آموزش زبان انگلیسی

مفاهیم خودپنداره و انگیزه پیشرفت جزء موضوعات اساسی در روانشناسی و نظام آموزشی می باشند. خودپنداره یکی از جنبه های مهم شخصیتی هر فرد و انگیزش یکی از عوامل اصلی دخیل در جریان فرآیند یاددهی –یادگیری است؛ بنابراین ضروری است که دنبال برنامه هایی باشیم تا بتوان از آن طریق در بالا بردن خودپنداره و انگیزه پیشرفت آنان تلاش نمود. این پژوهش در نظر دارد تا به بررسی تأثیر آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجه بر خودپنداره و انگیزش پیشرفت زبان آموزان بپردازد. برای این تحقیق در یک بررسی آزمایشی، از میان 280 دانش آموز و دانشجوی 30-15 ساله شهرستان املش با استفاده از آزمون های خودپنداره راجرز و انگیزه پیشرفت هرمنس، 160 نفر نمرات پایینی کسب کردند که از میان این افراد 30 نفر به تصادف انتخاب و به دو گروه 15 نفری شامل گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 63 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش زبان انگلیسی قرار گرفتند. سپس برای هر دو گروه مجدداً پس آزمون اجرا شد. پس از تحلیل داده ها به کمک آزمون های آماری t و تحلیل کوواریانس یافته ها حاکی از این بود که در مرحله پس آزمون در دو گروه از نظر متغیرهای خودپنداره و انگیزه پیشرفت (05/0>p) تفاوت معناداری دارد. به عبارت دیگر در گروه آزمایش، خودپنداره بهبود و انگیزش پیشرفت آن ها افزایش معناداری پیدا کرد. نتایج نشان داد که آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجه می تواند بر بهبود خودپنداره و افزایش انگیزه پیشرفت افراد مؤثر باشد.

یکی از مهم ترین مباحث در زمینة آموزش، وجود اطمینان از کیفیت و اثرگذاری تدریس و مدرس است؛ ازاین رو، لازم است الگوها و ابزارهایی برای توصیف و سنجش آن ها ایجاد شود. یکی از دروس آموزشی که فراگیران زیادی به آن علاقه دارند، زبان انگلیسی است؛ بنابراین، ایجاد ابزار سنجش و نیز ارائة الگویی مناسب برای توصیف کیفیت تدریس و اثربخشی در این حیطه امری ضروری است. تحقیق حاضر با هدف ارائة چنین ابزار و الگویی در دو مرحلة کیفی و کمّی صورت پذیرفت که نتایج مرحلة کیفی به ارائة یک الگو و نیز یک پرسش نامه جهت سنجش آن انجامید. نتایج مرحلة کیفی نشان داد الگوی کیفیت مدرس از هفت عامل/ فاکتور اصلی تشکیل شده است: 1. پیش شرط های تدریس؛ 2. مهارت های عملی کلاسی؛ 3. مهارت های اجتماعی- ارتباطی؛ 4. سازمان دهی و برنامه ریزی آموزش؛ 5. رشد حرفه ای؛ 6. مهارت های مدیریت کلاس؛ 7. مهارت های کنترل یادگیری و رشد فراگیران. براساس این عوامل، یک پرسش نامة 48سؤالی طراحی شد؛ سپس در مرحلة کمّی، با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، اعتبار، پایایی و معناداری تمام عوامل و سؤالات سازندة آن ها بررسی شد. براساس نتایج آماری به دست آمده می توان هم الگوی ارائه شده و هم پرسش نامه را قابل قبول و قابل استفاده دانست. پرسش نامة حاصل از این مطالعه می تواند در ارزیابی مدرسان و نیز کنترل کیفی آموزشگاه های زبان و نیز درصورت نیاز، در مدارس استفاده شود.

بر اساس مطالعات روانشناسی زبان، در پردازش و بازیافت لغت، آمادگی ادراکی، مفاهیم لغوی، کدگذاری نحوی، ویژگی های وندی، والگوهای آوایی مورد تاکید قرارگرفته اند. همچنین با در نظرگرفتن مطالعات پیشین، نظریاتی در مورد توالی و همزمانی سطوح پردازش لغت به لحاظ آوایی، وندی، نحوی، و معنایی مطرح شده است، اما میزان تاثیرگذاری این سطوح در پردازش لغت مورد بررسی قرار نگرفته است. در این پژوهش که با مشارکت هشتاد و شش نفر دانشجوی مقطع کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی انجام گرفت، با استفاده از آزمون نامیدن تصویر به عنوان ابزاری شناختی، تفاوت های تاثیرگذاری سطوح پردازش لغت در بازیافت اسم و فعل در زبان دوم بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش، در زبان دوم، پردازش اسامی بیشتر متاثر از سطح ادراک، و پردازش افعال بیشتر متاثر از سطح قاعده سازی می باشد. در نتیجه در آموزش اسامی به زبان انگلیسی، تاکید بر ویژگی های فیزیکی و خصوصیت ظاهری قابل مشاهده و در آموزش افعال تاکید بر خصوصیت های وندی به نحو معناداری یادگیری را تسهیل می کند. همچنین، اسامی مدت زمان بیشتری در حافظه باقی می ماند، ولی یادگیری ضمنی افعال در مقایسه با اسامی بیشتر می باشد.

پژوهش های متعددی اثبات کرده اند که هر متن می تواند بیانگر طرز تفکر نویسنده، الگوهای غالب سازماندهی و نیز گونة کلام (Genre) باشد. مفهوم گونة کلام و کاربرد آن در آموزش و یادگیری زبان در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و بسیاری از متون علمی و قسمت های مختلف آن ها از دیدگاه گونة کلام، حرکت ها (Moves) و الگوهای سازماندهی (Organizational patterns) بررسی شده اند. با توجه به اینکه چکیده در مقالات علمی و پایان نامه های دانشگاهی یکی از قسمت های مهم و تأثیرگذار به شمار می رود، بررسی چکیده از دیدگاه گونة کلام و الگوهای حرکت همواره مورد توجه زبان شناسان بوده است. بنابراین، شناسایی و تسلط بر ساختار متنی و بلاغی چکیده ها می تواند مفید و راهگشا باشد. بنابراین، پژوهش حاضر به بررسی و مقایسة گونة کلام، حرکت ها و ساختار بلاغی چکیدة پایان نامه های کارشناسی ارشد در دو رشتة آموزش زبان انگلیسی و آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان پرداخته است. بدین منظور، تعداد 80 چکیده (40 چکیده از هر رشته) از دو رشتة یادشده از بین پایان نامه های ارائه شده بین سال های 2008 تا 2013 میلادی در دانشگاه علامه طباطبائی انتخاب شدند. سپس، حرکت ها، سازماندهی متنی و ساختار بلاغی هر چکیده بر اساس مدل پنج حرکتی هایلند (2000م.) (Hyland""s  five-move model, 2000) بررسی شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین چکیده های پایان نامه های این دو رشته از لحاظ حرکت و الگوهای سازماندهی تفاوت چشمگیری وجود دارد. همچنین، مشخص شد که در اکثر موارد، حرکت نتیجه گیری (Conclusion move) (حرکت 5 هایلند) در چکیده های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان وجود ندارد. یکی دیگر از تفاوت های برجسته دربارة الگوی مرتب سازی مجدد و تکرار چند حرکت بود که در میان چکیده های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان بسیار به چشم می خورد، در حالی که این نکته در چکیده های آموزش زبان انگلیسی وجود نداشت. با استناد به این یافته ها، می توان نتیجه گرفت که چکیده های پایان نامه های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در مقایسه با چکیده های آموزش زبان انگلیسی از مدل خاصی تبعیت نمی کنند و از نظر گونه ای حرکتی با چکیده های آموزش زبان انگلیسی متفاوت هستند. یافته های این پژوهش در بر دارندة ایده ها و پیشنهادهایی برای دانشجویان و مدرسان هر دو رشته، مدرسان انگلیسی/ فارسی با اهداف ویژه، نویسندگان و طراحان کتب درسی و نیز پژوهشگران است.

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل، ابعاد و مولفه های فرهنگی موثر آموزش زبان خارجی و ارائه الگوی مناسب ارتقاء فرهنگی آموزش زبان انگلیسی در آموزشگاه های زبان های خارجی در شهر تهران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر نوع داده ها، کمی و کیفی، از نظر شیوه گرداوری داده ها، میدانی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از صاحبنظران و در بخش کمی، شامل کلیه مدرسان آموزشگاههای زبان در سطح شهر تهران در سال 96 می باشد. نمونه آماری در بخش کمّی طبق آزمون کوکران شامل 400 نفر محاسبه گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته، و در بخش کمی، پرسشنامه های استاندارد شده و محقق ساخته بود، و برای سنجش روایی پرسشنامه های محقق ساخته از طریق اخذ نظر از خبرگان با تکنیک دلفی و برای سنجش اعتبار پایایی پرسشنامه ها از آزمون کرونباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی پس از جمع آوری پاسخ پرسشنامه ها، از نظرات خبرگان استفاده شد که منجر به تهیه پرسشنامه گردید و در بخش کمی، از آزمونهای کولموگروف- اسمیرنوف، تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی و برازش مدل، t تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج و یافته ها در عوامل، ابعاد و مولفه های فرهنگی آموزش زبان انگلیسی منجر به ارائه الگوی ارتقاء فرهنگی در سه عامل(ذاتی، درونی و بیرونی) و دو بعد(فرهنگی و آموزشی) و پنج مولفه فرهنگی و چهار مولفه آموزشی گردید.

یکی از مسائل ورودی دانشجویان از آموزش متوسطه به دانشگاه، ضعف در مهارت های زبان انگلیسی و کمبود انگیزه لازم برای بهبود یادگیری در آنان است. هدف پژوهش شناسایی راهکارهایی برای تقویت مهارت هایی زبان انگلیسی با تأکید بر انگیزش دانشجویان است. رویکرد پژوهش کیفی و راهبرد آن نظریه داده بنیاد است. جامعه پژوهش شامل مدرسان زبان انگلیسی در دانشگاه های دولتی سنندج بود که 14 مورد شرکت کننده به صورت هدفمند، با استفاده از نمونه گیری نظری و شاخص اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه کیفی نیمه ساختاریافته بود. فرایند کدگذاری و مدل سازی داده های کیفی با نرم افزار تحلیل محتوای کیفی ( مکس کیودا 11) انجام شده است. بر اساس یافته ها، مقوله های پداگوژیک (با مفاهیم شیوه های فعال تدریس، فرایند تدریس یادگیری، و تناسب محتوایی)؛ مقوله های ساختاری (با مفاهیم ویژگی های فرهنگی، و چالش های آموزشی) و مقوله های انگیزشی (با مفاهیم نگرش عاطفی، و مؤلفه های ادراکی) در تبیین مسئله با شکل گیری نظریه «آموزش مبتنی بر انگیزش» راهگشا خواهد بود.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سبک های مدیریت کلاس مدرسان زبان انگلیسی با رویکرد آنها در ارتباط با تلفیق فناوری آموزش با برنامه درسی فراگیران می باشد که بر روی 172 نفر (زن=114 و مرد=58) از مدرسان زبان انگلیسی شاغل در موسسات آموزش زبان انگلیسی شهر شیراز انجام گردید. در این پژوهش سه نوع سبک مدیریت (سبک غیرمداخله گر، تعاملی و مداخله گر) بر اساس چارچوب نظری ولفگانگ و گلیکمن(1998) در نظر گرفته شد و متغیر فناوری آموزشی با توجه به شش مولفه تشکیل دهنده آن (ریسک پذیری و احساس راحتی با فناوری، مزایای اداراک شده به کارگیری فناوری، باورها و رفتارها در ارتباط با استفاده از فناوری در کلاس، فواید آموزشی، اجرایی و ارتباطی، پشتیبانی فنی و بهره گیری فراگیران از فناوری آموزشی) مورد بررسی قرار گرفت. داده های این پژوهش در دو مرحله جمع آوری گردید که در اولین مرحله با پاسخ نمونه 172 نفری به دو پرسش نامه سبک مدیریت کلاس (1998) و فناوری آموزشی(2008)، داده ها جمع آوری گردید.ضریب پایایی دو پرسشنامه از طریق کرونباخ آلفا به ترتیب 887/0 و 853/0 محاسبه گردید. در این مرحله روش انجام این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. در مرحله دوم، شش نفر از مدرسان با تجربه به صورت هدفمند انتخاب گردیدند و در یک مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. نتایج نشان داد که سبک مدیریت مداخله گر سبک غالب مدرسان می باشد و اینکه مدیریت آموزشی با 5 مولفه و مدیریت افراد و رفتار هر کدام با 3 مولفه فناوری آموزشی ارتباط معنادار داشتند. تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که سه مولفه فناوری به طور معناداری از قدرت پیش بینی سبک مدیریت کلاس برخوردار می باشد.

مطالعه حاضر با استفاده از روش پژوهش ترکیبی کتاب جدید زبان انگلیسی پایه سوم دوره اول متوسطه (prospect 3) را بررسی کرده است. در این پژوهش، 83 معلم زبان انگلیسی پرسش نامه پنجاه سؤالی در مقیاس لیکرت را تکمیل و ده نفر در مصاحبه ای نیمه ساختاریافته شرکت کردند. هم چنین، 470 دانش آموز پایه نهم به پرسش نامه چهل سؤالی پاسخ دادند. پایایی پرسش نامه ها نیز براساس شاخص بارتلت و KMO محاسبه شد و هم چنین آزمون بارتلت نیز برای هردو معنادار گزارش شد. داده های به دست آمده ازطریق دو آمار توصیفی جداگانه بررسی شدند تا میزان رضایت این دو گروه از جنبه های مختلف کتاب به دست آید. هم چنین، به منظور یافتن پیش بین قوی از تحلیل کتاب در پرسش نامه معلمان و دانش آموزان دو آزمون رگرسیون جداگانه برای هر پرسش نامه انجام گرفت و نتایج آن ها نشان دادند که برای پرسش نامه معلمان مؤلفه مهارت ها و برای پرسش نامه دانش آموزان مؤلفه تمرین ها و فعالیت ها پیش بین های قوی تری اند. بنابراین، می توان گفت که درنظرداشتن موارد یادشده به معلمان و کارشناسان این امکان را می دهد که نقد علمی بهتری از کتاب ها و مواد آموزشی کنند و این توانایی را به معلمان می دهد که هنگام تنظیم طرح درس به همه هدف ها و معیارهای آموزشی توجه کنند.

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی کتاب درسی زبان انگلیسی پایه اول دوره دوم متوسطه، ویژن یک ( Vision 1 )، انجام گرفت. بدین منظور، پرسش نامه برگرفته از مطالعه احمدی صفا و همکاران (1396) با بررسی مجدد پایایی و روایی بین 150 معلم زبان انگلیسی انتخاب شده براساس نمونه گیری در دست رس توزیع شد. به علاوه، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته شامل ارزیابی کلی کتاب، مزیت کتاب تازه تألیف بر کتب پیشین آموزش زبان، دیدگاه معلمان درخصوص تحقق اهداف کتاب، نقاط ضعف کتاب، پیش نهاد های معلمان برای چاپ های آتی طراحی شد و با بیست نفر از معلمان فوق انجام گرفت. نتایج نشان داد که معلمان رضایت نسبتاً بالایی از 1) مواد کمک درسی و کتاب راه نمای معلم، 2) موارد گرامری، موارد واژگانی، و انواع نقش های زبانی، 3) محتوا و مهارت های زبانی، 4) فعالیت ها و تمرین ها، 5) طرح و قالب، 6) روش تدریس دارند. درحالی که در بخش کیفی مطالعه، معلمان کتاب را تلاشی ناموفق در دست یابی به اهداف موردنظر ارزیابی کردند.

بدون تردید، مهارت خواندن و درک مطلب یکی از چهار مهارت اصلی در زبان انگلیسی است که نقش مهمی در نشر علم و دانش ایفا می کند و به همین دلیل مورد توجه صاحب نظران است. از میان عوامل مختلفی که بر کیفیت مهارت خواندن و درک مطلب تأثیر می گذارند، اضطراب خواندن در زبان خارجی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران موارد مختلفی همچون رسم الخط و شیوه نگارشی متفاوت، عوامل فرهنگی و ترس از خطا را علل ایجاد اضطراب خواندن در زبان خارجی معرفی کرده اند. در کنار این موارد و با در نظر گرفتن جایگاه حواس و هیجان های مثبت و منفی در روند یادگیری زبان خارجی، می توان سطح هیجامد زبان آموز نسبت به محتوای متن را یکی از علل ایجاد اضطراب خواندن در زبان خارجی دانست. هیجامد که ترکیبی از سه مؤلفه حس، هیجان، و بسامد است به این نکته مهم اشاره دارد که افراد هیجان های مختلفی را در اثر تجربه های حسی مختلف در ارتباط با واژگان زبان تجربه می کنند. جستار حاضر می کوشد میزان و ترتیب استفاده از حواس پنجگانه زبان آموز برای بالابردن سطح هیجامد و تقویت سرمایه های حسی هیجانی در ارتباط با محتوای متن را، به عنوان راهکارهایی برای کنترل اضطراب خواندن در زبان خارجی معرفی کند. در نهایت، پیشنهاد می شود پژوهش های تجربی نیاز است که میزان تأثیرگذاری انواع هیجامد، ترتیب و ترکیب استفاده از حواس برای کنترل اضطراب خواندن بررسی شود.

باوجود اهمیت تلفیق زبان و فرهنگ، تلاش های کمی به منظور بررسی و تحلیل ارزش های فرهنگی در کتاب های درسی آموزش زبان انگلیسی، براساس چهارچوبی مدون انجام گرفته است؛ بنابراین، مقالة حاضر با استفاده از روش تحلیل اکتشافی محتوای کیفی به بررسی کتاب های American English File ( Latham-Koenig et al., 2013 ) پرداخته است که در آموزشگاه های زبان انگلیسی در ایران تدریس می شود. بدین منظور، مدل الگو های فرهنگی زارعی و خالصی (2011) برای تحلیل محتوای کیفی این مجموعه مورداستفاده قرار گرفت که شامل چهار مؤلفة ارزش، هنجار، سازمان، و محصول است. درمجموع، نتایج نشان داد که کتاب های درسی محصولاتی هستند که تحت تأثیر پیش فرض ها و تعصبات فرهنگی قرار دارند. یافته ها حاکی از آن است که مطالب این کتب مملو از ارزش های فرهنگی منحصربه فرد جهان غرب هستند که از عمده ترینشان می توان به روابط دختر و پسر، مصرف گرایی، درس گریزی، ترویج موسیقی غرب، محصولات غربی، عدم اعتماد زوجین به یک دیگر، ازهم گسیختگی بنیان خانواده، و القای ارزش های گوناگون غربی اشاره کرد. یافته ها مؤید این است که کتاب های درسی حاملان ارزش ها هستند که نه تنها دانش زبانی، بلکه فرهنگ خاص گویش وران آن زبان را نیز به زبان آموزان القا می کنند. بنابراین، با استناد به نتایج، نقش معلمان زبان در آگاهی، صیانت از هویت فرهنگی و ملی، و ایجاد تعادل برای تلفیق زبان و فرهنگ بسیار حائز اهمیت است.

در چند سال اخیر تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه های دولتی ایران در معرض تهدید ناشران جعلی و بی کیفیت قرار گرفته اند. به دلیل افزایش فشار برخی استادان و دانشجویان برای انتشارمقاله در نشریات ملّی و بین المللی، دانشجویان و استادان سریع ترین راه ممکن را برای انتشار مقالات خود -که نشریات جعلی هستند-  انتخاب می کنند.  چون زبان انگلیسی زبان بین المللی و آموزش زبان انگلیسی به عنوان یک رشته تحصیلی در همه کشورها فراگیر است، بنابراین، هدف از این مقاله بررسی دلایل افزایش انتشار مقالات دانشجویان تحصیلات تکمیلی به خصوص در رشته ی آموزش زبان انگلیسی در این گونه نشریات و همچنین ضعف و ناکارآمدی دانشگاه ها در ایران است؛ گفتنی است که این پژوهش به مطالعه ی چهار دانشگاه دولتی با سطوح متفاوت در ایران پرداخته است.  برای این که مشخص شود چگونه تسلّط و خشونت در آموزش عالی دانشجویان تحصیلات تکمیلی را وادار به چاپ در نشریات بی کیفیت کرده است، پژوهشگران از مفهوم خشونت نمادین بوردیو (1991) و همچنین انگلیسی انتقادی برای مقاصد علمی(CEAP) استفاده کرده اند. در این مقاله که به روش کمی-کیفی و بر پایه ی منابع میدانی و کتابخانه ای انجام گرفته است برای دریافت نظرات دانشجویان در مورد انتشار در نشریات جعلی، پرسشنامه ای سازما ن یافته توسط پژوهشگران طراحی و به 52 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی داده شد. از آمار توصیفی و آزمون t مستقل برای تحلیل کمی پاسخ های دانشجویان استفاده شد. یافته های این تحقیق نشان داد که دلیل انتشار در این گونه نشریات ناشی از خشونت نمادینی است که دانشگاه ها و استادان به دانشجویان تحمیل می کنند و حقوق دانشجویان نادیده گرفته می شود. برآیند این مطالعه شامل دموکراتیزه کردن مؤسسات آموزش عالی و ایجاد مشارکت معنوی و واقعی دانشجویان در فرایند انتشار مقاله است.

آموزشِ زبان انگلیسی، بستری مناسب و ظرفیتی نادیده گرفته شده در دست یابی به هدف های آموزش و پرورش است. محتوای آموزشِ زبان انگلیسی در ایران، برگرفته یا الگوگرفته از محتوای بازار جهانی است که بیشتر مبتنی بر تفکرات مادی گرایانه و لیبرالیستی است. به همین سبب، این محتوای آموزشی در ناسازگاری آشکار با هدف اصلی آموزش و پرورش اسلامی، یعنی رسیدن به حیاتِ طیبه است. بر پایه متن های قرآنی، تفکر در مخلوقات به عنوان آیات الهی، از قدم های اولیه در راستایِ دست یابی به حیاتِ طیبه است. در این راستا، برای تولید محتوا، موضوع طبیعت و به ویژه عنصر آب، که یکی از منبع های اصلی تفکر، قابل فهم و در دسترس برای همه انسان ها است، انتخاب شد. سپس چگونگی پرداختن به این موضوع در آیات مربوط به آب در قرآن کریم و تفاسیر نور، نسیم حیات و تسنیم مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش، در قالب رهنمودهایی برای تولید محتوا بر پایه تصویرها و مفاهیمی که قرآن کریم در این آیات به انسان ارائه کرده، تنظیم شده اند. در این زمینه، قالب «بنگر، بیاندیش و زندگی کن» به عنوان طرح اصلی درس پیشنهاد شده است. بر پایه این قالب تصویری از طبیعت توصیف می شود، انسان دعوت به تفکر و عبرت گرفتن از آن می شود. سپس آموزه ها و مفاهیم آن با زندگی پیوند می خورد. در هر یک از تصاویر بر پایه سبک و سیاق زبان قرآن که شامل پرسشگری، تخاطب، استفاده از داستان و تمثیل، و واژه های همنشین است، می توان مفاهیم اساسی مانند توحید و معاد را در محتوا ارائه کرد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر سه روش چندرسانه ای آموزشی، بازی وارسازی آموزشی و بازی آموزشی (رودررو) بر یادگیری لغات زبان انگلیسی بود. روش این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بوده است. در این پژوهش برای آموزش چندرسانه ای از نرم افزار پیش ساخته Drops، برای بازی وارسازی از بازی ساخته شده با استفاده از نرم افزار استوری لاین و برای بازی آموزشی رودررو، از بازی های طراحی شده با عناصر بازی وارسازی در بحث واژگان، معنی لغات و طی 7 جلسه آموزش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان پایه هفتم شهرستان هریس (بخش خواجه) استان آذربایجان شرقی بود. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و شامل 45 نفر بودند که به طور تصادفی در سه گروه 15 نفری گمارش شدند. ابزار پژوهش، آزمون محقق ساخته زبان انگلیسی بر اساس آزمون های استاندارد بود که روایی آن توسط متخصصان تأیید شد و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ مقدار 81/. به دست آمد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که بین گروه های چندرسانه ای، بازی وارسازی و بازی آموزشی رودررو در میزان یادگیری تفاوت معناداری وجود دارد. این برتری به نفع گروه بازی وارسازی و بازی آموزشی رودررو است.

تفکر نقاد و خودمختاریِ فراگیران، ازجمله موضوعاتی است که بسیار در پیشینه پژوهش های آموزش زبان انگلیسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این راستا، برای پی بردن به کارآمدی بیشتر این دو مقوله در زبان آموزی، مطالعه حاضر به مقایسه تأثیر آموزش تکنیک های تفکر نقاد با تکنیک های خود مختاری در پیشرفت مهارت گفتار زبان آموزان انگلیسی پرداخت. به این منظور، 90 نفر زبان آموز سطح متوسط کلاس های یکی از آموزشگاه های آزاد زبان در تهران که پژوهشگران این مطالعه به آن ها دسترسی داشتند، در یک نمونه آزمون اولیه انگلیسی (پِت) شرکت کردند. در نتیجه، 64 نفری که نمره های آن ها در محدوده یک انحراف معیار بالا و پائین میانگین نمره های کلی آن 90 نفر قرارگرفته، انتخاب شدند. لازم به اشاره است که این آزمون پیش از این، میان 30 زبان آموز دیگر در همان آموزشگاه پیش آزمون شده بود. در مرحله بعد، آن 64 نفر به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی گروه بندی شدند تا یک گروه تحت آموزش تکنیک های تفکر نقاد و گروه دیگر تحت آموزش تکنیک های خودمختاری به عنوان دو روش آموزشی مختلف قرار گیرند. پیش از آغاز آموزش نیز مهارت گفتاری هر دو گروه با استفاده از پیش آزمون گفتار مورد سنجش قرار گرفته بود و تفاوت معناداری بین میانگین نمرات آن ها مشاهده نشد. در انتهای دوره آموزشی 14 جلسه ای، دو گروه در پس آزمون یکسان گفتار شرکت کردند. نتیجه تحلیل آماری مربوطه (آزمون نمونه های مستقل تی) نشان دهنده آن بود که آموزش تفکر نقاد، تأثیربرتری بر مهارت گفتار نسبت به آموزش خودمختاری دارد. یافته های مورد اشاره، بیش از پیش برتری آموزش تفکر نقاد در کلاس های زبان را نسبت به سایر روش های تدریس نشان می دهد و بر ضرورت توجه بیشتر به این سبک آموزش تأکید می کند.

اهمیت کتاب های آموزش زبان انگلیسی در نظام های آموزشی انکارناپذیر است. در این بین، به دنبال طرحِ رویکردهایی انتقادی در حوزه زبانشناسی کاربردی، عرضه کتاب های تدوین شده در کشورهای انگلیسی زبان موسوم به مرکز به کشورهای غیرانگلیسی زبان موسوم به حاشیه، با بحث هایی جدی همراه شده است. ناسازگاری های فرهنگی و اجتماعی بین محتوای این آثار با باورهای فرهنگی و اجتماعی کشورهای مصرف کننده سبب شده تا این کتاب ها نه صرفاً منبعی برای آموزش واژگان و دستور، بلکه کالاهایی با بار فرهنگی، معرفی گردند. با توجه به اهمیت این موضوع در جامعه ایران که با کاستی هایی جدی در تدوین و انتخاب کتاب های درسی در نظام آموزش رسمی و غیررسمی روبروست و نیز با توجه به اهمیت زبان انگلیسی و پرهیز از هرگونه مواجهه منفعلانه در رد یا پذیرش بی چون و چرای آن، در این مقاله در چارچوب رویکرد انتقادی با ارائه راهکارهایی کاربردی، با تأکید بر دو مؤلفه محتوا و ساختار، توسل به آموزش انتقادی در تدوین کتاب های درسی به عنوان یکی از شیوه های کارآمدِ متناسب با فضای جامعه ایران و تأمین کننده نیازهای فراگیران پیشنهاد می گردد.

مقدمه: تلاش برای شناسایی موانع موجود در لایه های برنامه ریزی آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران به عنوان یک ضرورت آموزش و پرورش مطرح است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی موانع و راهکارهای موجود در لایه های برنامه ریزی آموزش زبان انگلیسی با استفاده از تجربه ی متخصصین تعلیم و تربیت در مدارس ایران است روش ها: مطالعه کیفی حاضر با رویکرد پدیدارشناسی در پاییز 1397 بر روی 21 متخصص تعلیم و تربیت در حوزه آموزش زبان انگلیسی انجام شد. این مطالعه به روش نمونه گیری هدفمند و تا اشباع داده ها، با رعایت محرمانه بودن اطلاعات و امکان ترک مطالعه در هر زمان که مایل بودند، ادامه یافت. روش جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق باز و نیمه ساختاریافته انجام گرفت. یافته ها: با تحلیل داده های به دست آمده، 3 مولفه اصلی و 46 مولفه فرعی استخراج شد. مولفه های اصلی موانع در لایه برنامه ریزی شامل زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی، زمان کم آموزش و حجم زیاد مطالب بود. مولفه های اصلی موانع در لایه اجرا شامل شروع آموزش از پایه هفتم، تمرین و تکرار کم، عدم ارزشیابی درست بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که از میان مولفه های فرعی به دست آمده از تحلیل پاسخ های متخصصین تعلیم و تربیت در حوزه آموزش زبان انگلیسی، باید معلمان متخصص و آشنا با روشها و متدهای جدید تدریس در مدارس ایران به کار گرفته شود. واژگان کلیدی: آموزش زبان انگلیسی، تجربیات متخصصین، سطوح برنامه ریزی، مدارس ایران

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی وارسازی بر درگیری تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شد. روش پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون،  با دو گروه آزمایشی و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود. از این جامعه، تعداد 60 نفر به شیوه تصادفی انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه درگیری تحصیلی ریو و تسنگ بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که محیط الکترونیکی مبتنی بر بازی وارسازی اثر بخشی بیشتری از محیط الکترونیکی بدون بازی وارسازی، و روش مرسوم در درس زبان انگلیسی بر درگیری تحصیلی دانشجویان دارد. بر اساس نتایج، بهتر است از بازی وارسازی در آموزش های سطوح آموزش عالی برای افزایش یادگیری و درگیری یادگیرندگان استفاده شود. 

وجود ارتباط میان فرهنگ و زبان، نیاز به بررسی تأثیرگذاری کتاب های آموزش زبان را، بیش از پیش، نمایان می سازد. با درنظر داشتن این هدف که آموزش زبان خارجی عمدتاً با ورود مسائل فرهنگی به حیط ه دانش زبان آموز همراه است، این ضرورت، به خصوص هنگام یادگیری زبان خارجی، افزایش می یابد. باتوجه به اهمیت روزافزونی که امروزه ارتباط تصویری پیدا کرده است، مقاله حاضر دیدگاهی نو به تصاویر کتاب های زبان انگلیسی آموزش و پرورش دارد و بر مبنای الگوی نشانه شناسی کرس و ون لیوون ( 2006 ) که درواقع بر اهمیت عناصر سازند ه فرهنگ و اجتماع همانند نوع پوشش، سنت ها و یا آداب و رسوم فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها در تحلیل نشانه های زبانی تأکید دارد، با توجه به محدودیت این پژوهش، به طور موردی «قومیت و مکان» در تصاویر کتاب های « Visions » و « Prospects » مورد تحلیل قرار می گیرند. تحقیق حاضر با استناد به پیشینه علمی به روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی زبان، چگونگی بازنمایی گفتمان را در این تصاویر تبیین می کند. نتایج نشان می دهد که کتاب های آموزش زبان انگلیسی مورد نظر از رویکرد خاص « قومی نژادی » برخوردار نیست و انتخاب «مکان» نیز بدون سوگیری زبان مبدأ یا زبان مقصد بوده است ؛ بدین صورت که تصویرساز در انتخاب تصاویر توجه مشخصی به زبان خود یا دیگری نداشته است.

سرعت فزاینده پیشرفتِ فناوری و به کارگیریِ روزافزونِ خدمات و ابزار اینترنتی در برنامه های آموزشی، شبکه های اجتماعی، خدمات شهری و مانند آن ها، آشنایی با روش های درستِ به کار گیری فناوری را به نیازی بنیادین تبدیل نموده است. در این میان، آگاهی از مفهومِ فرانوینِ شهروندی دیجیتال، برای همه کاربران فضاهای مجازی، به ویژه فراگیران زبان های خارجی که در مواجهه با بیناکنشِ سایبری با گویشوران سایر زبان ها هستند، بسیار ضروری به نظر می رسد. شهروندی دیجیتال، به معنای بنیادهای رفتاری مناسب و مسئولانه در به کارگیری فناوری است که با مفاهیمی چون دغدغه های اخلاقی، بهره گیری کارآمد از فناوری و آموزش های مرتبط با آن سر و کار دارد. از این جهت، شهروندی دیجیتال از بایسته های آموزش فناورانه به شمار می آید، اما هنوز مورد توجه و پژوهشِ بسنده قرار نگرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر برای بررسی میزانِ آگاهیِ فراگیرانِ زبان انگلیسی ایرانی، از بنیادهای شهروندی دیجیتال و به کارگیری آن با روش قوم نگاری اینترنتی (نتنوگرافی) انجام شده است. به این منظور، سه گروه دانش آموزی که در پیام رسان اجتماعی تلگرام به وسیله فراگیران زبان انگلیسی برای هدف های آموزشی ایجاد شده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. برای گرد آوری داده از دو روش مشاهده گروه های تلگرامی همراه با عضویت یکی از پژوهشگران در گروه ها و مصاحبه با اعضای گروه بهره گرفته شد. به طور کلی، هفتصد صفحه نمایش از داده ها در یک سال گردآوری شد و ده نفر از فراگیران مورد مصاحبه قرار گرفتند. بر پایه رویکرد نظریه زمینه و با کمک روش تحلیل کیفی داده، داده های به دست آمده از مشاهدات گروه های تلگرامی و مصاحبه ها در چندین مرحله شماره گذاری و موضوع بندی شدند. سپس، الگوهای به دست آمده در قالب موضوع های اصلی و فرعی گوناگون گروه بندی گردیدند. یافته های به دست آمده از تحلیل داده ها نمایانگر آن بود که زبان آموزان ایرانی، با وجود بهره گیری بسیار از شبکه های اجتماعی، از هنجارهای شهروندی دیجیتال آگاهی چندانی ندارند. آن ها در به کارگیری درستِ امکانات مجازی دچار اشتباه و رفتار ناپسند می شوند. یافته های پژوهش، توجه سرپرستانِ آموزشِ زبان انگلیسی را به بایستگیِ آموزش اصول و هنجارهای شهروندی دیجیتال به فراگیران زبان انگلیسی کشاند تا فضای مجازی هوشیارانه به کارگرفته شوند و از پیامدهای ناپسند و ناگواری های محیط های مجازی، در امان باشند.