تعارضات خانوادگی

رفتارهای نوجوانان و علل و نتایجی که برای فرد و محیط پیرامون ببار می آورند، از مسائل بسیار حساس در جامعه شناسی به شمار می آیند و بطور دقیق مورد توجه قرار می گیرند. تحقیق حاضر به بررسی تعارضات خانوادگی و اثر آن بر رفتارهای تهاجمی نوجوانان پرداخته است. در این تحقیق جهت تنظیم چارچوب نظری از نظریه های ناکامی و یادگیری اجتماعی استفاده شده است. داده های تحقیق با استفاده از روش پیمایشی و با تهیه پرسشنامه خود گزارشی در شهر شیراز و داراب جمع آوری و اطلاعات مربوط به 1250 دانش آموز دختر و پسر مشغول به تحصیل است. جهت انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شده است. تحلیل آماری این بررسی نشان می دهد که هم در کل جمعیت و هم به تفکیک شهر های داراب و شیراز رابطه معنی دار مثبتی بین متغیر های تعارضات والدین، تعارضات والدین با فرزندان در خانه و خارج از خانه با رفتارهای تهاجمی نوجوانان وجود دارد. در نهایت نتایج با استفاده از نرم افزار لیزرل مدل تحقیق مورد آزمون قرار گرفت و نتایج نشان داد که متغیرهای محل سکونت (شیراز)، جنسیت (مرد)، درآمد خانواده (به عنوان متغیرهای زمنیه ای) و تعارضات خانوادگی می توانند 53 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبین کنند. در مجموع مطالعه حاضر وجود رابطه بین روابط خانوادگی و رفتارهای تهاجمی نوجوانان را تأیید می کند و بر اهمیت نقش و رفتار خانواده در ارتقای بهداشت روانی نوجوانان دختر و پسر تأکید می کند.

هدف این مقاله فهم چگونگی اثرگذاری بسترهای اقتصادی بر تصمیم گیری زوجین برای طلاق است. داده های مطالعه حاضر نتیجه مطالعه کیفی و مصاحبه عمیق با 40 زن و مرد مطلقه در شهر تهران می باشد. یافته ها نشان می دهد بیکاری و اشتغال ناپایدار، و کسب درآمد از مسیرهای نادرست، وابستگی مالی به خانواده ها، شرایط بد اقتصادی جامعه و فشار مضاعف بر منابع درآمدی خانواده و مدیریت نامناسب منابع مالی خانواده از جمله مسائل مالی افراد در زندگی مشترک بوده است. این مسائل به صورت زنجیره ای با تعاملات کمتر زوجین درون زندگی مشترک، کاهش سطح رفاه خانواده و بتدریج افزایش اختلافات و تضادهای فکری و رفتاری زوجین همراه شده است. بر اساس این مطالعه مشکلات اقتصادی علت بلافصل طلاق نیست بلکه زمینه ساز شرایط دیگری می شود که که نهایتاً به طلاق منجر شود. در واقع مشکلات اقتصادی عامل پنهان و تأخیری است و با یک اثر تأخیری، بر تصمیم زوجین به طلاق اثر می گذارند.

با وجود افزایش سطح تحصیلات و توانمندی های زنان در عرصه های شغلی و اجتماعی، نقش های سنتی آنان (به ویژه خانه داری و بچه داری) همچنان بر دوش آنان سنگینی می کند. حاصل انجام کلیه وظایف مربوط به نقش های مدرن و سنتی، برای زنان شاغل، می تواند تنش های ارتباطی و مشاجرات خانوادگی باشد. در این تحقیق که بر روی زنان 25-50 ساله در سطح شهر همدان انجام شده، سعی بر آن است که با سنجش میزان تضاد نقش های آن ها، رابطه بین تجربه تضاد نقش با تعارضات خانوادگی مورد بررسی و اندازه گیری قرار گیرد. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای بر روی نمونه ای 260 نفری انجام شده و ابزار اندازه گیری آن پرسش نامه محقق ساخته است. نتایج حاصل از آمار توصیفی و استنباطی نشان می دهند که تقسیم کار جنسیتی در دامنه حد متوسط پایین و بالا دارای بیشترین درصد است. ایفای نقش مادری و نگرش مثبت مردان به اشتغال زنان در سطح متوسط به بالاست. همچنین احساس تضاد نقش در زنان، در سطح متوسط (بالا و پایین) قرار دارد. در مقابل، باورمندی به کلیشه های جنسیتی بیشتر در سطح متوسط به پایین است. همچنین نتایج نشان می دهد که تعارضات مالی در میان انواع دیگر تعارض (جنسی و خانوادگی) وفور بیشتری دارد. جامعه پذیری جنسیتی (با ابعاد تقسیم کار جنسیتی، نقش مادری، نوع نگرش زن و شوهر به اشتغال زنان و همچنین میزان باورمندی زنان به کلیشه های جنسیتی)، رابطه مثبت و مستقیم با تجربه تضاد نقش در زنان دارد و تضاد نقش نیز عامل مؤثر در تجربه تعارضات خانوادگی زنان مورد تحقیق است.

عزّت نفس یکی از مهم ترین مبانی شکل گیری شخصیت هر انسان است. خانواده محیطی است که در آن احساس اساسی ما از «خود» بر اثر تعامل صمیمانه با یک دیگر، به ویژه والدین شکل می گیرد. از این رو، مطالعه حاضر به برّرسی رابطه تعارضات خانوادگی و عزّت نفس نوجوانان پرداخته است. پس از مرور دیدگاه های نظری پیرامون عزّت نفس، با توجّه به تعارضات والدینی، چهارچوبی نظری بر مبنای نظریه کنش متقابل تدوین شد. براساس چهارچوب نظری تحقیق، شش فرضیه را استنتاج و آن ها را آزمون کردیم. در این مطالعه، از روش تحقیق پیمایش استفاده شد. نمونه مورد مطالعه در این تحقیق شامل ۶۰۰ دانش آموز دختر و پسر دبیرستان های شهر شیراز بوده که به شیوه تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. تمام شش فرضیه تحقیق تأیید شده اند و نتایج نشان داده اند که سطح تحصیلات والدین، طبقه اجتماعی و تعارضات والدین با یک دیگر با عزّت نفس نوجوانان رابطه داشته است. در نهایت، مدل تحقیق توانست نزدیک به ۱/۲۴ درصد تغییرات متغیّر وابسته را تبیین کند.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی جهت تبیین نقش مهارت های ارتباطی و مهارت های حل مسئله در پیشگیری از آسیب های روانی و اجتماعی با میانجیگری تعارضات خانوادگی انجام شد. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق، کلیه افراد متأهل شهر بندرعباس بودند که در قالب خانواده در مرکز این شهر در سال 1395 ساکن بودند که با توجه به جدول مورگان تعداد 400 خانواده به عنوان حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای سهمیه ای انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تجدیدنظر شده تعارضات زناشویی ثنایی و همکاران، پرسشنامه مقیاس مهارت های ارتباطی زوجین، پرسشنامه مهارت های حل مسئله کسیدی و لانگ، پرسشنامه چندوجهی شخصیتی مینه سوتا، پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به آسیب های اجتماعی بود. یافته های پژوهش نشان داد که مهارت های ارتباطی و سبک حل مسئله سازنده در کاهش آسیب های روانی و تعارضات خانواده نقش دارد. همچنین مهارت های ارتباطی و سبک حل مسئله سازنده با کاهش تعارضات خانواده بر منفی شدن نگرش افراد به آسیب های اجتماعی نقش دارد؛ و درنهایت هر چه تعارضات خانواده بیشتر باشد، میزان آسیب های روانی بیشتر و نگرش نسبت به آسیب های اجتماعی نیز مثبت تر است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تمایز یافتگی خود و عوامل اقتصادی با میانجیگری تعارضات خانوادگی در پیشگیری از آسیب های روانی و اجتماعی انجام شد. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود.جامعه آماری تحقیق ، کلیه افراد متاهل شهر بندرعباس بودند که با توجه به جدول مورگان و کرجسی تعداد 420 خانواده به عنوان حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای سهمیه ای انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تجدید نظر شده تعارضات زناشویی ثنایی و همکاران ، پرسشنامه نقش عوامل اقتصادی در تعارضات خانواده ، فرم کوتاه پرسشنامه تمایز یافتگی خود ، پرسشنامه چند وجهی شخصیتی مینه سوتا MMPI ، پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به آسیب های اجتماعی بود. یافته های پژوهش نشان داد، بین تمایز یافتگی خود و آسیب روانی رابطه وجود دارد اما بین تمایز یافتگی خود و تعارضات خانواده و نگرش نسبت به آسیب های اجتماعی رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین عوامل اقتصادی بر افزایش تعارضات خانواده و آسیب های روانی و اجتماعی نقش دارد، و در نهایت تعارضات خانواده نقش پیش بینی کنندگی بر آسیب های روانی و اجتماعی دارد.نتایج پژوهش حاضر نشان داده است که تمایزیافتگی خود می تواند آسیب های روانی را پیش بینی کند ، همچنین عوامل اقتصادی فاکتور خوبی برای پیش بینی تعارضات خانواده و آسیب های روانی و اجتماعی است.

زمینه و هدف: مصرف مواد مخدر یک مشکل بسیار جدی برای سلامت عمومی به حساب می آید. در زمینه ی مصرف مواد، عوامل مختلف خانوادگی، اجتماعی، روان شناختی و زیست شناختی درگیر هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عوامل خطر ساز و محافظت کننده خانوادگی با مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان انجام اجرا شد. مواد و روش ها: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش همه ی دانش آموزان استان بوشهر در سال تحصیلی 91-1390 بودند که از میان آن ها 1006 دانش آموز (414 دختر و 592 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به وسیله ی پرسشنامه ی عوامل خطرساز و حفاظت کننده مصرف مواد محمدخانی مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد که بین عوامل خانوادگی (تعارضات خانوادگی، عدم نظارت بر رفتار فرزندان و نگرش مثبت والدین به مصرف مواد) و مصرف مواد رابطه مثبت ومعنادار وجود دارد (05/0>p). نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که تعارضات خانوادگی نمی تواند در مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان را پیش بینی نماید (05/0<p). عدم نظارت والدین بر نوجوانان به همراه نگرش والدین توانست مصرف مواد مخدر توانست مصرف کدئین را پیش بینی نماید (001/0>p) و نگرش مثبت والدین به مصرف مواد مخدر توانست مصرف حشیش، گراس، کراک، شیشه، قرص اکس، ریتالین، ترامادول و مواد نیروزا را تبیین کنند. نتیجه گیری: از نتایج پژوهش حاضر می توان در مداخلات خانواده محور مربوط به پیشگیری و درمان مصرف مواد مخدر نوجوانان با تأکید بر نظارت والدین و نگرش والدین بر مصرف مواد مخدر استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و آزمون مدل علی جهت تبیین تعارضات خانوادگی در خانواده های دارای کودکان نقص توجه همراه با بیش فعالی بر روی 250 نفر از مادران مراجعه کننده به روانشناسان و مشاوران شهرستان شیراز که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند انجام شد. روش این پژوهش توصیفی – همبستگی است، جهت جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه نشانه های بیماری دراگاتیس، مقیاس محیط خانواده موس و همکاران و سیاهه رفتاری کودک آخنباخ و همکاران استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار AMOS و SPSS استفاده گردید. یافته ها نشان داد که مشکلات رفتاری کودکان اثر مستقیم و معنی داری هم بر پریشانی مادر و هم بر تعارضات خانوادگی دارد، پریشانی مادر اثر مستقیم و معنی دار بر تعارضات خانوادگی دارد و همچنین اثرغیر مستقیم از مشکلات رفتاری کودکان به تعارضات خانواده از طریق پریشانی مادر نیز معنی دار به دست آمد. در کل داده ها نشان داد که مدل پیشنهادی با069/0 RAMSE=برازش گردید. بنابراین نتایج فوق نشان می دهد که مدل فوق به دلیل توجه کردن به نقش عوامل تاثیر گذار مسیری مهم در جهت افزایش سلامت و استحکام خانواده باشد.

مقدمه : به منظوربررسی رابطه فشارزاهای روانی زندگی،تعارضات خانوادگی بااختلال بی اشتهایی عصبی صورت گرفت. روش: طرح این پژوهش ماهیت توصیفی - همبستگی دارد. جامعه تحقیق 120دخترنوجوان17تا20ساله شهر بجنورد به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه نگرش خوردن یا EAT (گارنر و گرفینکل، 1979)، پرسشنانه مقیاس رتبه بندی والد – کودک (PCRS)، مقیاس کوتاه افسردگی، اضطراب و استرس ((DASS-21. پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد: 1 بین تعارض والد-فرزندی واختلال بی اشتهایی روانی درزنان مراجعه کننده به کلینیک های تغذیه ورژیم درمانی رابطه معناداری وجود دارد 2- بین استرس و اختلال بی اشتهایی روانی در زنان مراجعه کننده به کلینیک های تغذیه و رژیم درمانی رابطه وجود دارد. نتایج: تعارض والد-فرزندی و استرس با بی اشتهایی روانی رابطه وجود دارد.

اهمیت قشر کودکان به عنوان آینده سازان یک جامعه از یکسو و تأثیرگذاری تجربه خوشایند یا ناخوشایند دوران کودکی بر زندگی آتی کودکان، توجه بسیاری از محققان را به بحث آسیب های اجتماعی حوزه کودکی من جمله کودک آزاری معطوف کرده است. چنین توجهی به پدیده یا به عبارت صحیح تر مسئله اجتماعی کودک آزاری باعث شده است که در سال های اخیر تحقیقات کثیری درباره عوامل مؤثر بر کودک آزاری انجام شود. تحقیق حاضر در پی بررسی مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر کودک آزاری در پژوهش های انجام شده در ایران با بهره گیری از روش فراتحلیل است. جامعه آماری تحقیق، تمامی تحقیقات معتبر علمی در قالب مقاله و پایان نامه است که در سال های 1380 تا 1399 با موضوع کودک آزاری منتشر شده است. در نهایت از میان اسناد مورد بررسی، 18 سند انتخاب با استفاده از نرم افزار CMA مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که متغیر وجود تعارض و اختلاف در روابط خانوادگی (602/0) بیشترین تأثیر و متغیر شغل مادر (222/0) کمترین تأثیر را بر وقوع کودک آزاری داشته اند.

با توجه به هزینه های بالای مراقبت های مرسوم سلامت روان خانواده محور، در سال های اخیر تمرکز بر مداخلات مشاوره ی خانواده از راه دور افزایش یافته است. این پژوهش با هدف اثربخشی مداخلات مشاوره ی خانواده از راه دور بر تعارضات خانوادگی، صمیمیت زناشویی و تعارض والد و فرزند در ایام کرونا انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از لحاظ روش پژوهشی نیمه آزمایشی است. جامعه ی آماری این پژوهش، را تمام زوجین که از طرف دادگاه های خانواده یا به صورت خودارجاعی به منظور حل تعارضات خانوادگی به مرکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد مراجعه کردند، تشکیل داده اند. نمونه ی پژوهش شامل 24 نفر از زوجین (48 نفر) مراجعه کننده به مراکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ی بالینی ساختاریافته (زیمرمن2013)، پرسش نامه ی تجدیدنظر شده ی تعارضات زناشویی (ثنایی ذاکر، براتی و بوستانی پور، 1387/2008) و پرسش نامه ی صمیمیت زناشویی (اولیاء، 1385/2006) استفاده شده است. آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور با استفاده از مدل لنگری زاده و همکاران (2017) و بورگسا و پومینی (2018) در گروه آزمایشی اجرا شد؛ و گروه گواه در طول این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون یومان ویتنی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون یومان ویتنی نشان داد که آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور بر تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی مؤثر است (001/0≥P). نتایج حاصل از مرحله ی پیگیری نشان داد که ثبات مداخله در مرحله ی پیگیری بر روی نمرات تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی حفظ شد. آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور می تواند از طریق استفاده از فناوری های سودمند و ارزان در کنار مشاوره ی حضوری راه حل های مؤثری را برای کاهش تعارضات خانوادگی و افزایش صمیمیت زناشویی به ویژه در زمان همه گیری کووید-19 برای زوجین و خانواده ها به همراه داشته باشد.

یکی از علل بزهکاری در نوجوانان و جوانان، وجود تعارض در روابط والدین و فرزندان است. ریشه ی بسیاری از ناسازگاری-های جوانان را باید در نحوه ی سلوک والدین با آن ها در مراحل اولیه ی کودکی جستجو نمود. انواع تعارض و بررسی جامعه شناختی این آسیب و تبیین آن در اَشکال مختلف خانواده، جامعه و وضعیت اقتصادی و معیشت، یکی از مسائل مهم در بُروز این پدیده بوده و در صورتی که این اشکال به صورت دقیق مورد مطالعه قرار گیرد، می توان با شناخت ابعاد مختلف آن، در کنترل نمودن یا به حداقل رساندن این آسیب در میان خانواده ها و حتی پیشگیری از وقوع آن که منجر به بزهکاری های بعدی از سوی بزه دیدگانِ این تعارض می گردد، حرکت نمود. یکی از علل بزهکاری در نوجوانان و جوانان، وجود تعارض در روابط والدین و فرزندان است. ریشه ی بسیاری از ناسازگاری-های جوانان را باید در نحوه ی سلوک والدین با آن ها در مراحل اولیه ی کودکی جستجو نمود. انواع تعارض و بررسی جامعه شناختی این آسیب و تبیین آن در اَشکال مختلف خانواده، جامعه و وضعیت اقتصادی و معیشت، یکی از مسائل مهم در بُروز این پدیده بوده و در صورتی که این اشکال به صورت دقیق مورد مطالعه قرار گیرد، می توان با شناخت ابعاد مختلف آن، در کنترل نمودن یا به حداقل رساندن این آسیب در میان خانواده ها و حتی پیشگیری از وقوع آن که منجر به بزهکاری های بعدی از سوی بزه دیدگانِ این تعارض می گردد، حرکت نمود.

این پژوهش با هدف مقایسه ی اثربخشی مداخلات مشاوره ی خانواده از راه و زوج درمانی شناختی- رفتاری دور بر تعارضات خانوادگی، صمیمیت زناشویی و تعارض والد و فرزند در ایام کرونا انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش پژوهشی نیمه آزمایشی است. طرح نیمه آزمایشی پژوهش حاضر پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری (2 ماهه) با گروه گواه بود. جامعه ی آماری این پژوهش، را تمام زوجین که از طرف دادگاه های خانواده یا به صورت خودارجاعی به منظور حل تعارضات خانوادگی به مرکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد مراجعه کردند، تشکیل می دادند. نمونه ی پژوهش شامل 36 نفر از زوجین (72 نفر) مراجعه کننده به مراکز مشاوره ای کاهش طلاق شهرستان خرم آباد بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ی بالینی ساختاریافته (زیمرمن، 2013)، پرسش نامه ی تجدیدنظر شده ی تعارضات زناشویی (ثنایی ذاکر و همکاران، 1387) و پرسش نامه ی صمیمیت زناشویی (اولیاء، 1385) استفاده شده است. آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور با استفاده از مدل لنگری زاده و همکاران (2017) و بروگسا و پومینی (2018) و زوج درمانی شناختی- رفتاری با استفاده از مدل اپستاین، داتلیو و باکوم (2016) در گروه های آزمایشی اجرا شد؛ و گروه گواه در طول این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور و زوج درمانی شناختی- رفتاری بر تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی مؤثر است (001/0 ≥ P ). نتایج حاصل از مرحله ی پیگیری نشان داد که ثبات مداخلات در مرحله پیگیری بر روی نمرات تعارضات خانوادگی و صمیمیت زناشویی حفظ شد. نتایج آزمون های تعقیبی بونفرونی نشان داد که مشاوره ی خانواده از راه دور در مقایسه با زوج درمانی شناختی- رفتاری باعث افزایش معنی دار صمیمیت زناشویی و کاهش تعارضات خانوادگی شده است (001/0 ≥ P ). با توجه به نتایج می توان بیان کرد که آموزش مشاوره ی خانواده از راه دور و زوج درمانی شناختی- رفتاری می توانند از طریق استفاده از فناوری های سودمند و ارزان در کنار مشاوره ی حضوری راه حل های مؤثری را برای کاهش تعارضات خانوادگی و افزایش صمیمیت زناشویی به ویژه در زمان همه گیری کووید-19 برای زوجین و خانواده ها به همراه داشته باشد. شماره ی مقاله: 9