مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره بازگشت


۱.

برآورد دوره های بازگشت و فواصل اطمینان بارش موثر برای کشت برنج در جلگه مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-برنامه ریزی و آمایش فضا ۱۳۸۵شماره ۲ (پیاپی۴۵)

کلیدواژه‌ها: برنج جلگه مازندران دوره بازگشت فاصله اطمینان بارش موثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۳ تعداد دانلود : ۷۷۷
مقادیر بارش موثر بعنوان بخشی از نیاز آبی محصول برنج در جلگه مازندران ، بلحاظ اهمیت بالای این جلگه در تأمین برنج کشور ، بتفکیک واریته های زودرس و دیررس ، بروشهای مختلف محاسبه و نهایتاً با استفاده از روش بارش قابل اطمینان برآورد گردید. مقایسه نقشه های همبارش موثر معلوم می دارد که مقادیر بارش موثر در بخش غربی جلگه بیشتر از بخش شرقی آن است و در نتیجه نیاز خالص آبیاری در بخش غربی کمتر است . از آنجا که دانستن مقادیر حداقل و حداکثر بارش موثر با اطمینان مشخص ، یاریگر برنامه ریزان در امور مختلف است ، مقادیر بارش موثر در سه فاصله اطمینان 90، 95 و 99 درصد برآورد گردید. نقشه های مربوطه نشان می دهد که برای هر دو واریته زودرس و دیررس ، در بخش شرقی جلگه ، روی مقادیر بارش موثر کمتری می توان حساب باز کرد ؛ ضمن آنکه در سطوح اطمینان مختلف ، مقادیر بارش موثر برای واریته دیررس ، در حدود 50 میلیمتر بیشتر از واریته زودرس است. همچنین نقشه های مربوط به دوره های بازگشت بارش موثر نشان می دهد که مقادیر بارش موثر در بخش های غربی و مرکزی بیشتر از بخش شرقی است و دسترسی به بارش موثر در فصل رشد برنج ،بر حسب دوره بازگشت ، در بخشهای مختلف منطقه ، از کمتر از 80 تا بیش از 420 میلیمتر در نوسان است
۲.

تحلیل منطقه ای سیلابهای لارستان

نویسنده:
منبع: جغرافیای طبیعی لارستان پاییز ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: سیلاب ژئومرفولوژی دوره بازگشت فراوانی وقوع بارش های شدید بارش محتمل احتمال وقوع سیلاب شهرلار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۴۷
به منظور تحلیل سیلاب های لارستان، روزهای بارش 0.1 میلیمتر و بیشتر در دوره آماری 2005 – 1960 از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردید. ابتدا فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم آنها گروه بندی، سپس شدیدترین بارش های منطقه در طول دوره آماری شناسایی آنگاه بارش محتمل و دوره بازگشت بارش های سیل آسای لارستان تعیین گردید. یافته های تحقیق نشان داد که: 1- مهمترین عامل وقوع سیلابهای لار، شدت ومدت بارش و سپس توپوگرافی منطقه می باشد. 2- اصلی ترین مسیل لار که به بافت قدیم شهر آسیب می رساند مسیل وربند، و به بافت جدید شهر، مسیل تنگ اسد می باشد.
۳.

تحلیل روند و تخمین دوره های بازگشت دما و بارش های حدی در تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: تبریز دوره بازگشت رویدادهای حدی اقلیمی آزمون ناپارامتریک من-کندال توزیع مقادیر کرانه ای تعمیم یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۰ تعداد دانلود : ۵۲۳
روند تغییرات 27 شاخص مرتبط با درجه حرارت و بارش های حدی در تبریز، طی دوره آماری 2011-1961 با استفاده از آزمون های ناپارامتریک من-کندال و تخمینگر شیب sen مورد بررسی قرار گرفت. همچنین توزیع مقادیر کرانه ای تعمیم یافته به رویدادهای حدی مشاهداتی برازش داده شد و مقادیر چندک متغیرها به ازای دوره های بازگشت مختلف تخمین زده شد. نتایج نشان داد که طی نیم سده گذشته، روند شاخص های مربوط به روزهای تابستانی، شب های حاره ای و شب های گرم افزایشی بوده و از نظر آماری معنی دار می باشد. شاخص های روزهای یخی و روزهای سرد دارای روند رو به پایین و معنی دار می باشد. کمترین مقدار سالانه درجه حرارت حداکثر و حداقل روزانه روند افزایشی معنی داری را نشان می دهد. در شاخص های تعداد روزهای با بارش مساوی یا بیش از 10 و 15 میلی متر، روزهای تر متوالی، مجموع بارش روزهای تر و مجموع بارش مواقعی که بارندگی بیش از صدک 95 و 99 است، روند نزولی معنی دار تجربه شده است. منحنی های رشد و نمودارهای Q-Q پس از برازش توزیع مقادیر کرانه ای تعمیم یافته به مقادیر سالانه دمای حداقل و حداکثر روزانه و بارش حداکثر روزانه در تبریز ترسیم گردید. بررسی نمودارها نشان می دهد که تابع توزیع مذکور قابلیت زیادی در برازش سری داده های حدی حتی در قسمت انتهایی توزیع دارد.
۴.

واکاوی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی شهر شیراز با استفاده از مدل زنجیره مارکوف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره بیست و چهارم بهار ۱۳۹۴ شماره ۹۳

کلیدواژه‌ها: شیراز دوره بازگشت روز خشک تواتر و تداوم روز بارانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۱۰۲۵ تعداد دانلود : ۴۹۸
تحلیل های احتمالی، روش هایی مفید برای شناخت و پیش بینی پدیده ایی نظیر بارش می باشند. از جمله ی این روش ها می توان به زنجیره مارکوف اشاره کرد. زنجیره ی مارکوف حالت خاصی از مدل هایی است که در آنها حالت فعلی یک سیستم به حالت های قبلی آن بستگی دارد. با این روش می توان احتمال وقوع و دوره ی بازگشت پدیده های اقلیمی نظیر بارش را محاسبه نمود. از اینرو در پژوهش حاضر با استفاده از آمار بارش روزانه مربوط به 58 سالِ(2013-1956) ایستگاه همدیدی شیراز، تواتر و تداوم روزهای بارانی در این شهر با به کارگیری مدل زنجیره مارکوف مورد مطالعه قرار گرفت. آمار فوق براساس ماتریس شمارش تغییر حالات رخداد روزهای خشک و تر (روزهای فاقد بارش و روزهای بارش) مرتب شده، سپس ماتریس تغییر وضعیت براساس روش درست نمایی بیشینه محاسبه گردید. ماتریس مزبور نیز با توان های مکرر، پایا و دوره بازگشت روزانه بارش مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. در ادامه دوره های بازگشت روزهای بارش 2 تا 5 روز و دوره بازگشت روزهای خشک 1 روز نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس دوره بازگشت تداوم روزهای بارانی 2 تا 5 روزه برای دوازده ماه سال نیز محاسبه گردید. نتایج حاصل نشان داد که احتمال وقوع بارش(روزهای تر) در هر روز 1167/0 درصد و احتمال عدم وقوع بارش(روزهای خشک) 8833/0 درصد می باشد. همچنین مشخص شد که بیشترین احتمال وقوع روزهای با بارش، طی فصل زمستان بویژه ماه های ژانویه و فوریه بوده است. برای نمونه دوره بازگشت 2 روز بارانی متوالی در ماه ژانویه حدود 5 روز برآورد گردید. از این رو مشاهده گردید که بارش شیراز از توزیع زمانی ناهمگنی برخوردار است. به عبارت بهتر بارش شیراز یکنواخت نمی باشد و متمرکز است.
۵.

پهنه بندی عرصه های مناسب برای استحصال رواناب با استفاده از AHP و GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سمبور چای استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۱ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۶۱

کلیدواژه‌ها: اولویت بندی رواناب تناسب اراضی دوره بازگشت سمبورچای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۹۰۷ تعداد دانلود : ۵۶۵
جمع آوری آب باران، با اهداف و انگیزه های گوناگونی صورت می گیرد که هدف اصلی آن، بهینه سازی و مدیریت بهره برداری از آب باران بر اساس نیاز و مصرف می باشد. حوضه آبخیز سمبور چای با مساحت 74830 هکتار در مناطق خشک و نیمه خشک ایران در استان اردبیل واقع شده است. در این تحقیق به منظور تعیین مناطق مستعد برای استحصال رواناب از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شد. بدین منظور نقشه مناطق مستعد استحصال آب با به کارگیری مفهوم سطح منبع متغیر بر اساس حجم آب قابل استحصال و از طریق مدل AHP تهیه ش د. پس از وزن دهی به پارامترهای شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال، شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال، بارش متوسط سالانه، NDVI، متوسط شیب، نفوذپذیری خاک، سنگ شناسی سطحی و دما و مشخص شدن تاثیر آن ها، عرصه های مناسب و نامناسب برای استحصال رواناب مشخص شد. نتایج نشان داد که زیرحوضه های واقع در قسمت شمالی منطقه با دارا بودن مساحت بالادست بیش تر و دبی پیک 7 تا 21 متر مکعب بر ثانیه، زمان تمرکز بالای 120 دقیقه، دمای متوسط بیش تر از 13 درجه سانتی گراد، شاخص NDVI منفی و ارتفاع رواناب سالانه 7 سانتی متر بیش ترین پتانسیل تولید رواناب را دارند.
۶.

بررسی روند خشکسالی استان خوزستان

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال اول پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: خوزستان خشکسالی روند دوره بازگشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۵۰۵
خشکسالی پدیده ای است که در قالب تغییر پذیری اقلیم زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده و تغییر اقلیم بر شدت آن افزوده است. در این پژوهش پدیده خشکسالی در یکی از استانهای زرخیز کشور یعنی خوزستان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از داده های بارش 14 ایستگاه استان در طول دوره آماری 30 ساله 1986 تا 2016 استفاده گردید. روش کار در این پژوهش بررسی وضعیت خشکسالی استان بر اساس نمایه شاخص بارش استاندار SPI و همچنین احتمال رخداد و دوره بازگشت خشکسالی با شدت های مختلف و نیز تحلیل روند خشکسالی بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد میزان خشکسالی در بخش های جنوبی و غربی و جنوب شرقی بیشتر بوده است. بررسی آزمون روند نشان داد در بیش از 85 درصد مساحت استان روبه روند خشکسالی افزایشی است. همچنین بررسی دوره های بازگشت خشکسالی نشان داد، خشکسالی های ملایم و متوسط به ترتیب با متوسط بازگشت 3 و 10 ساله بالاترین احتمال رخداد را در استان دارند. بررسی دوره بازگشت خشکسالی ها با شدت های مختلف نشان داد مناطق جنوبی استان خشکسالی را در دوره بلند مدت-تری تجربه می کنند در صورتی که دوره بازگشت خشکسالی در مناطق شمالی استان کوتاه تر است. به این معنا که ایستگاههای با بارش بیشتر با پریود کوتاه تری دچار خشکسالی می گردند.
۷.

مدل سازی فضایی-زمانی احتمال وقوع روزهای همراه با رعد و برق در شمال غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۰ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۳) 87 - 100

کلیدواژه‌ها: احتمال وقوع دوره بازگشت روز همراه با رعد و برق زنجیره مارکف شمال غرب ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۳۷۹
توفان های تندری از فراوان ترین و شدیدترین مخاطرات آب و هوایی هستند که به دلیل همراهی با رعد و برق، باد شدید، و تگرگ و بارش های شدید موجب خسارات زیادی در سراسر دنیا می شوند؛ بنابراین، شناخت فراوانی، احتمال وقوع، و دوره بازگشت این توفان ها می تواند کمک فراوانی در جهت کاهش خسارات کند. هدف از این پژوهش مدل سازی فضایی- زمانی احتمال وقوع روزهای همراه با رعد و برق در شمال غرب ایران در ماه های آوریل، می، ژوئن، و ژوئیه با استفاده از مدل زنجیره مارکف است. بدین منظور، از کُدهای مربوط به توفان تندری (95 99) در 19 ایستگاه سینوپتیک منطقه در دوره آماری شانزده ساله (2000 2015) استفاده شد. ماتریس فراوانی، ماتریس احتمال انتقال، و ماتریس پایا محاسبه شد و در نهایت توزیع فضایی احتمال وقوع و دوره بازگشت رعد و برق ها ترسیم شد. نتایج نشان می دهد احتمال وقوع رعد و برق های دو و سه روزه در شمال شرقی و جنوب منطقه مورد مطالعه کم است؛ ولی در بخش های مرکزی و شمال غربی بیشتر است. به ازای افزایش طول دوره رعد و برقی، دوره بازگشت آن به صورت تصاعدی افزایش می یابد. توزیع فضایی ماتریس پایا نیز نشان می دهد که احتمال وقوع رعد و برق در مناطق جنوبی و شمال شرقی کمتر است و مناطق مرکزی، شمالی، و شمال غربی بیشترین احتمال وقوع رعد و برق در بلندمدت را دارند.
۸.

بررسی آموزه های تعلیمی اخلاقی در شعر دوره قاجار با تکیه بر دیوان محمدتقی سپهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 109-146

کلیدواژه‌ها: ادبیات تعلیمی شعر قاجار دوره بازگشت محمدتقی سپهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۳۳۵
دوره قاجار دوره ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه سرایی روی آوردند. آموزه های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام (ص) و ایمه شیعه (ع) است، و دیگری آموزه های اخلاقی تعلیمی که به شکل پند و اندرز و تحت تأثیر آموزه های ادب تعلیمی پیشینیان (سنایی، عنصری، خاقانی، انوری و ناصر خسرو) سروده شده اند. دیوان اشعار پنج نفر از شاعران این عصر، سپهر لسان الملک، سروش، قاآنی شیرازی، وصال و صبای کاشانی از نظر توجه به ادب تعلیمی قابل بررسی است. پرکاربردترین مضامین در دیوان شاعران دوره قاجار به ترتیب عبارت اند از: دعوت به توحید و خداشناسی، اهمیت فضل و دانش، دعوت به صداقت و راستی، دعوت به شادی و امیدواری، دعوت به وفاداری، بیزاری از ناکسان و دون همتان، نفی دلبستگی به دنیا، یادآوری مرگ، برتری عشق بر عقل، دعوت به انسانیت و تحمل سختی ها، تعمیر ضریح و بقعه های امامان و امامزادگان، شکایت از روزگار، گلایه از بی توجهی به فضل و دانش، و خودشناسی. یکی از شاعران و نویسندگان این عصر، محمدتقی سپهر لسان الملک (صاحب تاریخ ناسخ التواریخ ) است که مضامین تعلیمی و اخلاقی دیوانش شایان توجه است. در این پژوهش، سعی شده با روش توصیفی تحلیلی، به آموزه های تعلیمی اخلاقی دیوان سپهر پرداخته شود تا مشخص گردد این آموزه ها در شعر دوره بازگشت چگونه بازتاب یافته است.
۹.

واکاوی آماری تواتر و تداوم روزهای یخ بندان در استان خراسان جنوبی با بهره گیری از مدل زنجیره مارکوف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۹) 39 - 60

کلیدواژه‌ها: فراوانی دمای کمینه تحلیل آماری دوره بازگشت بیشینه درست نمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۹۷
امواج سرما و یخ بندان از مهم ترین پدیده های طبیعی است که بیشتر در دوره سرد سال اتفاق می افتد. آنچه در این بین سبب توجه به این پدیده شده، بازخوردهای آن در طبیعت و زندگی انسان است که گاه تنش های شدید منفی و گاه بازخوردهای مناسبی را در پی داشته است؛ به ویژه اینکه گاهی از الزامات بخشی از مراحل کشاورزی و باغداری است. هدف از پژوهش حاضر، واکاوی یخ بندان های روزانه استان خراسان جنوبی به تفکیک ماهیانه و فصلی است؛ بدین منظور از داده های کمینه دمای روزانه ایستگاه های همدید استان طی دوره آماری 2014-1988 و برای بررسی احتمال رخداد و تواتر یخ بندان ها از روش زنجیره مارکوف مرتبه یک بهره برده شد. در ادامه، تداوم 2 تا ۵ روزه یخ بندان نیز واکاوی شد. یافته های پژوهش نشان داد ایستگاه همدید قائن در شمال و پس از آن ایستگاه بیرجند در مرکز استان با بیشینه رخداد یخ بندان و درنتیجه بیشینه تداوم آن در استان خراسان جنوبی همراه بوده است. در این بین ایستگاه نهبندان کمینه احتمال رخداد یخ بندان را تجربه کرده است. تداوم دو روزه یخ بندان در تمامی ایستگاه ها، کمینه دوره بازگشت را نشان دادند که گویای پایایی و تداوم کمتر روزهای یخ بندان در خراسان جنوبی است. تمامی ایستگاه های واکاوی شده در منطقه مدنظر از زنجیره مارکوف مرتبه اول پیروی می کنند. از این بین فقط ایستگاه نهبندان از این امر مستثنی شده که پدیده یخ بندان را تجربه نکرده است؛ به بیان دیگر وقوع روز یا روزهای یخ بندان به شرایط اقلیمی روزهای گذشته وابسته است. آغاز یخ بندان های پاییزه استان خراسان جنوبی در ماه نوامبر (آبان) بوده که به نخستین یخ بندان های پاییزه معروف است. شروع یخ بندان های زمستانه استان نیز در ماه ژانویه (دی) بوده است. بیشینه سیکل هوایی یخ بندان در ماه اکتبر (مهر) در ایستگاه قائن با حدود 058/0 و سپس در ماه نوامبر (آبان) در ایستگاه های فردوس و بشرویه به ترتیب با حدود 05/0 و 043/0 رخ داده است. یافته های این پژوهش نقش نواحی کوهستانی و مرتفع را در تواتر و تداوم یخ بندان در این گستره جغرافیایی تأیید می کند.
۱۰.

برآورد احتمال وقوع توفانهای تندری بهاره با استفاده از مدل زنجیره مارکف مطالعه موردی: تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸ 189 - 204

کلیدواژه‌ها: توفان تندری زنجیره مارکف ماتریس احتمال دوره بازگشت تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۳۷۹
توفانهای تندری یکی از پدیده های آب و هوایی هستند که به دلیل همراهی با رعد و برق، باد شدید، تگرگ و بارشهای شدید موجب آسیبهای فراوانی در دنیا میشوند. در این پژوهش احتمال وقوع روزهای همراه با توفان تندری در تبریز در فصل بهار با به کارگیری قوانین احتمالاتی و با استفاده از تکنیک زنجیره مارکف مورد تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور از داده های روزانه مربوط به توفانهای تندری (کدهای 95 تا 99) در یک دوره آماری 65 ساله (2015- 1951) استفاده گردید. ابتدا روزها به دو دسته روزهای عادی با کد صفر و روزهای همراه با توفان تندری با کد 1 تقسیم شده و تعداد حالتهای انتقال شرطی در ماههای مورد مطالعه شمارش شد. سپس ماتریس احتمال تغییر وضعیت بر اساس روش درستنمایی بیشینه محاسبه گردید. برخی از خصوصیات مهم دیگر، مانند احتمالات ساده تجربی و احتمال تعادل دوره ها، فراوانی وقوع، طول دوره ها و سیکل هوایی نیز تعیین شد و در نهایت با محاسبه فراوانی دوره های همراه با توفان تندری، احتمال وقوع این دوره ها و دوره بازگشت آنها مشخص گردید. نتایج نشان میدهد که کوتاهترین سیکل هوایی مربوط به ماه می است که بیشترین فراوانی توفان تندری را دارد و بالعکس طولانی ترین سیکل هوایی مربوط به ماه آوریل که فراوانی کمتری دارد. در طی دوره آماری 65 ساله، توالی دوره های توفانی یک روزه و دو روزه بیشترین فراوانی را داشته است و بتدریج برای توالیهای طولانیتر، از فراوانی دوره های همراه با توفان تندری کاسته میشود. دوره بازگشت دوره های توفان تندری یک روزه و دو روزه به طور متوسط 5/1 و 5 روز میباشد. رابطه رگرسیونی بین مقادیر مشاهده شده و برآورد شده دوره های n روزه همراه با توفان تندری، نشان می دهد که میزان دقت و اطمینان موردنظر برای همه ماهها، بالاتر از 99 درصد بوده است.
۱۱.

Der Beitrag von Joseph von Hammer-Purgstall zur Vorstellung der persischen Literatur in der Kadscharenzeit(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Spektrum Iran, ۳۱.Jahrgang, nr ۲ ,۲۰۱۸
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۴۰۸
In der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts wurde im Geiste der Aufklärung, und vor allem nach der Französischen Revolution, dem Orient eine besondere Stellung beigemessen. Die Napoleonischen Eroberungszüge, sowie die Präsenz der Kolonialmacht Großbritannien in Indien, haben zu orientalischen Forschungen und zur Gründung von Schulen für orientalische Sprachen geführt. So wurden die orientalischen Sprachen nicht mehr für missionarische Aufträge erlernt, sondern die drei wichtigsten Sprachen der islamischen Völker, nämlich das Arabische, das Türkische und das Persische, wurden anhand zahlreicher Reiseberichte und Handschriften aus dem Orient erforscht. Die lange andauernde Nachbarschaft der Europäer mit dem Osmanischen Reich, die zu diplomatischen Beziehungen zu diesem Reich führte, sowie religiöse Konflikte zwischen Christentum und Islam seit den Kreuzzügen, aber auch die kolonialen Perspektiven haben die wichtigsten Impulse für die Erforschung dieser Sprachen gegeben.
۱۲.

ویژگی های ناگفته شعر و فضای ادبی عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۸) 15 - 30

کلیدواژه‌ها: دوره بازگشت شعر عصر قاجار انجمن های ادبی خوش نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۷۱۳
تحقیقات اصیل و بنیادی درباره موضوع شعر دوره بازگشت و عصر پس از صفویه، نسبت به دوره های دیگر شعر فارسی بسیار اندک است. این مقطع تاریخی شاید به دلیل تقلید و تکرار از دیگر دوره های ادبی کم اهمیت تر باشد؛ ولی ترک و طرد بخش عظیمی از تاریخ و فرهنگ این سرزمین و فراموشی و گمنامی آثار عمده و شاعران بزرگ این دوره نیز خسرانی بزرگ در پی خواهد داشت. همین کم مهری و ناچیزانگاری درباره شعر دوره بازگشت سبب ناشناخته ماندن ویژگی های فضای ادبی آن دوره و قوانین حاکم بر آن شده است. با تأمل دقیق در جامعه ادبی، تعاملات میان شاعران و همچنین محصولات شعری این دوره به مؤلفه ها و مشخصاتی برمی خوریم که یا محصول این عصر است یا نسبت به دیگر ادوار شعر و ادب فارسی به صورت ممتازتری نمودار شده است. در این مقاله در دو بخش باعنوانِ 1. ویژگی های فضای ادبی دوره بازگشت و 2. ویژگی های شعر و ادب دوره بازگشت، به موضوعاتی همچون انجمن های ادبی و روابط حاکم بر آن، گسترش خوش نویسی و هنرورزی در میان شاعران، اعتبار بسیار شعر و ادب در میان درباریان، فراوانی خاندان های اهل فضل و هنر و تغییر تخلص خواهیم پرداخت. این ویژگی ها نمونه هایی شاخص و گاه منحصربه فردی است که در فضای ادبی عصر قاجار دیده می شود و پیشتر از دیدگان پژوهندگان پنهان بوده است. در این مقاله به تفصیل و با ذکر نمونه های متعدد این ویژگی ها بررسی و تحلیل می شود.  
۱۳.

کاربرد توزیع مقادیر حدی در تحلیل دماهای حدی استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۲ 61-80

کلیدواژه‌ها: توزیع مقادیر حدی تعمیم یافته رویدادهای حدی دماهای حدی دوره بازگشت کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۴۰
به منظور تحلیل رفتار دنباله توزیع و فراوانی رویداد دماهای حدی در استان کرمانشاه طی دوره مطالعاتی (2016-1961) ابتدا روند تغییرات مقادیر حدی با استفاده از آزمون های نا پارامتریک بررسی گردید. سپس با استفاده از مدل بلوک ماکزیما، توزیع GEV به سری داده های موردنظر برازش داده شد و مقادیر چندک متغیرها به ازای دوره های بازگشت مختلف تخمین زده شد. پارامترهای توزیع با استفاده از سه روش گشتاورها، گشتاورهای احتمالی وزن دار و حداکثر درست نمایی برآورد گردید. همچنین به منظور ارزیابی صحت مدل GEV برازش داده شده به رویدادهای حدی، نمودارهای چندک- چندک (Q-Q) برای ایستگاه کرمانشاه ترسیم گردید. نتایج بررسی ها نشان داد که در بین سه روش موردبررسی مقدار خطای استاندارد روش حداکثر درست نمایی کمتر از دو روش دیگر می باشد. با توجه به مقدار پارامتر شکل (ξ) و فاصله اطمینان 95% آن، در هر سه روش موردبررسی، پارامتر شکل در مورد دماهای حدی سرد، صفر را در برمی گیرد لذا تبعیت داده ها از نوع GEV نوع اول یا گامبل است. توزیع سری زمانی دماهای حدی گرم در ایستگاه کرمانشاه چوله به چپ بوده و تبعیت داده ها از توزیع GEV نوع سوم یا ویبول می باشد. با توجه به یافته های تحقیق تابع توزیع GEV قابلیت زیادی در برازش سری داده های حدی دارد.
۱۴.

صباحی بیدگلی پیشاهنگ نام آور دوره بازگشت ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاشان شناسی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۶ 51 - 94
تعداد بازدید : ۳۳۰
حاجی سلیمان صباحی بیدگلی (م حدود 1213 ﻫ.ق) یکی از آشناترین چهره های دوره بازگشت ادبی در پایان سده دوازدهم هجری است. وی که پس از پیمودن مراحلی از تکامل ادبی در زادگاه خود بیدگل به مصاحبت شاعر نام آور عصر زندیه، حاجی لطفعلی بیک آذر بیگدلی توفیق یافت، توانست در پرتو حمایت های بی دریغ این شاعر به نقطه اوج تکامل ادبی دست یابد و گوی سخنوری و گشاده زبانی را از همگنان برباید و به مدد آذر به حلقه ادبی مشتاق اصفهانی راه پیدا کرده، با نشان دادن استعداد خارق العاده خود در سرون غزل و قصیده نام خویش را به عنوان یکی از نام آورترین پیشاهنگان دوره بازگشت ادبی در تاریخ ادبیات فارسی جاودانه سازد. نوشته پیش رو مروری است بر زندگی و آثار این قصیده سرای بزرگ نیمه دوم سده دوازدهم و دهه نخست سده سیزدهم هجری.
۱۵.

محاسبه و تحلیل دبی متوسط سیل با استفاده از روش تحلیل منطقه ای سیلاب در محدوده خیررود نوشهر تا سردآبرود چالوس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال سوم تابستان ۱۳۸۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 63 - 79

کلیدواژه‌ها: دبی متوسط سیل دوره بازگشت تحلیل منطقه ای سیل توزیع های آماری لوگ پیرسون تیپ 3

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۵۶
در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدوده خی ررود  سردآبرود، دبی متوسط سیل با دوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آمار دبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بررسی، رفع نواقص و خلاء آماری و تطویل آن، دوره آماری 29 ساله منتهی به سال 1378-1379 انتخاب شد . سپس آنالیز نقطه ای با توزی عهای آماری مختلف برای ایستگاه های منتخب انجام شد . پس از بررسی و مطالعه، تابع توزیع آماری لوگ پیرسون تیپ سه به عنوان مناسب ترین توزیع منطقه انتخاب گردید . سپس آزمون همگنی داده های دبی حداکثر ایستگاه ها به روش ران تست انجام شد و سطح حوضه ها اندازه گیری شد . در نهایت پس از برقراری رابطه معنی داری ( در سطح 5% ) بین دبی متوسط سیل و سطح حوضه ها، معادله خطی آ نها را نوشته و دبی متوسط سیلاب حوض هها و مناطق فاقد آماری با دوره های بازگشت مختلف آن ها محاسبه شد . نتایج محاسبات و بررسی ها نشان می دهد که از مجموع شش حوضه آبریز در محدوده مورد مطالعه، حوضه آبریز چالوس بالاترین متوسط سیلاب سالانه با دوره های بازگشت مختلف تولید می نماید سایر حوضه ها به ترتیب عبارتند سردآبرود، کورکورسر، ماشلک، خیره سر نیرنگ ( گردکل رود یا شیلرود).
۱۶.

دُرّی دَر صدف (نگاهی به زندگی و شعر شباب شوشتری)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نثر و نظم فارسی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 97 - 119

کلیدواژه‌ها: شباب شوشتری دوره بازگشت قالب موسیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۲۸
ملاعباس قدکساز معروف به شباب یکی از صاحبدلان دیار عالِم خیز شوشتر و از شاعران گمنام دوره بازگشت ادبی است که علیرغم استادی در قالب های گوناگون شعری، به دلیل دوری از مرکز کشور و شعرای اصفهان، نامی از او در کتب تاریخ ادبیات دوره بازگشت نیامده است. دیوان او شامل مثنوی، قصیده، رباعی، غزل، قطعه و قالب های دیگر است. کلیات شباب حدود پانزده هزار بیت است که نخستین بار در زمان حیات شاعر به وسیله یکی از دوستان او به نام محمّد موسوی مرعشی جمع آوری شده و در بمبئی به چاپ رسیده است. شعر او ساده ، روان و مزیّن به آرایه های دلنشین لفظی و معنوی است. قصاید او از نوع قصاید مدحی است و موضوع بیش از هشتاد درصد آنها ذکر فضایل اهل بیت «ع» و به ویژه مولای متقیان علی بن ابیطالب «ع» است.هدف این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی صورت گرفته،معرفی شباب و بیان مختصاتی از سبک «قالب و موسیقی» شعری اوست.
۱۷.

احتمال تداوم و تواتر دوره های بارانی و فاقد باران (مطالعه موردی: شهرستان کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 183 - 196

کلیدواژه‌ها: احتمال رخداد دوره بارانی و فاقد باران دوره بازگشت زنجیره مارکوف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۶۹
در این پژوهش، احتمال تداوم و تواتر دوره های بارانی و فاقد باران شهرستان کرج با استفاده از مدل زنجیره مارکوف مرتبه اول دو حالته مورد بررسی قرار گرفت. داده بارندگی روزانه برای بازه زمانی ۲۴ سال (2010- 1986) بوده و سپس بر اساس ماتریس شمارش تغییر وضعیت روزهای بارانی و فاقد باران مرتب شد و سرانجام با روش درست نمایی بیشینه محاسبه گردید. طبق نتایج پژوهش احتمال وقوع بارندگی در هر روز به طور متوسط 25/0 و عدم وقوع آن 79/0 تعیین شد. اما بیشترین احتمال وقوع بارندگی در شهرستان کرج برای ماه اکتبر است که با احتمال وقوع 53/0 مشخص شد. ماه مارس با کوتاه ترین دوره برگشت یعنی 5/4 روز برای بارندگی های 2 روزه و 5/13 روز برای بارندگی های 3 روزه و ماه سپتامبر با طولانی ترین دوره برگشت یعنی 08/27 روز برای بارندگی 2 روزه و 25/705 روز برای بارندگی 3 روزه شناسایی شده اند. بر اساس محاسبه احتمال رخداد روزهای بارندگی از طریق توزیع پواسون، ماه های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مِی و دسامبر، حداکثر احتمال رخداد بارندگی در p(x=4) را دارند.
۱۸.

واکاوی هندسه تصویرهای شعری دوره بازگشت (در تأمّلی مقایسه ای با ساختمان تصویرهای شعری دیگر سبک های شعر فارسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های دستوری و بلاغی سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۲ 179 - 204

کلیدواژه‌ها: دوره بازگشت سبک تصویر هنر سازه های منفرد و ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۱
بیشتر قضاوت ها در مورد شعر دوره بازگشت کلّی و فرضی است و اثبات آن ها نیاز به بررسی بیشتر و دقیق تری دارد. سازه تصویر شعری، اجتماعی است از عناصر بلاغی مختلفی که محصول نگاه و زبان خاص هر شاعر است؛ به دیگر سخن، ماحصل تجزیه هندسه یک تصویر شعری، هنرسازه های گوناگونی خواهد بود که در تکوین آن سازه نقش داشته اند. یکی از ابزارهای بایسته برای بررسی موشکافانه، دانش سبک شناسی است که با دو مختصه بسامدگیری و قیاس، سنجه خوبی برای بررسی شعر شاعران هر دوره است. پژوهش حاضر که به شیوه کمّی آماری و با رویکردی سبک شناختی نوشته شده است، با بررسی هندسه تصویرهای شعری دیوان های شش شاعر برجسته دوره بازگشت (مشتاق اصفهانی، هاتف اصفهانی، آذر بیگدلی، سروش اصفهانی، صبای کاشانی و فتح الله خان شیبانی) می کوشد تا ضمن پرهیز از کلی گویی های رایج در خصوص شباهت شعر شاعران دوره بازگشت به شعر شاعران سبک های پیشین، با ارائه آماری دقیق و روشن از مقدار بهره گیری هر شاعر از هنرسازه های منفرد و ترکیبی، سوای تعیین سطح و کیفیت ساختمان تصویرها به لحاظ سادگی یا پیچیدگی ، به قیاس هندسه تصویرهای هر شاعر با سازه تصویرهای شاعران سبک های دیگر بپردازد. نتایج این جستار نشان می دهد که هرچه از سبک هندی (و عصر صفوی دور) و به دوره قاجار نزدیک می شویم، از شمار هنرسازه های ترکیبی و درصد پیچیدگی تصویرها کاسته و بر مقیاس هنرسازه های منفرد و تصویرهای ساده افزوده می گردد؛ برای نمونه، سازه تصویرهای شعری مشتاق (نخستین و نزدیک ترین شاعر این پژوهش به سبک هندی) فراتر از سبک خراسانی و در ردیف هندسه تصویرهای سبک عراقی قرار می گیرد، امّا ساختمان تصویرهای قصیده های شیبانی دقیقاً مطابق است با هندسه تصویرهای فرّخی سیستانی! در یک نگاه کلان هم می توان گفت: ساختمان کلّی تصویرهای شعر دوره بازگشت به هندسه تصویرهای سبک خراسانی نزدیک و از هندسه تصویرهای سبک هندی دورتر است.
۱۹.

برآورد احتمال وقوع امواج گرمایی با دوره تداوم مختلف در استان اردبیل به کمک زنجیره مارکف(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 51 - 67

کلیدواژه‌ها: استان اردبیل امواج گرمایی زنجیره مارکف دوره بازگشت پرفشار آزور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۴
امواج گرمایی یکی از پدیده های طبیعی و ذاتی اقلیم در مناطق مختلف جهان می باشند که فراوانی ظهور آن ها درنتیجه نوسانات آب و هوایی کره زمین در سال های اخیر همانند سایر پدیده های حدی اقلیم افزایش دارد، افزایش دمای هوا چه به دلیل خشک سالی های دوره ای و چه به دلیل گرمایش جهانی در سال های آتی امری بسیار محتمل است. برای ارزیابی دما در استان اردبیل، داده های حداکثر دمای روزانه ایستگاه های همدید اردبیل، پارس آباد، خلخال و مشکین شهر برای سال های 1991 تا 2016 از هواشناسی اردبیل اخذ گردید. در این پژوهش به منظور بررسی دوره های گرما در ماه های مختلف استان اردبیل، همچنین برای نشان دادن تغییرات، دوره تداوم و دوره بازگشت امواج گرمایی شناسایی شده، از مدل زنجیره مارکف استفاده شده است. در ادامه برای نمونه داده های حداکثر دمای روزانه ایستگاه پارس آباد در نرم افزار اکسل فیلتر گذاری ودمای بالای 35درجه انتخاب شد که روز های انتخاب شده17/7/2016 و18/7/2016که دمای هوا به ترتیب در این روزها با 8/38 و6/38 می باشد سپس با اخذ داده اقدام به ترسیم نقشه در محیط گردس که نقشه های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز 500هکتوپاسکال و نقشه دمای سطح بالا (از سایت مرکز پیش بینی محیطی نوا)اخذ گردید بر این اساس در هیچ ماهی موج های پرتداوم تر بیشترین فراوانی را به خود اختصاص نداده اند و موج کوتاه مدت و بلند مدت گرمایی در ماه فروردین بیشترین مقدار و در ماه شهریور کمترین مقدار را داشته است. نتایج تحقیق نشان داد که در ماه فروردین، اردیبهشت و خرداد ایستگاه پارس آباد کمترین طول دوره بازگشت موج گرمایی را به خود اختصاص داده است و ماه های تیر، مرداد و شهریور ایستگاه اردبیل کمترین طول دوره بازگشت را به خود اختصاص داده است. طولانی ترین دوره بازگشت هم در ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد در ایستگاه مشکین شهر بوده و در ماه شهریور در ایستگاه خلخال مشاهده شده است.همچنین وجود پرفشار دینامیکی آزور در ایران باعث حاکمیت شدید گرما در منطقه مورد مطالعه ما شده است.
۲۰.

آشکارسازی تغییرات رخدادهای حدی دما و بارش با دوره های بازگشت مختلف در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال ۱۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۱۶۶-۱۴۹

کلیدواژه‌ها: تغییر اقلیم دوره بازگشت رویداد های حدّی من - کندال ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۶۹
در بیشتر مطالعات مرتبط با تغییراقلیم، آشکارسازی روندهای پتانسیلی در متوسط طولانی مدت متغیرهای اقلیمی مطرح شده است، در حالیکه مطالعه تغییرپذیری فضایی- زمانی رویدادهای حدّی نیز دارای اهمیت است. در این پژوهش داده های روزانه ی دمای حداکثر، دمای حداقل و مجموع بارش 49 ایستگاه سینوپتیک با 30 سال دوره ی آماری(2020-1991) برای تجزیه و تحلیل شاخص های حدّی مورد استفاده قرار گرفته و 15 شاخص حدّی بارش و دما در محیط برنامه R استخراج گردید. درنهایت با استفاده از آزمون ناپارامتریک من-کندال روندهای این شاخص ها محاسبه شد. مقادیر این شاخص ها برای دوره های بازگشت 50، 200 و 500 ساله برآورد گردید و نقشه های آن مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که روند شاخص های بارش به جز شاخص طول دوره خشک (CDD) کاهشی است در حالیکه روند شاخص های حدّی دما به جز دو شاخص روزهای با دمای حداکثر و حداقل روزانه زیر صفر درجه، افزایشی است. از نظر فضایی شاخص های گرم در نواحی شمال غربی، شاخص های سرد در نیمه جنوبی کشور دارای روند افزایشی بوده و حاشیه دریای خزر، دریای عمان و خلیج فارس و مناطق کوهپایه ای زاگرس تاثیرپذیرترین مناطق در نتیجه افزایش روند بوده اند. همچنین مقادیر شاخص ها برای دوره بازگشت های 50، 200 و 500 ساله برآورد شدند. در نتیجه بررسی های انجام شده، شمال غرب کشور بیشترین مقادیر شاخص ها را در دوره بازگشت های مختلف در شاخص های دما دارد. افزایش مقادیر شاخص های R10 ، R20 ، RX1day و RX5day در دوره بازگشت های مختلف بیشتر در رشته کوه زاگرس و البرز بوده است و شاخص های CWD، CDD و SDII در حاشیه دریاهای خزر و خلیج فارس بیشترین مقادیر را داراست.