مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۲۱.
۱۲۲.
۱۲۳.
۱۲۴.
۱۲۵.
۱۲۶.
۱۲۷.
۱۲۸.
۱۲۹.
۱۳۰.
۱۳۱.
۱۳۲.
۱۳۳.
۱۳۴.
۱۳۵.
۱۳۶.
۱۳۷.
۱۳۸.
۱۳۹.
۱۴۰.
مشارکت اجتماعی
حوزههای تخصصی:
در دهه های اخیر در حوزه مدیریت و برنامه ریزی شهری، رویکرد برنامه ریزی توسعه محله ای پایدار بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این رویکرد که مشارکت مردم از مهم ترین ارکان اصلی آن محسوب می شود، به دنبال آن است که مردم را در مراحل مختلف تصمیم گیری، اجرا و ارزیابی دخیل و از ظرفیت ها و استعداد هایی که در بین مردم محله وجود دارد، به بهترین شکل استفاده کند. برای اجرای چنین رویکردی در هر شهری باید ویژگی ها و شرایط آن ها مد نظر قرار گیرد و الگوی بومی برای آن تهیه شود. یکی از ویژگی ها، سرمایه ها و ارکان اصلی محله های شهرهای اسلامی و ایرانی، نهاد مسجد است که معمولاً در هر شهر و محله های آن نوعی مرکزیت داشته و کارکردهای مختلفی در طول تاریخ و زمان معاصر برعهده داشته و از این جهت می تواند در الگوی بومی توسعه فرهنگی اجتماعی در سطح محله مؤثر و کارآمد باشد. در این تحقیق تلاش شده است نوعی از توسعه فرهنگی اجتماعی محله ای ارائه شود که محوریت آن با مسجد باشد، لذا با پیونددادن مطالعات صورت گرفته در زمینه توسعه محله ای و توسعه فرهنگی اجتماعی و همچنین آثار موجود در حوزه مسجد و کارکردهای آن، نُه مؤلفه به عنوان مؤلفه های اصلی توسعه فرهنگی اجتماعی محله ای پایدار مسجد محور ارائه و از این رهگذر با استفاده از روش کیفی و ابزار مصاحبه و مشاهده مشارکتی، ضمن بررسی یک مورد (مسجد ثامن الائمه( ع) واقع درشهرک قدس تهران) و تطبیق مؤلفه ها با این مسجد، میزان تحقق چنین توسعه ای و امکان تداوم و همچنین موانع موجود در گسترش آن مطالعه و مدل مسجد مذکور نیز احصاء گردیده است. در نهایت مشخص شد اگرچه مسجد ثامن الائمه( ع) نتوانسته است در همه زمینه ها و ابعاد توسعه فرهنگی اجتماعی محله ای به صورت کاملاً ایده آل نقش آفرین و اثرگذار باشد، ولی با این وجود می توان افزایش وحدت و همبستگی محله ای، زمینه سازی جهت افزایش تعاون و مشارکت محله ای و تقویت هویت و تعلق محله ای را از جمله عوامل و مؤلفه های مهم اثرگذاری این مسجد در سطح محله ذکر کرد.
شناسایی عوامل اجتماعی - فرهنگی مؤثر بر حفظ محیط زیست (مطالعه موردی: شهروندان کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه مسائل زیست محیطی، مفهوم اجتماعی به خود گرفته و می توان گفت مشکلات زیست محیطی ریشه فرهنگی – اجتماعی دارند. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. هدف از تحقیق شناسایی نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در حفاظت از محیط زیست در بین شهروندان کاشانی است. جامعه آماری تحقیق از 275325 نفر ساکنان بافت قدیم و جدید شهر کاشان تشکیل شده است که از این بین با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی خوشه ای تعداد 300 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد. ابزار تحقیق، پرسش نامه محقق ساخته می باشد که پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به میزان 84/0 به تأیید رسیده است. نتایج حاصل از کاربرد آزمون تی مؤید معناداری نقش عوامل سرمایه فرهنگی، همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، دانش زیست محیطی، آموزش های اجتماعی فرهنگی زیست محیطی، دینداری و هویت فرهنگی بر حفاظت از محیط زیست است. ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین عوامل سرمایه فرهنگی، هویت اجتماعی- فرهنگی و همبستگی اجتماعی و تأثیر آنها بر حفظ محیط زیست رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین مشارکت اجتماعی و آموزش های اجتماعی و فرهنگی در خصوص مسائل زیست محیطی و حفظ محیط زیست رابطه معنادار است، به این صورت که هر چقدر مشارکت اجتماعی افراد جامعه بیشتر باشد، حفاظت از محیط زیست توسط آنها نیز بیشتر می باشد و نیز هر چه افراد جامعه آموزش های بیشتری در زمینه مسائل زیست محیطی دریافت نمایند با قشری روبه رو خواهیم شد که بیشتر به حفظ محیط طبیعی اطراف خود اهمیت می دهد.
مهم ترین کارکردهای اجتماعی دین و شاخص سازی آن ها(در بین دانشجویان دانشگاه تهران و شاهد)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
یکی از مباحث مهم مطرح در جامعه شناسی دین،کارکردهای اجتماعی دین، است. هدف این پژوهش حاضر ، شاخص سازی و سنجش برخی از مهم ترین این کارکردهاست(انسجام اجتماعی، کنترل اجتماعی، مشارکت اجتماعی و هویت ناشی از دین). در این تحقیق سعی شده است با توجه به نظریه های مطرح در مورد این چهار کارکرد، ابعاد، مؤلفه ها و گویه های هر یک استخراج شوند و در نهایت در میان جامعه آماری تحقیق، یعنی دانشجویان دانشگاه تهران و شاهد، مورد سنجش قرار گیرند. جمعیت نمونه 382 نفر است و روش نمونه گیری به صورت طبقه ای می باشد. برای سنجش اعتبار از اعتبار صوری و اعتبار معیار و برای سنجش پایایی سؤالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که میزان آن ./86 است. همچنین برای بررسی صحت و درستی سؤالات تحقیق از آزمون های پارامتریک مانند تحلیل عامل، استفاده شده است. نتایج سنجش این 4 کارکرد نشان می دهد که 72.8% پاسخگویان معتقدند که دین عامل انسجام آنها با سایر افراد است. 56.2% دین را عامل نگهدارنده خود از انجام اعمال نادرست می دانند. 79.4% دین را عامل مشارکت خود در جامعه می دانند و 68% افراد دارای هویت دینی اند.
واکاوی نقش انگاره احساس امنیت در ارتقاء مشارکت اجتماعی شهروندان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بعد ذهنی مشارکت، تمایل به مشارکت اجتماعی است و به دلیل اعتماد و سایر عوامل زمینه ساز ایجاد می شود و بعد عینی مشارکت اجتماعی به صورت عضویت، نظارت، اجرا و تصمیم گیری بروز می کند و بیانگر پیوند عینی افراد است. به نظر می رسد وجود و تقویت ابعاد مختلف امنیت، نقش بسزایی در تقویت هر دو بعد ذهنی و عینی مشارکت اجتماعی شهروندان داشته باشد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نقش انگاره امنیت در ارتقاء مشارکت اجتماعی شهروندان شهر شیراز، ازطریق اولویت بندی مؤلفه های مؤثر بر میزان مشارکت اجتماعی و روش آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است. برای اولویت بندی انگاره های مؤثر بر میزان مشارکت شهروندان، پرسش نامه ای تدوین و به طور تصادفی میان 256 نفر از جامعه آماری توزیع شده و برای تحلیل داده ها و بررسی نقش انگاره امنیت از نرم افزار SPSS و آزمون T استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند امنیت بیش از سایر عوامل، زمینه مشارکت اجتماعی فعال شهروندان را فراهم می آورد و پس از آن، به ترتیب عوامل اثربخشی، نقش آفرینی، انگیزه، تناسب، حمایت، اعتماد، اطلاعات و آموزش، احساس مسئولیت، تعلق و دلبستگی، زمینه و مقدمات و دعوت از عوامل تأثیرگذار بر آن هستند. همچنین، در بخش نتیجه، راهکارهای ارتقاء هر یک از این مؤلفه ها بیان شده است.
طراحی مدل سنجش ابعاد اجتماعی بهزیستی ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندازه گیری تربیتی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۱
113 - 150
حوزههای تخصصی:
این مقاله به طراحی مدل سنجش ابعاد اجتماعی بهزیستی ذهنی پرداخته و با مطالعه مبانی نظری موجود و مرتبط با موضوع تلاش شده تا به درکی مناسب از این بعد و شاخص ها و معرفهای آن ناائل گردد و در گسترش دانش پایه موجود در این خصوص نقشی در خور ایفا نماید. با توجه به ابهام مفهومی موجود در این حوزه ابتدا مترادفها و تعاریف مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به مدل ابعاد اجتماعی بهزیستی ذهنی علاوه بر مطالعه اسنادی با صاحبنظرانی که در این حوزه فعالیت نموده اند مصاحبه بعمل آمده و از نظرات آنان در ساخت مدل استفاده گردد. در نهایت شش شاخص برای سنجش این بعد در نظر گرفته شد که عبارتند از امنیت اجتماعی، عدالت اجتماعی، پذیرش اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، یکپارچگی اجتماعی. سپس مدل در بین 700 نفر از دانش آموزان شهر تهران اجرا شد. پس از حذف معرفهایی که بارعاملی آنها کمتر از 4/0 بود، سه شرط ذیل برقرار گردید: 1- بارهای عاملی معرفها همگی مثبت و هماهنگ است. 2- بارهای عاملی همه معرفها از 4/0 بیشتر هستند. 3- بارهای عاملی بدست آمده در مرتبه پایین تر بزرگتر از مرتبه بالاتر هستند. نهایتاً سنجه ای با 89 گویه برای سنجش بعد اجتماعی بهزیستی ذهنی بدست آمد. جهت وضوح بیشتر تحلیل مدل، متغیرهای پنهان به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب اعتماد ترکیبی متغیرهای مرتبه بالاتر نیز قابلیت مدل و مؤلفه های آن را تأیید می نماید و نقطه برش بالاتر از 7/0 را نشان می دهد: عدالت اجتماعی (907/0)، یکپارچگی اجتماعی(884/0)، شکوفایی اجتماعی (831/0)، پذیرش اجتماعی(876/0)، مشارکت اجتماعی(829/0)، امنیت اجتماعی(806/0)، بهزیستی ذهنی(954/0). اعتبار ممیز در سطح عامل و استفاده از شاخص فورنل و لارکر بیانگر آن است که بارعاملی عامل های مرتبه پایین که ریشه دوم AVE است از تمام ضرایب سطر و ستونی که در آن قرار گرفته بالاتر و بیانگر اعتبار ممیز مدل کلی است.
مطالعه نقش تعدیل کننده سرمایه اجتماعی و ابعاد آن در ارتباط با قوم گرایی در جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قوم گرایی همواره به عنوان یک نگرش و رفتار تبعیض آمیز تأثیرگذار بر عملکرد افراد طی تعاملات بین فرهنگی در گستره جهانی و به ویژه در کشورهای چندقومیتی مطرح می شود. بروز چنین موضوعی متأثر از علل و عوامل عدیده ای است که تلاش شده است برخی عوامل مرتبط با آن بررسی شود. پژوهش حاضر ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﭘیﻤﺎیﺸی ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۹۳ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ تبریز ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. جامعه ﺁﻣﺎﺭﻯ ﺗﺤﻘیﻖ متشکل از جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله ﺳﺎکﻦ ﺷﻬﺮ تبریز است که ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﻮﻝ کوکران، ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮنه آن ها ۳۸۴ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ مربوطه ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﭘﺮسش نامه گردﺁﻭﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. یافته ها نشان می دهد، میزان قوم گرایی در جامعه مورد بررسی در حد متوسط می باشد. همچنین، میزان آن در بین مردان به طور معنی داری بیشتر از زنان بوده است. در پایان نیز نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیر اعتماد نهادی از طریق متغیرهای انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی به شکل معنی داری بر قومگرایی جوانان تأثیر داشته اند.
بررسی جامعه شناختی سبک زندگی و رابطه آن با سرمایه اجتماعی (نمونه مورد مطالعه:زنان شهر قزوین)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
این مقاله با هدف بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و سبک زندگی زنان 20 تا 55 ساله شهر قزوین در سال 1396 با حجم نمونه 382 نفر و با بهره از روش میدانی، تکنیک پیمایش با استفاده از شیوه نمونه گیری احتمالی و بهره گیری از پرسشنامه محقق ساخته صورت پذیرفته است. دیدگاه های نظری پاتنام و بوردیو جهت سرمایه اجتماعی و گیدنز و بوردیو جهت سبک زندگی و بوردیو جهت چارچوب کلی تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. پرسشنامه با نرم افزار spss استخراج گردیده است و از همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام بهره گرفته است. سرمایه اجتماعی از طریق مولفه های اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی سنجیده شده و میزان کل سرمایه اجتماعی زنان پایین ارزیابی و سبک زندگی از طریق مولفه های مدیریت بدن، دینداری با دو بعد مناسکی و اعتقادی، اوقات فراعت، باورهای سنتی، باورهای فرهنگی مبتنی بر جنسیت سنجیده شده و سه سبک زندگی سنتی، مدرن و بینابین در بین زنان مورد مطالعه دیده شده که بیشترین میزان را سبک زندگی مدرن داشته ، در ضمن متغیرهای مستقل توانسته اند تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمایند.
مؤلفه های فرهنگی اجتماعی و فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: شهروندان سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مشارکت شهروندان در امور جامعه و کیفیت مشارکت آنان، نوعی ضرورت اجتماعی و از شاخص های مهم پیشرفت و نشانه توسعه یافتگی کشورهاست که به صورت سازهای اجتماعی مبتنی بر بسترهای اجتماعی و فرهنگی جامعه همراه با تنوع فرهنگها، معانی مختلفی را در جامعه شکل می دهد. این پژوهش با هدف تحلیل ساختاری فرهنگ شهروندی و تأثیر آن بر اجرای حقوق و تکالیف شهروندی در میان شهروندان سنندجی، به روش توصیفی و با تکنیک پیمایش انجام پذیرفته است. پرسشنامه محقق ساخته دارای اعتبار و پایایی مناسب به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در میان 400 نفر از شهروندان 18 سال به بالای شهر سنندج توزیع شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات شهروندان سنندجی در نمره نگرش به وضعیت تعلق شهروندی در اجتماع ایرانی پایین تر از میانگین سایر مؤلفه های شهروندی است. در رتبه بعدی نمره میانگین عضویت و حس تعلق به اجتماع ایرانی (سنجش تعلق عینی شهروندی) قرار دارد که به تبعیت از وضعیت ذهنی این بعد نیز پایین تر از متوسط بوده و حکایت از آن دارد که شهروندان سنندجی عمدتاً و در درجه اول خود را متعلق به اجتماع محلی دانسته و سپس اجتماع ایرانی را مهم به شمار می آورند. یافته ها تحلیلی مطالعه نیز نشان می دهد که متغیرهای مستقل مسئولیت پذیری و مشارکت، هویت اجتماعی، قانون مندی و آموزش شهروندی اثر مستقیم و معناداری بر فرهنگ شهروندی شهروندان سنندج داشته اند و همچنین خود فرهنگ شهروندی اثر معناداری بر رعایت حقوق شهروندی و انجام تکالیف شهروندی داشته است.
تأثیر زیارت مشهدالرضا (علیه السلام) بر کاهش بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان (مطالعه موردی؛ دانشجویان دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ رضوی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۳
43 - 72
حوزههای تخصصی:
بی تفاوتی اجتماعی نوعی آسیب اجتماعی و مانع مشارکت اجتماعی است و عوامل متعددی از جمله سبک زندگی، باورهای مذهبی و... بر آن تأثیر می گذارد. مطالعه حاضر تأثیر زیارت مشهدالرضا (علیه السلام) بر بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی را مطالعه و بی تفاوتی دانشجویان را در دو بازه زمانی قبل و بعد از زیارت مشهدالرضا (علیه السلام) بررسی کرده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه بودند که در سال تحصیلی 94-95 به حرم امام رضا (علیه السلام) مشرف شده اند که 200 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایش با ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه بود. برای اندازه گیری اعتبار، از روایی محتوایی و برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج آزمون تفاوت میانگین ها نشان داد بی تفاوتی اجتماعی افراد در دو بازه زمانی قبل و بعد از زیارت، در حدّ قابل ملاحظه ای تغییر یافته است. همچنین، نتایج نشان داد بین زیارت مشهدالرضا (علیه السلام) و میزان بی تفاوتی اجتماعی رابطه معکوس، بین آنومی و بی تفاوتی اجتماعی رابطه معنادار مثبت و بین بی تفاوتی اجتماعی و اثربخشی اجتماعی، رابطه معکوس وجود دارد. متغیرهای مستقل تحقیق توانستند 49درصد از تغییرات متغیر وابسته تحقیق را تبیین کنند.نمایند.
رویکرد اجتماعی به کاهش تقاضای موادمخدر و روان گردان ها و پیشگیری از وابستگی به مواد با تاکید بر نقش مشارکت اجتماعی
حوزههای تخصصی:
وابستگی به مواد به عنوان یک عامل به وجود آورنده اختلال در سلامت فردی و اجتماعی، خسارت های بی شماری را در ابعاد مختلف اعم از فردی، خانوادگی، بهداشتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به جوامع تحمیل می کند. در برابر مصرف موادمخدر و روان گردان ها لازم است اقدامات متقابلی برای مبارزه با این امر انجام شود. جامعه به عنوان سیستم پویا، زنده، با نشاط و در حال حرکت، دارای ظرفیت ها و پتانسیل های بی شماری است که می توان از آن در جهت پیشگیری از وابستگی به مواد استفاده کرد. بنابراین، اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر امری ضروری است. هدف از مقاله حاضر، مروری بر رویکرد اجتماعی برای مبارزه با مصرف مواد مخدر با تاکید بر نقش مشارکت اجتماعی بود. بنابراین، ابتدا به رویکرد اجتماعی شدن مقابله با مواد مخدر و سپس به نقش مشارکت اجتماعی و مروری بر پیشینه پژوهش و در انتها به بحث و نتیجه گیری و پیشنهادها پرداخته شد. پیشگیری یکی از مهم ترین ارکان مقابله با مصرف مواد مخدر و وابستگی به آن است. به عبارت دیگر، توجه به رویکرد پیشگیری همواره بهتر از درمان است. پیشگیری را می توان در کانون های مختلف جامعه انجام داد. ترویج رویکرد پیشگیری در سطح جامعه و مشارکت بیشتر از سوی اقشار مختلف جامعه نقش موثری برای مقابله با مواد مخدر دارد. رویکرد اجتماعی در پیشگیری از وابستگی به مواد، در واقع «توسعه محلی» و بر اساس «مشارکت» است. شواهد نظری و پژوهشی در خصوص نقش مشارکت اجتماعی در پیشگیری از وابستگی به مواد بسیار اندک است و لزوم دانش افزایی و پژوهش در این خصوص بسیار ضروری است. شواهد پژوهشی موجود نیز حاکی از اهمیت مشارکت اجتماعی در پیشگیری از انواع آسیب های اجتماعی به خصوص وابستگی به مواد است. در مجموع می توان گفت که «مشارکت اجتماعی» نقش بسیار مهمی در «اجتماعی شدن مقابله با مصرف مواد » دارد و می توان با استفاده از رویکرد اجتماعی مقابله با مصرف مواد با تاکید بر مشارکت اجتماعی از وابستگی به مواد و آسیب های آن جلوگیری کرد.
شناسایی مؤلفه های شناختی سرمایه اجتماعی از دیدگاه امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در بعد شناختی(ذهنی) از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) در کتاب صحیفه نور انجام گرفت. روش: روش پژوهش کیفی، از نوع تحلیل محتوای استقرایی بود. بدین منظور از مجموع کتاب22 جلدی صحیفه امام خمینی(ره)، تعداد 15 جلد انتخاب و با استفاده از فیش برداری به روش کتابخانه ای از طریق فرایندهای طبقه بندی نظام مند، کدبندی، و تم سازی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که "خدا محوری"، "اسلام محوری"، "اعتماد"، "قانون گرایی" و "خدمت برای خدا و اعتقاد به نظارت الهی"، مهمترین مؤلفه های بعد شناختی(ذهنی) سرمایه اجتماعی در بیانات امام خمینی(ره) بود که در این مقاله بدان پرداخته شده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که حضرت امام(ره) همواره مردم و مسؤولان را به خدمت به خلق و توجه به دستورات الهی و سیره پیامبر(ص) و ائمه(ع) سفارش و بر ضرورت افزایش اعتماد و انسجام در پرتو عمل به قوانین تأکید نموده بود.
مشارکت اجتماعی رسمی و غیررسمی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: شهرستان آمل)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مشارکت اجتماعی از پدیده های اجتماعی مهم است که در پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر آن در شهرستان آمل بررسی و تجزیه وتحلیل شده است. داده ها با بهره گیری از روش پیمایشی و فن پرسش نامه جمع آوری شده اند؛ بدین ترتیب که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، از 386 نفر از شهروندان بالای 18 سال شهرستان آمل، اطلاعات جمع آوری شده اند. نتایج آماری پژوهش نشان می دهند میانگین مشارکت اجتماعی جامعه آماری مطالعه شده در حد متوسط بوده است. میانگین مشارکت اجتماعی رسمی (با میانگین 91/3 از 10) نشان دهنده میزان مشارکت متوسط روبه پایین بوده است و میانگین مشارکت اجتماعی غیررسمی در سطح متوسط روبه بالا ارزیابی شده است (میانگین 74/5 از 10). مشارکت اجتماعی ازنظر محل سکونت متفاوت و در روستا بیشتر از شهر بوده است؛ همچنین بین میزان مشارکت اجتماعی رسمی با متغیرهای ساخت قدرت اقناع گرا در خانواده، استفاده از رسانه های داخلی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی و گرایش خانواده به مشارکت، رابطه معنادار و مثبت و بین متغیرهای ساخت قدرت استبدادگرا در خانواده و میزان استفاده از رسانه های خارجی، رابطه معنادار و معکوس وجود داشته است. بین میزان مشارکت اجتماعی غیررسمی با متغیرهای مدت اقامت در محل، گرایش خانواده به مشارکت، ساخت قدرت اقناع گرا در خانواده و میزان استفاده ار رسانه های داخلی، رابطه معنادار و مثبت و با متغیر ساخت قدرت استبدادگرا در خانواده، رابطه معنادار و منفی وجود داشته است. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز مشخص می کند متغیرهای مستقل پژوهش، در تبیین میزان مشارکت اجتماعی رسمی و غیررسمی سهم عمده ای داشته اند و مقدار تبیین به دست آمده به ترتیب برابر با 21 و 9/23 درصد است.
الگوی ساختاری عوامل مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در مجموعه تخت جمشید(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مجموعه های تاریخی از مهم ترین بخش های هویتی هر جامعه اند و ساختارهای فرهنگی آن را نشان می دهند. درک ساکنان بومی از این مکان ها، نقش مهمی در پیشبرد برنامه های توسعه و یکپارچگی تصمیم های مدیریتی و مشارکتی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عامل های مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در تخت جمشید است. پنج روستای کناره، جلیان، فیروزی، شهرک مهدیه و شهرک ولی عصر برای جامعه آماری پژوهش انتخاب شدند. پژوهش ازنظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی و ازنظر هدف، کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه است که روایی و پایایی آن با تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ سنجیده شده است. مردم محلی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و جدول کوکران، تعداد 385 پرسش نامه را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه های پژوهش از الگوی معادلات ساختاری، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و T تک نمونه ای استفاده شده است. نتیجه ها، نشان می دهند متغیر مشارکت اجتماعی با ضریب تأثیر 79/0، بیشترین اثر را بر درک ساکنان بومی دارد. تعلق اجتماعی با ضریب تأثیر 17/0، رابطه مثبت و معنادار و نگرش زیست محیطی با ضریب تأثیر 22/0-، رابطه منفی و معناداری با درک ساکنان بومی نسبت به مجموعه تخت جمشید دارد؛ بدین معنا که با افزایش درک ساکنان نسبت به این مجموعه، نگرانی آنها نسبت به مسئله های زیست محیطی بیشتر شده است. درواقع مسئله های زیست محیطی تأثیر منفی بر درک مردم بومی نسبت به مجموعه داشته اند. درنهایت درک ساکنان بومی، تأثیر مثبت و معناداری بر حمایت از تخت جمشید دارد که میراثی جهانی و حمایت کننده توسعه پایدار گردشگری است.
امنیت و مشارکت اجتماعی زنان در مواجهه با نابهنجاری های محله ای (مطالعه وضعیت زندگی ساکنان برج های نواب و اطراف)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات اجتماعی ایران سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴
123 - 147
حوزههای تخصصی:
فضاهای شهری صحنه هایی هستند که فعالیت های عمومی زندگی شهری در آنها رخ می دهد. احتمال وقوع جرم در فضاهای بی دفاع شهری یا جرم زا، به دلیل امکان پذیرنبودن رؤیت بصری، بیشتر است. پژوهش حاضر، که در محله نواب تهران در پاییز سال 1393 صورت گرفته است، از نوع کیفی و به روش نظریه مبنایی است. داده ها از مسیر مشاهده میدانی و مصاحبه عمیق با 30 نفر از افراد بالای 25 سال (زنان خانه دار لیسانس و دیپلم، زنان و مردان کارمند و کسبه محل، نگهبان بوستان محله، رئیس سرای محله، رانندگان تاکسی و دیگر افراد مطلع درباره موضوع) در محله نواب جمع آوری شده است. به دنبال پاسخ به این پرسش های کلی که ساکنان این محله چه وضعیتی دارند، چه راهکارهایی برای بهبود وضعیت زندگی آنها با مشارکت زنان محله تصورپذیر است و آسیب های اجتماعی موجود، به چه اختلالاتی در کارکرد خانواده ها انجامیده است، سه مقوله "امنیت اجتماعی، به خطرافتادن بهداشت خانواده (روانی جسمی) و اختلال در کنش های سازنده اجتماعی فرهنگی" به منزله مقولات برجسته استخراج شدند. مطابق نتایج، زنان محله مشارکت خود را بی نتیجه یا همراه با نتایج کوتاه مدت در بهبود وضعیت محله دانستند، آسیب ها به ایجاد نظمی جدید منجر شده بود که هردو گروه بزهکاران پراکنده در محله و آسیب دیدگان را به واکنش های اغلب طعنه آمیز درقبال نظام برنامه ریزی و نظارت جامعه واداشته بود. دستاورد نهایی کاربردی پژوهشگر در میدان تحقیق، شکل گیری فضای تملک مقطعی فضا به دست زنان محله بود، که این مشارکت متداوم دیده نشد و زنان ساکن این محدوده مشارکت اجتماعی مداوم را بی نتیجه، طنزآلود و حتی خطرناک ارزیابی کردند. درخلال تحقیق، توصیفی که در سطحی بالاتر درباره وضعیت کلی فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده های ساکن برج های نواب درمعرض آسیب های متعدد حاصل شد، "تقابل کارناوالی در فضای شهری" نام گرفت.
بررسی نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر عدم بازگشت به زندان در بین زندانیان استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳
27 - 50
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: مسایل زندان و زندانیان به عنوان یکی از آخرین ایستگاه های توقف مجرمان و بزهکاران، همواره دل مشغولی مسئولان قضایی، انتظامی و مدیران زندان ها بوده و هست که جا دارد از ابعاد گوناگون به موضوعات مربوط به کاهش و تقلیل جرایم پرداخته شود لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر عدم بازگشت به زندان در بین زندانیان استان خراسان جنوبی با تأکید بر آموزش های داخل زندان انجام شد.
روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی می باشد. جهت انتخاب نمونه پژوهش از بین کلیه زندانیان (زن و مرد) زندان های خراسان جنوبی که بازگشت مجدد به زندان داشته اند، به طور تصادفی تعداد 312 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه دینداری گلاک و استارک؛ حمایت اجتماعی فیلیپس و همکاران، و پرسشنامه محقق ساخته که پنج بُعد (مشارکت اجتماعی، مشکلات روحی، کنترل و نظارت اجتماعی، یادگیری اجتماعی و سابقه بازداشت) را می سنجید استفاده شد.
یافته ها: یافته ها نشان می دهد دینداری دارای ضریب همبستگی059/0-، حمایت اجتماعی 122/0، کنترل اجتماعی با ضریب همبستگی 164/0، مشکلات روحی با ضریب همبستگی 064/0- و عدم مشارکت اجتماعی با ضریب همبستگی 128/0- می باشد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد بازگشت زندانیان به زندان بیش از حد میانگین می باشد و بین حمایت اجتماعی (حمایت دوستان و در کل حمایت اجتماعی)، کنترل و نظارت اجتماعی، مشارکت اجتماعی زندانیان و عدم بازگشت زندانیان به زندان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد بین دینداری، حمایت اجتماعی (بُعد حمایت خانواده و افراد جامعه) و مشکلات روحی رابطه معناداری وجود ندارد.
تأثیر سرمایه اجتماعی بر کارآمدی پلیس جامعه محور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱
133 - 160
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه با مطرح شدن مفهوم پلیس جامعه محور و امنیت اجتماعی، کارآمدی سازمان پلیس ناشی از ارتباط و کنش متقابل با جامعه است؛ براین اساس، صاحب نظران حوزه های علوم اجتماعی و امنیتی معتقدند که سازمان پلیس نیازمند سرمایه اجتماعی است. این سرمایه به مثابه سیمان و ملاتی است که به حفظ وفاق و انسجام جوامع کمک می کند و نقش مهم و درخور توجهی در فراهم سازی امنیت و انتظام اجتماعی دارد؛ زیرا سرمایه اجتماعی در مقیاس های فردی، میانی و کلان، ابزار مناسبی برای اجتناب و ممانعت از گسست و ناامنی اجتماعی در جوامع پرمخاطره امروزین می باشد و سازوکار مؤثری در اختیار سازمان پلیس برای پیشگیری و مقابله با جرایم قرار می دهد. روش شناسی: روش تحقیق استفاده شده در این مقاله، کیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بوده و سعی شده است تأثیرات سرمایه اجتماعی بر کارآمدی پلیس جامعه محور مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه گیری: نتیجه تحقیق بیانگر آن است که مؤلفه های اساسی سرمایه اجتماعی از قبیل؛ مشارکت اجتماعی، هنجارمندی و اعتماد اجتماعی موجب ارتقا عملکرد و کارآیی پلیس جامعه محور به منظور تأمین امنیت اجتماعی می گردد.
احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر نقش پلیس (مورد مطالعه: شهر نور)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴
7 - 34
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: به نظر می رسد احساس امنیت که اگر بیش از نفس امنیت حائز اهمیت نباشد، حداقل به اندازه آن درخور توجه است، در اکثر تحقیقات اجتماعی مغفول مانده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی، عوامل مؤثر بر آن را شناسایی کند.
روش شناسی: داده ها و اطلاعات با بهره گیری از روش پیمایشی و به وسیله پرسشنامه، جمع آوری شده اند. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و نمونه گیری تصادفی ساده، از 384 نفر از شهروندان بالای 18 سال شهر نور، داده ها و اطلاعات موردنظر جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است.
یافته ها و نتیجه گیری: نتایج آماری پژوهش نشان می دهد که میانگین احساس امنیت اجتماعی جمعیت آماری مورد مطالعه، در حد متوسط (92/2) بوده و متغیرهای مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، نگرش به عملکرد نیروی پلیس و پایگاه اقتصادی- اجتماعی با متغیر وابسته رابطه مستقیم دارند. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز مشخص می کند که به ترتیب میزان اعتماد اجتماعی، نگرش به عملکرد نیروی انتظامی، میزان مشارکت اجتماعی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی پاسخگویان، در تبیین میزان احساس امنیت اجتماعی شهروندان نوری سهم عمده ای داشته و مقدار تبیین به دست آمده نیز 2/32 درصد است. با توجه به رسالت اجتماعی پلیس، پیشنهاد شده است: سازمان پلیس در انجام مأموریت ها، بیش از هر چیز موجبات مشروعیت خود و اعتماد مردم به پلیس را فراهم سازد.
بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴
191 - 210
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: سرمایه اجتماعی منبعی است که در راستای دستیابی به اهداف، در اختیار سازمان ها و اشخاص قرار دارد. بنابراین ، نقشی مهم و گاهی اوقات ضروری در تشکیل سرمایه اجتماعی و مصرف آن ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی سرمایه اجتماعی پلیس راهور ناجا از نظر رانندگان شهر تهران انجام شده است.<br /> روش شناسی: تحقیق حاضر یک مطالعه پیمایشی و از نوع کمی است و جامعه آماری این پژوهش را کلیه رانندگان شهر تهران تشکیل می دهندکه تعداد 384 نفر بر اساس فرمول کوکران با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای توأم با تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و پایایی متغیر وابسته 761/0 درصد و میانگین متغیرهای مستقل 821/0 درصد می باشد.<br /> یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی و اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعامل اجتماعی همبستگی معناداری وجود دارد. نتایج کلی تحقیق نشان داد که اعتماد اجتماعی بیشترین تأثیر و تعامل اجتماعی کمترین تاثیر را در تولید و بازتولید سرمایه اجتماعی پلیس دارد.
مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی (پیمایش شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
27 - 52
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: احساس امنیت اجتماعی از جمله مقولات مهم در هر جامعه ای به شمار می رود و مقدمه ای لازم برای حیات هر نظام سیاسی و اجتماعی است. احساس امنیت، پدیده ای روان شناختی- اجتماعی است که دارای ابعاد گوناگونی می باشد.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر به بررسی ارتیاط سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در شهر کرج می پردازد. این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری آن را کلیه افراد بالای 15 سال سن را تشکیل می دهند. برای تعیین حجم نمونه آماری تحقیق از فرمول کوکران استفاده شده و بر این اساس 315 بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند.<br /> یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر احساس امنیت اجتماعی در شهر کرج پایین تر از حد متوسط است. نتایج جدول همبستگی دو متغیره همچنین بیانگر آن است که بین اعتماد فردی و مشارکت عینی و احساس امنیت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای مستقل 13 درصد از متغیر وابسته را تبیین می کنند.
عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
53 - 84
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی دیدگاه شهروندان اراکی در رابطه با تأثیر عوامل اجتماعی بر احساس امنیت اجتماعی انجام شده است. در واقع هدف اصلی پژوهش حاضر «تبیین عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی» می باشد.<br /> روش: پژوهش حاضر در سطح تبیینی است که با روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شهروندان اراکی در سال 1396 بود. انتخاب نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای صورت گرفته است. تکنیک های جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته می باشد که در حجم نمونه 384 نفر اجرا و برای سنجش احساس امنیت اجتماعی، از پرسشنامه استاندارد احساس امنیت، استفاده شده است.<br /> یافته ها: براساس یافته های پژوهش مؤلفه های اجتماعی تأثیرگذار بر احساس امنیت اجتماعی به ترتیب عبارت اند از: عملکرد ناجا، آگاهی اجتماعی، رضایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پایگاه اجتماعی، مشارکت اجتماعی و منشأ اجتماعی.<br /> نتیجه گیری: پلیس ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﺮوﻧﯽ اﻓﺮاد؛ روابط و مناسبات اجتماعی نیز با افزایش آگاهی های اجتماعی؛ رفع تبعیض و بی عدالتی، فقر و فساد از جامعه که رضایت مندی اجتماعی را بهبود می بخشد؛ ﺗﺮاکﻢ ارﺗﺒﺎﻃی با بهبود اﻋﺘﻤﺎد اجتماعی؛ ایجاد شرایط به منظور جذب گرایش های مختلف به جذب در پایگاه های اجتماعی؛ ترویج و تبلیغ نقش های اجتماعی به منظور تقویت مشارکت اجتماعی؛ ﺗﻌﺪد ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و نیز جلوگیری از قطبی شدن هنجارها؛ تضاد هنجاری؛ ناپایداری هنجاری؛ ضعف هنجاری و بی هنجاری در جامعه در راستای منشاء اجتماعی؛ جملگی به بهبود ضریب احساس امنیت اجتماعی کمک خواهند نمود.