بی بی سی

این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش کیفی تحلیل گفتمان انتقادی نشان دهد رسانه ها چگونه به شکلی جانبدارانه، گفتمان‌های سیاسی را بازنمایی می کنند. در این راستا بعد از ارائه توضیحات مختصری درباره تحلیل گفتمان، عناصری را که هنگام تحلیل گفتمان‌های سیاسی ارائه شده در رسانه ها باید مورد بررسی قرار گیرند، معرفی می شوند و در نهایت، مقاله به اختصار، به بررسی بازنمایی نقش ایران در جنگ 33 روزه اسرائیل و حزب الله در لبنان در شبکه بی بی سی خواهد پرداخت.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه محتوای ورزشی دو خبرگزاری ایرنا و بی بی سی در نیمه دوم سال 2013 صورت گرفت و جهت گردآوری داده ها در مجموع 3802 خبر، در دو روز ثابت هفته شامل 1818 خبر از خبرگزاری بی بی سی و 1984 خبر از خبرگزاری ایرنا مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها یک برگه کدگذاری بود که برای تحلیل محتوای خبرهای خبرگزاری ها استفاده گردید و روایی صوری و محتوایی آن توسط جمعی از صاحب نظران حوزه مدیریت ورزش و ارتباطات مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین دو خبرگزاری ایرنا و بی بی سی به لحاظ پوشش ورزش معلولین، مطالب علمی- ورزشی، اخبار بانوان، گروه های سنی و سطح ورزشی از نظر پوشش اخبار ملی و بین المللی تفاوت معنی داری وجود داشت و در تمام متغیرهای تحقیق به استثنای پوشش اخبار ورزش ملی، حبرگزاری ایرنا در مقایسه با خبرگزاری بی بی سی در سطحی پایین تر قرار داشت. ظاهرا هدف اصلی بی بی سی انتشار اخبار در سطح بین الملل است و به همین دلیل کمتر به اخبار داخلی می پردازد، اما مأموریت خبرگزاری ایرنا در جهت توسعه اخبار درسطح کشور تدوین شده است و کمتر به پوشش اخبار در سطح جهان توجه دارد. ولی از آنجا که توجه به نیاز اقشار مختلف جامعه در توسعه ورزش اهمیت دارد، لازم است تا خبرگزاری ایرنا در پوشش اخبار ورزشی خود به اقشار مختلف جامعه توجه داشته باشد تا بدین وسیله زمینه مناسبی را در ایجاد گرایش عمومی به سمت ورزش فراهم آورد.

دولت انگلیس دیپلماسی رسانه ای خود را از طریق سرویس جهانی بی بی سی برای جذب مخاطب و هدایت افکار عمومی جهان در راستای منافع غرب (بریتانیا) با جدیت پیگیری می کند؛ به خصوص شبکه بی بی سی فارسی که در شکل دهی به تحولات ایران نقش مهم و ویژه ای بازی کرده و اغلب در تضاد با اصول و سیاست های کشور هدف به برنامه سازی می پردازد. با توجه به اهمیت جذب مخاطب که توسط بی بی سی صورت گرفته و در این عرصه این شبکه موضوع حجاب را مورد هجوم قرار داده است، این مقاله سعی دارد به تحلیل اهداف و راهبردهای شبکه بی بی سی با محوریت موضوع حجاب بپردازد.

این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی بازنمایی اقتصاد خانواده، ابتدا، پنج محور برای اقتصاد خانواده ارائه داده و سپس بازنمایی اهم مقوله های این محور ها را در تله فیلم های تولیدی شبکه دو سیما که در سال1390 تولید و پخش شده اند، تحلیل محتوای کیفی کرده است. در 92درصد از تله فیلم های مورد بررسی «تلاش برای کسب درآمد»؛ در 31درصد «مشاغل خانگی»؛ در 15درصد «تولید خانگی برخی مایحتاج خانواده ها» (به جز غذای روزانه) و در 15درصد «استفاده از کالای ایرانی» بازنمایی شده است. در 23 درصد از تله فیلم ها نیز کودکان تنها نقش مصرفی داشته اند و اوقات آنها به بازی یا درس خواندن گذشته است. شایان ذکر است «سرمایه گذاری اقتصادی خانواده ها» در هیچ کدام از تله فیلم ها بازنمایی نشده است. همچنین مطابق با یافته های حاصل از بحث گروهی متمرکز با برنامه سازان و برخی کارشناسان سیما، برگزاری نشست های تخصصی برای برنامه سازان با موضوع اقتصاد خانواده؛ استفاده از مشاوره کارشناسان اقتصاد خانواده در مرحله نگارش و تصویب فیلمنامه ها و پرهیز از تبلیغ تجاریِ کالاهای تجملی، غیرضروری یا خارجی در رسانه ها پیشنهاد شده است.بازنمایی، اقتصاد خانواده، صداوسیما، برنامه نمایشی، شبکه دو

رشد سواد اینترنتی مردم از یک سو و فراگیر شدن ابزارهای تولید و توزیع محتوا از سوی دیگر، موجب رشد رسانه های اجتماعی و تولیدات مردمی شده است. از جمله اثرات رسانه های اجتماعی بر شبکه های خبری، بازنگری و تحول در خبرنگاری سنتی است. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه موردی اکتشافی، ضمن بررسی چگونگی تأثیر رسانه های اجتماعی بر مبانی خبرنگاری بی بی سی از نگاه ساختاری، ارزش ها، هنجارها و هویت حرفه ای، راهکارهایی برای استفاده از ظرفیت آنها ارائه داده است. نتایج بررسی ها نشان دهنده آن است که بی بی سی به منظور حفظ خبرنگاری حرفه ای و ایجاد موازنه بین سرعت و دقت در خبر، ساختاری متمرکز برای تأمین منابع خبری از شبکه های اجتماعی و در عین حال، ارزیابی و فیلتر کردن محتوای مخاطبان، با عنوان «قطب تولیدات مردمی» ایجاد کرده است. همچنین آموزش کارکنان حوزه خبر از یک سو و توانمندسازی مخاطبان در تولید محتوا از سوی دیگر، بیانگر نگرش بی بی سی به استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی است.

انتخابات به عنوان یکی از مهم ترین رویدادهای سیاسی هر کشور، همواره از درجه اهمیت بالایی برای مردم و همچنین رسانه های ملی و بین المللی برخوردار است. جذابیت انتخابات سبب می شود تا مردم برنامه های انتخاباتی و اخبار مرتبط با آن را با جدیت بیشتری دنبال کنند و همین امر، فرصت را در اختیار رسانه ها قرار می دهد تا با جامعه مخاطبان گسترده تری ارتباط برقرار کرده و با انتشار محتوایی متناسب با سیاست ها، اهداف و ایدئولوژی های صاحبان خود، بیشترین تأثیر را بر افکار عمومی بگذارند. در طی سال های اخیر و با گسترش اینترنت، وب سایت های خبری جایگاه ویژه ای را در میان مخاطبان پیدا کردند و به یکی از مهم ترین منابع دریافت اخبار تبدیل شدند که این امر در دلایلی همچون دسترسی سریع و آسان، تعاملی بودن، کم هزینه بودن و انتشار سریع اخبار نهفته است. لذا حضوری هوشمندانه در این عرصه می تواند برای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و به طور خاص در این تحقیق، شبکه پرس تی وی برای رقابت با رقبای بین المللی خود همانند بی بی سی، بسیار حائز اهمیت باشد. پژوهش حاضر نحوه پوشش خبری اخبار دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در دو وب سایت انگلیسی زبان پرس تی وی و بی بی سی را مورد بررسی قرار داده است. روش انجام این تحقیق، تحلیل محتوای کمی و جامعه آماری، همه اخبار منتشر شده این دو وب سایت در بازه زمانی 20 روزه تبلیغات نامزدهای انتخاباتی است. در مجموع، 62 خبر گردآوری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی اخبار این دو وب سایت نشان داد که بیشترین فراوانی جهت گیری خبر در وب سایت پرس تی وی، مربوط به جهت گیری مثبت و در وب سایت بی بی سی، مربوط به جهت گیری منفی بود. در خصوص نشانگاه جهت گیری نیز اصلاح طلبان بیشترین فراوانی را در وب سایت پرس تی وی و اصولگرایان و رهبر معظّم انقلاب بیشترین فراوانی را در وب سایت بی بی سی به خود اختصاص دادند. در میزان اخبار رویداد مدار و فرآیند مدار، در وب سایت پرس تی وی بیشتر از اخبار رویداد مدار و در وب سایت بی بی سی بیشتر از اخبار فرآیند مدار استفاده شده است. اخبار منتشر شده در وب سایت های پرس تی وی و بی بی سی، عمدتاً دارای ارزش خبری شهرت بودند. تقابل، بیشترین فراوانی تکنیک خبری در وب سایت پرس تی وی و تظاهر به بی طرفی، بیشترین فراوانی در وب سایت پرس تی وی را به خود اختصاص داده بودند.

بازنمایی یکی از تکنیکهایی مؤثری است که اهمیت رسانه را بسیار تشدید کرده است و صاحبان قدرت و سلطه برای تثبیت و گسترش اهداف و نفوذ فرهنگی خود به این شیوه متوسل می گردند. فرهنگ یک مفهوم انتزاعی است که نمودهای عینی دارد و بازنمایی می تواند از طریق تاثیر انتزاعی بر ارزشها و ایدئولوژی افراد بسیاری از نمودهای فرهنگی که شامل آداب و رسوم، هنجارها و کنش ها می باشد را دستخوش تغییر در جهت اهداف مالکان رسانه نماید. هدف این پژوهش بازنمایی مؤلفه های فرهنگی و مذهبی در شبکه “من و تو” بود. روش پژوهش کیفی با رویکرد توصیفی و تحلیلی بود که برای نیل به این هدف قسمت اول برنامه ببین تی وی پخش شده در سال 97 از شبکه من و تو با روشی هدفمند مورد تحلیل نشانه شناختی قرار گرفت. از مهمترین یافته های این پ ژوهش تغییر سبک زندگی ایرانی-اسلامی به زندگی غربی از طریق تغییر باورها و ارزشهای اسلامی و با استفاده از کلیشه سازی و طبیعی سازی جزئیات مولفه های فرهنگی بود. یافته ها نشان داد که برنامه ببین تی وی با تغییر در ارزشها و هنجارهای مذهبی مخاطبان ایرانی سعی در تغییر سبک زندگی و ایجاد بی هویتی مذهبی در افراد دارد.

با توجه به نقش رسانه های جمعی در شکل دهی به افکار عمومی، هدف مقاله این است که ویژگی های تصویرسازی اسلام و غیریت سازی های مرتبط با آن در شبکه های ماهواره ای را استخراج کند تا نمایی از کیفیت تقابل گفتمانی در یکی از عرصه های رسانه ای به دست آید. مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان مستند «برادر اسلام گرای من» را که از شبکه بی بی سی پخش شده است، مطالعه کرده تا نظام معنایی گفتمان های موجود در مستند را از زاویه تحلیل تصویرسازی نماینده های گفتمانی استخراج کند. در این پژوهش با استفاده از روش پیاده سازی تفسیری ابتدا دال های شناسا در یک تقسیم بندی پنج گانه معرفی و تحلیل شد و سپس با ادغام سه دال شناسایی که از میزان قرابت معنایی بالایی برخوردار بودند؛ سه هویت مجزا که با دیگری غیریت سازی شده بود مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت تا درنهایت نظام معنایی سه گانه گفتمان لیبرال دموکراسی، گفتمان بنیادگرای افراطی و گفتمان اسلام معمولی استخراج شود. هریک از نظام های معنایی مشتمل بر پیش فرض های بدیهی انگاشته شده نظیر اعتقاد یا عدم اعتقاد به غیب و نسبی گرایی یا مطلق گرایی است و در کنار آن تلاش شده تا دال مرکزی و دال های پیرامونی این نظام های معنایی تبیین شود.

این مقاله، به مطالعه مقایسه ای عملکرد سایت های خبری واحد مرکزی خبر، بی بی سی فارسی و صدای آمریکا پرداخته است و اخبار زنان را از بعد تکنیک های تبلیغی و اقناعی، که در سایت های مذکور در بازه زمانی سال 1388 استفاده شده، مورد تحلیل قرار می دهد. چارچوب نظری این تحقیق، از نظریه برجسته سازی برای مطالعه و تبیین چرایی شیوه های استفاده شده در نوع پوشش خبرهای مربوط به زنان در سایت های مذکور می پردازد. این مقاله با روش تحلیل محتوا به ارزیابی چگونگی برجسته سازی و پرداخت اخبار زنان در سایت واحد مرکزی خبر و بخش فارسی سایت های بی بی سی و صدای آمریکا می پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تفاوت معنی داری بین سایت های مورد مطالعه در مورد نحوه استفاده از اقناع، رعایت عینیت در خبر و نوع دیدگاه فمینیستی وجود دارد. به لحاظ طرح مشکلات نیز یافته ها حاکی از تفاوت بین سایت ها از نظر پرداخت به مشکلات در خبرهای مربوط به بانوان است. سایت بی بی سی فارسی و صدای آمریکا بیشتر از واحد مرکزی به مشکلات سیاسی، مذهبی، اجتماعی و حقوقی توجه کرده اند و سعی در دامن زدن و پررنگ نشان دادن آن دارند.

تحول در ماهیت قدرت به تحول در ماهیت جنگ ها نیز منجر شده است؛ اگر جنگ سخت با اشغال سرزمین، تضعیف یا براندازی یک نظام سیاسی با بهره گیری از ابزار نظامی محقق می شود، جنگ نرم با تأثیرگذاری بر ادراکات، نظام شناختی، باورها و ارزش های یک ملت، اندیشه و الگوی اداره کشور را به چالش می کشد. تکنیک های رسانه ای از جمله مهم ترین روش های مورد استفاده جنگ نرم است؛ رسانه ها از طریق روایتسازی، اذهان مخاطبان را شکل می دهند و یا نظام شناختی آنها را تغییر داده و با باورها وارزش های نوینی جایگرین می کنند و از این طریق به رفتارها و کنش های فردی و اجتماعی آنان جهت می دهند. در این مقاله به دنبال یافتن پاسخ به این سوال هستیم که در رسانه های مورد بررسی در این پژوهش یعنی؛ بخش فارسی شبکه خبری بی بی سی، بخش فارسی رادیو اروپای آزاد موسوم به رادیو فردا و بخش فارسی صدای امریکا – چه تصویری از رابطه اقوام با ساخت سیاسی منعکس می شود؟ روش جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعه کتابخانه ای و جستجو در سایت های شبکه های خبری مورد بررسی؛ بی بی سی، رادیو فردا و صدای امریکا در یک بازه ده ساله 1391-1401 است. برای تحلیل مطالب از روش تحلیل محتوای کمی و کیفی استفاده شده است. به نظر می رسد طرح تبعیض سیستماتیک (نظام مند) مهترین دستور کار رسانه های مورد بررسی است تا از این مجرا تعمیق گسل ها و شکاف ها و تبدیل تفاوت ها و تمایزها به اختلافات میسر شود.

گفتمان های سیاسی در عرصه بین المللی با نهادهای رسانه ایِ بین المللی پیوند عمیقی پیدا کرده اند. در این چارچوب، قدرت های سلطه طلبِ غربی، درصدد هستند از طریق رسانه ها، پادگفتمان اصلی خود در غرب آسیا، یعنی گفتمان محور مقاومت اسلامی را به حاشیه برانند. بر این اساس، این مقاله با هدف تبیین گفتمان سه رسانه بین المللی سی ان ان، یورونیوز و بی بی سی انگلیسی درباره محور مقاومت اسلامی نگاشته شده است. برای این منظور، از هر کدام از این سه رسانه، 4 گزارش خبری طولانی، مهم و متمرکز بر لبنان، ایران، فلسطین و یمن به روش نمونه گیری هدفمند در بازه زمانی 1 ژانویه 2022 تا 31 ژانویه 2023 انتخاب و با روش تحلیل گفتمان انتقادی و مدل ون دایک، مطالعه شدند. در گفتمان این رسانه ها، برای ایجاد نارضایتی و شکاف در میان حامیان و اعضای محور مقاومت، فعالیت منطقه ای آنها با تنگناهای اقتصادی شان پیوند می یابد و برجسته می شود. این رسانه ها ضمن داشتن رویکردهای مختلف در سطح خرد، در سطح کلان، پیوسته کاستی ها و نقصان های وجه سخت افزاری گفتمان محور مقاومت اسلامی را فرامی خوانند ولی وجه نرم افزاری این گفتمان را که شامل مفاهیم جهان شمولی مانند استکبارستیزی، عدالت خواهی و استقلال طلبی است، به همراه کاستی ها و نقصان های گفتمان خودی (غربی) به غیاب می برند.