارتباط معناداری وجود ندارد اما اعمال جریمههای برنامهریزی شده، به کاهش تخریبهای زیست محیطی ناشی از فعالیت گردشگران منجر میشود. باستناد یافتهها و با توجه به لزوم فراهم سازی بستری مناسب برای دستیابی به گردشگری پایدار، طراحی رفتار و کاربست اصول طراحی محیط، محصول و خدمات که از تخصصهای طراحان صنعتی و معماران محسوب میشود، ضرورت خواهد داشت.