توزیع های آماری

در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدوده خی ررود  سردآبرود، دبی متوسط سیل با دوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آمار دبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بررسی، رفع نواقص و خلاء آماری و تطویل آن، دوره آماری 29 ساله منتهی به سال 1378-1379 انتخاب شد . سپس آنالیز نقطه ای با توزی عهای آماری مختلف برای ایستگاه های منتخب انجام شد . پس از بررسی و مطالعه، تابع توزیع آماری لوگ پیرسون تیپ سه به عنوان مناسب ترین توزیع منطقه انتخاب گردید . سپس آزمون همگنی داده های دبی حداکثر ایستگاه ها به روش ران تست انجام شد و سطح حوضه ها اندازه گیری شد . در نهایت پس از برقراری رابطه معنی داری ( در سطح 5% ) بین دبی متوسط سیل و سطح حوضه ها، معادله خطی آ نها را نوشته و دبی متوسط سیلاب حوض هها و مناطق فاقد آماری با دوره های بازگشت مختلف آن ها محاسبه شد . نتایج محاسبات و بررسی ها نشان می دهد که از مجموع شش حوضه آبریز در محدوده مورد مطالعه، حوضه آبریز چالوس بالاترین متوسط سیلاب سالانه با دوره های بازگشت مختلف تولید می نماید سایر حوضه ها به ترتیب عبارتند سردآبرود، کورکورسر، ماشلک، خیره سر نیرنگ ( گردکل رود یا شیلرود).

افزایش گازهای گلخانه ای و گرمایش جهانی در اثر تغییرات اقلیمی می تواند باعث افزایش احتمال وقوع رخدادهای حدی اقلیمی مانند سیلاب و افزایش فراوانی و شدت آن در بعضی از مناطق کره ی زمین شود. از این رو ضرورت بررسی مقادیر حدی شدت بارش و فراوانی رخداد این کمیت طی دوره های گذشته و همچنین تأثیر گرمایش جهانی بر روند آن طی دوره های آتی کاملاً احساس می شود. در پژوهش حاضر اثر تغییرات اقلیمی بر رواناب حوضه ی آذرشهر با مدل CanESM2 تحت سناریوهای انتشار، RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 با ریزمقیاس گردانی آماری مدل SDSM از طریق مدل هیدرولوژیکی SWAT بررسی شد. نتایج ارزیابی مدل SDSM با ضریب نش-ساتکلیف 95/0 بیانگر دقت بالای این مدل در ریزمقاس نمایی داده های بزرگ مقیاس است. نتایج مدل اقلیمی حاکی از افزایش دما به میزان 1/0 تا 25/0 درجه ی سانتی گراد و افزایش 4 تا 7 درصدی بارش در دوره ی زمانی 2005-1976 نسبت به دوره ی 2059-2030 می باشد. به منظور تحلیل فرکانس و شدت سیلاب با استفاده از مدل Easy fit مناسب ترین توزیع براساس سه آزمون نکویی برازش انتخاب شد. نتایج بررسی رژیم جریان های حداکثر سالانه (فراوانی و شدت) از طریق برازش توزیع های احتمالاتی با کمترین میزان خطا برای دوره ی پایه توزیع ویبول، دوره ی آینده RCP2.6 توزیع لوگ پیرسون نوع 3، RCP4.5 لوگ نرمال و RCP8.5 لوگ نرمال به عنوان بهترین توزیع انتخاب شده است. فراوانی و شدت سیلاب نیز افزایش یافته به طوری که، در دوره ی بازگشت 500 ساله افزایش 98 درصدی دبی حداکثر دوره ی آتی RCP8.5 نسبت به دوره ی پایه مشهود شده است.