یوسفعلی بیرانوند

یوسفعلی بیرانوند

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۲ مورد از کل ۱۲ مورد.
۱.

بررسی و تحلیل خسرو و شیرین نظامی با تکیه بر تعارض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن شناسی ادب فارسی سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 105 - 116

کلیدواژه‌ها: نظامی تعارض خسرو و شیرین فرهاد مریم شخصیت های متعارض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۳
تعارض از جمله مسائلی است که در روابط اجتماعی رخ می نماید و هنگامی آشکار می شود که هدف فرد یا گروهی با هدف فرد یا گروهی دیگر در تقابل قرار گیرد. این عنصر در جریان یافتن داستان خسرو و شیرین بسیار مؤثر بوده است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و برای بررسی تعارض و انواع آن در داستان خسرو و شیرین نوشته شده است. باوجودِ طولانی بودن تعارض میان خسرو و شیرین، این تعارض نتایج مثبتی داشته است؛ امّا تعارض های دیگر داستان با نتایج منفی پایان یافته است. انواع تعارضات داستان عبارت اند از: 1- تعارض هدف: تعارض خسرو و فرهاد، بهرام و خسرو، و شیرویه و خسرو. 2- تعارض احساسی   عاطفی: تعارض شیرین و مریم، شیرین و شکر، و اهل دربار و شیرین. رهیافت هایی که شخصیت های داستان برای حل تعارض در پیش گرفته اند، عبارت اند از: 1- رهیافت تسلیم شدن: رهیافت خسرو دربرابرِ. 2- رهیافت اجتناب: شیرین و مریم. 3- رهیافت برد   باخت (رقابت): رهیافت خسرو دربرابرِ فرهاد و شیرویه دربرابرِ. 4- رهیافت برد   برد: رهیافت خسرو و شیرین. 5- رهیافت نرمش: روش خسرو در رسیدن به شیرین.
۲.

بررسی تطبیقی داستان شاه سیاه پوش از هفت پیکر نظامی و داستان آدم (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین ادبی سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ 29 - 50
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۴
قصّه های مقدّس به صورت ناخودآگاه بر نحوه داستان پردازی انسان تأثیر می گذارند. از جمله این قصّه ها، قصّه حضرت آدم (ع) است که در ادیان ابراهیمی و به ویژه اسلام به تفصیل بیان شده است. این قصّه بر ذهن نظامی تأثیر داشته است؛ به گونه ای که داستان شاه سیاه پوش از منظومه هفت پیکر را تحت تأثیر آن سروده است. در این پژوهش بر آن شدیم که با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تطبیق بن مایه های مشترک و شخصیت های مشابه دو داستان شاه سیاه پوش در هفت پیکر نظامی و داستان آدم (ع) در روایات دینی و ادبی بپردازیم. بعد از بررسی این دو روایت بدین نتایج دست یافتیم: بن مایه های مشترک دو داستان عبارتند از: 1- مکان مشابه 2- لذت یا گناه 3- درخت 4- سرنوشت. شخصیت های مشابه نیز از این جمله اند: 1- خداوند و ترکتاز: آن دو قهرمان را بدون سابقه آشنایی به خود نزدیک کرده اند. 2- قصّاب و عزرائیل: این دو کسانی هستند که رشته پیوند قهرمان را با دنیای مادی بریده اند و او را برای مدّتی با دنیایی سراسر لذّت آشنا کرده اند. 3- شاه و آدم: این دو هشت ویژگی مشترک دارند: دور افتادن از سرزمین خود، پیروی از هوای نفس، عروج و... .
۳.

بررسی آیین های جادویی قوم لک با تکیه بر نظریه جادوی همدلانه فریزر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و ادبیات آیینی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 23 - 39

کلیدواژه‌ها: جیمز فریزر ادبیات عامه ادبیات آیینی جادوی همدلانه جادوی مشابه جادوی مسری قوم لک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۲۸
جیمز فریزر نظریه ای به نام جادوی همدلانه را برای دسته بندی انواع جادو مطرح کرده است که بسیاری از آیین های جادویی را در برمی گیرد. به نظر او آیین های جادویی که همدلانه هستند، یعنی از تداعی معانی و تخیل بهره می گیرند، به دو دسته مشابه و مسری تقسیم می شوند. در گونه جادوی مشابه باور بر آن است که مشابه، مشابه را جذب و تولید می کند. همچنین جادوی مسری بر این اصل تکیه دارد که با جزئی از یک چیز می توان آن را تحت تأثیر قرار داد. در میان قوم لک آیین هایی وجود دارد که بر اساس جادوی همدلانه قرار دارد. در این پژوهش با استفاده از مصاحبه شفاهی و به روش توصیفی- تحلیلی، بسیاری از این آیین ها مورد بررسی قرار گرفت تا زمینه ها و اساس آن آیین ها بررسی و مشخص شود. نتایج به دست آمده در این پژوهش عبارت اند از: جادو در میان قوم لک پسندیده نیست، مگر آنکه مشکل کسی را به درستی حل کند. آیین های مبتنی بر جادوهای مشابه در میان این قوم شامل دنورو، هواس، سبزه کاشتن، فال گرفتن ها، الفه و بخشی از آیین های درمان بخشی است. آیین های مبتنی بر جادوهای مسری شامل وسایل شخصی، بند ناف، دندان بچه، مو و ناخن، درمان های جادویی، اول قاره و تا حدودی الفه است. اینگونه از آیین های جادویی بر پایه تماس انسان است. بیشتر این اعمال جادویی ویژه لک ها نبوده، بلکه در دیگر اقوام ایرانی نیز وجود دارد.
۴.

بررسی تطبیقی حماسه گیلگمش و اودیسه ی هومر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۶) 45-69

کلیدواژه‌ها: گیلگمش اودیسه اولیس انکیدو ادبیات تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۴۸۹
گیلگمش نخستین حماسه موجود جهان است که اساسی ترین مسائل انسانی را می توان در آن دید. جامعه هومری یونان از طریق میسین و شرق یونان با فرهنگ شرق و بین النهرین آشنا و تأثیرپذیر بوده است. بنابراین، گیلگمش احتمالاً بر اودیسه هومر تأثیر گذاشته است. از آنجا که ادبیات تطبیقی ما را قادر به درک عمیق متون می سازد؛ این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال بررسی مشابهت های دو حماسه گیلگمش و اودیسه هومر به صورت تطبیقی و مقایسه ای است. این دو حماسه بن مایه های مشترکی مانند موجودات فوق طبیعی، خدایان شبیه به هم و فلسفی بودن دارند. همچنین شخصیت هایی نیز دارند که از نظر کارکردهایشان به هم شباهت دارند. زن مقدس و نوزیکائا از این نظر که عاشق قهرمان می شوند؛ ایشتر و سیرسه از این نظر که توانایی تبدیل انسان به حیوان را دارند؛ گیلگمش و اولیس از این نظر که با هیولاها جنگیده اند، به خاطر غفلت فرصت هایی را از دست داده اند، از دریا گذر کرده اند، شخصیتی بزرگ دارند، از خودراضی اند، به جهان زیر زمین سفر کرده اند، برای رسیدن به راهنما رنج را تحمل کرده اند، سرکش بوده اند، ناامید شده اند، به سرزمین های ناشناخته سفر کرده اند، دوستان خدایان را کشته اند، گاو مقدس را کشته اند و به خواب بی موقع فرورفته اند.
۵.

بررسی تقابل دوگانه نمادها در اسطوره زروان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 113 - 124

کلیدواژه‌ها: ساختارگرایی نماد تقابل های دوگانه زروان لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۳۰۰
ساختارگرایان به اصطلاح تقابل دوگانه توجه بسیاری نشان داده اند. تقابل دوگانه به این معنا است که تضاد و تقابلی در میان بسیاری از عناصر و پدیده ها وجود دارد؛ بنابراین، ذهن انسان برای شناخت پدیده ها به نشانه های متضاد متوسل می شود. این مفهوم در شناخت اساطیر و پدیده های رمزآلود و نمادین مؤثر است. آثار باستانی لرستان با محوریت زروان، به سبب منشأ رازآلود مذهبی شان، سرشار از نشانه ها و نمادهای تقابلی است. در این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی کوشش شده است تقابل های دوگانه در نقش مایه هایی از زروان لرستان بررسی شوند. آیین زروانی بر دوگانه پرستی تکیه دارد؛ بنابراین، زروان هم مرد و هم زن است و این می تواند به انیما و انیموس اشاره داشته باشد. اهورامزدا همراه با نیروهایش در سمت راست زروان و اهریمن نیز با نیروهایش در سمت چپ زروان قرار گرفته اند. نمادهای اهورایی به صورت جوانان، گل و روباه و نمادهای اهریمنی به صورت پیران، نوزادان و مار کبری وجود دارد. بیشتر این تقابل ها در پیشبرد اهداف مذهبی به کار گرفته شده اند.  
۶.

بررسی و تحلیل حل مسئله در کلیله و دمنه نصرالله منشی و مثنوی مولوی بر اساس نظریه جان دیویی (با تأکید بر داستان بوف و زاغ و شیر و نخجیران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 89-109

کلیدواژه‌ها: کلیله و دمنه مثنوی معنوی مولوی حل مسئله خلاقیت جان دیویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۴۱۷
کلیله و دمنه و مثنوی معنوی مولوی از تمثیل برای بیان آموزش های اخلاقی، تربیتی و... کمک گرفته اند. یکی از آموزش های تربیتی این دو کتاب، روش حل مسئله به شیوه ای خلاقانه است. حل مسئله عبارت است از تلاش ذهنی به منظور پیدا کردن روشی مناسب برای حل کردن مسئله. جان دیویی از جمله کسانی است که روشی منطقی برای حل مسئله ارائه کرده است. روش او پنج اصل بدین صورت دارد: 1. تشخیص مسئله، 2. تعریف و بازنمایی مسئله، 3. پیدا کردن راه مناسب، 4. عمل کردن روی راه حل های مناسب و پیش بینی نتایج، 5. نگاه به عقب و ارزشیابی نتایج فعالیت ها. در این پژوهش تلاش شده است که با روش توصیفی تحلیلی، حکایت «بوف و زاغ» از کتاب کلیله و دمنه و حکایت «شیر و نخجیران» از کتاب مثنوی معنوی مولوی، با تکیه بر روش حل مسئله دیویی مورد بررسی قرار گیرد. سؤال اساسی در این باره آن است که روش بیان، ویژگی ها و مراحل داستانی روش حل مسئله در این دو حکایت چگونه اند؟ نتیجه آن است که در هر دو کتاب با روش تمثیل حیوانی تلاش شده است روش حل مسئله بیان شود. شخصیت های دو داستان با خلاقیت و طبق مراحل حل مسئله دیویی پیش رفته و توانسته اند دشمنان را از بین ببرند. نگاه کلیله و دمنه به پیروزی، مادی گرایانه است درحالی که مولوی تفسیری عرفانی از پیروزی دارد.
۷.

بررسی و تحلیل نمادهای باروری در سرسنجاق های مفرغی لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 47 - 63

کلیدواژه‌ها: الهه اشی الهه باروری سرخ دم لری عصر آهن مفرغ های لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۶۷
از نگاره های اسطوره ای روی مفرغ های لرستان زنی است که به نظر می رسد الهه باروری باشد. گاهی فقط چهره این زن به همراه انار، ماهی و... حک شده است و گاهی به صورت برهنه و در حال زایمان و به همراه قوچ و گل هشت پر مصور شده است. هدف از پژوهش حاضر رازگشایی از تصویر این بانوی منقوش روی سرسنجاق های برنزی محوطه سرخ دم لرستان بود. بنابراین، با روش توصیفی تحلیلی کوشیدیم نمادهای این سرسنجاق ها را بررسی و تحلیل کنیم. سؤالات تحقیق عبارت اند از: 1. الهه مادر در سرسنجاق های مفرغی لرستان چگونه تصویر شده است؟ 2. نمادهای مربوط به الهه سرسنجاق های برنزی لرستان چگونه ارزیابی می شوند؟ نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان داد که علاوه بر تصویر زن، نقش های دیگری که همراه او هستند، همچون نقش ماهی، انار و حیواناتی مانند قوچ، نیز نشانه و نماد الهه باروری اند. گل های هشت پر و نیز عدد هفت بر فراوانی دلالت می کند.
۸.

نقد روان شناختی داستان لهراسب و گشتاسب در شاهنامه فردوسی و آخیلوس و آگاممنون در ایلیاد هومر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 70-90

کلیدواژه‌ها: شاهنامه ایلیاد آخیلوس آگاممنون گشتاسب لهراسب ادبیات تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۵۶۹
روانشناسی اجتماعی به بررسی رفتار اجتماعی فرد در برابر افراد و گروه ها می پردازد. در روانشناسی اجتماعی موضوعاتی مانند روابط اجتماعی، تعارض و مذاکره برای حل تعارض مطرح می شود. بررسی و تحلیل داستان لهراسب و گشتاسب در شاهنامه فردوسی و داستان آخیلوس و آگاممنون در ایلیاد هومر از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، فهم بهتری از این دو داستان ارائه می کند. در این پژوهش کوشش شده است با روش توصیفی- تحلیلی و با تمرکز بر مباحث روانشناسی اجتماعی، رفتار آخیلوس و گشتاسب را در برابر آگاممنون و لهراسب مورد تطبیق و تحلیل قرار گیرد و علت های دشمنی، رفتارهای مشابه و پیامدهای دشمنی آنها بررسی شوند. با تکیه بر بررسی های این پژوهش، علتهای دشمنی در هر دو داستان، خودخواهی طرفین دشمنی، شکستن غرور آخیلوس و گشتاسب و نادیده گرفتن نیازهای آنان بوده است. گشتاسب و آخیلوس در برابر بی احترامی طرف مقابل، دچار ناکامی شدند و تلاش کردند با پرخاشگری، رفتار انطباقی، اثبات خود و ترک مذاکره ناکامی خود را جبران کنند. همچنین پیامد دشمنی برای گشتاسب و آخیلوس بسیار سنگین بوده است؛ به طوری که گشتاسب فرماندهی سپاه روم دشمن ایران را برای جنگ با ایران بر عهده گرفت و آخیلوس به واسطه مادرش جنگ با تروائیان را شعله ور کرد و خود در آن شرکت نکرد؛ تا آخائیان شکست بخورند.
۹.

جایگاه و اهمیت گروه در اندیشه مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 117 - 137

کلیدواژه‌ها: مولوی مثنوی گروه جامعه سلوک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۷
گروه یکی از مهم ترین پدیده های اجتماعی است. مولوی در مثنوی، بارها به مفهوم گروه اشاره کرده و مریدان و مخاطبان را به سلوک گروهی سفارش کرده است. آنچه مولوی درباره گروه گفته بسیار پویاست؛ به طوری که نظرات وی را به عنوان دانشی نظری می توان به کار بست و بومی ساخت. در این مقاله، تلاش ما آن است که با روش توصیفی- تحلیلی، نظرات مولوی را درباره گروه مورد بررسی قرار دهیم و به این پرسش ها پاسخ دهیم: 1- معیارهای تشکیل گروه کدامند؟ 2- فواید تشکیل گروه چیست؟ 3- آسیب های گروه چیست؟ پس از بررسی مثنوی به این نتایج دست یافتیم: 1- مولوی معیار تشکیل گروه را شباهت افراد می داند. 2- او فواید تشکیل گروه را ضرورت پیمودن راه، اجرای دستورات دین، از بین رفتن ناامیدی و... می داند. 3- مولوی آسیب های گروه را بی وفایی اعضای گروه، نداشتن هدف مقدس، رهبر ناآگاه، هم گروهی با افراد نادان و ناشایسته و... بیان می کند.
۱۰.

مقایسه سرگذشت مرغان در منطق الطیر عطار و سرگذشت اولیس در اودیسه هومر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات تطبیقی سال نهم پاییز وز مستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: منطق الطیر اودیسه ساختار روایی بن مایه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۴۵۹
شاعران عارف گاه، برای آنکه حالات درونی و مکاشفات خود را برای مخاطبانشان بیان کنند از مفاهیم، بن مایه ها و بعضاً تمثیل های حماسی مدد جسته اند. گاه این وام گرفتن چنان آشکار است که مخاطب یقین می کند که شاعر، متنی حماسی را فراچشم داشته است؛ چنان که عطار در منطق الطیر، به آثار حماسی و  از جمله شاهنامه نظر داشته است. همین شباهت ها از سویی و به رسمیت شناخته شدن گونه نسبتاً جدیدی از ادبیات حماسی با نام حماسه عرفانی از دیگرسو و نیز موضوع سفر قهرمان و مراحل کم و بیش مشابه در آنها، ما را بر آن داشت تا به مقایسه و بررسی وجوه اشتراک، از جمله در ساختار روایی و بن مایه های مشترک در منطق الطیر عطار و اودیسه هومر برآییم. نتایجی که به دست آمد، از این قرار است: 1- هر دو کتاب از حیث ساختار روایی، مشترکات تأمل برانگیزی دارند. 2- بن مایه های مشترک زیادی در دو اثر وجود دارد. 3- کهن الگوی سفر قهرمان مورد نظر جوزف کمبل و مراحل سه گانه آن، در هر دو اثر آشکار و با نظر کمبل قابل تطبیق است.
۱۱.

بررسی تطبیقی شخصیت ها و کارکردهای آنها در داستان های سیاوش و رامایانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی (دانشگاه تبریز) سال ۶۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۳۴

کلیدواژه‌ها: شاهنامه سیاوش سودابه رامایانا رام سیتا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۶ تعداد دانلود : ۸۴۷
اقوام هند و ایران از دیرباز دارای مشترکات فرهنگی بوده اند. بررسی تطبیقی شخصیت ها و کارکردهای آنها در داستان های سیاوش و رامایانا، گویای بخشی از این فرهنگ مشترک است. از جمله عناصر مشترک این دو داستان، کنش ها و ویژگی های مشترک شخصیت هاست. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی کوشیده ایم شخصیت های دو داستان مذکور را بر اساس ویژگی ها و کنش های مشترک تطبیق دهیم. با تکیه بر این هدف، به این نتیجه رسیدیم که شخصیت هایی مانند سیاوش و رام در وفاداری به پدر، دنیاگریزی و...، سودابه و کیکئی در نیرنگبازی، حسادت، دشمنی با ناپسری و...، کاووس و جسرت در دودلی میان زن و فرزند، گیو و هنومان در بیباکی، تنهایی رفتن به درون دشمن و گذشتن از آب، افراسیاب و راون در قدرت طلبی و جهان آشوبی، فرنگیس و سیتا در گرفتار شدن به وسیله افراد ستمگر، کیخسرو و لو و کش در بالیدنشان در جای دیگر و بازگشت به وطن و پیران و والمیکی در خردورزی و نگهداری از شاهزادگان به هم شباهت دارند.
۱۲.

تحلیل تعارض و مذاکره در داستان رستم و اسفندیار شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادب و زبان دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: تعارض مذاکره رستم و اسفندیار تعارض بین فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۷۲
تعارض، چندگانگی در اهداف و احساسات فردی یا بین فردی و گروهی است که باعث تنش در عناصر یادشده می شود. تعارض در داستان رستم و اسفندیار راهکاری است که توسّط گشتاسب برای نابودی اسفندیار چیده شده است. اسفندیار با رستم روبرو می شود؛ آنها ابتدا قصد جنگ کردن ندارند؛ بنابراین بارها به مذاکره می پردازند ولی سرانجام به علت دوری اهداف، چاره ای جز جنگ نمی یابند. در این مقاله ضمن آوردن خلاصه ای از داستان مزبور و کمک گرفتن از نظریات تعارض و مذاکره با روش تحلیلی - توصیفی بر آن بوده ایم بدانیم: 1- چه نوع تعارض هایی در بین طرفین وجود داشته است؟ 2- با توجه به نظریات تعارض و مذاکره، راهکارهای طرفین برای حل تعارض چه بوده است؟ و به نتایجی از این دست رسیده ایم: تعارض در بین رستم و اسفندیار تعارضی بین فردی از نوع تعارض هدف است. راهکارهای طرفین برای حلّ تعارض در ابتدا استفاده از روش های مذاکره و سپس استفاده از زور بوده است که به کشته شدن اسفندیار انجامیده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان