۱.
مقدمه: بلایای طبیعی از جمله مشکلاتی است که بشر علیرغم پیشرفت های روزافزون خود نتوانسته مانع رخ داد آنها گردد. ایران با دارا بودن 31 مورد از 40 نوع بلای طبیعی ثبت شده یکی از آسیب پذیرترین کشور های جهان است. با عنایت به این موضوع پژوهش درصدد پهنه بندی خطر وقوع سیل در استان گلستان و تعیین تعداد افراد ساکن در هر یک از نواحی خطر اعم از جمعیت شهری و روستایی می باشد. روش ها: در مطالعه حاضر با استفاده از داده های دبی، حداکثر لحظه ای سالانه، داده های ماهانه و سالانه ایستگاه های باران سنجی و آب سنجی وزارت نیرو طی دوره آمار 1388-1365 ضریب سیل خیزی و شرایط اقلیمی استان گلستان بررسی شد. ضریب سیل خیزی با دوره برگشت 25 ساله دبی حداکثر لحظه ای سالانه برای هر ایستگاه با استفاده از رابطه هاگر تعیین گردید. در ادامه با استفاده از روش کریجینگ نقشه پهنه بندی خطر سیلاب ترسیم گردید. یافته ها: نتایج نشان داد حداکثر ضریب سیل خیزی به میزان 6/3 مربوط به ایستگاه پس پشته در شهرستان مینودشت و کمترین آن به میزان 36/0 مربوط به ایستگاه بندر ترکمن می باشد. بر اساس یافته ها 5/20درصد سطح استان در پهنه با خطر خیلی زیاد وقوع سیل، 7/20 درصد در پهنه خطرزیاد، 6/39 درصد در پهنه با خطر متوسط و 2/19 درصد در محدوده خطر کم وقوع سیل واقع شده است. همچنین 6/18درصد جمعیت روستایی استان گلستان در محدوده با خطر خیلی زیاد وقوع سیل 5/14 درصد در محدوده با خطرزیاد، 9/11درصد در محدوده با خطر متوسط و 6/6درصد در محدوده با کم وقوع سیل زندگی می کنند. از طرفی 9/9 درصد جمعیت شهری در محدوده با خطر خیلی زیاد وقوع سیل، 2/10 درصد در محدوده با خطرزیاد، 9/18 درصد در محدوده با خطر متوسط، همچنین 1/9 درصد در محدوده با کم وقوع سیل ساکن هستند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که استان گلستان دارای خطر وقوع سیل بالایی می باشد به طوریکه 1/31 درصد از جمعیت روستایی با ساکن بودن در محدوده وقوع سیل خیلی زیاد و زیاد در معرض خطرات وقوع سیل از نظر جانی و مادی قرار دارند با توجه به پهنه بندی خطر می توان مناطق با خطر بالا را شناسایی و اجرای برنامه های مدیریتی را الویت بندی نمود.
۲.
مقدمه: تعیین مکان مناسب جهت تأسیس ایستگاه های آتش نشانی یکی از مهمترین وظایف و اهداف مدیران شهری است که باید قبل از اجرا، در یک چارچوب سیستماتیک آماده سازی گردد. درواقع، هدف اصلی مکان یابی، جلوگیری از هدر رفتن هزینه ها و تضمین کارآیی بهینه ایستگاه ها در تقابل با سیستم شهری است. دسترسی سریع، به موقع و ارزان به مراکز آتش نشانی در هر جامعه بخصوص در جوامع شهری امری مهم و ضروری می باشد. روش ها: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از نقشه 2000/1 کاربری اراضی، مشاهده میدانی و مطالعه طرح های مرتبط با شهر جهرم جمع آوری شده است که با استفاده از نرم افزارGIS، فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به عنوان مدل مورد استفاده در وزن دهی معیارها، در قالب مقایسات زوجی و بر اساس نظرات کارشناسان اعمال گردیده است. کار پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها مطابق معیارها و استانداردهای برنامه ریزی شهری انجام گرفته است و در پایان مناسب ترین مکان ها برای ایجاد مراکز مورد نظر تعیین شده است. یافته ها: برای بررسی وضع موجود مراکز آتش نشانی از روش حریم یابی استفاده شده است که با شعاع عملکردی2000 و 1500متری، بخش-های شرقی و غربی شهر جهرم تحت پوشش ایستگاه های آتش نشانی قرار نمی گیرند. برای مکان-یابی مراکز آتش نشانی با استفاده از GIS مراحل مختلفی باید طی شود: 1- شناسایی داده های مورد استفاده، 2- شناسایی عوامل تأثیر گذار در مکان یابی مراکز آتش نشانی جدید، 3- ورود عوامل تأثیرگذار به سیستم اطلاعات جغرافیایی، 4- ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی، 5- هم پوشانی لایه ها با در نظر گرفتن ضریب اهمیت معیار ها، 6- ورود وزن نهایی به GIS و ترکیب لایه های اطلاعاتی، 7- تطبیق نتایج الگوی مکان یابی با واقعیات زمینی. نتیجه گیری: با توجه به افزایش جمعیت در آینده، توسعه شهر و افزایش مهاجرت از روستاهای اطراف به شهر و کمبود امکانات و مراکز آتش-نشانی موجود در پاسخگویی به نیاز ها، ایجاد مرکز آتش نشانی جدید برای شهر جهرم ضروری به نظر می رسد. نتایج این تحقیق، به کارگیری لایه های اطلاعاتی مختلف و کارآمدی سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS را به خصوص در مکان یابی مراکز آتش نشانی و همچنین ارزیابی وضعیت موجود در شهر جهرم را نشان می دهد. بنابراین پس از تطبیق نتایج الگوی مکان یابی با واقعیت موجود در منطقه مورد مطالعه و با درنظرگرفتن کلیه پارامترهای مؤثر در فرایند مکان یابی، درنهایت 2 مکان برای ایجاد ایستگاه آتش نشانی جدید مناسب تشخیص داده شد
۳.
مقدمه: از آنجا که اورژانس پیش بیمارستانی محل تلاقی بخش درمانی با جامعه می باشد ، مراقبت سریع ، کارآمد و اثربخش این بخش زندگی بسیاری از انسان ها را نجات می دهد و از شدت ، طول بیماری و عوارض ثانوی مصدومیت می کاهد . روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقطعی است . در پژوهش حاضر نمونه 6068 مأموریت انجام گرفته در 20 پایگاه مرکز اورژانس شیراز که مدت زمان اعزام و پاسخگویی از زمان دریافت پیام تا رسیدن آمبولانس در صحنه در نظر گرفته شده که از بین 20662 مأموریت انجام شده در 4 ماه وسط فصول به صورت نمونه گیری تصادفی ساده استخراج گردید سپس زمان انجام مأموریت ها و علل تأخیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها: یافته ها نشان داد در کلیه ساعات شبانه روز 9/49 درصد مأموریت ها در مدت زمان 8 تا10 دقیقه یعنی بیشتر از زمان استاندارد انجام گرفته است و علل پاسخگویی به مأموریت های اورژانس بیش از زمان استاندارد شامل: خرابی جاده ، شلوغی راه ، بدی آب و هوا ، مسیر طولانی ، اعزام از پایگاه های دیگر به علت نبود آمبولانس کافی در پایگاه منطقه مربوطه ، دریافت آدرس اشتباه توسط اپراتور ، عدم ارسال آمبولانس ، تأخیر در اعزام آمبولانس و در شروع مأموریت توسط تکنسین می باشد که این شاخص در مرکز اورژانس شیراز به علت اعزام از پایگاه های دیگر به علت نبود آمبولانس کافی در پایگاه منطقه مربوطه ، شلوغی راه و مسیر طولانی بوده است . نتیجه گیری: کاهش زمان پاسخگویی در مأموریت های اورژانس 115 نیازمند توجه وزارت بهداشت و درمان و فوریت های پزشکی کشور به این امر می باشد تا ضمن اختصاص بودجه بیشتری به این بخش ، امکان نیازسنجی دقیق از تعداد آمبولانس، تجهیزات و پایگاه اورژانس مورد نیاز بسته به تراکم جمعیت و درخواست مردم در هر منطقه شهری صورت پذیرد .
۴.
مقدمه: عدالت سازمانی مفهومی است که برای تعریف نقش انصاف در یک سازمان استفاده می شود. از آنجا که عدالت نگرش شغلی و رفتار سازمانی را تحت نفوذ قرار می دهد، کارکنان، به موضوعاتی در رابطه با آن علاقه مند هستند. به طور کلی، تعهد سازمانی یعنی درجه ای که یک فرد در یک سازمان پذیرفته می شود و نقش اش را بر مبنای اهداف و ارزش های سازمانی از نظر می گذراند. روش ها: این تحقیق به روش توصیفی- همبستگی انجام شد، در این مطالعه تمامی کارکنان صنایع نساجی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه تحقیق شامل 106 نفر از کارکنان سازمان مورد مطالعه است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. در این تحقیق، از دو پرسشنامه تعهد سازمانی که میزان تعهد کارکنان را می سنجد و پرسشنامه عدالت سازمانی که عدالت را مورد سنجش قرار می دهد، استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز بوسیله نرم افزار19-SPSS و با آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون و در سطح معنی داری 05/0 انجام شده است. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داده است که میان تعهد سازمانی و عدالت سازمانی با میزان همبستگی (0.496) و همچنین میان همه ابعاد عدالت سازمانی، از جمله عدالت توزیعی (0.474)، عدالت رویه ای (0.485) و عدالت مراوده ای (0.375)، با تعهد سازمانی کارکنان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: سازمان ها باید کارکنان خود را تشویق کنند تا در تعهد سازمانی و عدالت ادراک شده برای افزایش میزان دست یابی به مقاصد عملی مشارکت نمایند. عدالت در اختیار مدیریت است و مدیریت باید تصمیماتی را اتخاذ نماید تا عدالت ادراک شده بالا رفته و در نتیجه تعهد سازمانی افزایش یابد.
۵.
مقدمه: مخاطرات طبیعی از مهم ترین عوامل تخریب سکونتگاه های انسانی محسوب می شوند. زلزله یکی از خطرناک ترین بلایای طبیعی عصر حاضر می باشد که همواره اهمیت خود را به طور عینی نمایان کرده است. زلزله حادثه ای طبیعی است که بسته به میزان بزرگی خود می تواند در مدت کوتاهی فاجعه ای عظیم بیافریند. در این میان تبریز یکی از شهرهای بزرگ و مهم ایران است که در نقشه پهنه بندی خطر زلزله ایران در جایگاه با خطر بسیار بالا قرار دارد. طرح ریز پهنه بندی خطر زلزله شهر تبریز که توسط شرکت تهران پادیر انجام شده است در شرایط حداکثری 426 هزار نفر تلفات انسانی را پیش بینی کرده است. چنین پتانسیل لرزه ای همراه با وجود بافت های فرسوده و حاشیه ای از یک طرف و وجود سوابق زلزله های تاریخی، یک فاجعه عظیم انسانی را در این شهر قابل پیش بینی می کند. راهبرد اصلی و ابتدایی مدیریت بحران برای کاهش اثرات زیانبار پس از وقوع زلزله، احداث پایگاه های اسکان موقت جهت اسکان زلزله زدگان است. شناخت پتانسیل های لرزه خیزی شهر تبریز همراه با موقعیت استراتژیک آن و حضور بیش از یک میلیون و ششصد هزار نفر جمعیت در آن لزوم ایجاد پایگاه های اسکان موقت و امداد نجات را در شهر تبریز به اثبات می رساند. روش ها: در این تحقیق برای شناسایی اراضی مناسب جهت احداث پایگاه های اسکان موقت 7 معیار طبیعی و انسانی انتخاب شد. با استفاده از مدلFUZZY-TOPSIS و تلفیق لایه ها در محیط ARC GIS نقشه تناسب سازگاری استخراج شده و در نهایت با توجه به معیارهای مساحت، تناسب ابعاد، سازگاری کاربری و مالکیت مکان های بهینه انتخاب گردید. یافته ها: در فرایند تحقیق مشخص شد که 7 هکتار از اراضی، متشکل از 4 پارک در بخش مرکزی و حاشیه ای شهر به عنوان بهترین مکان ها و با سازگاری بسیار بالا،170هکتار با سازگاری بالا و 1339 هکتار با سازگاری متوسط انتخاب شدند که این میزان به هیچ وجه جوابگوی جمعیت شهر تبریز نمی باشد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از عدم توزیع و پراکنش منطقی و اصولی فضاهای باز و مناسب جهت احداث پایگاه های اسکان موقت زلزله زدگان در شرایط پس از وقوع زلزله است و در صورت وقوع زلزله در شهر تبریز مدیریت شهری و قطعاً اراضی شهر جوابگوی اسکان زلزله زدگان نخواهد بود.
۶.
مقدمه: جمعیت ه لال احمر به عنوان مهم ترین ارگان امدادرسان در کشور، می تواند با ارزیابی و بهبود پایگاه های امداد و نجات خود نقش بسزایی در امدادرسانی و کاهش تلفات جانی ایفا نماید. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش امدادگران با فناوری های نوین در کاهش تلفات انسانی در حوادث طبیعی در شهر تهران از دیدگاه مدیران سازمان امداد و نجات است. روش: جامعه آماری این تحقیق تمامی مدیران سازمان امداد و نجات در سال 1390 در شهر تهران است که بر اساس آمار موجود 110 نفر می باشند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با درجه بندی طیف لیکرت استفاده شد که پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ معادل 85/0 محاسبه شد. از آزمون پیرسون نیز جهت آزمون فرضیه ها استفاده گردید. یافته ها: ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری (Sig=0.001) و ضریب همبستگی (867/0) بین تجهیز امدادگران با تکنولوژی های نوین و کاهش زمان امدادرسانی نشان می دهد که بین این دو عامل رابطه وجود دارد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری (Sig=0.001) و ضریب همبستگی (910/0) بین آموزش امدادگران در استفاده از تجهیزات نوین و کاهش تلفات انسانی نشان می دهد که بین این دو عامل رابطه وجود دارد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری (Sig=0.001) و ضریب همبستگی(856/0) بین بین بکارگیری تکنولوژی نوین در بلایای طبیعی و کاهش تلفات انسانی نشان می دهد که بین این دو عامل رابطه وجود دارد. نتیجه گیری: از دیدگاه مدیران سازمان بکارگیری تکنولوژی نوین در بلایای طبیعی موجب کاهش تلفات انسانی و زمان امدادرسانی می شود. از این رو جمعیت هلال احمر ایران باید بصورت عملی دوره هایی مؤثر را برای امدادگران طراحی نماید تا با تکنولوژی های نوین امداد و نجات آشنا شده و مهارت آن ها در حین سوانح افزایش یابد.
۷.
مقدمه: داده ها و شواهد قابل اعتماد برای توصیف بار آسیب های ناشی از حوادث ترافیکی ، تعیین عوامل خطر طراحی و ارزشیابی مداخله ها ، تهیه اطلاعات مورد نیاز برای سیاست گذاران و نیز آگاه سازی عمومی ضروری هستند . اولویت بندی مناسب و منطقی در مسایل مربوط به پیشگیری از آسیب های حوادث ترافیکی بدون اطلاعات قابل اعتماد امکان پذیر نخواهد بود. هدف از مطالعه حاضر جمع آوری نظرات افسران راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ با روش کمّی و کیفی در مورد نظام ثبت حوادث است، ابزار و روش های آن فرم کام و نتیجه گیری آن از مجموع اطلاعاتی است که از پلیس راهور تهران بزرگ حاصل شد. روش ها: بررسی حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منبع پلیس راهور تهران بزرگ بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی افسران راهنمایی و رانندگی مناطق شهری 4و8 شهر تهران بوده است. ابزار این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است، در حدود 100 پرسشنامه تهیه و در اختیار افسران مربوطه گذاشته شد تا بین کارشناسان راهنمایی و رانندگی که آشنا و یا دارای سابقه کار کردن با فرم کام هستند، توزیع شود. یافته ها: تعداد فوت شدگان در تصادفات شهر تهران در سال 1385 جمعاً 126 نفر از تاریخ 1/1/ 1386 لغایت 29/12/1386 بوده است. بیشترین تعداد کشته شدگان مربوط به شهریور و مهر ماه با 15 نفر کشته در هر ماه و کمترین آمار مربوط به بهمن ماه با 6 نفر کشته است. اغلب افراد تأثیر اطلاعات ثبت شده در فرم کام را در شناسایی علل تصادفات و پیشگیری از تصادفات زیاد ارزیابی کردند، 2 نفر آن را کم و 2 نفر هیچ تأثیری برای آن در نظر نگرفتند. نتیجه گیری: بر اساس این تحقیق آنچه در سیستم نظارت و ثبت داده های تصادفات فوتی و جرحی در راهنمایی و رانندگی تهران از آن می توان به عنوان نقطه قوت نام برد تکمیل شدن فرم کام برای تمام تصادفات فوتی و جرحی است یعنی هیچ موردی از تصادفات بدون تکمیل فرم کام و در نهایت بدون ثبت اطلاعات نمی باشد و پیشنهاد می شود با اجرای برنامه های آموزش عمومی ، تمامی افراد جامعه با نحوه جمع آوری و ثبت داده ها در پلیس راهور تهران بزرگ و کاربرد آن در کاهش خطرات و میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات آشنا شوند.
