آسیب پذیری سازه ای

امروزه آسیب پذیری کالبدی سکونت گاه های انسانی نسبت به حوادث طبیعی و انسان ساز خطری جدی و جبران ناپذیر برای ایمنی تأسیسات حیاتی، حساس و مهم مانند بیمارستان ها، مراکز کمک رسانی و دیگر تأسیسات در شهرهای پرجمعیت به ویژه کلان شهرهاست. از سویی نیاز به خدمات امداد رسانی و بهداشتی در صورت بروز بحران ها، اهمیت موضوع سنجش آسیب پذیری سازه ای بیمارستان ها از منظر پدافند غیرعامل را روشن می کند. هدف این تحقیق شناخت میزان آسیب پذیری سازه ای بیمارستان های شهر اهواز از منظر پدافند غیرعامل است. روش این تحقیق براساس هدف نظری-کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. کتابخانه، پرسشنامه و اینترنت ابزار گردآوری اطلاعات بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای اکسل، گوگل ارث، آرک جی.آی.اس، برای مدل نیز تحلیل سلسله مراتب فازی استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که میزان آسیب پذیری سازه ای بیمارستان های شهر اهواز به طور متوسط 269/0 است، بیمارستان های منطقه چهار با 284/0 بیشترین میزان، مناطق یک و شش با 257/0 کمترین میزان آسیب پذیری سازه ای را داشته اند؛ بنابراین در میزان آسیب پذیری میان بیمارستان های مناطق شهر اهواز تفاوت چندانی وجود ندارد و میزان آسیب پذیری تمام آن ها در بازه کم (350/0-200/0) قرار دارند.

مقدمه: در هنگام زلزله مراکز آموزشی به دلیل حضور شمار قابل توجهی از دانش آموزان، معلمان و کارکنان در زمره مکان های با آسیب پذیری بالا طبقه بندی می شوند و پس از رخداد زلزله نیز می توانند به عنوان سرپناه اضطراری استفاده شوند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آسیب پذیری سازه ای مراکز آموزشی یکی از محله های غرب تهران و تعیین سازه های ایمن در زمان وقوع زلزله صورت پذیرفته است. روش: پژوهش کاربردی حاضر، به صورت موردی و در 4 مرحله انجام شد. برای ارزیابی مقاومت سازه ای مراکز آموزشی از تکنیک ارزیابی بصری سریع RVS و برای ارزیابی وضعیت توزیع مراکز آموزشی امن جهت سرپناه اضطراری در زمان بحران از نرم افزار GIS استفاده شد. مجموعه یافته ها با تکنیک SWOT تحلیل شد. یافته ها: علی رغم قرارگیری این محله در منطقه با خطر پذیری نسبتاً پایین شهر تهران، مقاومت سازه ای پایین بسیاری از مراکز آموزشی همراه با عدم رعایت ضوابط طراحی، موجب آسیب پذیری بالای این مراکز در زمان بحران خواهد شد که لازم است برای آن تدابیری اندیشیده شود. ضمن آنکه توزیع مراکز آموزشی امن محله به عنوان سرپناه اضطراری مناسب است. تحلیل SWOT نشان داد که وضعیت استراتژی این محدوده در موقعیت اقتضایی است. نتیجه گیری: با توجه به حساسیت مراکز آموزشی، بررسی آسیب پذیری و تحلیل عملکرد آن ها در زمان قبل از وقوع زلزله ضروری است. راهبردهای پیشنهادی به منظور کاهش آسیب پذیری در دو گروه ایستا و پویا طبقه بندی و در مقاله ارائه گردیده است.

موضوع نارسایی شاخص های سه گانه مطرح شده توسط شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در راستای شناسایی بافت های فرسوده شهری، همواره مورد انتقاد محافل مختلف قرار گرفته است. بر این اساس، مقاله حاضر بر آن است تا به بازخوانی شناسایی بافت های فرسوده شهری از طریق ارائه مدلی مناسب، و کاربست آن در بلوک های شهری محله هدف مطالعه پرداخته و عوامل و متغیرهای اصلی فرسودگی شهری را کشف نماید. روش تحقیق در این مقاله تلفیقی از روش های فراتحلیل و استفاده از متون معتبر جهانی در ارتباط با شاخص های فرسودگی از یک سو و روش تحلیل داده های ثانویه مربوط به بلوک های شهری در محیط نرم افزارهای تحلیل آماری و سیستم های اطلاعات جغرافیایی از سوی دیگر است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که به ترتیب، عوامل اصلی شناسایی بافت های فرسوده در محله مورد مطالعه را، آسیب پذیری سازه ای، فرسودگی اقتصادی محرومیت و فقر شهری تشکیل می دهند که در این میان دو عامل اول، حدود 50 درصد فرسودگی و سه عامل در کنار هم حدود 70 درصد فرسودگی شهری را تبیین می کنند. همچنین تبیین ارتباط بین شاخص های معرفی شده در این مطالعه با شاخص های سه گانه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران نیز نشان داد که شاخص های قیمت زمین، نرخ نوسازی، تراکم جمعیتی و خانوار در واحد مسکونی به ترتیب، ارتباط بیشتری را با شاخص های مربوطه دارند.