گروه

ارزیابی کتاب های درسی یکی از مؤلفه های بسیار اساسی در بهسازی و بهبود برنامه درسی است که به هنگام تکوین برنامه دانش آموزان صورت می گیرد و می تواند برنامه ریزان و تهیه کنندگان یک برنامه را به شکل عملی و منطقی یاری رساند. در این مقاله نیز به نقد و بررسی کتاب مطالعات اجتماعی سال اول دبیرستان (1399) پرداخته می شود. مؤلفان کتاب احمد رجب زاده، حسن ملکی و محمدمهدی ناصری هستند. پنج فصل کتاب شامل: شکل گیری زندگی اجتماعی، نظام اجتماعی، نظام خانواده، نظام اقتصادی و نظام سیاسی هستند. در تمام فصل ها اهداف، پرسش ها، مروری بر فصل و فعالیت ها دیده می شوند. بررسی هایی که در این مقاله انجام شده است نشان می دهند، کتاب از نظر شکل و محتوا دارای مشکل است که باعث می شود، دانش آموزان در خوانش آن دچار مشکل شوند. درنتیجه به لحاظ شکلی کتاب، طرح جلد کتاب، حروف نگاری و صفحه آرایی، کیفیت چاپ، صحافی و قطع اثر و منابع موردبررسی قرار گرفتند. همچنین به لحاظ محتوای کتاب، یکدست بودن متن، انسجام منطقی مطالب، رویکرد انتقادی و کاستی های مورد نقد و بررسی قرار گرفتند.

امداد فرهنگی، امری است که به هدف بهبود وضعیت اعتقادی، اخلاقی و فرهنگی آسیب دیدگان اجتماعی و پیشگیری از وقوع صدمات جدی تر در زندگی آن ها، تحقق یافته است. پژوهش حاضر، به مطالعه و بررسی گروه ها و سازمان های خرد امدادگر فرهنگی می پردازد که به منظور جبران ضعف عملکردی سازمان ها و نهادهای فرهنگی کشور در مواجهه با آسیب های اجتماعی و فرهنگی، وارد عرصه خطیر امداد فرهنگی شده و در حال فعالیت می باشند. این پژوهش که به هدف مدیریت دانش و کمک به تئوریزه کردن تجارب موفق و آشکار نمودن دانش ضمنی گروه های امدادگر فرهنگی دین پایه انجام شده است، ضمن بهره گیری از چارچوب های مدیریتی، ابعاد امدادگری فرهنگی و مولفه های راهبردی سازمان های خرد دین پایه، با روش مطالعه چند موردی و از طریق ابزار تحلیل مضمون، الزامات امدادگری فرهنگی دین پایه را به منظور تاثیرگذاری حداکثری، در قالب مدلی برآمده از مصاحبه های عمیق با 18 نفر از ارکان سازمان های خرد و گروه های امدادگر فرهنگی دین پایه، ارائه خواهد کرد. پس از تحلیل اطلاعات بدست آمده با ابزار تحلیل مضمون، 10 مضمون فراگیر در ذیل ابعاد هویت، معنویت و اخلاق، همزیستی و دانش فرهنگی محیط، ساختارها و قوانین طبقه بندی می شود که ذیل هر کدام از آن مضامین، راهکارهایی جهت موفقیت در عملکرد گروه های امدادگر فرهنگی دین پایه ارائه می گردد.

در آیه 88 سوره هود آمده است: «من جز اصلاح نمی خواهم تا آنجا که توان دارم، و توفیق من جز به خدا ن یست. ب ر او ت وکل کردم و به سوی او باز م ی گردم». این همان هدفی است که تمام پیامبران آن را پیگیری م ی کردند: اص لاح ع قیده، اصلاح اخلاق، اصلاح عمل، و اصلاح روابط و نظامات اج تماعی. این گونه اصلاح ها در پرتو تغییر و تحول گروه ها شکل می گیرد. در این مقاله مبانی و مؤلّفه های مدیریت تحول گروهی در سازمان بحث می شود. مسئله پژوهش حاضر این است که مبانی و مؤلفه های مدیریت تحول گروهی در سازمان از منظرقرآن کدام اند؟ پژوهشگر با رویکردی «توصیفی – تحلیلی» و با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای به پژوهشی نظری در آموزه های قرآن اقدام نموده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که مبانی هستی شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی، مهم ترین مبانی مدیریت تحول گروهی است و برنامه ریزی و هدایت، مهم ترین مؤلفه های آن می باشد.

موسسات آموزشی، از جمله مدارس، برای استمرار بخشیدن به نقش های اجتماعی و آموزشی خود باید روندهای نوین رهبری را بر اساس نظریه های مطرح شده بکار گیرند. رهبری تسهیم گرا یکی از این موارد است که به معلمان اجازه می دهد در تصمیم گیری ها مشارکت کنند و در اجرای آنها سهیم باشند. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل پیشایندها و پسایندهای رهبری تسهیم گرا در مدارس است. بدین منظور، 138 مقاله معتبر بین المللی از سال 2000 تا 2020 بررسی اولیه شد که با توجه به نامناسب بودن عنوان، چکیده و محتوای 78 مقاله، تعداد 60 مورد برای بررسی نهایی در نظر گرفته شد. مرور این موارد به استخراج پیشایندها و پسایندهای رهبری تسهیم گرا در ادبیات معتبر بین المللی می پردازد. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی– همبستگی است. جامعه آماری همه معلمان دوره های متوسطه شهر بوشهر، به تعداد 1299 نفر، در نظرگرفته شد که از بین آنها 297 نفر به روش تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات 9 پرسشنامه استاندارد بود که پایایی و روایی آن بر اساس آلفای کرونباخ، نظر استادان خبره و مدل سازی معادلات ساختاری تایید شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهایSPSS  وPLS  تجزیه و تحلیل شد و نتایج نشان داد ویژگی های شغلی و امنیت روانشناختی بر رهبری تسهیم گرا تاثیر معنادار دارند. اما معنادار بودن تاثیر شخصیت تیمی و متغیر تعدیل گر امنیت روانشناختی تایید نشد. همچنین تاثیر معنادار رهبری تسهیم گرا بر تسهیم دانش، توانمندسازی، سرمایه روانشناختی جمعی، خلاقیت و رفتارشهروندی سازمانی تایید شد. با در نظر داشتن عوامل موثر بر قدرت رهبری تسهیم گرا در معلمان، می توان به تقویت این موارد در آنها پرداخت و از نتایج و پیامدهای این نوع رهبری در معلمان بهره برد.    

در این پژوهش به دنبال معرفی روشی جدید برای توجیه ترتیب سازه ای عناصر بند در زبان فارسی هستیم. به این منظور دستور نقش گراگفتمانی (2008) به عنوان جدیدترین دستور نقش گراچارچوب اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. این دستور برخلاف اصول رده شناختی گرین برگ (1963) از روشی پویا برای تعیین ترتیب سازه ای استفاده می کند. روشترتیب قرارگیری سازه ها در این دستور به گونه ایست که هیچ جایگاهی از قبل برای عنصر خاصی از زبان تعیین شده نیست بلکه جایگاه هر عنصر براساس لایه ای که در آن تولیدمی شود، نقش کاربردی و معنایی آن (بافت زبانی)و با توجه به سایر عناصر بالادستی آن در سلسله مراتب لایه های دو سطح بینافردی و بازنمودی تعیینمی گردد. علاوه بر این، در این دستور قواعدی برای تعیین ترتیب سازه ها معرفی شده است که نه تنها به تعیین ترتیب عناصر بند کمک می کند بلکه برای تعیین عناصر تشکیل دهنده گروه و واژه نیز کاربرد دارد؛ با این وجود هدف پژوهش حاضر تنها تعیین ترتیب سازه های فارسی در سطح بند است. دستور نقش گرا گفتمانی چهار جایگاه مطلق آغازی، دومین، میانی و پایانی و تعدادی جایگاه نسبی را برای سازه-های تشکیل دهنده بند در نظر می گیرد؛ طبق روش بالا به پایین این دستور، هر زمان یکی از این چهار جایگاه مطلق اشغال شود جایگاه های نسبی آن می توانند پذیرای عنصر دیگری شوند. با درنظر گرفتن چهار جایگاه در این دستور شرایطی ایجاد می شود که در ازای هر روساخت دستوری طبق اصول رده شناختی گرین برگ، 14 ترتیب سازه ای محتمل وجود خواهد داشت. به عبارتی، در مقابل 6 ترتیب سازه ای گرین برگ یعنی SOV,SVO,OVS,OSV,VOS,VSO، در این دستور 84 احتمال وجود دارد. نتایج پژوهش حاکی از کارایی اصول این دستور برای تعیین ترتیب سازه ای بند فارسی به عنوان زبانی با ترتیب سازه ای آزاد است. از طرف دیگر، با توجه به آنکه در این دستور اعتقادی به وجود حرکت سازه ای نیست می توان -با استدلال های نقشی- آزادی سازه های بند فارسی را (به عنوان نتیجه نیت کاربردی گوینده) به صورت پایه زایشی توجیه کرد. به همین منظور، در بخش آخر این پژوهش یکی از انواع قلب نحوی نیز ( قلب تحوی کوتاه برد چپ گرای فارسی) به عنوان فرایندی پربسامد براساس این دستور و برمبنای ملاحظات کاربردی (نه نحوی) مورد برسی قرار می گیرد.

مقاله مزبور به بررسی الزامات امدادگری فرهنگی دین پایه از منظر سازمان با تأکید بر وجوه تمایز گروه های امدادگر فرهنگی می پردازد. میدان مطالعه پژوهش، شامل گروه های موفق امدادگری فرهنگی دین پایه است. استخراج رویکرد پژوهش، از سه کانال مفهومی در ابعاد مددکاری اجتماعی، سازمان و مدیریت و درنهایت مضامین مربوط به دین پایگی صورت گرفته است. درواقع با بهره گیری مفهومی از رویکردها، مدل ها و نظریه های مددکاری اجتماعی، مفاهیم سازمانی و مدیریتی مرتبط با گروه و مضامین مرتبط با تبلیغ دین، اخلاق و اعتقادات اسلامی، رویکرد مربوط استخراج شده است. داده های پژوهش با روش تجربه نگاری و مصاحبه استخراج و نیز با روش تحلیل مضمون و تجربه نگاری، تحلیل شده است. استراتژی یا روش پژوهش، مطالعه چندموردی [1] بوده است. روش نمونه گیری، هدفمند بوده و تا مرز کفایت داده پیش رفته است. پس از نهایی سازی مصاحبه ها، 406 گزاره مرتبط استخراج و پس از تحلیل و کدگذاری، 225 مضمون پایه، 48 مضمون سازمان دهنده و 10 مضمون فراگیر استخراج شد. درنهایت مضامین فراگیر، ذیل چهار بُعد «هویت»، «اخلاق و اعتقادات»، «همزیستی» و «ساختار و قوانین» دسته بندی شد.

گروه یکی از مهم ترین پدیده های اجتماعی است. مولوی در مثنوی، بارها به مفهوم گروه اشاره کرده و مریدان و مخاطبان را به سلوک گروهی سفارش کرده است. آنچه مولوی درباره گروه گفته بسیار پویاست؛ به طوری که نظرات وی را به عنوان دانشی نظری می توان به کار بست و بومی ساخت. در این مقاله، تلاش ما آن است که با روش توصیفی- تحلیلی، نظرات مولوی را درباره گروه مورد بررسی قرار دهیم و به این پرسش ها پاسخ دهیم: 1- معیارهای تشکیل گروه کدامند؟ 2- فواید تشکیل گروه چیست؟ 3- آسیب های گروه چیست؟ پس از بررسی مثنوی به این نتایج دست یافتیم: 1- مولوی معیار تشکیل گروه را شباهت افراد می داند. 2- او فواید تشکیل گروه را ضرورت پیمودن راه، اجرای دستورات دین، از بین رفتن ناامیدی و... می داند. 3- مولوی آسیب های گروه را بی وفایی اعضای گروه، نداشتن هدف مقدس، رهبر ناآگاه، هم گروهی با افراد نادان و ناشایسته و... بیان می کند.

بروز گاه و بیگاه رفتارهای ضدملی و واگرایانه به ویژه در میان جوانان در حوزه عمومی و اماکنی مثل ورزشگاه ها، فهم چگونگی و چراییِ این گونه کنش های اجتماعی و سیاسی را برای رفع نابسامانی ها در مسیر همگرایی اقوام در کشور ضروری می سازد. در جوامعی مانند ایران که اقوام گوناگون در کنار هم زندگی می کنند، قومیت و موضوعات مربوط به آن از مسائلی است که کنشگری اجتماعی- سیاسی شهروندان را به اشکال متفاوت متأثر می سازد و به ویژه می تواند به همگرایی یا واگرایی ملی و بین قومی منجر گردد. در این چارچوب، مسئله اصلی ما بررسی عوامل قومی موثر بر واگرایی بین قومی یا ملی است.  سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل درون قومی، رفتارهای واگرایانه و ضدملی را از سوی جوانان قومیت های مختلف بیشتر تقویت می کنند؟ برای بررسی موضوع، از روش کمی پیمایش و ابزار پرسش نامه در شهر اهواز استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد هویت انحصاری درون گروهی، جهت گیری هویتی ناامن، فاصله هویتی بین قومی، نابرابری نهادی و قدرت نسبی درون گروهی بر واگرایی و رفتارهای واگرایانه در مورد هویت ملی اثرگذار هستند.