رتبه بندی کامل

این مقاله مدلی تلفیقی از تحلیل پوششی داده ها (DEA) و تحلیل مولفه های اصلی (PCA) در جهت کاهش ابعادی مجموعه داده ها ارائه می دهد. روش تحلیل پوششی داده ها به عنوان ابزاری موثر برای ارزیابی و الگوبرداری بکار گرفته شده است. در این روش برای افزایش قدرت تمایز بین واحدهای کارا و ناکارا بایستی تعداد واحدهای مورد ارزیابی متناسب با تعداد متغیرهای ورودی و خروجی باشد. برای رفع این ضعف ابتدا به جای متغیرهای اصلی از نسبت تک خروجی به تک ورودی استفاده شده است و با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی کاهش بعد انجام می شود. مولفه های اصلی انتخاب شده به عنوان ورودی های مدل تحلیل پوششی داده ها استفاده و تحلیل می شوند. تفاوت اصلی روش ارائه شده در مقاله بکارگیری برخی نقاط قوت مدل های ارائه شده این حوزه در قالب یک روش و چندهدفه ساختن مدل DEA جهت تسهیل در محاسبات است. این روش برای رتبه بندی عملکرد شعبه¬های یکی از بانک های ایران استفاده شده است.

روند نزولی وضعیت زیست محیطی دریاچه ارومیه، منجر به شکل گیری تشکل ها و کارگروه های متعدد با هدف احیای دریاچه گردیده است. موفقیت راهکارهای احیا نیز تا حد زیادی وابسته به میزان پذیرش آن راهکار از سوی ذینفعان و سطح مشارکت آنان خواهد بود. از این رو در مقاله حاضر به مطالعه ترجیحات ساکنین حوضه و بروز ناهمگنی در آن با استفاده از روش رتبه بندی مشروط اقدام شده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز با تکمیل 382 پرسشنامه از شهروندان 13 شهر در سال 1394 به دست آمد و مدل کلاس پنهان چند سطحی تعدیل شده با مقیاس، برای تحلیل داده های رتبه بندی کامل به کار رفت. نتایج مدل به تشخیص چهار کلاس در سطح فردی، دو کلاس در سطح گروهی و دو کلاس مقیاس انجامید که مؤید این مطلب است که خصوصیات اقتصادی اجتماعی افراد، خصوصیات ژئوفیزیکی محیط پیرامونشان و همچنین وجود عدم قطعیت در پاسخ های آنها، سه عامل تأثیرگذار در مدلسازی ترجیحات می باشند. تمایل به پرداخت های نهایی به دست آمده این مسئله را آشکار می کنند که تعدیل آب و هوا و جلوگیری از وزش بادهای نمکی، مهم ترین ویژگی از نظر ساکنین حوضه تشخیص داده شده است. محاسبه تغییر جبرانی حاصل از سناریوهای مدیریتی دریاچه نیز نشان داد در صورت احیای کامل دریاچه ارومیه، سالانه حدود 222 میلیون ریال تا 5 میلیارد ریال اضافه رفاه، نصیب خانوارهای ساکن حوضه خواهد شد. تثبیت ریزگردها و شن های روان و کاشت گیاهان متناسب با شرایط منطقه از پیشنهادات مطالعه حاضر است.

تحلیل پوششی داده ها DEA دامنه گسترده ای از الگو های ریاضی است که برای سنجش کارآیی نسبی مجموعه ای از واحدهای همسان با ورودی ها و خروجی های مشابه به کار می رود. این الگو، مجموعه ای از اوزان را برای متغیرهای ورودی و خروجی هر واحد تصمیم گیری به دست آورده و بر اساس آن کارآیی نسبی هر واحد را محاسبه می کند. محاسبه اوزان مختلف برای شاخص های یکسان در مجموعه ای از واحدهای تصمیم گیری همگن، منطقی به نظر نمی رسد؛ از این رو الگو هایی برای محاسبه اوزان مشترک شاخص های ورودی و خروجی ارائه شده و در این مقاله نیز الگویی جدید برای این منظور توسعه یافته است. در این مقاله از یک روش برنامه ریزی خطی جامع از نوع ماکس مین برای به دست آوردن مجموعه اوزان مشترک CSW استفاده شده و سپس به رتبه بندی کامل گزینه ها پرداخته شده است. برای تحلیل روش یافتن CSW لازم است یک شکلم عینی از الگوی برنامه ریزی خطی حل شود. منطق روشن، قابلیت کاربرد در انواع الگو های استاندارد DEA، خطی بودن وسادگی حل الگو، قدرت تفکیک بالای الگو و قابلیت مدیریت اوزان بنا به اقتضای مسئله از مهمترین مزایای الگوی پیشنهادی به شمار می رود. در نهایت این روش توسعه یافته برای تحلیل داده های 9 بانک دولتی منتخب ایران به کار گرفته شده است.