آموزش شادکامی

هدف پژوهش بررسی تعیین تأثیر آموزش شادکامی با الگوی شناختی- رفتاری فوردایس بر باورهای غیرمنطقی نوجوانان دختر تحت پوشش بهزیستی شهر زاهدان بود. روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. 24 نفر از نوجوانان دختر تحت پوشش بهزیستی به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و به شیوه تصادفی به گروه های 12 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز بود. گروه آزمایش روش آموزش شادکامی فوردایس را در 8 جلسه 90 دقیقه ای به مدت دو ماه دریافت نمودند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس کاهش معناداری را در میانگین کل نمره باورهای غیرمنطقی نشان داد. به نظر می رسد که آموزش شادکامی فوردایس بر کاهش باورهای غیرمنطقی نوجوانان دختر تحت پوشش بهزیستی زاهدان مؤثر بوده است. این آموزش خرده مقیاس های باورهای غیرمنطقی از جمله انتظارات بیش از حد از خود، تمایل به سرزنش کردن خود، بی مسئولیتی عاطفی، نگرانی در مورد آینده و ناامیدی نسبت به تغییر را کاهش داده است.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش شادکامی به شیوه شناختی- رفتاری فوردایس بر میزان رضایت زناشویی و خوش بینی زنان متاهل منطقه 5 شهر تهران بود. تعداد 30 نفر از زنان منطقه 5 تهران به صورت تصادفی انتخاب و در دوگروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. طرح این پژوهش از نوع نیمه تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ (1989) و پرسشنامه خوش بینی شی یر و کارور (1994) استفاده شد. مداخله آموزشی برای گروه آزمایش به مدت 8 جلسه دو ساعته اجرا شد ولی برای گروه کنترل این برنامه اجرا نشد و در پایان نتایج با روش تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش بر اساس روش تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که آموزش شادکامی شناختی- رفتاری به روش فوردایس، بر خوش بینی و رضایت زناشویی زنان متأهل اثربخش است.

این پژوهش که نوع آن از نظر روش کیفی و از نظر هدف بنیادی می باشد، به منظور تدوین و اعتباریابی بسته آموزشی شادکامی نوجوانان ایرانی انجام شد. جامعه آماری مورد نظر برای اعتباریابی بسته تدوینی در این پژوهش شامل کلیه متخصصان رشته روان شناسی و مشاوره ایرانی ساکن شهر تهران، در سال 1400 بوده است. نمونه تحقیق شامل تعدادی از متخصصان روان شناسی و مشاوره ایرانی ساکن مناطق مختلف شهر تهران با حجم 10 نفر بوده که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری هدفمند بر اساس شرط ورود استفاده شد ومطابق قاعده اشباع انتخاب شدند. برای شناسایی عوامل موثر بر شادکامی نوجوانان ایرانی و تدوین بسته آموزشی مورد نظر، به روش اسنادی از مجموعه مقالات علمی پژوهشی منتشر شده در پایگاه های معتبر تخصصی نورمگز گنج، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(sid)، سیویلیکا وگنج ایرانداک با موضوع شادکامی در بازه زمانی20 ساله (از سال 1379 تا 1401 شمسی) و مطالب گردآوری شده در ادبیات تحقیق استفاده شد. پس از شناسایی عوامل موثر بر شادکامی نوجوانان ایرانی، از میان این عوامل، اهم آن شامل عوامل جسمانی(به ویژه رعایت بهداشت، تغذیه، ورزش و خواب)، عوامل روان شناختی(به ویژه تفکر مثبت و منطقی، مدیریت و تنظیم هیجان، رفتار سالم، عزت نفس)، عوامل اجتماعی-اقتصادی-فرهنگی(به ویژه ارتباطات و تعاملات سالم، موثر و سازنده، وضعیت اقتصادی و رفاه اجتماعی، آشنایی با اهم عوامل فرهنگی-هنری ایرانیان باستان و معاصر بویژه جشن ها، میراث، هنر، صلح و دوستی، هویت و غرور ملی) و عوامل معنوی(بویژه ارتباط سالم و صحیح با خدا، خود، دیگران، طبیعت و همه ارکان هستی، تقویت باورها و اعتقادات دینی-مذهبی، رعایت فضایل اخلاقی، قدردانی و شکرگزاری) به عنوان عوامل نهایی احصاء و مورد استفاده قرار گرفت و بسته مورد نظر در قالب جدول خلاصه جلسات در20 سرفصل و 21 تکلیف، در ذیل 8 عامل و در 4 بعد، برای 9 جلسه آموزشی طبقه بندی و تدوین گردید. در نهایت چارچوب نظری بسته تدوینی توسط متخصصین منتخب به روش لاوشهمورد اعتباریابی قرار گرفت و پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد هریک از جلسات 9 گانه آموزشی و معدل این جلسات از نسبت روایی محتوایی(CVR) و شاخص روایی محتوایی(CVI) قابل قبولی برخوردار بوده و در مجموع اعتبار بسته آموزشی تدوینی مورد تایید قرار گرفت.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش شادکامی بر رضایت از زندگی و سازگاری زناشویی زنان افسرده شهر تهران بود. پژوهش نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش همه زنان افسرده مراجعه کننده به مراکز روانشناختی بودند که 30 نفر از آن ها با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه ها در ابتدا و انتهای پژوهش از نظر میزان رضایت از زندگی و سازگاری زناشویی ارزیابی شدند. بدین منظور قبل و بعد از مداخله (8 جلسه دو ساعته)، همچنین به پرسشنامه رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) و سازگاری زناشویی (اسپانیر، 1976) و در یک مرحله پرسشنامه افسردگی (بک، 1979) پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دهنده افزایش رضایت از زندگی کلی در مرحله پس آزمون بوده است. همچنین نتایج نشان داد که آموزش شادکامی باعث افزایش سازگاری زناشویی در زنان افسرده شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اثربخشی آموزش شادکامی بر افزایش رضایت از زندگی و سازگاری زناشویی زنان افسرده است.