مدیریت مصرف

مصرف انرژی یکی از معیارهای مناسب برای تعیین سطح پیشرفت و کیفیت زندگی در یک کشور است. تداوم عرضه انرژی و امکان دسترسی بلندمدت به منابع، نیازمند یک برنامه ریزی جامع انرژی و به همین دلیل برنامه ریزی انرژی از ضرورت های غیر قابل انکار اقتصادی، ملی و استراتژیک محسوب می شود. هدف اصلی این تحقیق تهیه مدل برنامه ریزی انرژی، با در نظر گرفتن منابع انرژی تجدیدناپذیر و تجدیدپذیر و محدودیت های زیست محیطی در کشور ایران است.به منظور دست یابی به هدف، مدل سازی ماتریسی سیستم انرژی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از ترازنامه انرژی ایران در سال مرجع برنامه ریزی مدل سیستم انرژی کشور تدوین شده است. تشکیل سیستم انرژی بستری را فراهم کرده است که به کمک آن می توان سناریوهای مختلف در زمینه های تغییر شکل الگوی مصرف، اعمال برنامه های بهبود بازدهی انرژی، جایگزینی استفاده از حامل های مختلف انرژی، تغییر ترکیب تکنولوژی های واسطه ای، کاهش تلفات انتقال و توزیع انرژی و میزان واردات و صادرات حامل ها را شبیه سازی کرد. در ادامه، برنامه ریزی انرژی الکتریکی و یکپارچه کردن گزینه ها در سمت عرضه و تقاضا و چگونگی ترکیب تولید و توسعه شبکه برق مورد بررسی قرارگرفته است. مدل تهیه شده با کسب اطلاعات مورد نیاز از شکل مصرف نهایی، میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز کشور، ترکیب سوخت ورودی به نیروگاه ها و موارد دیگر، ترکیب بهینه تولید و چگونگی توسعه شبکه را با حداقل هزینه و با در نظر گرفتن محدودیت های انتشار آلاینده ها و ارضای تقاضا، محاسبه می کند. تابع هدف تعریف شده در برگیرنده هزینه کل تبدیل انرژی اولیه به انرژی الکتریکی در طول دوره مورد مطالعه است، که شامل هزینه سرمایه گذاری نیروگاه های جدید نصب شده، هزینه های ثابت و متغیر نیروگاه-های موجود و نیروگاه های جدید، هزینه های اضافی (خارجی) ناشی از عملکرد و بهره برداری از نیروگاه ها و هزینه های اعمال برنامه های مدیریت مصرف است. قیود یا محدودیت های اعمال شده برای این بهینه سازی، در برگیرنده محدودیت زمان لازم برای ساخت هر نیروگاه، ارضای تقاضای الکتریکی، محدودیت های عملکردی نیروگاه ها، محدودیت پتانسیل منابع تجدید پذیر و اعمال برنامه های مدیریت مصرف، محدودیت مصرف حامل های انرژی و محدودیت های زیست محیطی هستند. برای حل مسأله بهینه سازی فوق از روش برنامه ریزی خطی استفاده شده است.

اصلاح الگوی مصرف و تصحیح رفتار اسراف گرایانه دغدغه حدود دو دهه مقام معظم رهبری است که بارها نسبت به این موضوع هشدار داده و سرانجام سال 1388 را به عنوان سال اصلاح الگوی مصرف مطرح کردند. اینک در آغاز دهه چهارم انقلاب اسلامی، که به شعار پیشرفت و عدالت مزین گشته، بیش از پیش نیازمند اصلاح الگوی مصرف جهت نیل به ایجاد عدالت و پیشرفت هستیم؛ اصلاحی که میتواند نقش اساسی در ایجاد عدالت و پیشرفت در کشور داشته باشد. این پژوهش نقش آموزش در مدیریت مصرف انرژی کشور را به عنوان یکی از مؤلفه های تحقق بخش اصلاح الگوی مصرف در کنار مؤلفه های آگاهسازی و اطلاع رسانی از وضعیت میزان تولید مصرف انرژی در کشور، فرهنگ سازی، طراحی برنامه های آموزشی مصرف انرژی در مقاطع گوناگون آموزشی، مدیریت مصرف، پرهیز از تجمل گرایی و مصرف زدگی را مورد بحث قرار داده است.

هدف از مقاله حاضر، مطالعه مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در تبلیغات بازرگانی سیمای شبکه اصفهان در بهار93 است. از میان بخش های مختلف مورد تأکید در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، سیاست «مدیریت مصرف» به لحاظ نیاز به فرهنگ سازی و برخورداری از رابطه دوسویه با سیاست های «تقویت فرهنگ مقاومت در بین آحاد جامعه» و «تبدیل اقتصاد مقاومتی به گفتمان فراگیر و رایج ملی» به عنوان مطالعه موردی در این پژوهش بررسی می شود. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و روش مورد استفاده تحلیل محتوای کیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش 1964 تبلیغ بازرگانی را شامل می شود که با تمام شماری، محتوای تمامی آنها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. واحد تحلیل در انجام این پژوهش «هر یک از پیام های بازرگانی» به صورت جداگانه بوده است. یافته ها بیانگر این است که تبلیغات بازرگانی استانی پخش شده از سیمای شبکه اصفهان به غیر از مؤلفه کالاها و خدمات صرفاً ایرانی، در ارائه الگوهای رفتاری مدیریت مصرف به مخاطبان، کمتر با الزامات اقتصاد مقاومتی همسو بوده اند. اقتصاد مقاومتی، تبلیغات بازرگانی، فرهنگ مقاومت، مدیریت مصرف

پژوهش حاضر با هدف تحلیل رفتار مدیریت مصرف مواد غذایی و عوامل مؤثر بر آن در خانوارهای ساکن در بخش مرکزی شهرستان نجف آباد انجام شد. براساس جدول بارتلت و همکاران (2001)، 197 خانوار روستایی و 208 خانوار شهری به منزله نمونه آماری تعیین و به روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب پیمایش شدند. نتایج نشان دهنده نکویی برازش ترکیب دو نظریه فعال سازی هنجار و رفتار برنامه ریزی شده در تبیین رفتار مدیریت مصرف مواد غذایی است. رفتار مدیریت مصرف مواد غذایی در نمونه های روستایی و شهری وضعیت مطلوبی داشت. در نمونه روستایی، قصد رفتاری و کنترل رفتاریِ درک شده و در نمونه شهری علاوه بر این دو، نگرش نیز اثر مستقیم و معنی داری بر رفتار مدیریت مصرف مواد غذایی داشت. نگرش به ضایعات، هنجار اخلاقی، هنجار اجتماعی، احساس گناه، انتساب درونی و آگاهی از مشکل در هر دو جامعه اثر غیرمستقیم و معنی داری بر رفتار مدیریت مصرف مواد غذایی داشتند.

اقتصاد مقاومتی به عنوان راهبرد اصلی خروج از شرایط فشار اقتصادی مطرح می باشد. یکی از وجوه اقتصاد مقاومتی تولید و مصرف کالای داخلی است. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که در تجربه تاریخی ما در دوره قاجار چه عواملی در به اوج رسیدن "تولید و مصرف کالای داخلی"موثر واقع گشت؟ برای پاسخ به این سوال محقق به بررسی عوامل موثر در تقویت تولید ملی در زمان فعالیت شرکت اسلامیه، بر اساس روش«تحلیل محتوای کیفی» پرداخته است. با توجه به نقش الگوهای بومی موفق در پیشبرد مسائل اجتماعی، نتیجه وحدت رویه و همراهی عوامل مختلف موثر در موفقیت شرکت اسلامیه از جمله سرمایه ی تاجر، نفوذ روحانی و قلم روشنفکر، متذکر می شود که در شرایط کنونی، ایجاد اقتصادی قوی و متکی به توان بومی، دور از دسترس نیست. نتایج تحقیق بیانگر لزوم بهره گیری از احساسات ملی گرایانه و پشتوانه اعتقادی مذهبی جهت تحقق اقتصاد مقاومتی درشرایط کنونی است.

در این مقاله، سیستمی هوشمندی جهت مدیریت همزمان مصرف انرژی و کنترل تردد در ساختمان های اداری ارائه می شود که با ایجاد بستری امن برای رصد و کنترل تردد، امکان ارائه سرویس های جانبی دیگری نظیر سیستم ثبت قرار ملاقات و سیستم اعلام هشدار را فراهم می سازد. این سیستم از واحدهای مختلفی تشکیل شده است که هریک در بخشی از ساختمان مثل ورودی، اتاق کارمندان و اتاق مدیریت نصب می گردند و در هرلحظه با واحد پردازشگر مرکزی در ارتباط هستند. در ادامه ی این مقاله، وظایف هرکدام از واحدها مورد بحث قرار گرفته و نمونه هایی از عملکرد کلی سیستم شرح داده می شود. در نهایت نتایج تجربی حاصل از ساخت و آزمایش نمونه ی اولیه در یک ساختمان هفت اتاقه مورد بررسی قرار می گیرد. این مقاله در جهت اهداف کلان نشریه انرژی ایران بوده و به اشاعه اندیشه ها و خلاقیت های علمی و اعتلای سطح دانش نظری و کاربردی در زمینه انرژی می پردازد.

اقتصاد مقاومتی یکی از مهم ترین دغدغه های کشور ایران در سال های اخیر است، ازاین رو هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای اقتصاد مقاومتی در ورزش دانشگاه های دولتی ایران بود. روش تحقیق حاضر توصیفی و به لحاظ نوع کاربردی و به لحاظ اجرا پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه اعضاء هیئت علمی رشته علوم ورزشی و رشته اقتصاد دانشگاه ها، مدیران تربیت بدنی دانشگاه ها و اداره کل وزارت علوم، کارشناسان تربیت بدنی دانشگاه ها و افراد متخصص در حوزه اقتصاد و آشنا به موضوع پژوهش بودند که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 376 نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی صوری و محتوایی آن را گروهی از اساتید صاحب نظر دانشگاهی تأیید کردند. برای محاسبه پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ استفاده شد (98/0=α). برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس استفاده شد. بر اساس تحلیل عاملی 68 متغیر در 8 عامل تحرک و پویایی، اتکای به خود، آموزش و اطلاع رسانی، توسعه اجتماعی، برنامه ریزی، قانون مداری، مدیریت مصرف و مشارکت فعال قرار گرفتند. میزان اهمیت عامل ها از دیدگاه آزمودنی ها بررسی شد. بر این اساس مدیریت مصرف با میانگین 47/0 ± 29/4، مشارکت فعال با میانگین 53/0 ± 11/4، برنامه ریزی با میانگین 58/0 ± 08/4 مهم ترین عوامل اقتصاد مقاومتی در ورزش دانشگاهی شناخته شدند؛ بنابراین، دانشگاه ها می بایست به مدیریت مصرف، مشارکت فعال و برنامه ریزی توجه بیشتری نمایند تا در راستای رسیدن به آرمان ها و رویکردهای اقتصاد مقاومتی در حوزه ورزش دانشگاهی گام بردارند.

مقاله حاضر به بررسی مؤلفه های مدیریت مصرف در تبلیغات بازرگانی شبکه استانی فارس پرداخته است. هدف از این مقاله ارزیابی تأثیرگذاری این مؤلفه ها در راستای تحقق بخشیدن به الگو ی اقتصاد مقاوتی بود. در این راستا تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه استانی فارس در طول3 ماه را به عنوان جامعه آماری قرار داده ایم و نمونه مورد مطالعه، 341 مورد از پیام های بازرگانی ضبط شده با نمونه گیری در دسترس بوده است. پیام های بازرگانی با استفاده از روش تحلیل محتوا و با استفاده از تکنیک مقوله ای ارزیابی، پس از کدگذاری در دو سطح توصیفی و تقاطعی مورد پردازش قرار گرفته اند. یافته ها حاکی از آن است که مؤلفه های مدیریت مصرف در تبلیغات استانی، نه تنها بازنمای الگو و اندیشه های انضمامی در مباحث اقتصاد مقاومتی نبوده، بلکه شارح و نماینده هیچ الگوسازی هدفمند اقتصادی نمی باشد. بسیاری از تبلیغات پخش شده فارغ از ارائه سودمندی یا کیفیت کالاها و خدمات مربوطه، تأکید بر امتیاز قرعه کشی و بهره مندی از جوایز احتمالی داشتند که از ماحصل خرید، نصیب خریدار می شود و یا به لحاظ فنی این تبلیغات عمدتاً تدوین شده بخش های مستند، بدون بازیگر و فاقد قدرت جذب مخاطب بوده اند. در کل نتایج گویای آن است که تبلیغات بازرگانی استان فارس فاقد استراتژی مشخص در راستای تقویت بنیه تولیدی و اقتصادی کشور است و باید گفت در این حوزه، خلاء نظارت متخصصین مرتبط با صنعت تبلیغات و کارشناسان آشنا با اهداف اقتصاد مقاومتی جهت دستیابی به برنامه ها و چشم اندازهای توسعه به چشم می خورد.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل اقتصاد مقاومتی در ورزش دانشگاهی ایران بود. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر توصیفی و به لحاظ نوع کاربردی و به لحاظ اجرا پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق تمامی اعضای هیأت علمی رشته علوم ورزشی و رشته اقتصاد دانشگاه ها، مدیران تربیت بدنی دانشگاه ها و اداره کل وزارت علوم، کارشناسان تربیت بدنی دانشگاه ها و افراد متخصص در حوزه اقتصاد و آشنا به موضوع پژوهش بودند که براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 364 نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی صوری و محتوایی آن را گروهی از استادان صاحب نظر دانشگاهی تأیید کردند. برای محاسبه پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ استفاده شد (98/0=α). برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که شاخص های کلی برازش مدل ساختاری در وضعیت مطلوبی قرار دارند، بنابراین پرسشنامه 68 سؤالی به دست آمده، مقیاس مناسبی برای سنجش اقتصاد مقاومتی در ورزش دانشگاهی است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، مدلی طراحی شد که می توان با استفاده از آن موجب توسعه ورزش دانشگاهی کشور شد.

امروزه تأمین آب آشامیدنی شهری، از چالش های جدی در مدیریت شهری است. در نتیجه تخمین مصرف آب منازل مسکونی و شناسایی عوامل مؤثر بر الگوی تقاضای آب، از موارد مهم در مدیریت و برنامه ریزی تقاضای آب شهری و در نتیجه کنترل بحران آب است. راه حل مؤثر، تنها عرضه آب نیست بلکه اتخاذ سیاست ها و تدابیر لازم مبتنی بر الگوی مصرف و توجه کافی به عوامل تقاضای آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در مقاله حاضر، به بررسی پارامترهای تاثیرگذار بر الگوی تقاضای آب شرب خانوارها پرداخته می شود. روش انجام این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده، به طوری که ابتدا عوامل موثر بر الگوی مصرف آب شناسایی و سپس نسبت به تهیه پرسشنامه اقدام شده است. بدین منظور با توجه به مطالعات مختلف و استفاده از نظر خبرگان و متخصصان دراین زمینه معیارها و شاخص های مختلفی در نظر گرفته می شود که می تواند بر الگوی مصرف آب شرب تاثیرگذار باشد. این معیارها شامل عوامل اقتصادی، آموزش، جداسازی آب شرب و بهداشتی، فنی مهندسی و تکنولوژی، مباحث قانونی و نظارتی و تبلیغات و اطلاع رسانی بوده است. در مرحله بعد براساس پرسشنامه میانگین نظرات در مورد هر یک از شاخص ها به دست آمده و در نهایت با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، اولویت بندی شاخص ها انجام شده است. نتایج به ترتیب اولویت، شامل معیارهای فنی و مهندسی و تکنولوژی، جداسازی آب شرب و بهداشتی، مباحث قانونی و نظارتی، آموزش، اقتصادی و تبلیغات و اطلاع رسانی بوده است.

امروزه رویکرد های مختلفی برای رسیدن به تعادل و پایداری شهری ارائه شده است، یکی از این رویکردها، شهر اکولوژیک است. با مطرح شدن مباحث توسعه پایدار در سطح جهانی و رویکردهای آن به ویژه در حوزه محیطی، افق های جدیدی برای مدیران و برنامه ریزان شهری گشوده شده است. رویکرد شهر اکولوژیک، رویکردی است جامع و یکپارچه که تمامی اهداف و ابعاد توسعه شهری را با محور قرار دادن پایداری محیطی، توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی مطرح می سازد. هدف این مقاله الگوسازی مصرف پایدار مواد و انرژی در شهرهای اکولوژیک است. پژوهش حاضراز نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و تحلیل محتوا بوده است. نتایج نشان می دهد در حال حاضر تأکید ویژه ای بر توسعه شهرهای اکولوژیک در سطح دنیا می شود و در الگوی پیشنهادی مصرف مواد و انرژی شهراکولوژیک تأکید بر استفاده از انرژی های پاک به جای سوخت های فسیلی، استفاده مجدد از پساب فاضلاب شهری و بازیافت زباله جهت کاهش رد پای اکولوژیک، استفاده از زباله های آلی به عنوان کود کمپوست و آب باران برای کشاورزی، استفاده از انرژی خورشیدی مورد تأکید می باشد. همچنین استفاده از منابع انرژی  تجدیدپذیر و کارا ساختن مصرف انرژی دو راهکار اصلی تحقق پایداری انرژی، کاهش مصرف سوخت های فسیلی و به دنبال آن افزایش عرضه انرژی سالم و مدیریت سبز است.

آب به عنوان مهم ترین عنصر حیات از دیرباز در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه و ارزشمندی دارد. این مهم با توجه به بحران های زیست محیطی ایجاد شده در جهان اهمیتی مضاعف پیدا کرده است. همچنین شناخت دقیق رسانه و بهره گیری از ظرفیت های آن برای کمک به بحران های آبی مفید فایده است. این پژوهش با هدف معرفی راهکارهای رسانه ای اقناع مخاطبان در پی تسهیل تاثیرگذاری رسانه بر فرهنگ مصرف آب است. در فاز اول ضمن بهره گیری از اسناد و پژوهش های پیشین با استفاده از روش پیمایش در استان البرز (هشتگرد، اشتهارد، کرج، نظرآباد) 605 پرسشنامه تکمیل شد که نشانگر نگرش مردم استان به وضعیت آب استان و راه های مصرف آب است. در فاز دوم پژوهش با بهره گیری از نتایج حاصل شده از پیمایش فاز اول، 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان و تولیدکنندگان حوزه رسانه، مدیران حوزه آب و مدیران رسانه صورت گرفت. پس از تحلیل محتوای کیفی این مصاحبه ها 42 راهکار به منظور اقناع رسانه ای استخراج شد که می توان آن ها را در دو نگاه انتقادی و مطالبه گری و نگاه ترویجی در سه محور 1. پیش بینی: تدابیر سازمانی 2. جهت گیری: رویکرد تولید پیام 3: پسینی: روش ها و قالب های تولید و توزیع پیام دسته بندی نمود.

سیاست گذاری صحیح در حوزه انرژی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، مستلزم منظور کردن طیف متنوعی از ملاحظه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. دغدغه اصلی این است که سیاست انرژی تحت سلطه رویکرد فنی / فیزیکی قرار داشته و این به معنی نادیده گرفتن و سوءتعبیر زمینه انسانی و اجتماعی عرضه و تقاضا در سیاست گذاری انرژی است. در پژوهش حاضر کوشیده ایم سیاست های مندرج در اسناد بالادستی حوزه انرژی و نحوه اعمال رویکرد اجتماعی در سیاست گذاری این حوزه را واکاوی نماییم. بدین منظور با به کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و استقرایی، مفاد مرتبط با حوزه انرژی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها بیانگر تأکید جدّی سیاست گذاری انرژی بر دو حوزه طرح های توسعه ای و مدیریت مصرف بوده که اگرچه عناصری از رویکرد اجتماعی را دربردارد، اما در موارد زیادی نیز از اتخاذ این رویکرد غفلت شده است. در اسناد اخیر، ذهنیت غالب، حاکی از تمایل نسبی در رویکرد تکنیکی به سمت رویکرد تکنیکی اجتماعی می باشد. الگوی پیشنهادی پژوهش برای اعمال رویکرد اجتماعی مبتنی بر تجربه برنامه ها و در چهارچوب اسناد بالادستی و تحول های پارادایمی بوده که قابل کاربست در برنامه هفتم توسعه و نیز دیگر رویه های اجرایی مرتبط می باشد.

تاکنون در کشور رویکرد مدیریت تأمین به عنوان رویکرد غالب در مدیریت منابع آب بوده که نتیجه این رویکرد مدیریتی، سطح آب های سطحی و زیرزمینی را بطور معناداری کاهش داده است. شرایط ناترازی توسعه کشور و صیانت از منابع آب با پدیدار شدن پدیده تغییر اقلیم تشدید شده است، این شرایط مدیران اجرایی سازمان آب و برق خوزستان را برآن داشت تا در خشکسالی 1400، با تغییر رویکرد از مدیریت تأمین به مدیریت مصرف تجربه جدیدی را ثبت نمایند. هدف از این مقاله مقایسه نتایج کمی حاصل از دو رویکرد مدیریتی استفاده شده در دو پدیده خشکسالی مشابه در سال های اخیر با استفاده از روش مدیریت تطبیقی می باشد. این مطالعه از منظر هدف، کاربردی و عِلّی، از نظر فرآیند اجرا تحقیقِ کمی، از نظر منطق اجرا قیاسی-استقرایی و از منظر نحوه جمع آوری داده ها، توصیفی-پیمایشی می باشد. مقایسه حجم آب توزیع شده با رویکرد قدیمی در خشکسالی 1392 و حجم آب توزیع شده با رویکرد جدید در خشکسالی 1400 نشان می دهد که انتخاب رویکرد جدید در سطح 34272 هکتار از اراضی کشاورزی تحت کشت تابستانه در حوضه آبریز کرخه جنوبی، باعث صرفه جویی آب به میزان 692 میلیون متر مکعب شده است.