مطالب مرتبط با کلیدواژه

کلان شهر اهواز


۱.

سنجش میزان آسیب پذیری سازه ای بیمارستان ها از منظر پدافند غیرعامل با مدل(FAHP) (نمونه موردی: کلان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۰ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۹۱)

کلیدواژه‌ها: بیمارستان پدافند غیرعامل آسیب پذیری سازه ای کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۵۹۳
امروزه آسیب پذیری کالبدی سکونت گاه های انسانی نسبت به حوادث طبیعی و انسان ساز خطری جدی و جبران ناپذیر برای ایمنی تأسیسات حیاتی، حساس و مهم مانند بیمارستان ها، مراکز کمک رسانی و دیگر تأسیسات در شهرهای پرجمعیت به ویژه کلان شهرهاست. از سویی نیاز به خدمات امداد رسانی و بهداشتی در صورت بروز بحران ها، اهمیت موضوع سنجش آسیب پذیری سازه ای بیمارستان ها از منظر پدافند غیرعامل را روشن می کند. هدف این تحقیق شناخت میزان آسیب پذیری سازه ای بیمارستان های شهر اهواز از منظر پدافند غیرعامل است. روش این تحقیق براساس هدف نظری-کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. کتابخانه، پرسشنامه و اینترنت ابزار گردآوری اطلاعات بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای اکسل، گوگل ارث، آرک جی.آی.اس، برای مدل نیز تحلیل سلسله مراتب فازی استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که میزان آسیب پذیری سازه ای بیمارستان های شهر اهواز به طور متوسط 269/0 است، بیمارستان های منطقه چهار با 284/0 بیشترین میزان، مناطق یک و شش با 257/0 کمترین میزان آسیب پذیری سازه ای را داشته اند؛ بنابراین در میزان آسیب پذیری میان بیمارستان های مناطق شهر اهواز تفاوت چندانی وجود ندارد و میزان آسیب پذیری تمام آن ها در بازه کم (350/0-200/0) قرار دارند.
۲.

تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان شهر اهواز از خدمات شهری با تأکید بر عدالت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۴ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: نابرابری اجتماعی خدمات شهری کلان شهر اهواز تکنیک الکتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۴۳۰
یکی از مهم ترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهه های اخیر ازهم پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری است که زمینه ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان شهر اهواز از خدمات شهری است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش، ترکیبی از روش های توصیفی – تحلیلی است و در گردآوری داده ها از شیوه کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. برای سنجش شکاف بین مناطق هفت گانه شهر اهواز از شاخص 15 کلی و 67 مؤلفه تعیین کننده خدمات عمومی بهره گیری شده است؛ سپس با استفاده از نظرهای کارشناسان، میزان اهمیت شاخص ها در محیط فازی بررسی شد. برای تحلیل داده ها از تکنیک الکتر استفاده شده است. نتایج مدل الکتر نشان می دهد که منطقه 3 و 4 در رده خدماتی کاملاً برخوردار، منطقه2 در رده برخوردار، مناطق 1، 6 و 7 در رده برخورداری کم و منطقه 8 در رده فقدان برخورداری قرارگرفته اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که توزیع خدمات عمومی در سطح مناطق مادرشهر اهواز با عدالت فضایی انطباق ندارد.
۳.

سنجش الگوی استقرار کاربری های حیاتی از منظر پدافند غیرعامل در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۲)

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل توزیع مکانی کاربری ویژه کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری آمایش شهری
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۶۶۴
امروزه با شهری کردن فضای نبرد به خصوص در شهرهای بزرگ و کلان شهرها، توجه به امر پدافند غیرعامل به عنوان یک راه حل جهت کاهش آسیب ها و افزایش توان ها حائز اهمیت است. در این راستا، یکی از راه های حفاظت از کاربری های ویژه (حیاتی، حساس و مهم)، توزیع مکانی مناسب این نوع کاربری ها است. کلان شهر اهواز به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر جایگاه ویژه ای دارد. هدف اصلی از نگارش پژوهش، پس از بازشناسی اصول مکانی پدافند غیرعامل شهری و استخراج استانداردهای مکانی استقرار کاربری های ویژه، مدل مکانی استقرار و همچنین وضعیت همجواری این کاربری ها در کلان شهر اهواز است. نوع پژوهش حاضر، کاربردی- توسعه ای است و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش، تمامی کاربری های حیاتی شامل پنج دسته تأسیسات و تجهیزات شهری، مراکز مدیریتی، نظامی– انتظامی، پشتیبانی و حمل ونقل کلان شهر اهواز است و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از برخی فرمول های کمی و نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. مطابق نتایج، حدود 80/0 درصد از کاربری های حیاتی به لحاظ رعایت اصول همجواری در وضعیت مناسبی قرار ندارند. 69/0 درصد از کاربری های حیاتی از لحاظ جانمایی در سطح ناسازگار نسبت به سایر کاربری اراضی قرار دارند و 13/24 درصد از کاربری های حیاتی موجود کلان شهر اهواز در فاصله ای به نسبت سایر کاربری های ویژه قرار گرفته اند که تراکمی ناسازگار را به وجود آورده اند.
۴.

تحلیل قابلیت زیست پذیری در مناطق کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار توسعه پایدار شهری زیست پذیری کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۴ تعداد دانلود : ۶۲۵
شهرنشینی به عنوان دومین انقلاب در فرهنگ انسان، باعث دگرگونی در روابط متقابل انسان ها و محیط  شده است. در دهه های اخیر به موازات نظریه های توسعه پایدار و توسعه پایدار شهری ایده ارتقای کیفیت زندگی که خود موجبات زیست پذیر بودن شهرها را سبب می شود جای خود را در ادبیات برنامه ریزی شهری باز کرده است و به همین دلیل قابلیت برخورداری از خصوصیات زیست پذیری برای شهرها و به ویژه کلان شهرها ضرورت یافته است. هدف این پژوهش بررسی قابلیت زیست پذیری مناطق کلان شهر اهواز به منظور توسعه پایدار است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی می باشد. داده های مورد نیاز برای تحلیل از نوع کمی و کیفی می باشند. که با استفاده از مدل تاپسیس به تحلیل آنها پرداخته شده است. داده ها با بهره گیری از نرم افزار SPSS، ArcGIS، و مدل TOPSIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. جامعه آماری شامل مناطق و شهروندان کلان شهر اهواز می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در میان مناطق کلان شهر اهواز منطقه 2 با امتیاز 0.74 به نسبت سایر مناطق در وضعیت برخوردارتری  قرار دارد و منطقه 7 با امتیاز 25/0 در بدترین وضعیت زیست پذیری قرار دارد. در میان ابعاد به کار رفته در پژوهش حاظر بعد زیست محیطی با امتیاز 0.63 بیشترین تأثیر را در وضعیت زیست پذیری کلان شهر اهواز داراست که با این روند کنونی به سمت توسعه پایدار پیش نخواهد رفت.
۵.

بررسی تطبیقی جغرافیای فراغت در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال هجدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: فراغت جغرافیای فراغت برنامه ریزی فضایی کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۵۸۸
مطالعه چگونگی استراحت و فراغت از کار شهروندان، در حوزه ی مطالعات جغرافیای فراغت قرار می گیرد. مقاله پیش رو بر اساس هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس ماهیت ،کاربردی- نظری می باشد. در پژوهش پیش رو ابتدا به منظور بیان منطقی همبستگی های موجود بین مجموعه متغیرهای محیطی و جمعیتی، بر روی جغرافیای فراغت و ارائه تحلیل ساختاری، از مدل تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از بررسی نشان میدهد که تاثیرات متغیرهای محیط فیزیکی برون منزل با ضرایب استاندارد 0/461 نسبت به سایر متغیر ها بیشترین تاثیر و متغیرهای جمعیتی با ضرایب استاندارد 0/025 کمترین تاثیر را در جغرافیای فراغت دارند. در ادامه تعداد 383 پرسش نامه به منظور بررسی تطبیقی الگوی مکانی جغرافیای فراغت در میان شهروندان مناطق 2، 4و 7 کلان شهر اهواز که در سطوح متفاوتی از برخورداری قرار گرفته اند، توزیع گردید. نتایج پرسش نامه شهروندان حاکی از آنست که ،الگوی فراغت در منطقه 2 متفاوت از سایر مناطق بوده است ؛این در حالی است که الگوی فراغت شهروندان منطقه4و 7دارای تفاوت معناداری با یکدیگر نبوده است. در این راستا اختصاص نوع ویژه ای از برنامه ریزی به منظور ارتقای کیفیت سلامت جامعه و رفاه شهروندان ؛ با توجه به شرایط طبیعی و انسانی شهر و نوع امکانات و تاسیسات فراغتی موجود مورد تایید واقع میگردد.
۶.

تحلیل احتمال تولید سفر فضاهای فراغتی در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۴ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 33 - 48

کلیدواژه‌ها: توزیع مکانی فراغت فضاهای فراغتی کلان شهر اهواز مدل Huff

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۳۷۱
در طول چند دهه اخیر، تغییرات بنیادی در شهرنشینی و دگرگونی در مفهوم کار، چگونگی گذران اوقات فراغت به یکی از ضرورت های حیاتی جوامع بشری تبدیل شده است. به گونه ای که در ضوابط منطقه بندی جدید، ایجاد فضاهای فراغتی به عنوان یکی از کاربری های اصلی شهر پذیرفته شده است. پژوهش حاضر براساس هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و براساس ماهیت، کاربردی-نظری است. در این مطالعه سعی شده است با استفاده از مدل احتمالاتی Huff در محیط نرم افزارArc GIS احتمال تولید سفر به فضاهای فراغت شهری، در ارتباط با جاذبه و توزیع این فضاها در سطح کلان شهر اهواز محاسبه و پیش بینی شود. نتایج پژوهش بیانگر، نبودن تعادل در توزیع امکانات فراغتی در شهر است. این موضوع به نبود تعادل فضایی در سطح شهر منجر شده و از این منظر، رفتار فراغتی شهروندان در سطح مناطق، تابعی از چگونگی توزیع هر کاربری است. یافته ها نشان می دهد که کاربری های فراغتی فضای سبز، اجتماعی- فراغتی، ورزشی به ترتیب با بالاترین احتمال تولید سفر و کاربری های تفریحی و آموزشی- فراغتی به ترتیب جاذبه کمتری دارد. درنهایت، کمترین احتمال تولید سفر به کاربری های تاریخی اختصاص دارد. این شهر حتی بدون درنظرگرفتن شرایط ویژه شهرهای صنعتی و آلوده، همواره با کمبود فضاهای فراغتی در شهر مواجهه است. از این رو، این گونه پژوهش های علمی و کاربردی مبنایی برای سیاست گذاری و برنامه ریزی، در جهت بهبود وضعیت موجود و مدیریت آگاهانه این فضاها خواهد بود.
۷.

تحلیل مکانی همجواری در کاربریهای صداساز از منظر آسایش صوتی در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۱) 56-79

کلیدواژه‌ها: همجواری کاربری صداساز تحلیل مکانی آسایش صوتی کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۴۲۷
آلودگی صوتی یکی از معضلات رو به افزایش زیست بوم های شهری است که با سلب آسایش صوتی از شهروندان، به عنوان عاملی زیان آور برای سلامتی روحی، روانی و جسمی شناخته شده است. اهواز که به عنوان کانون شهری استراتژیک غرب ایران و شهری چندنقشی در مقیاس ملی شناخته می شود، به دلیل گسترش فضایی، الگوی استقرار صنایع سنگین و کارگاه ها، عبور خط راه آهن سراسری از درون بافت شهر، استقرار فرودگاه و پایانه های بین شهری و درون بافتی، وجود هسته های پراکنده خدماتی- تجاری و دلایل متعدد دیگر، از شهرهای با تعداد بالای آلاینده های صوتی و میزان پایین آسایش صوتی محسوب می شود. نارضایتی شهروندان از حجم بالای آسایش صوتی، جمعیت گریزی و کاهش قیمت زمین شهری در بخش های با تراز بالای صوتی از مهم ترین پیامدهای آلاینده های صوتی در کلان شهر اهواز است. این در حالی است که استانداردهای مطلوب همجواری، یکی از ابعاد مغفول در برنامه ریزی کالبدی شهرها جهت مدیریت آسایش صوتی است. بر این اساس پژوهش حاضر با رویکردی مکانی، به دنبال تحلیل الگوی همجواری کاربری های صداساز در شهر اهواز است. این پژوهش از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. در این تحقیق، پس از تعیین کاربری های منتخب و پیاده سازی اصول همجواری از بعد آلایندگی صوتی در محیط نرم افزار GIS و ترکیب آن با مدل دلفی فازی، نقشه الگوی همجواری کاربری اراضی استخراج شده است. نتایج استخراج داده ها از نقشه نهایی نشان داده است که؛ ناحیه دو از منطقه یک با ضریب (857/0) و ناحیه پنج از منطقه یک با ضریب (792/0) بالاترین ضریب همجواری ناسازگار و کم ترین میزان آسایش صوتی را داشته اند. همچنین کمترین میزان همجواری ناسازگار مربوط به ناحیه چهار از منطقه پنج با ضریب (015/0) و ناحیه چهار از منطقه دو با ضریب (016/0) می باشد.
۸.

واکاوی تغییرات زمانی و مکانی جزیره گرمایی کلان شهر اهواز به کمک داده های مودیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 75 - 92

کلیدواژه‌ها: جزیره گرمایی کلان شهر اهواز مودیس دمای رویه زمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۴۴۶
فعالیت های انسانی خرداقلیم شهر را کنترل می کنند و یکی از روشن ترین آثار آن، پدیده جزیره گرمایی شهری است. جزیره گرمایی بر کیفیت زندگی شهری ازجمله مصرف انرژی، کیفیت هوا و آب و همچنین تندرستی مردم اثر دارد. شهر اهواز از گرم ترین شهرهای ایران است؛ از این رو جزیره گرمایی اهواز و شناخت خرداقلیم آن شایسته بررسی است. بدین منظور در این مطالعه جزیره گرمایی کلان شهر اهواز ازلحاظ تغییرات زمانی و مکانی با استفاده از داده های دمای رویه زمین سنجنده مودیس تررا و مودیس آکوا طی سال های 1381 تا 1396 بررسی شد. سنجش شدت جزیره گرمایی براساس آب وهوای پس زمینه انجام گرفت. در این راستا نخست محدوده شهر بر مبنای آخرین تصاویر گوگل ارث مشخص و سپس محدوده ای به اندازه وسعت شهر در پیرامون شهر تعیین و «ناشهر» نامیده شد. دمایی که در میان همه یاخته های ناشهر بیشترین فراوانی را داشت، دمای ناشهر در نظر گرفته شد. در ادامه اختلاف دمای تمامی یاخته های شهر از دمای ناشهر به دست آمد و میانگین اختلاف دمای همه یاخته های شهر از دمای ناشهر، میانگین شدت جزیره گرمایی/ سرمایی نامیده شد. نتایج نشان داد شهر اهواز طی روز جزیره سرمایی و هنگام شب جزیره گرمایی دارد. شهر اهواز هنگام روز به طور متوسط 2 درجه سلسیوس خنک تر و در شب 2/2 درجه سلسیوس گرم تر از پیرامون خود است. همچنین به علت عبور رودخانه کارون از داخل شهر، جزیره گرمایی به دو بخش تقسیم می شود؛ بخش های شرقی و غربی شهر دمای رویه بیشتری نسبت به میانه شهر دارند. کانون جزیره گرمایی شبانه و قسمت های ضعیف جزیره سرمایی روزانه بر منطقه صنعتی اهواز منطبق است.
۹.

تحلیل فضایی شاخص های تبیین کننده تاب آوری در زیرساخت شریانی حمل ونقل (مطالعه موردی: کلان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 375 - 391

کلیدواژه‌ها: تاب آوری حمل ونقل زیرساخت شریانی کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۴۸۱
تاب آوری رویکردی راهبردی برای ارتقای ظرفیت مانایی مؤلفه های توسعه شهری در برابر حوادث و بلایای انسانی و طبیعی است. آگاهی و اتخاذ سیاست های راهبردی برای بسترسازی تفکر مانایی و تحمل پذیری این مؤلفه ها، به خصوص در بخش زیرساخت های شریانی مانند شریان های حمل ونقل شهری، امری ضروری و مهم در شهرها و به خصوص کلان شهرها، به جهت تراکم جمعیت و تراکم مصرف آنها می باشد. براین اساس، پژوهش کاربردی-توسعه ای و توصیفی-تحلیلی حاضر، به تحلیل تاب آوری زیرساخت شریانی حمل ونقل در کلان شهر اهواز پرداخته است. بدین منظور پنج شاخص تبیین کننده، یعنی الگوی طراحی شبکه شریانی، قرارگیری در بافت شبکه، درجه محصوریت شبکه، سنخ شناسی شبکه و تراکم مصرف شبکه با استفاده از روش دلفی و شیوه نمونه گیری هدفمند شناسایی شد و مبنای تحلیل و ارزیابی میزان تاب آوری شریان های حمل ونقل شهری در کلان شهر اهواز قرار گرفت. جهت وزن گذاری شاخص های تبیین کننده، از دیدگاه های پانزده کارشناس مرتبط با موضوع مورد بحث استفاده شد. ابزارهای تحلیلی پژوهش، مدل شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) و تحلیل فضایی (Spacial Analysis) در قالب نرم افزار Arc GIS 10-3 است که متناسب با اهداف پژوهش برای تحلیل وزن ها و نمایش و تحلیل فضایی تاب آوری شریان های حمل ونقل شهری در گستره فضایی کلان شهر اهواز استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد پیشران تبیین کننده درجه محصوریت شبکه بیشترین حساسیت را برای تبیین تاب آوری در حمل ونقل شهری در کلان شهر اهواز دارد. از سوی دیگر، تحلیل فضایی پیشران های تبیین کننده سه نقطه بحرانی با لکه های داغ را در بخش های مرکزی، شمالی و غربی کلان شهر اهواز برای سنجش تاب آوری حمل ونقل شهری نشان می دهد.
۱۰.

بررسی و تحلیل موانع مورفولوژی شهری اثرگذار بر توسعه نیافتگی حمل ونقل عمومی اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 91 - 120

کلیدواژه‌ها: مورفولوژی شهری حمل ونقل عمومی درون یابی آراس کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۵۱۴
در کشورهای در حال توسعه به ویژه ایران هنوز حمل ونقل عمومی کارایی لازم را ندارد. در این ناکارآمدی، عوامل متعددی دخالت دارند که یکی از عمده ترین آنها، موانع مورفولوژی شهری است. شناسایی، چگونگی و ابعاد اثرگذاری این مسئله در دهه های اخیر باعث تکامل حمل ونقل درون شهری در بعضی کشورها شده است؛ بنابراین درک چنین تکاملی در حمل ونقل عمومی ضرورت دارد؛ از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل موانع مورفولوژی شهری اثرگذار بر توسعه نیافتگی حمل ونقل عمومی اهواز است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی نظری و ازنظر روش، توصیفی تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات لازم پژوهش با روش اسنادی، کتابخانه ای، پیمایشی و مصاحبه با مردم و کارشناسان گردآوری شده است. برای رتبه بندی موانع مورفولوژی در هریک از شیوه های حمل ونقل، روش تصمیم گیری ARAS به کار رفته است. همچنین برای پهنه بندی این موانع در سطح شهر اهواز با نرم افزار ARC GIS10.3 از مدل کریجینگ استفاده شده است. پس از انجام درون یابی موانع هریک از ابعاد با استفاده از ابزار Reclassify که از زیرمجموعه های Spatial Analyst Tools در Arc Toolbox است، نقشه ها به صورت پهنه های متفاوت در پنج طیف ترسیم و درنهایت با استفاده از تابع Weighted Sum، Overlay شدند. نتایج نشان می دهد 35 عامل در ابعاد دوازده گانه مورفولوژی مانع از توسعه حمل ونقل عمومی اهواز شده است که از این میان توسعه برون زا با وزن 0.0392، پراکندگی شهری با وزن 0.0322 و ساختمان های اداری شرکت نفت با وزن 0.02089، به ترتیب بیشترین موانع مورفولوژی توسعه حمل ونقل عمومی اهواز هستند. همچنین این پژوهش اثبات کرد اثرگذاری این موانع بر چهار شیوه حمل ونقل عمومی فعلی اهواز با یکدیگر متفاوت است. درنهایت پهنه بندی این موانع نشان می دهد بیشترین پهنه شهر ازنظر موانع مورفولوژی در طیف متوسط است، اما پهنه جنوبی شهر از شمال غربی نامطلوب تر و در مرکز کمی مطلوب است و منطقه 6 و 7 به ترتیب نامطلوب ترین و مطلوب ترین مناطق هستند. در اولویت قرارگرفتن نیازمندی های توسعه حمل ونقل عمومی در برنامه ریزی، ازجمله راهکارهای پیشنهادی این پژوهش است.
۱۱.

ارزیابی و سنجش زیست پذیری شهری در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 1 - 17

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری توسعه شهری تکنیک VIKOR کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۳۷۹
در سال های اخیر مفاهیم مختلفی از پارادایم توسعه پایدار ارائه شده است که بیشتر بخش های آن را شاخه های جغرافیایی تشکیل می دهد. چنانکه مفاهیمی مانند شهر سبز، بوم شهر، شهر قابل زندگی و شهر محیطی را در چهارچوب توسعه پایدار شهری نام می برند. شهر زیست پذیر نیز به عنوان یک رویکرد جدید جهت نیل به تحقق توسعه پایدار شهری می باشد که توسط اپلیارد در کتاب خیابان های زیست پذیر وارد عرصه علمی و جغرافیایی گردید. با توجه به افزایش شهرنشینی در جهان علی الخصوص کشورهای درحال توسعه مانند ایران بررسی و مطالعه ابعاد این رویکردها جهت ایجاد شهری قابل زندگی ضروری می باشد. هدف این پژوهش بررسی شاخص های زیست پذیری شهری در مناطق 8 گانه شهر اهواز تهیه شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری شامل 1095389 نفر جمعیت ساکن در مناطق هشت گانه شهر اهواز و حجم نمونه که با استفاده از فرمول کوکران برآورد شده، برابر با 384 نفر است. ابتدا با استفاده از منابع اسنادی- کتابخانه ای شاخص های شهر زیست پذیر شناسایی، سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه اطلاعات موردنیاز از مناطق هشت گانه شهر اهواز جمع آوری شده است. درنهایت با استفاده از روش های آنتروپی شانون و روش تصمیم گیری چندمعیاره ویکور (VIKOR) مناطق 8 گانه شهر اهواز ارزیابی و رتبه بندی شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد، منطقه سه شهر اهواز دارای بیشترین میزان زیست پذیری و منطقه پنج شهر اهواز دارای کمترین میزان زیست پذیری نسبت به سایر مناطق هستند. برای روشن تر شدن وضعیت هریک از مناطق موردمطالعه کل مناطق در سه طیف دسته بندی شدند. درمجموع سه منطقه شهر دارای وضعیت مطلوب، یک منطقه نیمه مطلوب و چهار منطقه دارای وضعیت نامطلوب بودند. بنابراین برنامه ریزی متوازن بین مناطق و رسیدگی به وضعیت مناطق دارای وضعیت نامطلوب باید در سرلوحه وظایف مسئولین امور قرار گیرد.
۱۲.

بررسی و تحلیل موانع هوشمندسازی حمل ونقل درون شهری اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 57 - 82

کلیدواژه‌ها: موانع هوشمندسازی حمل ونقل درون شهری DEMETEL و ANP کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۳۴۲
براساس برنامه پنج ساله دوم توسعه کلان شهر اهواز (1401- 1397) در بخش حمل ونقل و ترافیک، یکی از مهم ترین راهبردهای توسعه حمل ونقل کلان شهر اهواز، شناسایی موانع توسعه حمل ونقل در ابعاد گوناگون آن است. یکی از ابعاد آن موانع، هوشمندسازی است که این مسئله ضرورت انجام پژوهش حاضر را دوچندان می کند؛ ازاین رو هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل موانع هوشمندسازی حمل ونقل درون شهری اهواز است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی (مشاهده و پرسش نامه) استفاده شده است. روش آنالیز آن کمّی بوده که از تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره DEMATEL و ANP استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که درمجموع 65 عامل به عنوان موانع هوشمندسازی حمل ونقل استخراج شدند که موانع مدیریتی دارای 21 زیرمعیار، موانع اقتصادی دارای 11 زیرمعیار، موانع اجتماعی-فرهنگی دارای 23 زیرمعیار و موانع کالبدی دارای 10 زیرمعیار است که از این میان ضعف دانش فنی مدیران، کمبود اعتبارات، رشد جمعیت شهر اهواز و کمبود تأسیسات هوشمند، به ترتیب بیشترین مانع مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و کالبدی هوشمندسازی حمل ونقل درون شهری اهواز هستند.
۱۳.

تحلیل جغرافیایی موانع روان شناختی عدم استفاده از حمل ونقل عمومی در کلانشهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۷ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 807 - 836

کلیدواژه‌ها: تحلیل جغرافیایی حمل ونقل عمومی کلان شهر اهواز موانع روان شناختی Aras

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۲۸۸
 در عدم استفاده از حمل ونقل عمومی غیر از مسائل زیرساختی مانند فرسودگی ناوگان، کمبود ناوگان، مسائل اقتصادی، موانع اجتماعی-فرهنگی، مسائل زیست محیطی و ضعف های مدیریتی موانع روان شناختی نیز مؤثر هستند و این موانع (روان شناختی) حلقه گمشده برنامه ریزی و مدیریت شهری است. شناخت عوامل روان شناختی افرادی که از حمل ونقل عمومی استفاده می کنند، می تواند پیامدهای مهمی برای سیاست های حمل ونقل، ترویج آن و مدیریت جابه جایی داشته باشد؛ از این رو هدف پژوهش حاضر تحلیل جغرافیایی موانع روان شناختی استفاده نکردن از حمل ونقل عمومی در کلان شهر اهواز است. پژوهش حاضر کاربردی- نظری و توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز پژوهش، با مطالعات کتابخانه ای، پیمایشی و مصاحبه با مردم و کارشناسان گردآوری شده و برای رتبه بندی موانع نیز از روش تصمیم گیری ARAS استفاده شده است. همچنین پهنه بندی این موانع در سطح شهر اهواز به کمک مدل درون یابی کریجینگ و در محیط نرم افزار Arc GIS 10.3 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد موانع اضطراب آور، موانع کنترل تکانه، موانع شناختی و موانع شخصیتی در هریک از شیوه های حمل ونقل عمومی، مانند تاکسی، اتوبوس، پیاده روی و دوچرخه سواری متفاوت هستند. بیشتر پهنه های شهر اهواز از نظر موانع اضطراب آور در عدم استفاده از حمل ونقل عمومی طیف زیادی دارد. هم پوشانی موانع شناختی نیز تأیید می کند از حیث وجود این موانع در عدم استفاده از حمل ونقل عمومی، بیشترین پهنه های شهر در طیف کم قرار می گیرد. بیشترین پهنه ها از نظر موانع شخصیتی عدم استفاده از حمل ونقل عمومی در طیف متوسط و از نظر موانع کنترل تکانه عدم استفاده از حمل ونقل عمومی در طیف خیلی زیاد است. درنهایت پس از هم پوشانی این چهار بعد روان شناختی مشخص شد موانع روان شناختی عدم استفاده از حمل ونقل عمومی در حد زیاد است.
۱۴.

تحلیل موانع کاربری اراضی توسعه حمل ونقل عمومی در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۸) 1-42

کلیدواژه‌ها: موانع کالبدی حمل و نقل عمومی درون یابی آراس کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۳۵۱
در کاهش سطح کیفی حمل ونقل عمومی درون شهری دلایل متعددی ازجمله موانع اقتصادی، موانع سیاسی – مدیریتی، موانع زیست محیطی، موانع کالبدی و موانع اجتماعی فرهنگی دخالت دارند که موانع کاربری اراضی به عنوان یکی از ابعاد موانع کالبدی قابل رؤیت ترین آن ها است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل موانع کاربری اراضی توسعه حمل ونقل عمومی در کلان شهر اهواز است. این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات موردنیاز تحقیق از طریق روش اسنادی، کتابخانه ای و مصاحبه با مردم و کارشناسان گردآوری شده است جهت رتبه بندی موانع کاربری اراضی در هر یک از کاربری های حمل ونقل از روش تصمیم گیری ARAS استفاده شده است. همچنین جهت پهنه بندی این موانع در سطح شهر اهواز با نرم افزار ARC GIS10.3 از مدل کریجینگ استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مجموعاً (36) مانع کلیدی در هریک از کاربری های حمل ونقل عمومی اهواز مؤثر هستند. این موانع برای ایستگاه های حمل ونقل عمومی (9 عامل) شریان های شهری (9 عامل) پایانه های درون شهری (9) عامل و پارکینگ های عمومی (9 عامل) بودند؛ که دسترسی نامناسب با وزن (0.974) وجود کنده کاری های سازمانی با وزن (0.61115)، ضعف سیستم سرمایشی – گرمایشی با وزن (0.295) و دوری از مراکز بهداشتی و درمانی با وزن (0.3479) به ترتیب بیشترین موانع ایستگاه ها، شریان های شهری، پایانه ها و پارکینگ ها هستند. همچنین پهنه بندی این موانع نشان می دهد ایستگاه ها در مناطق 2 و 5 شریان های شهری در مناطق 2 و 5 م پایانه ها در مناطق 8 و 4 و پارکینگ های عمومی در مناطق 2 و 7 به ترتیب بیشترین و کمترین موانع را دارند.
۱۵.

سنجش و ارزیابی شاخص های شهر هوشمند در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۲) 589 - 611

کلیدواژه‌ها: تحلیل خوشه ای تصمیم گیری چندمعیاره شهر هوشمند کلان شهر اهواز PROMETHEE- GIGA

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۳۶۵
امروزه، گسترش و توسعه سریع شهرنشینی همراه افزایش انواع آلودگی های محیطی، تخریب چرخه های زیستی، استفاده نادرست از زمین و ایجاد ساختارهای نامناسب در عرصه های مختلف زندگی موجب شده است تا توجه به شهر هوشمند به عنوان راهکاری بی بدیل در جهت حل معضلات شهری مورد توجه ویژه مدیران و برنامه ریزان قرار گیرد. لذا، در این پژوهش به سنجش و ارزیابی وضعیت شاخص های شهر هوشمند در شهر اهواز، که یکی از کلان شهرهای ایران است، پرداخته شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز توصیفی تحلیلی است و جامعه آماری آن 1095389 نفر ساکن در شهر اهواز و تعداد 384 نمونه است که با استفاده از فرمول کوکران برآورد شده است. شاخص های مورد مطالعه ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شناسایی و تعریف عملیاتی شد. سپس، از طریق روش میدانی و ابزار پرسش نامه اطلاعات مورد نیاز از محدودهمورد مطالعه به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری شد. در مرحله بعد، با استفاده از مدل تصمیم گیری چندمعیاره(PROMETHEE-GIGA) و نرم افزار PROMETHEE مناطق هفتگانه کلان شهر اهواز از نظر شاخص های شهر هوشمند اولویت بندی شد. سپس، با استفاده از روش تحلیل خوشه ای در نرم افزار SPSS مناطق مورد مطالعه از نظر برخورداری از شاخص های شهر هوشمند در سه سطح سطح بندی شد. یافته ها نشان می دهد شاخص تحرک و پویایی هوشمند با وزن 346/0 بیشترین اهمیت و شاخص شهروند هوشمند با وزن 0108/0کمترین اهمیت را در بین شاخص های شهر هوشمند دارد. همچنین، نتایج نشان داد مناطق سه و دو مطلوب ترین شرایط و منطقه یک و پنج نامطلوب ترین شرایط را از نظر شاخص های شهر هوشمند دارا هستند.
۱۶.

تحلیل و ارزیابی کیفیت خدمات شهری در مناطق شهری کلان شهر اهواز

نویسنده:
منبع: مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) جلد دو 41-50

کلیدواژه‌ها: کیفیت خدمات شهری مناطق شهری کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۵۲
در این پژوهش هدف تحلیل و ارزیابی کیفیت خدمات شهری در مناطق شهری کلان شهر اهواز می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و ازنظر روش، ترکیبی از روش های توصیفی-تحلیلی است و در گردآوری داده ها از شیوه ی کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. برای سنجش کیفیت خدمات شهری از ابزار پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. تعیین حجم نمونه آماری آن با استفاده از روش کوکران 350 نفر و روش نمونه گیری با استفاده از روش تصادفی ساده بدون جایگزینی انجام شد. سپس برای تجزیه وتحلیل داده ها از ابزار آماری SPSS و ترسیم نمودار از نرم افزار EXCEL استفاده گردیده است. نتایج نشان داده که در منطقه 1، شاخص های فرهنگی-ورزشی و تأسیسات و تجهیزات در اولویت بیشتری برای بسترسازی قرار دارند. در منطقه 2، خدمات بهداشتی-درمانی، آموزشی و حمل ونقل در وضعیت مناسبی قرار دارند و شاخص هایی چون پارک و فضای سبز و تأسیسات و تجهیزات در این منطقه از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. در منطقه 3، شاخص مسکونی و آموزشی وضعیت مناسب تری نسبت به شاخص های دارند. در منطقه 4، مؤلفه های تجاری و مسکونی نسبت به دیگر مؤلفه های خدمات شهری وضعیت بهتری دارند. در منطقه 6، وضعیت حمل ونقل و تا حدودی فرهنگی-ورزشی در سطح مناسبی قرار دارند. در منطقه 7، وضعیت شاخص های خدمات شهری نامناسب می باشد و در بررسی شاخص ها در منطقه 8، نشان می دهد که شاخص مسکونی و حمل ونقل وضعیت مناسب تری نسبت به دیگر شاخص ها دارند.
۱۷.

بررسی و تحلیل موانع توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی در کلان شهر اهواز با تأکید بر موانع فیزیکی خودروها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 51 - 68

کلیدواژه‌ها: موانع توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۲۶۴
حمل ونقل عمومی نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی و گازهای گلخانه ای دارد و با  کاهش ازدحام اتومبیل و کاهش فواصل مسافرتی ناشی از استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی می توان میلیون ها لیتر از بنزین را ذخیره کرد و از افزایش گازهای دی اکسید کربن جلوگیری کرد؛ اما در راستای دستیابی به این اهداف، حمل ونقل عمومی با موانع متعدد اقتصادی، سیاسی-  مدیریتی، زیرساختی و  ... روبه رو است؛ که موانع کالبدی از دیگر موانع قابل روئیت تر است و از میان مشکلات کالبدی موانع ناوگان حمل ونقل عمومی به خصوص فیزیک خودروها بیشتر به چشم می آید. ازاین رو هدف این مقاله بررسی و تحلیل موانع توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی در کلان شهر اهواز با تأکید بر موانع فیزیکی خودروها است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توسعه ای - کاربردی و روش تحقیق به شیوه توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات موردنیاز تحقیق از طریق روش اسنادی، کتابخانه ای، پیمایشی و مصاحبه با مردم و کارشناسان گردآوری شده است. جهت رتبه بندی موانع از روش تصمیم گیری ARAS و جهت پهنه بندی این موانع در سطح شهر از مدل کریجینگ استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که موانع در هر یک از ناوگان های اتوبوس و تاکسی دارای ضریب تأثیر متفاوتی هستند؛ به گونه ای که برای تاکسی رانی؛ کمبود ناوگان (وزن 0.0161)، کیفیت پایین بهداشت داخل (0.074) و ضعف تنوع (0.066) دارای بیشترین تأثیر اما برای اتوبوس رانی؛ فرسودگی ناوگان، ضعف سیستم گرمایشی- سرمایشی و ایمنی پایین (با وزن مشترک 0.0116) دارای بیشترین تأثیر هستند. پهنه بندی این موانع در سطح شهر نشان می دهد که بیشترین پهنه های شهر در طیف خیلی نامناسب است و مناطق 2 و 5 به ترتیب مناسب ترین و نامناسب ترین مناطق هستند.
۱۸.

تحلیل ساختاری توسعه شهری کلان شهر اهواز با رویکرد آینده پژوهی

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 1 - 17

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی تحلیل ساختاری توسعه شهری میک مک کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۴۴۲
امروزه چالش های زندگی نوین شهری و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و بهره گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده ی مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهره-گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول در آینده پژوهی است و با استفاده از نرم افزار میک-مک به تحلیل مؤلفه های توسعه ی شهری در کلان شهر اهواز پرداخته است. در ادامه با استفاده از روش دلفی 37 مؤلفه به عنوان شاخص های توسعه ی شهری استخراج شد. نتایج حاکی از این است که در صفحه پراکندگی شش دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل ریسک، هدف، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل، تنظیم کننده) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 37 عامل کلیدی، پس از بررسی میزان تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده کلان شهر اهواز با روش های مستقیم و غیرمستقیم، 13 پیشران مؤثر و کلیدی از جمله؛ جمعیت، توزیع عادلانه ی خدمات شهری، توسعه ی صنعت گردشگری، ساماندهی محورهای ویژه ی گردشگری، ساماندهی مناطق حاشیه نشین، کنترل آلودگی هوا و ارتقای بهداشت محیطی، گسترش فضای باز عمومی و ایجاد مراکز فراغتی، فراهم آوردن سطح مناسب رشد اقتصادی، ارتقای کیفیت زندگی در بافت فرسوده ی شهری، ساماندهی و بهسازی بافت فرسوده، گسترش کارگاه های کوچک و زودبازده، توانمندسازی سازمان های مردم نهاد، توسعه ی مراکز تفریحی و گردشگری که بیش ترین نقش را در وضعیت آینده ی توسعه ی شهری اهواز دارند، مشخص شدند و به عنوان عوامل و پیشران های مؤثر بر توسعه ی شهری اهواز انتخاب شدند. در ادامه نتایج نشان داد که عوامل توسعه ی صنعت گردشگری، ساماندهی مناطق حاشیه ی شهر در وضعیت ریسک قرار دارند. عوامل جمعیت، توزیع عادلانه ی خدمات شهری، توسعه ی صنعت گردشگری، بیش ترین میزان تأثیرگذاری بر فرآیند توسعه ی شهری کلان شهر اهواز را خواهند داشت.
۱۹.

سنجش و ارزیابی نابرابری مناطق شهری در برخورداری از شاخص های ترکیبی توسعه (مطالعه موردی: کلان شهر اهواز)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 47 - 64

کلیدواژه‌ها: نابرابری فضایی برنامه ریزی منطقه ای الکتره کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۸۱۳
شناخت نابرابری فضایی و عدم تعادل منطقه ای در چارچوب محدوده های مختلف جغرافیایی و سیاست گزاری در جهت رفع و کاهش آن از مقولات بسیار مهم برنامه ریزی منطقه ای به شمار می آید. ابعاد نابرابری فضایی در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، درمانی و غیره قابل بحث است. از این رو، نیل به پیشرفت و توسعه ی فراگیر در آینده، مستلزم شناخت موقعیت مناطق و نواحی در ابعاد مختلف است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف سنجش نابرابری فضایی درون شهری کلان شهر اهواز در برخورداری از شاخص های ترکیبی توسعه انجام شده است. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، رویکرد مطالعاتی حاکم بر این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از 54 متغیر و با بهره گیری از مدل ELECTRE سطح بندی و میزان نابرابری های موجود را میان مناطق کلان شهر اهواز تعیین نماید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد پراکنش توسعه، نامتعادل بوده و بین مناطق، از نظر توسعه یافتگی نابرابری و شکاف وجود دارد و این نابرابری در بخش های مختلف اجتماعی، اقتصادی، خدماتی، بهداشتی- درمانی و کالبدی خود را نشان می دهد. به طوری که بر اساس نتایج حاصل از تکنیک الکتره، منطقه ی 2 در سطح برخوردار، مناطق 1 و 3 در سطح نیمه برخوردار، منطقه ی 4 در سطح کم برخوردار و مناطق 6، 7 و 8 در رده ی محروم یا عدم برخوردار قرار گرفته اند؛ بنابراین برای کاهش میزان نابرابری های توسعه یافتگی در کلان شهر اهواز براساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود توزیع شاخص های توسعه به سمت رشد متوازن هدایت شوند.
۲۰.

تحلیلی بر عوامل مؤثر در ارتقای سکونتگاه های غیررسمی بر مبنای مؤلفه های مسکن حداقل (بررسی تطبیقی کلان شهرهای اهواز و تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال سوم تابستان ۱۳۹۷شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 11 - 25

کلیدواژه‌ها: سکونتگاه های غیررسمی مسکن حداقل کلان شهر اهواز کلان شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۴
فقر مسکن یکی از مشکلات کشورهای در حال توسعه است که اغلب به صورت اسکان غیررسمی جلوه می کند. این گونه سکونتگاه ها، در واقع شکل بی ضابطه ای از تجمع مکانی گروه های کم درآمد در نقاط آسیب پذیر شهر است که به صورت کاملاً سازمان نیافته ایجاد می شود. با توجه به اهمیت مسکن به ویژه در سکونتگاه های غیررسمی، هدف این تحقیق دستیابی به سیاست هایی در راستای تأمین مؤلفه های مسکن حداقل می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی با ماهیت توصیفی – تحلیلی است که برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی – میدانی (پیمایشی) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق مدیران و کارشناسان مسائل شهری کلان شهر اهواز و تبریز می باشد که حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی ساده 110 نفر برای هر کدام از کلان شهرها بدست آمده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین رویکردهای تأمین مسکن حداقل در کلان شهر تبریز ارتقای کیفیت سکونت و توانمندسازی بوده که ضرایب حاصل برای این رویکردها به ترتیب 93/0 و 79/0 می باشد. همچنین در این رویکردها بیشترین تأثیرگذاری مربوط به سیاست های توانمندسازی اجتماع محلی، نوسازی و بازسازی به تریب با ضریب 93/0، 91/0 و 88/0 بوده است. در کلان شهر اهواز نیز مهمترین رویکردهای تأمین مسکن حداقل توانمندسازی و مسکن اجتماعی و حمایتی بوده که به ترتیب ضرایب حاصل برای آن ها 88/0 و 81/0 می باشد. همچنین بیشترین تأثیرگذاری در این رویکردها مربوط به تأسیس صندوق های مختلف مسکن، مشارکت بخش غیردولتی در ساخت مسکن و توانمندسازی اجتماع محلی به ترتیب با ضریب 92/0، 89/0 و 83/0 است.