بررسی خطر زلزله به منظور مکان یابی سایت های اسکان موقت با استفاده از GIS (مطالعه موردی: مناطق شمالی شهر تبریز)
آرشیو
چکیده
زلزله یکی از عوامل خطرزای طبیعی بوده که به عنوان یکی از مخرب ترین بلای طبیعی در طول تاریخ بشر شناخته شده است. متأسفانه در تعدادی از شهرهای کشور (همانند منجیل، رودبار، سلماس، بم و ...) این بلای طبیعی سبب مرگ بسیاری از هموطنان عزیزمان شده است. شهر تبریز نیز به دلیل مجاورت با گسل فعال شمال شهر و توسعه نامتوازن آن و نیز با توجه به قدمت تاریخی آن دارای بافت های قدیمی و فرسوده و بعلاوه وجود بخش اعظمی از بافت های ارگانیک (حاشیه نشین) در مجاورت گسل بالقوه، دچار چنین معضلی است. با وقوع زلزله در مقیاس بالا امکان تخریب سازه ها، صدمه و حتی مرگ افراد وجود دارد. بنابراین یکی از مسائل مهم در برنامه ریزی مدیریت بحران مکان یابی و انتخاب درست مکان هایی است که بتوان در اولین فرصت و با سرعت بالا جمعیت مصدوم یا آسیب دیده را بدان جا منتقل نمود. تا بتوان بعد از اسکان، نیازهای اولیه ایشان که شامل غذا، پوشاک و تدارکات پزشکی و دارویی می باشد را در اختیار آن ها قرار داد. تعیین مکان اسکان موقت می بایستی قبل از وقوع فاجعه مشخص شده باشد تا به فرایند مدیریت بحران آسیب یا خللی وارد نگردد. قطعاً مکان یابی صحیح سایت های اسکان موقت دارای معیارها و شرایط خاصی می باشد، برخی از معیارهای مورد نظر در این پژوهش عبارتند از: تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، دسترسی به شبکه معابر، نزدیکی به تأسیسات و تجهیزات شهری، نزدیکی به مراکز درمانی و بیمارستانی، دوری از مناطق و محل های مستعد آتش سوزی و انفجار، دسترسی به فضاهای باز و ... است. بعلاوه در نظر گرفتن تنها یک یا دو کمپ بزرگ برای اسکان آسیب دیدگان دارای مشکلات خاص و حادی است، بنابراین تعداد کمپ های اسکان موقت می بایستی دارای توزیعی بهینه با توجه به معیارهای ذکر شده باشد. تحلیل و بررسی این حجم عظیم اطلاعات نیازمند ابزار و تکنیکی قدرتمند برای آن است.Earthquake Risk Assessment in Search of Sites for Temporary Settlement by GIS (Case Study: Northern areas of Tabriz City)
Earthquake is one of the natural risk factors known as the most destructive disaster in human life. Unfortunately, in several cities in our country, for example in Manjil, Roudbar, Salmas, and Bam, … many people lost their lives .in the past earthquakes. Tabriz city, due to its proximity to the northern Fault and its unplanned development like outskirt areas as well as its historical and old texture is in danger of the earthquake disaster. When an earthquake happens on a large scale, it would destroy structures and leads to injury and even death of people, so site selection for accommodating and transfer of victims immediately and quickly after the earthquake is an important subject in crisis management. It is also important to provide their primary needs for food, clothing and medical relief. Temporary settlement sites must be selected before a disaster happens, to fulfill the crisis management process conveniently. Indeed, temporary site selection requires proper evaluation and employment of specific criteria. Some of the criteria considered in this study are population density, building concentration, access to pathways network, proximity to urban installations, hospitals and therapeutic centers and access to open areas. It is not appropriate to plan one or two large camps for damaged people rather it is necessary to have several camps incordance to the scale of the problem and with the reasonable distribution. Analysis and examination of such vast information need a powerful tool and technique. Albeit being a new approach and a less than decades lifetime, Geographical Information System plays an important role in urban planning and urbanism and helps planners to make quick, precise, and cost-effective decisions. (e.g., network analysis, AHP). In this study temporary settlement sites around Tabriz city are identified by using the techniques of GIS.
تبلیغات
