مطالب مرتبط با کلیدواژه

گاهشماری


۱.

درباره نسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عبور کبیسه گاهشناسی گاهشماری گاهنامه اندرگاه پنجه دزیده خمسه مسترقه وهیژک بهیزک وهیجک بهزیجوج نسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶۰ تعداد دانلود : ۱۶۹۹
با رونق گرفتن شهرنشینی رویکرد انسان به شناخت زمان بیشتر شد زیرا او خود را نیازمند می دید که پیرامون پیدایش پدیده ها و دیرینگی آنها سنجش دو رویداد با هم و پیوند گذشته با آینده به بررسی بپردازد. ساختن دستگاه های زمان سنجی اغازین و ابزارهای پیشرفته رصد و اصطرلاب و سپس پدید آوردن گاهنامه نشان همان نیازبینی است. گرچه همه ملت ها در گاهنامه خود 12 ماه را یک سال به شمار می آوردند. ولی سالشماری در نزد برخی از آنها خورشدی یو در نزد برخی دیگر ماهی بود. کمتر بودن شمار روزهای سال ماهی از سال خورشیدی ناهمگونی گردش آن دو را در پی داشت و محاسبه ها را نابسمان و دشوار نموده بود. برای پایان دادن به این نابسامانی بابلیان کبیسه را پدید آوردند تا به کمک آن شمار روزهای هر دو سال خورشیدی و ماهی را یک دست و گردش آن دو را هم عنان سازند. این شیوه از سوی دیگر ملت ها و از جمله تازیان پذیرفته شد. تازیان برای یک دست نمودن سال ماهی خود با سال خورشیدی کشورهای همسایه هر سه سال یک ماه بی نام به پایان سال افزوده آن را 13 ماهه می ساختند و چون باا ین کار آغاز سال نو به تاخیر می افتاد نام نسی (به تاخیر انداختن) را بر آن نهادند. نسی گیری ماه های قمری را به گونه ای جا به جای می کرد که هر کدام از ماههای قمری در طول 36 سال فقط 3 سال در جایگاه واقعی خود می بود. از آنجا که شماری از حکم های دینی مانند حج – روزه – پیکار و... با ماه های ویژه ای پیوند داشت . این جا به جائی مایه پایمال شدن آن حکم ها می شد. از همین رو ود که پیامبر خدا(ص) در سال دهم به کار بستن نسی را برای همیشه حرام کرد. این گفتار برانست که به معنی درست نسی دست یابد. در آغاز گفتار پیرامون پیدایش گاهنامه در چند کشو جهان و چگونگی آن سخن خواهیم گفت تا از پیشینه نسی آگاه شویم. سپس درباره جایگاه آن در میان تازیان و پیامدهای نادرستی که داشت به بررسی خواهیم پرداخت.
۲.

محاسبه رایانه ای بهترین کبیسه بندی در گاهشماری هجری شمسی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گاهشماری طول سال متوسط خورشیدی کبیسه گیری گاهشماری جلالی گاهشماری کنونی ایرانی گاهشماری جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴۴ تعداد دانلود : ۸۹۳
طول سال حقیقی خورشیدى با عوامل گوناگونى تغییر مى کند به گونه اى که محاسبهء دقیق آن براى هر سال بسیار دشوار است. از این رو به نظر نگارنده، تقویم نگارى خورشیدى باید بر اساس طول سال متوسط خورشیدى بنا گردد. این طول سال متوسط خود یک عدد صحیح نیست (24219879/365روز). از این رو در تقویم نگارى خورشیدى باید کبیسه گیرى خاصى منظور گردد تا انطباق هرچه بیشترى میان طول سال تقویمى و طول سال طبیعى پدید آید. مطابق قانون مصوب 1304 ش مجلس شوراى ملى، گاهشمارى کنونى ایرانى یک گاهشمارى خورشیدى است. اما قانون دربارهء طول سال خورشیدى و چگونگى کبیسه گیرى سکوت کرده است و این امر موجب اختلاف بسیار میان تقویم نگاران کشور شده است. نگارنده با اعتقاد به لزوم پذ یرش طول سال متوسط خورشیدى کوشیده است با محاسبهء رایانه اى بهترین کبیسه بندى را در دوره یا دوره هاى مناسب به دست آورد. بر پایه این محاسبات دورهء2820 سالى. با کبیسه بندى ویژه، بهترین دورهء ممکن براى هر گاهشمارى خورشیدى مطلوب. از جمله گاهشمارى کنونى ایرانى. است به گونه اى که با این دوره و کبیسه بندى ویژهء آن دقیقترین تقویم ممکن به دست مى آید، و، تصویب قانونى آن مى تواند به اختلاف موجود میان تقویم نگاران پایان دهد.
۳.

مقایسه روشها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی در منابع مختلف

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تقویم گاهشماری تقویم هجری شمسی گاهشماری هجری خورشیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۶۳۴
اکنون هشتاد سال از رسمی شدن گاهشماری هجری خورشیدی می گذرد. مبدأ این گاهشماری هجرت پیامبر اکرم (ص) و ماهیت آن خورشیدی است و نام ماه های آن از گاهشماری یزدگردی رایج در ایران پیش از اسلام گرفته شده که شش ماه اول آن 31 روز بوده، پنج ماه بعدی 30 روزه و ماه دوازدهم در سال های عادی 29 و در سال های کبیسه 30 روزه است. این سال در نوروز و در لحظه اعتدال بهاری نو می شود. این گاهشماری با آن که دقیق ترین گاهشماری موجود جهان خوانده شده، اما در تبیین ترتیب اجرای کبیسه های آن بر مبنای هر چهار سال یک بار، غفلت می گردد و فاصله سال کبیسه با سال بعدی به پنج سال می رسد؛ یعنی اجرای دوره منظمی برای این کبیسه ها اندیشیده نشده یا دست ِکم رسمی نگردیده است. بحث درباره چگونگی قرار گرفتن این کبیسه ها از زمان پیدایش گاهشماری جلالی در قرن پنجم هجری مطرح بوده است. در این مقاله به مهم ترین این بحث ها و راه حل های ارائه شده برای آن می پردازیم.
۴.

رویت هلال در گاهشماری یهودی ، یک بررسی مقایسه ای

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۰۶۲ تعداد دانلود : ۴۸۷
بین ماهیت آغاز ماه نو در گاهشماری هجری قمری با آغاز ماه نو در گاهشماری شمسی - قمری یهودی شباهت های چندی وجود دارد . در بررسی مقایسه ای و تاریخی ، می توان با دقت بر روی روشهای مورد استفاده منجمان یهودی برای حل مشکلات چگونگی آغاز ماه نو (که خود زاییده شروط چندی در این گاهشماری هستند) به بخشی از ماجرای بی پایان کوشش بشر برای تکوین گاهشماری مورد استفاده خود پی برد . ...
۵.

بازتاب عناصر فرهنگ و ادب عامه در گاهشماری سنگسری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ادبیات عامیانه گاهشماری جشن ها سنگسر ترانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۳۴
گاهشماری و آداب مربوط به آن بخشی از فرهنگ عامیانه است که بررسی دقیق آنها ،در مطالعه ارزش های اجتماعی و تحقیقات جامعه شناختی راهنمای خوبی برای ما خواهد بود.گاهشماری در ایران سابقه ای بسیار طولانی دارد و ایرانیان تقویم های متفاوتی را تجربه کرده اند که برخی نشانه های آن هنوز در میان اقوام و طوایف باقی است. یکی از گاهشماری هایی که همچنان مورد استفاده است و نشانه های فرهنگ باستان را درخود دارد،گاهشماری سنگسری است.این گاهشماری بخشی از فرهنگ اقوام به حساب می آید که در میان سنگسری ها با آئین و رسومی بازمانده از آئین مهری و زردشتی و فرهنگ ملّی تلفیق شده است. در این مقاله ضمن پرداختن به این رسوم و جشن ها،به ترانه های عامیانه ی معروف سنگسر می پردازیم که ارتباط مستقیمی با گاهنما و نظام معیشتی مردم دارد.بررسی این ترانه ها به ما کمک می کند تا علاوه بر به دست آوردن شناخت کلی نسبت به روحیه ی مردم این دیار با برخی مناسبات اجتماعی آنان نیز آشنا شویم.