مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
اسکان موقت
منبع:
سپهر دوره ۲۹ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۱۵
115 - 125
حوزه های تخصصی:
زمین لرزه یکی از پر تکرار ترین سوانح طبیعی در دنیا بوده که سالیانه منجر به خسارات مالی و جانی فراوانی می شود. یکی از مهمترین موارد مرتبط با کاهش بحران ناشی از زمین لرزه چه در مرحله برنامه ریزی و چه بعد از رخداد آن در مرحله امداد، یافت مکان های مناسب برای اسکان موقت مردم می باشد. مکان یابی بویژه در شرایط بحران همواره با عناصر عدم قطعیت و نایقینی همراه است. از اینرو روش های قطعی و کلاسیک بدون دخالت عناصر نایقینی بطور معمول به نتایج قابل قبولی منتج نمی شوند. با وجود آنکه استفاده از روش های مبتنی بر منطق و نظریه مجموعه های فازی یک روش مناسب و متداول برای مدل سازی های نایقینی بوده، اما این مدل دارای کاستی هایی نیز هست. یکی از کاستی های آن تعیین تابع عضویت قطعی برای هر پارامتر مورد استفاده است. از طرف دیگر نظریه فازی متداول امکان توصیف متغیرهای زبانی ناشی از شک، دودلی و وجود قراین و شواهد مختلف و مزاحم را ندارد. مهم ترین مشکل برای استفاده از این روش زمانی نمود پیدا می کند که با کمبود داده مرتبط مواجه باشیم. ما در مقاله حاضر از نظریه فازی شهودی برای رفع مشکلات یاد شده بهره جسته ایم. روش و مدل پیشنهادی در منطقه دو تهران پیاده سازی شد. با توجه به نتایج اخذ شده می توان نتیجه گرفت روش پیشنهادی بویژه در شرایط عدم وجود داده مناسب، کافی و مرتبط و همچنین وجود متغیرهای مشکوک عملکرد بهتری نسبت به روش های متداول دارد.
شناسایی مناطق مستعد جهت اسکان موقت بعد از وقوع زلزله (مطالعه موردی: شهر سنندج)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۸
254 - 263
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین مخاطرات محیطی که با خسارات زیادی همراه است، زلزله است. با توجه به اینکه بعد از وقوع زلزله، احتمال وقوع پس لرزه زیاد است، بنابراین شناسایی مناطق مناسب جهت اسکان موقت جمعیت بسیار حائز اهمیت است، به همین دلیل در این تحقیق به شناسایی مناطق مستعد جهت اسکان موقت در شهر سنندج پرداخته شده است. این تحقیق بر مبنای روش های توصیفی-تحلیلی می باشد و به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر از ۶ پارامتر (نزدیکی به جاده، نزدیکی به فضای باز، نزدیکی به خطوط ارتباطی، فاصله از خطوط گسل، شیب و ارتفاع) و همچنین مدل تلفیقی منطق فاری و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. نتایج بدست آمده بیانگر این است که طبقات دارای تناسب خیلی زیاد و زیاد، حدود ۴۱ درصد از محدوده شهری سنندج را شامل می شود، این مناطق به دلیل دسترسی به فضاهای باز، مراکز درمانی و راه ارتباطی و همچنین ارتفاع و شیب کم تر، تناسب لازم جهت اسکان موقت را دارند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، طبقات با تناسب خیلی کم و کم حدود ۳۱ درصد از محدوده را دربرگرفته است که این مناطق به دلیل داشتن ارتفاع و شیب زیاد، دور بودن از فضاهای باز، مراکز درمانی و راه ارتباطی، تناسب لازم جهت اسکان موقت را ندارند.
تعیین حدود مرزهای مناطق مورفوژنتیک و مورفودینامیک در آخرین دوره یخچالی وورم و حال حاضر در استان کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۵
127 - 136
حوزه های تخصصی:
استان کرمانشاه به دلیل ویژگی های توپوگرافی و اقلیمی خاص خود دارای مناطق مورفوژنتیک متفاوتی می باشد. ژئومورفولوژی اقلیمی، پهنه های مورفوژنتیک و مورفودینامیکی و لندفرمهای ناشی از فرایندهای شکل زایی بیرونی منتج از اقلیم را مطالعه می کند. هدف از این پژوهش، تعیین و شناسایی قلمروهای مورفودینامیک و مورفوژنتیک دوره یخچالی وورم و حال حاضر استان کرمانشاه با استفاده از مدل پلتیر می باشد. در ادامه ضریب همبستگی و معادله خط رگرسیون عوامل دما و بارش با ارتفاع در منطقه محاسبه گردید و سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل داده ها در محیط Spss، ExcelوArcGIS دما و بارش آخرین دوره یخچالی وورم و حال حاضر به دست آمد. نتایج نشان می دهد که عامل ارتفاع با تغییر در پارامترهای دما و بارش سالانه عامل اصلی کنترل کننده شدت عمل فرایندهای هوازدگی در منطقه می باشد. بررسی قلمروهای مورفوژنز و مورفوکلیماتیک در دو دوره نشان می دهد که قلمرو اقیانوسی در زمان حاضر در منطقه حذف شده و قلمرو خشک نیز در دوره وورم در استان وجود نداشته و تغییرات مرزهای قلمروهای مختلف یکسان نبوده است . بیشترین و کمترین تغییرات در قلمروهای ساون با 1200 متر و نیمه خشک با 384 متر اتفاق افتاده است. مرز قلمروهای یخچالی 800 متر نسبت به زمان حال پایین تر بوده است. بیشترین کاهش و افزایش وسعت قلمروهای مورفوژنیک دوره وورم نسبت به زمان حاضر به ترتیب در قلمروهای یخچالی با 127 برابر کاهش و قلمرو نیمه خشک با 53 برابر افزایش نسبت به مساحت دوره وورم رخ داده است.
بررسی ارتباط الگوهای پیوند از دور اقیانوس اطلس شمالی و میانگین حوضه دریای مازندران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۰
139 - 147
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر الگوهای پیوند از دور بر میانگین دمای حوضه آبریز دریای مازندران صورت پذیرفته است. در این راستا از آمار میانگین دمای 97 ایستگاه همدیدی و اقلیم شناسی و همچنین داده های 33 الگوی پیوند از دور طی دوره 2014- 1970 در مقیاس ماهانه و سالانه استفاده شد. پس از تایید نرمال بودن داده ها توسط آزمون ران تست داده های ایستگاهی به روش کریجینگ به داده های نقطه ای با ابعاد 7/19 × 7/19 کیلومتر تبدیل شدند. به منظور ارتباط سنجی متغیرها از آزمون های پیرسون، رگرسیون خطی و مدل شبکه عصبی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد الگوهای واقع در اقیانوس هند و آرام و الگوهای نیمکره جنوبی، رابطه معنی دار چندانی با نوسان های دما در حوضه مازندران ندارد. در مقابل، الگوهای پیوند از دور مستقر در اقیانوس اطلس و قطب شمال ارتباط زیادی با نوسان های دما در حوضه دارد. شایان ذکر است از بین الگوهای پیوند از دور سه الگوی دریای شمال- کاسپین، نوسان اطلس شمالی و نوسان قطبی بیشترین رابطه را با نوسان های دمای ماهانه و سالانه در این حوضه دارند.
بررسی نقش واسط رضایت مشتری در تأثیر کیفیت خدمات بر وفاداری مشتری در صنعت هتلداری (مطالعه موردی: هتل های شهر تبریز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۳
25 - 40
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش واسط کیفیت ادراک شده در تأثیر کیفیت رابطه با مشتری بر وفاداری مشتریان در صنعت هتلداری درهتل های 5 ستاره استان آذربایجان شرقی، شامل:هتل های پارس ائل گلی و شهریار در فروردین1395صورت پذیرفته است.داده های مورد نیاز برای این تحقیق با روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس از میهمانان هتل های 5 ستاره شهر تبریز و با ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است.تحقیق حاضر،ازنظر هدف،کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها،توصیفی و از نوع پیمایشی است.همچنین از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart pls به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه میهمانان هتل های 5 ستاره شهرتبریز در نظر گرفته شده است.با توجه به این که حجم جامعه نا معلوم می باشد از فرمول کوکران به منظور تعیین حجم نمونه استفاده شده است.حجم نمونه مورد بررسی 196 نفر از میهمانان هتل های 5 ستاره شهرتبریزمی باشد.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که متغیر کیفیت رابطه با مشتری بر کیفیت ادراک شده و وفاداری مشتریان تأثیر مستقیم و معناداری دارد؛ و همچنین تأثیر کیفیت ادراک شده بر وفاداری مشتریان مستقیم و معنادار است.و از سوی دیگر متغیر کیفیت رابطه با مشتری از طریق نقش واسط کیفیت ادراک شده بر وفاداری مشتریان تأثیرغیرمستقیم و معناداری دارد.
ارزیابی وضعیت شاخص های اجتماعی مسکن مهر از نظر شهروندان (مطالعه مطالعه مسکن مهر شهرپرند)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴
51 - 64
حوزه های تخصصی:
مسکن از دیرباز مهم ترین مسئله زندگی بوده است. داشتن سرپناهی مطمئن، ایمن و راحت از آرزوهای دیرینه هر انسانی می باشد که در این راه با توسل به انواع روش ها و تکنولوژی ها سعی در بهتر نمودن روند شکل گیری و توسعه این علم داشته است. شاخص های اجتماعی مسکن از مهم ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف از این پژوهش تحلیل و ارزیابی ابعاد شاخص های اجتماعی مسکن مهر پرند می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی خانوار ساکن در مسکن مهر پرند می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 385 نفر از بین آنها با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید در تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های آماری توصیفی (میانگین گیری و درصد گیری) و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و شاخص رضایتمندی هال ین و تن) در نرم افزار Spss استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق، اکثریت ساکنان مسکن مهر پرند را اقشار کم درآمد جامعه تشکیل می دهند. اغلب آنان مالک هستند و تعداد خانوارهای ساکن در آن بیش از حدِاستاندارد است. مسکن مهر پرند، اغلب دارای 2 اتاق می باشد که با توجه به تعداد بالای خانوارها نامناسب می باشد. بر اساس یافته های کلی تحقیق طرح مسکن مهر پرند در بهبود شاخص های اجتماعی و تأمین مسکن اقشار کم درآمد موفق نبوده است و در نهایت می توان گفت، در تمامی متغیرهای رضایتمندی، نارضایتی افراد ساکن در مسکن مهر دیده می شود.
برنامه ریزی بهینه اسکان موقت شهری در حوادث طبیعی (مطالعه موردی: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آنچه در زمان وقوع حوادث اتفاق می افتد، علاوه بر خسارات جانی و مالی، خسارات اجتماعی فراوانی است که به دنبال دارد. با توجه به اهمیت بسیار بالای مقوله مسکن و سرپناه برای بشر، پیش بینی و اجرای مکان هایی برای اسکان موقت آسیب دیدگان از حوادث به ویژه زلزله، امری اجتناب ناپذیر و اساسی است. مکان یابی جهت اسکان موقت، قبل از وقوع سانحه و در مرحله ی برنامه ریزی می تواند کمک شایانی باشد تا مدیران پس از وقوع سانحه، برنامه عملیاتی مدون داشته باشند. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و نظرات افراد خبره در خصوص مکان یابی اسکان موقت در شهر ساری است. این تحقیق با استفاده از مدل دلفی اقدام به شناسایی شاخص های اصلی انتخاب مکان اسکان نموده و سپس با کمک مدل تصمیم گیری چند معیاره AHP در محیط نرم افزار Arc GIS اقدام به تعیین وزن و تلفیق آنها جهت تعیین مکان های مناسب برای اسکان موقت نمود. بر اساس نتایج حاصله در محدوده مورد نظر 2786 هکتار از منطقه به عنوان منطقه بسیار مناسب، 2846 هکتار بعنوان منطقه مناسب و 18098 هکتار بعنوان منطقه نا مناسب انتخاب شدند.
مکان یابی اسکان موقت مبتنی بر مخاطره سیل در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۸)
487 - 507
حوزه های تخصصی:
رودخانه ها از شریان های حیاتی مؤثر در جذب جمعیت و ایجاد سکونت گاه های شهری و روستایی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، به شمار می روند. رودخانه خشک و راهدار در پهنه کلان شهر شیراز در سالیان گذشته یکی از پهنه های ژئومورفیک مخاطره آمیز شهری بوده است. با توجه به وقوع چندین سیلاب بزرگ در سال های اخیر و ایجاد تلفات جانی و مالی قابل توجه، تعیین نقاط مناسب جهت اسکان موقت آسیب دیدگان سیل از نیازهای ضروری محسوب می شود. در این پژوهش، با استفاده از داده های رقومی ارتفاعی، مکانی موقع کاربری های واقع در شهر شیراز، بررسی های میدانی، و مصاحبه با کارشناسان، در قالب مدل های تصمیم گیری چندمعیاره و AHP، پس از مقایسه زوجی متغیرها و تعیین اولویت آن ها مناسب ترین مکان ها برای اسکان موقت ارائه شده اند. تعیین و توسعه کاربرهای (پل ها، کنارگذرها و ...) بدون توجه به عرصه ژئومورفولوژیک در تشدید خسارات و آسیب ها نقش مهمی داشته اند. ارزیابی این پژوهش نشان داد پهنه هایی که عمدتاً در جنوب شرق و نواحی مرکزی منطقه شهری شیراز واقع شده اند (فضاهای باز و فرودگاه) دارای میانگین شاخص مطلوبیت بالایی هستند و می توان ار آن ها به عنوان مناسب ترین پهنه ها برای اسکان موقت مبتنی بر مخاطره سیل در شهر شیراز استفاده کرد.
طراحی الگوی اسکان موقت پس از زلزله احتمالی در شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شهر قم با توجه به قرار داشتن در پهنه با خطر لرزه خیزی زیاد و داشتن آسیب پذیری بالا از مناطق در معرض ریسک بالا محسوب می گردد. وجود جمعیت زیاد در معرض خطر از یک سو و فقدان طرح مناسب برای اسکان جمعیت زیاد براساس تجربه ها و اقدامات در زلزله های اخیر از سوی دیگر باعث تشدید شرایط و تبدیل شدن آن به بحران می گردد. هدف از انجام این پژوهش استخراج الگویی مناسب برای اسکان موقت پس از زلزله احتمالی در قم می باشد. براساس این الگو طراحی اسکان موقت مورد نیاز با توجه به شرایط کالبدی و غیرکالبدی محل و با استفاده از پتانسیل ها و زیرساخت های موجود انجام می گیرد. وجود یک معیار هم در زمینه طراحی و ارائه راه حل مناسب در زمان بحران قابل استفاده است و هم به ارزیابی و مقایسه طرح ها و اجرای مسابقات طراحی برای ارزیابی یکسان کمک می کند. در انجام این پژوهش از روش تحقیق کمی-کیفی با شیوه توصیفی- تحلیلی از نوع مطالعات میدانی و پیماشی استفاده شده است. در راستای جمع آوری اطلاعات نیز از ابزارهای مطالعات کتابخانه ای، بررسی اسناد، مشاهده و مصاحبه با مسئولین و متخصصین استفاده شده است. نتیجه این پژوهش ارائه الگوی اسکان موقت پس از زلزله احتمالی قم براساس شاخص های طراحی اسکان موقت می باشد. در این راستا شاخص های طراحی سرپناه موقت براساس مرور متون تخصصی و تجربه های مشابه استخراج و با روش تحلیل سلسله مراتبی الویت بندی و وزن دهی شد. در ادامه گزینه های سکونت گزینی در شهر قم براساس معیارهای طراحی اولویت بندی شد. در پایان با ترکیب این گزینه های الگوی اسکان موقت شهر قم تعیین گردید. به منظور تسهیل در فهم چگونگی تبدیل این الگو به یک طرح کالبدی، نمونه ای نیز طراحی شد که در آن به جزئیات معماری طرح پرداخته شده است.
مکان یابی بهینه پایگاه های اسکان موقت زلزله زدگان با رویکرد فازی (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره پنجم تابستان ۱۳۹۲ (۲۰۱۳ م) شماره ۲ (پیاپی ۱۸)
۵۲-۶۹
مقدمه: مخاطرات طبیعی از مهم ترین عوامل تخریب سکونتگاه های انسانی محسوب می شوند. زلزله یکی از خطرناک ترین بلایای طبیعی عصر حاضر می باشد که همواره اهمیت خود را به طور عینی نمایان کرده است. زلزله حادثه ای طبیعی است که بسته به میزان بزرگی خود می تواند در مدت کوتاهی فاجعه ای عظیم بیافریند. در این میان تبریز یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران است که در نقشه پهنه بندی خطر زلزله ایران در جایگاه با خطر بسیار بالا قرار دارد. طرح ریز پهنه بندی خطر زلزله شهر تبریز که توسط شرکت تهران پادیر انجام شده است در شرایط حداکثری 426 هزار نفر تلفات انسانی را پیش بینی کرده است. چنین پتانسیل لرزه ای همراه با وجود بافت های فرسوده و حاشیه ای از یک طرف و وجود سوابق زلزله های تاریخی، یک فاجعه عظیم انسانی را در این شهر قابل پیش بینی می کند. راهبرد اصلی و ابتدایی مدیریت بحران برای کاهش اثرات زیانبار پس از وقوع زلزله، احداث پایگاه های اسکان موقت جهت اسکان زلزله زدگان است. شناخت پتانسیل های لرزه خیزی شهر تبریز همراه با موقعیت استراتژیک آن و حضور بیش از یک میلیون و ششصد هزار نفر جمعیت در آن لزوم ایجاد پایگاه های اسکان موقت و امداد نجات را در شهر تبریز به اثبات می رساند. روش ها: در این تحقیق برای شناسایی اراضی مناسب جهت احداث پایگاه های اسکان موقت 7 معیار طبیعی و انسانی انتخاب شد. با استفاده از مدلFUZZY-TOPSIS و تلفیق لایه ها در محیط ARC GIS نقشه تناسب سازگاری استخراج شده و در نهایت با توجه به معیارهای مساحت، تناسب ابعاد، سازگاری کاربری و مالکیت مکان های بهینه انتخاب گردید. یافته ها: در فرایند تحقیق مشخص شد که 7 هکتار از اراضی، متشکل از 4 پارک در بخش مرکزی و حاشیه ای شهر به عنوان بهترین مکان ها و با سازگاری بسیار بالا،170هکتار با سازگاری بالا و 1339 هکتار با سازگاری متوسط انتخاب شدند که این میزان به هیچ وجه جوابگوی جمعیت شهر تبریز نمی باشد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از عدم توزیع و پراکنش منطقی و اصولی فضاهای باز و مناسب جهت احداث پایگاه های اسکان موقت زلزله زدگان در شرایط پس از وقوع زلزله است و در صورت وقوع زلزله در شهر تبریز مدیریت شهری و قطعاً اراضی شهر جوابگوی اسکان زلزله زدگان نخواهد بود.
ارزیابی عوامل مؤثردر انتخاب مکان های اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GISو تکنیک AHP (مطالعه موردی: منطقه 4 کرمان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ م) شماره ۲ (پیاپی ۲۶)
مقدمه: زلزله یکی از بلایای طبیعی است که به عنوان مهم ترین مبحث شهرسازی و مدیریت بحران در ایران شناخته می شود. ایران با میانگین 43/1 زلزله در سال، بعد از چین و اندونزی مقام سوم را در جهان دارد. شهر کرمان به عنوان یکی از شهرهای مهم و استراتژی ایران، با وجود گسل های فعال و لرزه خیز منطقه، همواره در معرض خطر زلزله قرار دارد. منطقه 4 به علت دارا بودن بافت فرسوده، ریزدانه بودن بلوک های شهری و همچنین نبود استحکام لرزه ای ساختمان ها در اکثر محلات آن، لزوم توجه به امر برنامه ریزی برای امداد و نجات و اسکان را در این منطقه دو چندان کرده است yle="text-align: justify;"> تحقیق حاضر با هدف مکان یابی مراکز اسکان، به مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری کرمان می پردازد. به همین منظور با استفاده از GISو تدوین معیارهایی که متأثر از شرایط طبیعی و کالبدی محدوده مورد نظر است، نقشه امکانات و عوامل محدودکننده منطقه با یکدیگر ترکیب می شود. در مکان یابی مراکز اسکان از مدل منطق دووجهی بولین استفاده می شود. نتایج تحقیقات نشان می دهد که فقط شش محل برای اسکان مناسب هستند. بنابراین از تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب مناسب ترین سایت استفاده می شود. با توجه به معیارهای مؤثر در اثربخشی و کارایی سایت ها، مصلی کرمان و زمین ورزشی نزدیک آن به عنوان مناسب ترین مکان برای اسکان اضطراری و موقت مشخص شده است.
چالش های نظام مدیریتی اسکان موقت پس از سوانح در ایران (از زلزله 69 گیلان زنجان تا زلزله 96 کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مسکن و محیط روستا دوره ۳۹ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۶۹
۴۶-۳۳
حوزه های تخصصی:
بحران مسکن ازجمله تبعات اجتناب ناپذیر سوانح به دلیل تخریب گسترده است؛ بنابراین مدیریت تأمین مسکن یک بخش مهم در شرایط پس از سانحه است. پس از رخداد سوانح، اغلب سه گام در فرآیند تأمین مسکن تعریف می شود: تأمین اسکان اضطراری که در کشور ما بر عهده هلال احمر است؛ تأمین مسکن دائم که به طور خاص بر عهده بنیاد مسکن قرار دارد؛ و اسکان موقت. اگر چه اسکان موقت یک گام از فرآیند بازسازی جهت اسکان جمعیت آواره و ازسرگیری زندگی تا زمان ساخت مسکن دائم است، اما تجربیات گذشته کشور نشان می دهد که اسکان موقت، به عنوان نقطه اتصال اسکان اضطراری به مسکن دائم، چندان پراهمیت انگاشته نشده است. به نحوی که برخی جنبه های آن در کشور ما هنوز متولی، ساختار و فرآیند مشخصی ندارد. این در حالی است که اسکان موقت بر روی فرآیند بازتوانی مردم منطقه سانحه دیده و بازگشت به زندگی عادی نیز مؤثر است. پژوهش حاضر با بررسی تجربیات گذشته اسکان موقت در کشور با روش نمونه موردی به دنبال شناسایی گپ های نظام مدیریتی و حکمروایی فرآیند اسکان موقت در کشور است. بدین منظور اطلاعات و مستندات فرآیند تأمین اسکان موقت در زلزله 1369 گیلان و زنجان، زلزله 1382 بم، زلزله 1391 آذربایجان شرقی و زلزله 1396 کرمانشاه از طریق مصاحبه، مطالعات کتابخانه ای و مشاهده مشارکتی جمع آوری شده است. مشخص نبودن مسئول تأمین و اجرای اسکان موقت، عدم تعریف فرآیند خروج از اسکان موقت و بازگشت مردم به مسکن دائم، عدم هماهنگی دستگاه های اجرایی و نبود مدیریت واحد جهت تأمین زیرساخت های موردنیاز اسکان موقت و عدم توجه به مواردی همچون تعمیر و نگهداری مسکن موقت در طول دوران انتقال ازجمله چالش های مدیریت و اجرای اسکان موقت در کشور است.
سرپناه موقت با استفاده از لوله های PVC(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مسکن و محیط روستا دوره ۳۹ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷۲
۱۳۵-۱۲۰
حوزه های تخصصی:
تأمین سرپناه موقت پس از سوانح بزرگ در زمره چالش های مهم بازماندگان و مسئولین امداد و بازسازی است. در ایران، ساخت و تحویل کانکس بعد از توزیع چادر، راه حل رایج است. به دنبال زلزله 1396 در استان کرمانشاه، خسارت گسترده ای به سکونتگاه های شهری و روستایی به خصوص در بخش های دشت ذهاب و شهر قصرشیرین وارد شد. وسعت بالای تخریب، نزدیکی به فصل سرما، بارندگی و مشکلات سکونت در چادرهای اسکان اضطراری، سرعت بخشیدن به مرحله تأمین مسکن موقت و سرپناه دائم را ضروری می نمود. مقاله حاضر گزارش طرحی پژوهشی عملی، جهت یافتن راه کاری متفاوت برای حل این مسئله است. تجارب نشان می دهد که بازماندگان سوانح خصوصاً در مناطق روستایی با بهره گیری حداکثر از مصالح و فناوری بومی ساخت وساز و همچنین مصالح برجای مانده از بناهای تخریب شده اقدام به تأمین سرپناه برای خانواده خود می کنند. با آگاهی از چنین ظرفیتی، تلاش بر این بوده است، با استفاده حداکثری از مصالح بومی و برخی مصالح غیربومی ولی ارزان قیمت و در دسترس، گامی در جهت تأمین سرپناه موقت برداشته شود. دراین راستا برای نخستین بار، لوله های PVC به عنوان سازه ی اصلی یک سرپناه موقت مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله اول در آذرماه 1396، پژوهشگران به منظور شناخت و ارزیابی شرایط منطقه و به مدت شش روز از شهر سرپل ذهاب و چند روستای منطقه بازدید کردند. در ادامه، طراحی و اجرای اولین نمونه آزمایشی از این سازه به نام کاشانه به ابعاد 2*3 متر در محوطه دانشکده معماری شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی صورت گرفت. در حین اجرا نکات زیادی شناسایی و اصلاحات آن انجام شد، مقاومت سازه تحت بارگذاری ثقلی مورد آزمایش قرار گرفت و همچنین محاسبات سازه ای با استفاده از نرم افزار SAP2000 انجام گرفت. در گام بعد، نمونه ی اصلی آن با ابعاد 4*3 در روستای کوئیک عزیز شهر سرپل ذهاب ساخته شد. تمایل به مشارکت در میان بومیان در هنگام ساخت کاملاً مشهود بوده و بازخورد مثبت مردم نسبت به نمونه ی اصلی، نشان دهنده موفقیت این نوع از سرپناه موقت بوده است. پایش نمونه ها، هزینه ها، سرعت اجرا، مشارکت نیروی کار محلی، قابلیت توسعه و توجه به نیازهای روانی بازماندگان از نظر شباهت فضای ایجادشده به بناهای متعارف، ازجمله امتیازات این طرح است.
اولویت بندی سیستم های ساختمانی نوین اسکان موقت پس از وقوع زلزله بر اساس شرایط بومی کشور ایران (مطالعه موردی: استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای معیارهای اصلی و زیر معیارهای مؤثر در اسکان موقت تعیین و با بررسی تطبیقی سیستم های ساختمانی نوین اسکان در مناطق مختلف جهان، پس از تدوین عوامل مهم در انتخاب سیستم های مذکور و اخذ نظر خبرگان، سیستم ها تعیین و تأیید گردیدند. اولویت بندی و وزن دهی معیارها براساس روش تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی و روش ترکیب خطی صورت گرفته است. با توجه به گستردگی جغرافیایی و همچنین تنوع در شرایط آب و هوایی در یک بازه زمانی مشخص و تنوع فرهنگی کشورمان، انتخاب یک سازه مشخص را بسیار مشکل ساخته است. با تعیین معیارهای اسکان موقت و بررسی سیستم های مختلف در این پژوهش برای هر معیار، سیستم های ساختمانی اولویت بندی شدند تا مدیران با توجه به شرایط بومی و اولویت ها بتوانند سازه مناسب را انتخاب و در اختیار آسیب دیدگان قرار بدهند. درنهایت با ترکیب خطی وزن تعیین شده، سازه برتر تعیین گردید. چارچوب انتخابی برای سیستم اسکان موقت به صورت مناسبت ترین سازه برای هر کدام از معیارها و همچنین مناسب ترین سازه براساس تمامی معیارها تعیین شد. سیستم ساختمانی «سازه گابیون و پارچه ضد آب» با ضریب اهمیت 290/0 به عنوان مناسب ترین سیستم ساختمانی از نظر کارشناسان تعین شده است و پس ازآن به ترتیب سیستم های ساختمانی «سازه ابر خشت» با ضریب اهمیت 183/0 و «سازه ترکیبی کانکس و چادر» با ضریب اهمیت 160/0 مناسب ترین سیستم ساختمانی می باشند. نتایج نشان داد؛ «زمان راه اندازی» با ضریب نسبی 112/0 به عنوان مهم ترین شاخص تأثیرگذار بر شناسایی و رتبه بندی تعیین معیارهای (مؤلفه های) انتخاب سیستم ساختمانی برای اسکان موقت از نظر کارشناسان تعین شده است و پس ازآن به ترتیب شاخص های «استحکام ساختاری» با ضریب اهمیت 110/0 و «مشارکت» با ضریب اهمیت 103/ 0 و «تولید انبوه» با ضریب اهمیت 078/0 و «قابلیت استفاده مجدد یا قرارگیری سازه در مسیر توسعه» با ضریب اهمیت 055/0 و «مطابقت با استاندارد ساخت وساز» با ضریب اهمیت 050/0 مهم ترین معیار می باشند.
تحلیل و شناسایی معیارهای مؤثر بر مکانیابی بهینه اسکان موقت پس از زلزله ؛ مطالعه موردی: شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲۴
149 - 163
حوزه های تخصصی:
هشتاد درصد از شهرهای جهان در مناطقی قرار دارند که حداقل سالی یک بار براثر مخاطرات طبیعی آسیب دیده اند. هنگامی که یک مخاطره طبیعی رخ می دهد کسانی که خانه های خود را در اثر این مخاطره از دست می دهند، در حالی که خانه هایشان بازسازی می شود، به جایی برای زندگی و نیاز به یافتن مکان های جایگزین دارند. هدف این تحقیق مکانیابی بهینه ی اسکان موقت در شهر کرمانشاه، با روش توصیفی و متکی بر پیمایش های میدانی با استفاده از مدل جمع وزنی weighted sum و نرم افزار تحلیلی_ترسیمی ArcGIS به صورت ترکیبی بوده است. در این راستا، در مرحله جمع آوری اطلاعات و داده های اولیه، از مطالعات کتابخانه ای و توزیع پرسشنامه بین خبرگان مرتبط با موضوع مورد مطالعه استفاده شد. با توجه به 9 معیار مهم و مؤثر شیب، دسترسی به راه، فاصله از مراکز نظامی و انتظامی، دسترسی به مراکز آتش نشانی، دسترسی به منابع آب و برق، فاصله از مناطق سیل خیز، تراکم جمعیتی و فاصله از تأسیسات خطرزا است که مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از معیارهای پژوهش گویای این امر بود که از ترکیب شاخص های 9 گانه در شهر کرمانشاه 1 درصد از محدوده شهر در پهنه مطلوبیت خیلی کم، 11 درصد در پهنه مطلوبیت کم، 37 درصد در پهنه مطلوبیت متوسط، 38 درصد در پهنه مطلوبیت زیاد و 13 درصد در پهنه مطلوبیت خیلی زیاد واقع شده است.
بررسی خطر زلزله به منظور مکان یابی سایت های اسکان موقت با استفاده از GIS (مطالعه موردی: مناطق شمالی شهر تبریز)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱
592 - 614
حوزه های تخصصی:
زلزله یکی از عوامل خطرزای طبیعی بوده که به عنوان یکی از مخرب ترین بلای طبیعی در طول تاریخ بشر شناخته شده است. متأسفانه در تعدادی از شهرهای کشور (همانند منجیل، رودبار، سلماس، بم و ...) این بلای طبیعی سبب مرگ بسیاری از هموطنان عزیزمان شده است. شهر تبریز نیز به دلیل مجاورت با گسل فعال شمال شهر و توسعه نامتوازن آن و نیز با توجه به قدمت تاریخی آن دارای بافت های قدیمی و فرسوده و بعلاوه وجود بخش اعظمی از بافت های ارگانیک (حاشیه نشین) در مجاورت گسل بالقوه، دچار چنین معضلی است. با وقوع زلزله در مقیاس بالا امکان تخریب سازه ها، صدمه و حتی مرگ افراد وجود دارد. بنابراین یکی از مسائل مهم در برنامه ریزی مدیریت بحران مکان یابی و انتخاب درست مکان هایی است که بتوان در اولین فرصت و با سرعت بالا جمعیت مصدوم یا آسیب دیده را بدان جا منتقل نمود. تا بتوان بعد از اسکان، نیازهای اولیه ایشان که شامل غذا، پوشاک و تدارکات پزشکی و دارویی می باشد را در اختیار آن ها قرار داد. تعیین مکان اسکان موقت می بایستی قبل از وقوع فاجعه مشخص شده باشد تا به فرایند مدیریت بحران آسیب یا خللی وارد نگردد. قطعاً مکان یابی صحیح سایت های اسکان موقت دارای معیارها و شرایط خاصی می باشد، برخی از معیارهای مورد نظر در این پژوهش عبارتند از: تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، دسترسی به شبکه معابر، نزدیکی به تأسیسات و تجهیزات شهری، نزدیکی به مراکز درمانی و بیمارستانی، دوری از مناطق و محل های مستعد آتش سوزی و انفجار، دسترسی به فضاهای باز و ... است. بعلاوه در نظر گرفتن تنها یک یا دو کمپ بزرگ برای اسکان آسیب دیدگان دارای مشکلات خاص و حادی است، بنابراین تعداد کمپ های اسکان موقت می بایستی دارای توزیعی بهینه با توجه به معیارهای ذکر شده باشد. تحلیل و بررسی این حجم عظیم اطلاعات نیازمند ابزار و تکنیکی قدرتمند برای آن است.
تحلیل فضایی مکانیابی اسکان موقت در شهر اصفهان با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: انتخاب مکان بهینه جهت استقرار اضطراری یا موقت جمعیت های آسیب دیده از بحران یکی از مسائلی است که همواره مورد توجه سازمان های مسئول در مدیریت بحران قرار دارد. شهر اصفهان با قرار گرفتن در نزدیکی دو مرکز هسته ای بسیار مهم در شعاع 10 و 100 کیلومتری و دلایل سیاسی متعدد می تواند به عنوان کانون اصلی هدف حملات نظامی و همچنین حملات تروریستی واقع گردد. در این مقطع که بیشترین تمرکز بر حملات تروریستی شهری قرار گرفته و احتمال بسیار زیادی برای این گونه حملات در شهر اصفهان وجود دارد به نظر می رسد که پرداختن به موضوع مکانیابی اسکان موقت پس از حمله می تواند به عنوان یکی از اصلی ترین مقوله های مرتبط با پدافند غیرعامل مطرح باشد.هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل فضایی مکانیابی اسکان موقت در شهر اصفهان با رویکرد پدافند غیرعامل است.روش شناسی تحقیق: این پژوهش از حیث ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی و از حیث هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. در جهت رسیدن به اهداف پژوهش با به کارگیری داده های مکانی و انج ام تحلیل های مربوطه در سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تصمیم گیری چن د معی اره AHP,VIKOR اقدام شده است. جامعه آماری این پژوهش متخصصین حوزه شهری شهر اصفهان و حجم نمونه از طریق اشباع نظری به تعداد 60 کارشناس است. روش نمونه گیری هم به صورت نمونه گیری گلوله برفی می باشد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر اصفهان با طول جغرافیایی ۵۱ درجه و 38 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقه شمالی و مساحت 550 کیلومترمربع است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که از میان معیارهای تأثیرگذار بر مکانیابی اسکان موقت معیار شیب زمین با امتیاز 0.097 پراهمیت ترین و معیار دسترسی به مجتمع های خدماتی رفاهی با امتیاز 0.021 کم اهمیت ترین معیار ازنظر کارشناسان می باشد. نتایج: بر اساس بررسی های انجام شده اراضی قسمت شمال شرقی (اراضی بین منطقه رحمت آباد و کمشچه) حریم سی کیلومتری جهت اسکان موقت مناسب می باشند.
ارائه الگوی تخلیه اضطراری و مکانیابی اسکان موقت مناطق یک و سه اصفهان با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت شهری دوره ۲۱ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷
۲۴-۷
حوزه های تخصصی:
انتخاب مکان بهینه جهت استقرار اضطراری یا موقت جمعیت های آسیب دیده از بحران یکی از مسائلی است که همواره مورد توجه سازمان های مسئول در مدیریت بحران قرار دارد. شهر اصفهان با قرار گرفتن در نزدیکی دو مرکز هسته ای بسیار مهم در شعاع 10 و 100 کیلومتری و دلایل سیاسی متعدد می تواند به عنوان کانون اصلی هدف حملات نظامی و همچنین حملات تروریستی واقع گردد. در این مقطع که بیشترین تمرکز بر حملات تروریستی شهری قرار گرفته و احتمال بسیار زیادی برای این گونه حملات در شهر اصفهان وجود دارد به نظر می رسد که پرداختن به موضوع مکانیابی اسکان موقت و تخلیه اضطراری به این مراکز پس از حمله می تواند به عنوان یکی از اصلی ترین مقوله های مرتبط با پدافند غیرعامل مطرح باشد. هدف اصلی پژوهش ارائه یک الگو برای جهت مسیریابی تخلیه اضطراری و مکانیابی فضا های تامین اسکان موقت به منظور دستیابی به نیاز های اولیه بازماندگان سانحه می باشد. این پژوهش از حیث ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی –تحلیلی و از حیث هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. در جهت رسیدن به اهداف پژوهش با به کارگیری داده های مکانی و انج ام تحلیل های مربوطه در سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تصمیم گیری چن د معی اره AHP,VIKOR اقدام شده است. در اقدام بعدی جهت تعیین مسیر بهینه تخلیه اضطراری و شناسایی نزدیکترین مراکز اسکان اضطراری از تحلیل شبکه در نرم افزار GIS 10.8 Arc استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش متخصصین حوزه شهری شهر اصفهان و حجم نمونه از طریق اشباع نظری به تعداد 60 کارشناس است. روش نمونه گیری هم به صورت نمونه گیری گلوله برفی می باشد. نتایج نشان می دهد که از میان معیارهای تأثیرگذار بر مکانیابی اسکان موقت معیار شیب زمین با امتیاز 0.097 پراهمیت ترین و معیار دسترسی به مجتمع های خدماتی رفاهی با امتیاز 0.021 کم اهمیت ترین معیار ازنظر کارشناسان می باشد. همچنین بر اساس بررسی های انجام شده اراضی قسمت شمال شرقی (اراضی بین منطقه رحمت آباد و کمشچه) حریم سی کیلومتری جهت اسکان موقت مناسب می باشند و در گام بعدی مسیرهای بهینه جهت تخلیه اضطراری به این مراکز ارائه گردید.
جانمایی بهینه مراکز اسکان موقت پس از وقوع بحران با استفاده از تحلیل فضایی GIS و مدل تصمیم گیری چند معیاره وایکور Vikor مطالعه موردی: منطقه 11 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شهر ایمن سال ۱ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
104 - 116
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به منظور بررسی و ضرورت اسکان موقت آسیب دیدگان پس از وقوع بحران در راستای تامین سرپناه برای بی خانمان ها و چگونگی اسکان موقت آسیب دیده گان پس از وقوع بحران میباشد. بحرانها، خواسته یا ناخواسته با زندگی و حیات جوامع بشری آمیخته شده است و در بسیاری از موارد به نظر میرسد که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد. شهرها به عنوان مراکز تجمع سرمایه های مادی و انسانی، در زمان بحران خسارات فراوانی را متحمل میشوند. از جمله عواملی که شهر را تهدید میکند، میتوان به عوامل طبیعی نظیر سیل، زلزله، گردباد، طوفان و... و مخاطرات انسانی تهاجمات دشمن، آشوبهای داخلی و... اشاره نمود. هدف این پژوهش، جانمایی بهینه اسکان موقت در مواقع وقوع بحران در منطقه 11 شهرداری تهران میباشد. نوع پژوهش حاضر، کاربردی- توسعه ای میباشد که اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانهای و میدانی گردآوری شده اند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل های تصمیم گیری چند معیاره Vikor و AHP و نرم افزار Arc GIS بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد با توجه به اینکه معیارهای متعددی در مکان یابی اسکان موقت تاثیرگذار بوده و اثرگذاری فضایی این معیارها نیز تفاوت داشته، استفاده از مدل تحلیلی وایکور Vikor به دلیل محاسبه فاصله نسبت به ایده آل و همچنین در نظر گرفتن اهمیت نسبی فواصل ایده آل مثبت و منفی، در تعیین سایت های مطلوب جهت جانمایی مراکز اسکان موقت مناسب به نظر میرسد.
بررسی میزان بکارگیری اصول زمینه گرایی و پیشنهاد شاخصه های زمینه گرایانه در اسکان موقت زلزله سرپل ذهاب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شهر ایمن سال ۱ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴
46 - 59
حوزه های تخصصی:
روش های ساخت و مصالح نوین در تولید سرپناه مو قت موضوع تحقیقات بسیاری بوده است ولی به تطبیق الگوی ساخت سکونگاه های موقت با دیگر شرایط محیط و زمینه اطراف از قبیل جغرافیا ، فرهنگ مردم ، اقلیم و . . . کمتر توجه شده است در این پژوهش پس از آشنایی با مقوله اسکان موقت و زمینه گرایی ، با استفاده از روش پیمایش پرسش نامه ای از متخصصین و کارشناسان معماری شاغل در حوزه اسکان موقت سرپل ذهاب ، گزینه های مختلف زمینه گرایی برای افراد استفاده کننده در اسکان موقت لیست گردید ، سپس متناظر آن میزان اثرگذتری و باره بندی هریک از عوامل زمینه گرا (اقتصادی ، کالبدی ، جغرافیایی ، تاریخی ، اجتماعی) خواسته شد. سپس به روش های آماری داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار گرفت و در نهایت پس از رتبه بندی عوامل زمینه گرایانه، اصول و شاخص های پیشنهادی طراحی اسکان موقت بر مبنای عوامل زمینه گرا (در سه سطح : سایت، کالبد بیرونی و فضای داخلی اسکان موقت) نتیجه گیری و لیست گردید.