مطالب مرتبط با کلیدواژه

روان شناسی


۱۶۱.

اثربخشی مداخله آموزشی بر اساس الگوی باور سلامتی و خودکارآمدی بر رفتارهای ارتقادهنده سلامت روانی و جسمی زنان یائسه

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 7-23

کلیدواژه‌ها: الگوی باور سلامتی روان شناسی خودکارآمدی رفتارهای ارتقادهنده سلامت جسمی وروانی زنان یائسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۴۱۷
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله آموزشی بر اساس الگوی باور سلامتی و خودکارآمدی بر رفتارهای ارتقادهنده سلامت روانی و جسمیزنان یائسه شاغل در مدارس غیردولتی شهر تهران در سال1396 انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه مدارس غیر دولتی دخترانه شهر تهران بود که از جامعه مذکور با روش نمونه گیری هدفمند 60 نفر از زنان یائسه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 30 نفر) جایگزین شدند. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزارگردآوریداده ها پرسشنامه استانداردوالکر2 (2014) بود. به گروه آزمایش 6 جلسه 2 ساعته رفتارهای ارتقادهنده سلامت آموزش داده شد. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس چند متغیری و تک متغیری تحلیل شد. یافته ها نشان داد که مداخله آموزشی بر اساس الگوی باور سلامتی و خودکارآمدی در بهبود رفتارهای ارتقا دهنده سلامت گروه آزمایش اثربخش است.
۱۶۲.

شناسایی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 43-60

کلیدواژه‌ها: توازن بین کار و زندگی روان شناسی زنان شاغل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۱ تعداد دانلود : ۳۷۶
هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل است. جامعه مورد بررسی در تحقیق حاضر زنان شاغل بودند. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده که با مطالعه تحقیقات پیشین، منابع و متون موجودعوامل موثر بر توازن بین کار و زندگی در زنان شاغل شناسایی شدند که بر اساس تحقیقات پیشین و تحلیل مطالب موجود در زمینه توازن کار- خانواده مورد شناسایی و بررسی قرار گرفتند. مفاهیم کار و خانواده بیش ترین و قوی ترین پیوند را با فرد و جامعه دارند، به طوری که ایجاد تعادل بین آن ها ارزش و اهمیت بالایی دارد. اگر رابطه بین کار و زندگی خانوادگی مدیریت نشود، تعارض بین آن ها زیان های جبران ناپذیری برای فرد، سازمان و جامعه در پی خواهد داشت. مقدمه رسیدن به تعادل بین کار و خانواده آن است که مدیران و سایر افراد جامعه به این نگرش برسند که می توان اولویت های فرد، سازمان و جامعه را همسو و هماهنگ کرد. نتایج بررسی مطالب در تحقیق حاضر نشان داد که عوامل حمایت خانوادگی، حمایت سازمانی، رضایت شغلی، انگیزه شغلی، انعطاف پذیری کاری، منابع فردی و کیفیت زندگی به عنوان عوامل مؤثر بر توازن و یا عدم توازن بین کار و زندگی زنان شاغل در عرصه اجتماع می باشند.
۱۶۳.

اثر بخشی گروه درمانی وجودی بر حساسیت اضطرابی و بهزیستی روان شناختی زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 81-94

کلیدواژه‌ها: درمان وجودی روان شناسی بهزیستی روان شناختی حساسیت اضطرابی اختلال اضطراب فراگیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۵ تعداد دانلود : ۳۴۵
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی گروه درمانی وجودی بر حساسیت اضطرابی و بهزیستی روان شناختی زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر که به کلینیک روان شناسی در شهرستان اردبیل مراجعه کرده بودند، که از جامعه مذکور 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و به روش تصادفی در دو گروه برابر آزمایش و گواه قرار گرفتند. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1995) و حساسیت اضطرابی تیلور و کاکس (1998) به عنوان ابزار ارزشیابی در پیش آ زمون، پس آ زمون مورد استفاده قرار گرفت. شرکت کنندگان با استفاده از مصاحبه ساختار یافته بالینی و بر اساس اختلال های محور یک انتخاب شدند. گروه آزمایشی طی 8 هفته تحت درمان وجودی قرار گرفت، و در این مدت در گروه کنترل هیچ گونه مداخله درمانی انجام نگرفت. داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که نمرات پس آزمون حساسیت اضطرابی و بهزیستی روان شناختی گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی داری دارد. بدین ترتیب بر اساس یافته های این پژوهش می توان بیان کرد که شیوه گروه درمانی وجودی موجب کاهش علائم حساسیت اضطرابی و افزایش بهزیستی روان شناختی در زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر خواهد شد.
۱۶۴.

آزمون مدل علّی گرایش به خودکشی براساس سبک زندگی با واسطه گری دلبستگی به خدا در دختران دانش آموز

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 59-69

کلیدواژه‌ها: گرایش به خودکشی روان شناسی سبک زندگی دلبستگی به خدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۴۹۳
هدف این پژوهش آزمون مدل علّی گرایش به خودکشی براساس سبک زندگی با واسطه گری دلبستگی به خدا در دانش آموزان دختر شهر ایذه بود که از بین آنان به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای 250 نفر به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع بنیادی و در چارچوب طرح های همبستگی است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت والکر و پیلرکی (1996)، مقیاس دلبستگی به خدا بک و مک دونالد (2004) و پرسشنامه خودکشی کیت (1984) استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها براساس روش تحلیل مسیر صورت گرفت. نتایج یافته ها نشان داد؛ که مدل علّی سبک زندگی با گرایش به خودکشی و واسطه گری دلبستگی به خدا در دانش آموزان دختر با داده های به دست آمده از مدل برازش دارد. بر این اساس سبک زندگی و دلبستگی به خدا بر گرایش به خودکشی اثر مستقیم، هم چنین دلبستگی به خدا در رابطه بین سبک زندگی و گرایش به خودکشی اثر غیرمسقیم دارد.
۱۶۵.

اثربخشی آموزش مهارت های معنوی بر پرخاشگری دانش آموزان دختر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 71-85

کلیدواژه‌ها: آموزش مهارت های معنوی روان شناسی پرخاشگری دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۲۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی آموزش مهارت های معنوی بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بود. پس از آن، 30دانش آموز دختر که بالاترین نمرات را در آزمون پرخاشگری داشتند، از بین مدارس نواحی 1 و 2 تهران، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در 2 گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. روش پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. از پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. گروه آزمایش در 10 جلسه 2 ساعته هر هفته 2 بار آموزش مهارت های معنوی را دریافت کردند؛ درحالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغییری تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که پس از اعمال روش های درمان، میزان پرخاشگری گروه آزمایش کاهش یافت که از نظر آماری معنی دار بود با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود که این نوع آموزش به عنوان مداخله ای مناسب جهت کاهش پرخاشگری و افزایش سلامت روانی دانش آموزان در نظر گرفته شود.
۱۶۶.

اثربخشی روان درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد جنسی، احساس گناه جنسی، کم رویی جنسی وجرات ورزی جنسی زنان مبتلا به اختلالات جنسی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 87-105

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد روان شناسی عملکرد جنسی احساس گناه جنسی کم رویی جنسی جرات ورزی جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۴۸
هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد جنسی، احساس گناه جنسی، کم رویی جنسی و جرات ورزی جنسی زنان مبتلا به اختلالات جنسی شهرستان سنقر بود. نمونه پژوهش شامل 30 زن بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند . روش پژوهش، نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون-پس آزمون و مرحله پیگیری بود. ابتدا همه آزمودنی ها به پرسشنامه های عملکرد جنسی (روزن و همکاران، 2000)، احساس گناه جنسی (موشر، 1998)، کم رویی جنسی (ون لانکواند و همکاران، 2008) و جرات ورزی جنسی (هالبرت، 1991) پاسخ دادند و سپس درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد، اما برای گروه کنترل هیچ گونه مداخله درمانی به کار گرفته نشد وپس از سه ماه مرحله پیگیری انجام شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره وتحلیل کواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود عملکرد جنسی، احساس گناه جنسی، کم رویی جنسی و جرات ورزی جنسی زنان مؤثر بودواین نتیجه در مرحله پیگیری نیز تداوم داشت.
۱۶۷.

اثربخشی شفقت درمانی بر عدم تحمل بلاتکلیفی و نگرانی دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 53-66

کلیدواژه‌ها: شفقت درمان روان شناسی عدم تحمل بلاتکلیفی نگرانی اختلال اضطراب فراگیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۳۵۶
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی شفقت درمانی بر عدم تحمل بلاتکلیفی و نگرانی دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر انجام شد. جامعه ی پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر در نیم سال اول تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند که پس از ارزیابی اولیه با استفاده از مقیاس اختلال اضطراب فراگیر، 30 دانش آموز دختر به صورت هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15نفر)و کنترل (15نفر) به نسبت یکسان گمارده شدند.روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود.گروه آزمایش، مداخله شفقت درمانی را در 8 جلسه 90 دقیقه ای در هر هفته دو جلسه (به صورت گروهی) دریافت کردند؛ گروه کنترل به مدت دو ماه در لیست انتظار قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون تحلیل کوواریانس یک راهه استفاده شد. یافته ها نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت برعدم تحمل بلاتکلیفی و نگرانی دانش آموزان دخترمبتلا به اختلال اضطراب فراگیر اثربخش است.
۱۶۸.

تأثیر آموزش گروهی مهارت های زناشویی مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 81-93

کلیدواژه‌ها: بهزیستی ‏ذهنی روان شناسی باورهای ارتباطی غیرمنطقی صمیمیت درمان پذیرش و تعهد آموزش گروهی مهارت های زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۹۳
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان در شهر رشت پرداخت. جامعه آماری شامل زنان متأهل شهر رشت بوده و نمونه تحقیق نیز 30 نفر زن متأهل دارای معیارهای ورود بوده که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه بود و جهت گردآوری داده از پرسشنامه بهزیستی ذهنی کی یز و ما گیارمو (2003)، مقیاس باورهای ارتباطی آدیلسون و اپشتاین (1982) و مقیاس صمیمیت اکسیس جی واکر و لیندا تامپسون (1983) استفاده شد. گروه آزمایش در قالب 10 جلسه آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد را دریافت کرد و گروه گواه، هیچ درمانی دریافت نکرد. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. تحلیل داده های پس آزمون، نمرات بالاتری در بهزیستی ذهنی و صمیمیت و نمرات پایین تری در باورهای ارتباطی شرکت کنندگان را نشان داد. این تغییرپذیری داده ها آشکار ساخت که آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت زنان اثربخش بوده است. می توان نتیجه گرفت که آموزش گروهی مهارت های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد یک درمان مؤثر و قابل قبول برای بهبود بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت است.
۱۶۹.

اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر سازگاری و تاب آوری زوج های جوان

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 95-108

کلیدواژه‌ها: مهارت های ارتباطی روان شناسی سازگاری تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۴۴۰
هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر سازگاری و تاب آوری زوج های جوان شهر بشرویه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز فرهنگی- تربیتی کانون عترت، کانون امیرالمؤمنین و مرکز بهداشت شهر بشرویه در سال 1396 می باشند. نمونه آماری پژوهش شامل 24 زوج که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. روشپژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سازگاری بل (1961) و مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) بود که در مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل گردید و پس از آن گروه آزمایش طی 8 جلسه یک ساعته تحت آموزش مهارت های ارتباطی قرار گرفتند. داده ها با روش تحلیل کوواریانس یک راهه نشان دادند؛ در پس آزمون گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، افزایش معناداری در سازگاری و تاب آوری داشته و بر اساس مشخص شد آموزش مهارت های ارتباطی موجب افزایش سازگاری و تاب آوری زوج ها شده بود.
۱۷۰.

ضعف یادگیری و عملکرد تحصیلی دختران دانش آموز مقطع متوسطه؛ واکاوی تجارب دبیران زن

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 7-31

کلیدواژه‌ها: ضعف یادگیری روان شناسی عملکرد تحصیلی مقطع متوسطه دختران دانش آموز دبیران زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۲۷
هدف اصلی این پژوهش، بررسی و کاوش مهم ترین عوامل موثر بر ضعف یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم کاشان با استناد به تجارب و روایت های دبیران زن این دوره بود. رویکرد کلی حاکم بر این تحقیق با توجه به ماهیت و هدف آن، رویکرد کیفی است که طی آن با استناد به نظریه داده بنیاد و بهره گیری از سنت پژوهشی تجربه زیسته و شیوه مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته تلاش گردید تا ادراکات واقعی دبیران در زمینه موضوع وارسی و مستندسازی گردد. در این راستا، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با رعایت اصل اشباع نظری تجارب 19 دبیر مقطع متوسطه دوم جمع آوری، بررسی و از طریق فرآیند کد گذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی سازماندهی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج و یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که برمبنای تجارب و دیدگاههای دبیران مهم ترین عوامل ضعف یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر شامل نحوه کارکرد معلمان، فضای مجازی، خانواده، کتب درسی، ساختار و نحوه برنامه ریزی نظام آموزشی، کمبود امکانات، تجهیزات و فضای آموزشی، شیوه های ارزشیابی، زمان و واقعیات کلان اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه می باشند. در عین حال، پژوهشگران از طریق تمرکز و تامل بر روی عوامل مذکور دو مضمون اصلی یا پدیده هسته ای تحقیق یعنی عوامل مدرسه ای یا آموزشگاهی( درون سازمانی) وعوامل اجتماعی یا فرا مدرسه ای ( برون سازمانی) را استنتاج و انتزاع نمودند که از نطر آنان عوامل اصلی توضیح دهنده ضعف یادگیری و کاهش عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم هستند.بدیهی است به کارگیری راهکارهای لازم جهت مقابله علمی با مشکلات مرتبط با عوامل یاد شده مستلزم تلاش سازمان یافته و منسجم نظام آموزشی کشور به ویژه در مقطع متوسطه می باشد.
۱۷۱.

اثربخشی آموزش شادکامی به شیوه شناختی -رفتاری فوردایس، بر میزان خوش بینی و رضایت زناشویی زنان متأهل

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 61-70

کلیدواژه‌ها: آموزش شادکامی روان شناسی شناختی رفتاری فوردایس خوش بینی رضایت زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۱۴
هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش شادکامی به شیوه شناختی- رفتاری فوردایس بر میزان رضایت زناشویی و خوش بینی زنان متاهل منطقه 5 شهر تهران بود. تعداد 30 نفر از زنان منطقه 5 تهران به صورت تصادفی انتخاب و در دوگروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. طرح این پژوهش از نوع نیمه تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ (1989) و پرسشنامه خوش بینی شی یر و کارور (1994) استفاده شد. مداخله آموزشی برای گروه آزمایش به مدت 8 جلسه دو ساعته اجرا شد ولی برای گروه کنترل این برنامه اجرا نشد و در پایان نتایج با روش تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش بر اساس روش تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که آموزش شادکامی شناختی- رفتاری به روش فوردایس، بر خوش بینی و رضایت زناشویی زنان متأهل اثربخش است.
۱۷۲.

اثربخشی طرحواره درمانی بر سبک های مقابله ای اجتناب، جبران افراطی و ترس از ازدواج دانشجویان دختر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 71-86

کلیدواژه‌ها: طرحواره درمانی روان شناسی سبک مقابله اجتناب جبران افراطی ترس از ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳ تعداد دانلود : ۵۱۷
هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی طرحواره درمانی بر سبک های مقابله ای اجتناب، جبران افراطی و ترس از ازدواج دختران دانشجوی مجرد بالای 30 سال شهر تهران بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بود. با استفاده از نمونه گیری غیر تصادفی 30 دختر دانشجوی در دسترس، در دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جای گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های ترس های پیش از ازدواج سمیعی، یوسفی و نشاط دوست (1392)، سبک اجتناب یانگ-رای (1994) و جبران افراطی یانگ-رای (1994) بود که در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل شد. گروه آزمایش در قالب 8 جلسه آموزش گروهی طرحواره درمانی را دریافت کرد و گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکرد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش طرحواره درمانی می تواند ترس از همسر، ترس از محدودیت همسر، ترس از خود، سبک های مقابله اجتناب و جبران افراطی را در دختران دانشجوی در سن ازدواج کاهش دهد.
۱۷۳.

تبیین واکنش های رفتاری و مقابله های دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشقی: یک مطالعه پدیدارشناسانه

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 111-134

کلیدواژه‌ها: نشانگان ضربه عشق روان شناسی آسیب عشقی شکست عشقی واکنش های رفتاری مقابله های معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۳۱۵
پژوهش حاضر باهدف، تبیین واکنش های رفتاری و مقابله های دانشجویان دختر با نشانگان ضربه عشقی انجام شده است. جامعه مطالعه حاضر را کلیه دانشجویان دخترخوابگاهی دانشگاه تهران در سال تحصیلی1397-1398 که در یک سال گذشته تجربه آسیب عشقی را داشتند، تشکیل دادند. به منظور نمونه گیری دختران ساکن یکی از خوابگاه های دانشجویی دانشگاه تهران در طی یک فراخوان به صورت هدفمند انتخاب شدند. درنهایت تعداد 14نفر انتخاب و از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. به منظور درک تجارب زیسته دختران با تجارب نشانگان ضربه عشق، روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی، اتخاذ گردید. پس از تحلیل محتوای مصاحبه ها و کدگذاری نهایی آن ها 2 مضمون اصلی، 17مضمون فرعی و 41 مفهوم استخراج شدند. نتایج نشان داد مضمون اصلی نخست«واکنش های رفتاری و مقابله های سازگارانه»بود که مضمون های فرعی حرکت به سوی دیگران، سازگاری با شرایط، درخواست کمک حرفه ای، احتیاط در رفتار، خودمدیریتی، اشتغال و فعالیت، بهره مندی از مهارت و واکنش های معنوی سازگارانه را دربرمی گرفت. مضمون اصلی دوم«واکنش های رفتاری و مقابله های ناسازگارانه»بودکه مضمون های فرعی مقایسه گری، سرزنش گری، عدم مراجعه به متخصص، بازی نقش، یادآوری خاطرات، دوری گزینی، خود آسیب رسانی، اهمال کاری و گلایه های معنوی بود. بنابراین وجود واکنش های متنوع در شرکت کنندگان، نشان دهنده این است که نوع حمایت های محیطی و روان شناختی، بینش فردی و تیپ شخصیتی در کیفیت واکنش ها نقش مهمی را ایفا می کند.
۱۷۴.

کمّی سازی مفهوم ثبات قدم بر اساس منابع اسلامی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 7-22

کلیدواژه‌ها: ثبات قدم پرسش نامه منابع اسلامی روان شناسی اعتبار روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۱۹
هدف این پژوهش، ارائه پرسش نامه ای برای کمی سازی مفهوم ثبات قدم بر اساس منابع اسلامی و تعیین ویژگی های روان سنجی آن است. برای استخراج مؤلفه های مفهومی ثبات قدم از روش تحلیل محتوا و برای بررسی ویژگی های پرسش نامه از روش پیمایشی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، آموزه های دین جمع آوری، طبقه بندی و مورد تحلیل قرار گرفته و هفت مؤلفه از منابع اسلامی استخراج گردید. در روش پیمایشی، ارزیابی روایی و اعتبار پرسش نامه در نمونه 200 نفری که به روش نمونه گیری خوشه ای از جامعه آماری طلاب حوزه های علمیه شهر نجف آباد انتخاب شده بودند، بررسی شده است. یافته ها نشان داد که پرسش نامه ثبات قدم از نظر روایی سنجی محتوایی، ملاکی و سازه ای از روایی لازم و بالایی برخوردار است. در تحلیل عوامل اکتشافی، پنج عامل به دست آمد که عبارتند از: مصمم بودن، پایبندی به ارزش ها، هدفمداری متعالی، شکیبایی و تلاش پایدار. اعتبار این پرسش نامه با محاسبه آلفای کرونباخ، 845/0 می باشد. در نتیجه، پرسش نامه ثبات قدم اسلامی می تواند به عنوان یک ابزار دارای ویژگی های روان سنجی روایی و معتبر در پژوهش های اسلامی و روان شناختی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۷۵.

بررسی تطبیقی آرامش در معنویت اسلامی و معنویت سکولار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم تیر ۱۳۹۹ شماره ۲۷۱ 69-81

کلیدواژه‌ها: آرامش دین معنویت اسلام سکولار روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۹ تعداد دانلود : ۷۳۸
«آرامش» از نیازهای فطری و گمشده بشر امروز است؛ حالتی نفسانی همراه با آسودگی و ثبات که در آن اضطراب، نگرانی، خشم، درد و مانند آنها وجود ندارد. هدف از پژوهش، بررسی تحلیلی با رویکرد مقایسه ای از آرامش در معنویت اسلامی و معنویت های سکولار می باشد. یافته های به دست آمده نشان می دهد، معنویت های سکولار با نگاهی دنیاگرایانه، مدعی تأمین این نیاز شده و با دستورالعمل های دنیوی، انسان ها را به سوی سرابی از آرامش های دنیوی پوچ، زودگذر و سلبی که صرفاً نداشتن اضطراب است، راهنمایی می کنند که با آرامش الهی که آرامشی پایدار و ایجابی است، سنخیتی ندارد و راه کارهای بیان شده از سوی آنها یا ادعای توخالی است؛ یا تأیید ضعیف اسلام می باشد. اما دین اسلام به عنوان دینی جامع و کامل و مطابق با فطرت انسان ها، تأمین نیازهای بشری را در راستای هدف غایی یعنی قرب الهی می داند. ازاین رو، معنویت اسلامی، براساس آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیها السلام، عناصر و عوامل آرامش آفرینِ همسو با هدف غایی را مورد توجه قرار داده و به بیان آنها می پردازد.
۱۷۶.

تحلیل و بررسی چگونگی مثبت اندیشی و آسیب شناسی آن از منظر عقل و دین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 69-84

کلیدواژه‌ها: مثبت اندیشی مثبت اندیشی دینی مهندسی فکر روان شناسی دین فلسفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۳۰۷
«مثبت اندیشی و مهندسی فکر»، از جمله مباحث نوینی است که به تبع مباحث روان شناسی شناختی در جهان رواج یافته است. پیوند این مقوله با زندگی انسان و سعادت و خوش بختی او، تعمق بیشتر در مبانی معرفتی این بحث را می طلبد. این پژوهش با توجه به سه رویکرد روان شناختی، فلسفی و دینی، به دنبال واکاوی چگونگی و نیازمندی های مثبت اندیشی است. توجه به اهمیت بعد شناختی انسان در شناخت عقلی و شناخت گرم عاطفی، و کیفیت صحیح بهزیستی ذهنی و در نهایت، پیوند مثبت اندیشی با سعادت و خوش بختی انسان، گام های معرفتی بحث را شکل می دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بعد شناختی انسان، در کنار بعد عاطفی و شناخت گرم و در نظر به پارادایم کلی فلسفی و جهان بینی دینی و سبک تحلیل فردی و جزیی در حوزه روان شناختی، می تواند مسیر درست فکر را مهندسی کند تا از این رهگذر، مثبت اندیشی حقیقی فرصت طرح بیابد و مشخص شود که این مهم تنها با همپوشانی معرفتی روان شناسی، فلسفه و دین میسر می شود.
۱۷۷.

نمادها و نقش مایه های کهن الگویی اسطوره های مذهبی در اشعار سیاوش کسرایی و سیمین بهبهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 103 - 130

کلیدواژه‌ها: روان شناسی کهن الگوی آنیما بانو و معشوق سیمین بهبهانی سیاوش کسرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۲۸
کهن الگوها یکی از بخش های مهم دانش اسطوره شناسی است که مطالعه آن ها زمینه واکاویِ اشتراکات ذهن بشر در تمامی اعصار را ممکن می سازد و با بررسی این کهن الگوها می توان بین خودآگاه و ناخودآگاه ذهن بشر که آبشخور اسطوره هاست، ارتباط برقرار کرد. آنیما کهن الگویی بسیار مشهور در ادبیات فارسی است که ابتدا توسط روان شناسانی چون یونگ مطرح شد. کهن الگوی آنیما نیمه زنانه در وجود مردان است. این کهن الگو تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد و تحت شرایط اجتماع و زندگی هر شخص می تواند دچار تغییر و تحول شود. این تصویر بارها توسط پژوهشگران در اشعار شاعران مختلف بررسی شده است. هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) و سیاوش کسرایی از شاعران معاصری به شمار می آیند که کهن الگوها در شعرشان مجال بروز و ظهور فراوان یافته است و یکی از دلایل اقبال عمومی به شعر آن ها استفاده فراوان از موتیف ها، تصاویر و واژگانی است که در حافظه ی قومی مردم وجود دارد. زن از وابسته های جدایی ناپذیر شعر فارسی ست که در ادوار مختلف از آن سخن گفته شده است و گاه در مقاطعی، به تنهایی سنگ بنایِ شعر فارسی گشته است؛ از این رو بررسی کهن الگوی آنیما در اشعار ابتهاج و کسرایی می تواند به نقد و تحلیل افکار این دو شاعر کمک شایانی بکند. در این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی صورت گرفته است، روش تحلیل داده ها کیفی است و برای استدلال نیز از روش استدلال استقرایی (از جزء به کل) استفاده شده است. نتایج پژوهش در بردارنده این مطلب است که در اندیشه شعری ابتهاج و کسرایی، به دلیل ویژگی های خاصِّ زمانی و اجتماعی روزگارشان، این کهن الگو اشکال گوناگونی به خود گرفته است که قوام آن در دو هیئت کلّی آنیمای خیالی/ انتزاعی و عشق به طبیعت، بازنمودی از این تصویرگری های رمزآلوده است.   اهداف پژوهش: بررسی نقش ویژه کهن الگوی آنیما (زن و معشوق) برمبنای اندیشه های روان شناختی. پرداختن به اندیشه ورایِ افکار شعری ابتهاج و کسرایی و بررسی کهن الگوی «آنیما» (روان زنانه مردان) و اشکال مختلف بروز و ظهور آن در کلام این دو شاعر. سوالات پژوهش: چگونه می توان بین مبحث کهن الگوی آنیما با مباحث روان شناسی ارتباطی هماهنگ ایجاد کرد؟ کهن الگوی «آنیما» (روان زنانه مردان) به چه شیوه ایی در افکار شعری ابتهاج و کسرایی بروز و ظهور یافته است؟
۱۷۸.

چارچوبی برای سنجش عوامل و زمینه های گرایش به گروه های تروریستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۸) 7 - 32

کلیدواژه‌ها: تروریسم افراط گرایی اقتصاد روان شناسی فرهنگ اجتماع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۴۵۴
با وجود اینکه دیدگاه ها و نظریات در مورد عوامل و زمینه های گرایش به گروه های تروریستی بسیار متنوع و متفاوت است، اما در پاسخ به این پرسش که چه عوامل و زمینه هایی باعث گرایش افراد به گروه های تروریستی می شوند، پنج رویکرد روان شناختی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در ادبیات موجود قابل تشخیص است که هر کدام بخشی از پاسخ را ارائه می کنند؛ در حالی که هیچ کدام جامع و مانع نیستند و به تنهایی توان پاسخ گویی به چگونگی و چرایی گرایش افراد به گروه های تروریستی را ندارند. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ها و نظریه های مختلف در قالب پنج رویکرد فوق مورد بررسی و نقد قرار گرفته و سپس چارچوبی برای درک و تحلیل جامع و دقیق تر عوامل و زمینه های گرایش به گروه های تروریستی ارائه می شود. نویسندگان معتقدند که برای شناخت جامع و دقیق عوامل و زمینه های گرایش افراد به گروه های تروریستی باید از رهیافت تلفیقی-تطبیقی استفاده شود و چارچوبی مبتنی بر نگاه بین رشته ای و تلفیق همه رویکردها را مدنظر قرار داد. بر همین اساس، چارچوب تحلیلی بدیلی مبتنی بر پیوند این رویکردها در سه سطح فردی، ملی و فراملی ارائه شده است.  
۱۷۹.

نقد اُسطور های دو رُمان مَلَکوت و یَکُلیا

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۵ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸ 71 - 105

کلیدواژه‌ها: نقد ادبی اسطوره روان شناسی ملکوت یکلیا و تنهایی او

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۵۵
     از نظر علم روان شناسی آرزوهای واپس زده ی نویسنده ورویاهای نافرجام روزانه، می توانند در آثار هنریِ نویسنده تحقّق بیابند؛ این گونه آثار سمبلیک و نمادین سخن می گویند و از اُسطوره ها بهره می برند. اُسطوره ها هنگام بازسازی، به اقتضای زمانه، معانی جدیدی می یابند و تعبیر مضامین مختلف زندگی را عهده دار می شوند و به طور کلّی رنگ عواطف و آرزوهای حاکم بر محیط روشنفکری را می گیرند. هر نسل، اُسطوره ها را بنا به نیازها، باورها و انگیزش های ایدئولوژیک خود دریافت و تأویل می کند؛ پرداختن نویسندگان پس از کودتای 28 مرداد نیز به عوامل محدود کننده ای چون جنگ، رنج، گناه و مرگ حاکی از ن است که فرد یا اجتماع، یک بحران وجودی بنیادین را تجربه می کند.      در داستان های اُسطوره ای همچون "ملکوت" و "یَکُلیا و تنهایی او" یادآوری فکر مرگ که در هرلحظه از زندگی، حضور دارد سعادت و شادی زندگی اشخاص را نابود می کند. بهرام صادقی و تقی مدرسی به شیوه ی سورئالیست ها در زندگی روزمره و درهرجریان عادی، عامل خرق عادت را جستجو می کنند و اُمور غریب و مافوق طبیعی را آشنا و در دسترس بشرمی گذارند. در دنیای وهم آمیز ایشان، عجیب ترین حوادث، عادی و طبیعی می نماید.      اختناق حاکم برجامعه و فردگرایی، نویسندگانِ روشنفکرِ این دو رُمان را به بی مسئولیّتی و لذّت جویی فرا می خواند و با دادن جنبه ای اُسطوره ای به دردهایی که نتیجه ی وضعیت اجتماعی- تاریخی خاصی است به آن ها کلّیت می بخشند، آن ها را در جامه ی اُسطوره می پیچند و دردهای ازلی و ابدی بشر می پندارند. یکی از زمینه های متنوع نقد اُسطوره ای، بر اساس کاربرد آن، نقد کهن الگویی است؛ در این نوع نقد، اثر ادبی به پیش نمونه یا ژرف ساخت کهن الگویی تأویل می شود. در این مقاله دو رُمان مذکور، با رویکرد نقد کهن الگویی بررسی می گردند.
۱۸۰.

جلوه های صبر درگلستان وبوستان سعدی

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۷ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴ 9 - 27

کلیدواژه‌ها: صبر روان شناسی گلستان بوستان نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۶۱۷
صبر یکی از ابزارهای مهم رسیدن به جاده ی موفّقیّت است ، زیرا با صبر وحوصله می توان چاره اندیشی کرد و بهترین وکوتاه ترین راه رهایی ازمشکلات یا کسب پیروزی ها راپیدا نمود . شتاب وعجله نه تنها موقعیّت ها را ازانسان می گیرد، بلکه ازجهت روحی نیز آثارمخرّب و سوئی دارد . که بعضاً درجسم واخلاق و رفتار شخص نیز ظاهر می شود وحتّی ممکن است جبران ناپذیرباشد . نصایح سعدی ، شاعر اخلاق گرایی که شهره ی آفاق است و حکمت های امام علی ( علیه السلام ) درنهج البلاغه ، آویزه ی گوش هرمسلمان وحتّی غیرمسلمان بوده وهست. ازطرفی اندرزهای این دوشخصیّت برجسته ، برای بشر امروز ونسل های آینده می تواند راه گشاباشد. بنابراین دراین مقاله صبرازدیدگاه روان شناسی مورد بررسی واقع شده است و پایه واساس این پژوهش ، اشعار گلستان شیخ اجل ، سعدی شیرازی ، ومقایسه و مطابقت آن ها باحکمت های نهج البلاغه است . آن چه که سعدی می خواست آن بود که مردم با عملیاتی کردن نکات مطروحه در آثار خویش در همه ی زمینه های حیات کام روا شوند تا سعادتمند حقیقی باشند و این پژوهش بر همین اساس بنا ی کار را برچنین تفسیر و تعبیری از آثار شیخ قرار داده است .