رانندگی

با توجه به تولید و توزیع گسترده اکستازی و روند رو به افزایش مصرف آن و آثار خطرناک مصرف هنگام رانندگی و همچنین تناقض و تشتت آرا در خصوص پیامدهای زیانبار آن و کاستی های تحقیقات گذشته در این مقاله به بررسی تاثیر اکستازی و بروز رفتارهای پرخطر رانندگی به روش مروری از نوع تشریحی می پردازیم. در سال های گذشته مصرف اکستازی مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته و نظرات مختلفی در این باره ارائه شده است. با کاربرد واژه های کلیدی در اینترنت و سایت های مرتبط و استفاده از مجلات تخصصی این رشته، جست وجوی مقالات و پژوهش ها انجام شد و در نهایت تعداد 25 منبع واجد شرایط انتخاب و ضمن نقد و بررسی این مطالعات به تاثیر اکستازی خصوصاً در بروز رفتارهای پر خطر رانندگی اقدام شد. اکستازی خطرات بیشماری از قبیل تحریک سیستم اعصاب مرکزی، احساس خواب آلودگی و بی توجهی فرد نسبت به محیط، توهم، تشنج، افزایش ضربان قلب و فشار خون و در نهایت سکته قلبی را به همراه دارد و به نظر می رسد رانندگی بعد از مصرف سبب کاهش هوشیاری، توهم و اعتماد به تفس کاذب و رفتارهای پر خطر در هنگام رانندگی شود و سلامت فرد و سایر افراد جامعه را به خطر بیندازد.

در سراسر جهان، سالانه، حوادث رانندگی موجب مرگ 1.200.000 نفر و آسیب دیدگی بیش از 50 میلیون نفر می شود. مطالعه دقیق تر نشان داده است که بیشترین راننده های حادثه دیده در ایران و سایر کشورها مرد هستند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه عوامل روان شناختی موثر در تصادف های راننده های زن و مرد، روی 208 راننده تصادفی (18 نفر یا 8.7 درصد زن و 185 نفر یا 88.9 درصد مرد) و 201 راننده غیرتصادفی (20 نفر یا 10 درصد زن و 180 نفر یا 89.6 درصد مرد) انجام می شود. این رانندگان برای دریافت خسارت (تصادفی) یا تمدید بیمه نامه (غیرتصادفی) به طور تصادفی به مراکز بیمه مراجعه و به آزمون های دقت، پرخاش گری، شخصیت و زمان واکنش پاسخ دادند. نتایج مقایسه با استفاده از آزمون مقایسه میانگین گروه های مستقل (t) نشان داد که در کلیه عوامل روان شناختی فوق تفاوتی معنادار بین رانندگان زن تصادفی و غیرتصادفی و هم چنین بین رانندگان مرد و زن تصادفی (با بیش از 4 تصادف) نیست. اما مقایسه رانندگان مرد و زن غیرتصادفی (با سابقه بیش از 3 سال تصادف نکردن) نشان داد که این دو گروه در عوامل موقعیت اول و سوم دقت و خرده مقیاس خویشتن داری شخصیت دارای تفاوت معنادار هستند

مقدمه :مطابق با داده های سازمان بهداشت جهانی، مرگ ها ی جاده ای مسئول حدود 25% کل مرگ های ناشی از جراحت ها می باشد. یکی از مهمترین آمار های مورد توافق در مورد تصادفات و آسیب ها، نقش 90-70 درصدی عوامل انسانی در کلیه تصادفات است. فاکتورهای انسانی (رفتاری) در 60% تصادفات نقلیه ای، به عنوان دلیل اصلی و در 95% کل تصادفات نیز به عنوان یک عامل تاثیر گذار به شمار می آیند. روشها :در این مقاله مروری مطالعات مرتبط بین سال های 2009-1990 از طریق بانک داده های Medline وCochrane library و برخی از مقالات فارسی با کلید واژه های آسیب جاده ای، تصادف جاده ای، رفتار رانندگی و عوامل موثر، فاکتور های انسانی موثر بر تصادفات، و سایکولوژی تصادف، مورد جستجو قرار گرفتند. نتایج: ما در این بررسی 2 رویکرد متفاوت را آورده ایم: رویکرد اول عوامل انسانی را به 2 گروه کلی تقسیم می کند (فاکتورهای انسانی همراه با کاهش توانایی ها و فاکتورهای مرتبط با رفتار خطرناک در حین رانندگی ) و رویکرد دوم به نحوه توزیع خطا های انسانی بر حسب متغیر های مختلفی چون سن، جنس، رفتار رانندگی، انحراف اجتماعی می پردازد. بحث و نتیجه گیری: عوامل انسانی مرتبط با حوادث رانندگی در جاده ها دردو گروه کلی:عواملی که وابسطه به عملکرد نوروبیولوژیک انسان بوده و خارج از حیطه کنترل و مدیریت شخص در حال رانندگی است و عواملی که وابسطه به زمینه های شخصیتی افراد بوده ودر تعامل پیچیده با هم عمل می کنند و معمولا"" تجمعی از چند عامل را در یک فرد می توان دید، تقسیم می شوند. درمدیریت ترافیک رویکرد به این مقوله نیازمند بر خوردی جامع وبرنامه های چند مرحله ای است که شامل آموزشهای عمومی ، آموزشهای مبتنی بر گروه های هدف خاص و در مواردی محدودیتهای قانونی برای راننده گان خاص می باشد.

این مقاله به روش تجربی به بحث و بررسی درباره اصول اخلاق کاربردی در رانندگی میپردازد. بخشی مربوط به مشاهدات تجربی از بداخلاقیهای رانندگان و نقض اصول اخلاقی توسط آنان، بخشی دیگر با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین و تحلیل اصول اخلاق کاربردی در رانندگی برای اصلاح این بداخلاقیها، پرداخته است. به نظر میرسد، بخشی از بداخلاقیهای موجود در رانندگی، ناشی از نگاه صرفاً قانونی و نه اخلاقی به رانندگی است. بخشی نیز به علت غفلت و بیتوجهی به اصول اخلاقی است. از این رو، ضروری است راهنمایی و رانندگی و متولیان فرهنگی برای تغییر نگرش رانندگان به رانندگی، از نگاه صرفاً قانونی به نگاه اخلاقی تلاش کنند. رعایت چند اصل اخلاقی مهم در رانندگی ضروری است: پرهیز آزار و اذیت دیگران به وسیله ایجاد سرو صدا، بوق زدن های غیر ضروری، پارک دوبله و ایجاد راه بندان، لزوم جبران خسارت های مادی و معنوی در تصادفات، پرهیز از بد زبانی، نیکی و کمک به دیگران، خویشتنداری و صبوری. پیشنهاد میشود متولیان امور رانندگی، آموزش اصول اخلاقی رانندگی را در کنار آموزش مهارت های رانندگی اجباری کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای شخصیت رانندگان تصادفی و غیرتصادفی بود. این پژوهش با روش علّی- مقایسه ای انجام شد. تعدادآزمودنی ها 208 راننده غیرتصادفی و 201 راننده تصادفی بود که 34 نفر از آن ها بیش از 3 بار تصادف را تجربه کرده بودند و همه آن ها با روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ویژگی های شخصیتی مربوط به رانندگی(IVPE) بود. داده ها با استفاده از آزمون t مقایسه شد. نتایج نشان داد که میان رانندگان تصادفی که سابقه یک تصادف یا بیشتر را داشتند با رانندگان غیرتصادفی که بیش از 3 سال تصادف نکرده بودند در هیچ یک از خرده مقیاس های شخصیت تفاوتی ملاحظه نشد. رانندگان تصادفی با سابقه چهار تصادف یا بیشتر، نسبت به رانندگان غیر تصادفی که بیش از 5 سال تصادف نکرده بودند از ثبات عاطفی بیشتر و خویشتن داری کمتری برخوردار بودند، اما از لحاظ هیجان خواهی و احساس مسئولیت اجتماعی با این گروه از رانندگان تفاوتی را نشان ندادند. شناخت متغیرهای شخصیتی مؤثر در تصادفات رانندگی مسئولان ذیربط را در تشخیص و درمان رانندگان تصادفی مساعدت خواهد کرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی عاملی، پیش بین و ملاکی و همسانی درونی نسخه فارسی مقیاس خودکارآمدی رانندگی آدلاید ( ADSES ) بود. در یک طرح توصیفی- همبستگی و اعتباریابی، 345 نفر طی دو مطالعه (147 نفر در مطالعه اول و 197 نفر در مطالعه دوم) از میان مراجعه کنندگان به مرکز تعویض پلاک شهر بجنورد به روش نمونه گیری در دسترسانتخاب شدند و مقیاس خودکارآمدی رانندگی آدلاید ( ADSES ) را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، تحلیل تشخیص، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یکراهه با استفاده از از نرم افزار های SPSS. 25 و Amos. 24 انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقیاس از ساختاری یک عاملی برخوردار است که 43/76 درصد واریانس را تبیین می کند. تحلیل عاملی تأییدی نیز این ساختار را تأیید کرد. همسانی درونی مقیاس نیز با محاسبه آلفای کرونباخ و ضریب دو نیمه کردن97/0 به دست آمد. تحلیل تشخیص بر حسب داشتن سابقه تصادف یا فقدان آن، نشان از روایی پیش بین مقیاس داشت. میان سن و سابقه رانندگی با خودکارآمدی رانندگی نیز رابطه مثبت و معناداری به دست آمد. تفاوت ها بر حسب جنسیت معنادار بود و مردان میانگین بالاتری داشتند. بر حسب میزان تحصیلات تفاوت معناداری به دست نیامد. به نظر می رسد مقیاس خودکارآمدی رانندگی آدلاید ( ADSES ) از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار باشد و بتواند به عنوان ابزاری دقیق در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.

سوءمصرف مواد مخدر شامل طیف گسترده ای از رفتارهای مخاطره آمیز است که به عنوان یکی از مهم ترین چالش ها در زمینه سلامت فرد، خانواده و جامعه مطرح می شود. هدف از این مطالعه، تعیین فاکتورهای پیش بینی کننده سوء مصرف مواد در بین متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی شهر همدان با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. این پژوهش توصیفی - تحلیلی در سال 1391 انجام شد. 388 نفر از مردان و زنان متقاضی دریافت گواهینامه رانندگی از 6 آموزشگاه تعلیم رانندگی شهر همدان با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد منطبق با تئوری رفتار برنامه ریزی شده و به روش خودگزارش دهی تکمیل و با استفاده از نرم افزار آماریSPSS-16 و با بهره گیری از آزمون های مناسب (کای-دو، همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون لجستیک) تجزیه و تحلیل گردید. شرکت کنندگان در مطالعه 1/38، 4/31 و 9/81 درصد از نمره را به ترتیب برای نگرش نسبت به مصرف مواد، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده بدست آوردند. ارتباط معنی داری بین تجربه سوء مصرف مواد مخدر و متغیرهای دموگرافیک (جنس و وضعیت تأهل) وجود داشت. همچنین رابطه معنی داری بین تجربه سوء مصرف مواد مخدر و قصد مصرف مواد مخدر، داشتن دوستان مصرف کننده مواد (شامل: مشروبات الکلی، مواد مخدر و داروهای درمان اعتیاد) و تجربه مصرف مواد توسط خود فرد وجود داشت (P <0.05). 9/11% از متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی سابقه مصرف مشروبات الکلی، 5/5% سابقه مصرف مواد مخدر و روانگردان و 4/4% سابقه مصرف داروهای درمان اعتیاد را در 6 ماه گذشته داشتند. آنالیز رگرسیون لجستیک نشان داد که هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده، پیش بینی کننده های قوی برای قصد مصرف مواد مخدر در واحدهای پژوهش است. نتایج تحقیق نشان داد تئوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند برای پیش بینی رفتارهای پر خطر و اجرای برنامه های پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر استفاده گردد.

زمینه و هدف: تصادفات رانندگی امری اجتناب ناپذیر است اما نزاع و درگیری پس از تصادف و مقصر جلوه دادن همدیگر ازجمله مسائلی است که علاوه بر اینکه نظم و امنیّت جامعه را خدشه دار می کند، هزینه ها و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ناگواری نیز در پی دارد و نیازمند بررسی است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسی عوامل تأثیرگذار بر نزاع و درگیری رانندگان مرد پس از تصادفات در شهر کرمانشاه انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل رانندگان مرد شهر کرمانشاه است که از این جامعه بر اساس فرمول کوکران، تعداد 280 نفر با روش تصادفی و در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته و برای روایی گویه های مربوط به متغیرها از روایی صوری (مراجعه به متخصصان و خبرگان) استفاده شده است و پایایی تحقیق بر اساس تکنیک آلفای کرونباخ برای تمام متغیرها در حد مطلوب (73%) بوده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای، رگرسیون خطی و با استفاده از نرم افزار spss انجام گرفت.یافته ها: تجزیه وتحلیل داده های پژوهش حکایت از این دارد که متغیرهای مالی – بیمه ای با مقدار (t=27/10)، روانی -شخصیتی (t=25/09)، قانونی - آموزشی (t=23/85) و اجتماعی - فرهنگی (t=27/77) در سطح معناداری 000/0 بر نزاع و درگیری تأثیر دارند. نتایج رگرسیون نیز نشان داد که متغیر مالی - بیمه ای با مقدار (β=%14)، روانی - شخصیتی (β=%21)، قانونی - آموزشی (β=%25) و اجتماعی- فرهنگی (β=%19) به عنوان متغیر مستقل، نزاع و درگیری را پیش بینی می کنند.نتیجه گیری: نزاع و درگیری پس از تصادفات رانندگی به عنوان یک رفتار نامناسب اجتماعی معلول عوامل مختلفی است؛ بنابراین طراحی و اجرای برنامه ریزی آموزشی دقیق درزمینه نزاع و پیامدهای آن و همچنین توجه به بُعد رفتاری در آموزشگاه های رانندگی، بازبینی قوانین بیمه در تعیین خسارات مالی، حضور به موقع پلیس در صحنه تصادف، بازبینی قوانین مجازات درگیری و اعمال محدودیت های رانندگی می تواند گامی مهم و مؤثر درزمینه کاهش این بیماری اجتماعی باشد.

مقدمه: آسیب ها و جراحت ها 12 درصد از بار کلی بیماری ها را تشکیل می دهد و به عنوان سومین دلیل شایع مرگ و دلیل اصلی مرگ در سنین 40-1 سال تلقی می گردد. این آسیب ها عمدتاًَ در تصادفات جاده ای رخ می دهد و مطابق با داده های سازمان بهداشت جهانی، مرگ های جاده ای حدود 25 درصد کل مرگ های ناشی از جراحت هاست. این مطالعه با هدف بررسی مروری بر رویکردهای جاری در دنیا برای کاهش مرگ و میر و بار بیماری حاصل از حوادث رانندگی انجام شده است. روش ها: در این مقاله مروری، مطالعات مرتبط بین سال های 2009-1990 از طریق بانک داده های Medline وCochrane Library و برخی از مقالات فارسی با کلمات کلیدی آسیب جاده ای، تصادف جاده ای، رفتار رانندگی، عوامل مؤثر، فاکتورهای انسانی مؤثر بر تصادفات، سایکولوژی تصادف، رویکردهای مداخله ای و بار بیماری جستجو شدند. یافته ها: مداخلات مورد نیاز را در نگاه کلی می توان در چهار گروه زیر خلاصه کرد: 1- اعمال قوانین و تأکید بر اجرا و حمایت از قوانین؛ 2- متناسب و هماهنگ کردن راننده، وسیله نقلیه و مجریان؛ 3- تقویت زیر ساخت ها، سیستم های اطلاعاتی و مدیریتی؛ 4- ارتباطات، آموزش و مشارکت عمومی. نتیجه گیری: تلاش برای سازمان دهی رویکردهای چند بعدی به عوامل مؤثر در تصادفات، با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی، اجتماعی و روانی هر منطقه امری بدیهی به نظر می رسد. مداخله مؤثر بر پایه درک مفهومی از تمامی عوامل دخیل در رانندگی شکل می گیرد؛ نگاه همه جانبه لازمه تأثیر بر مقولات پیچیده است. لذا قالب تئوریک مشخص و تفصیلی باید مهیا شود تا بتوان بر اساس آن مداخلات را طراحی کرد. دستورالعمل های موجود برای نیروهای درگیر و نقش آفرین درکنترل تصادفات ترافیکی نیازمند همکاری و تشریک مساعی همگانی است.

پرسه زنی، نوعی گردش بی هدف در هزارتوی متروپولیس مدرن می باشد، که با گونه ای از ادراک در حال عدم تمرکز توامان است. تماشاکردن و «جذب شدن» به جذابیت های بصری و فضایی شهر، محرک اصلی پرسه زن است؛ کسی که در پی غوطه ور ساختن خود در حسانیت جمعی فضاهای شهری می باشد، در جستجوی آمیختن و ذوب شدن با «توده جمعی» و سیلان آشوب های شهری. در روند مشاهده مناظر شهری، «پرسه زن» از تصاویر شهری مانند دوربین سینما فیلم می گیرد و به مثابه یک تدوین گر به مونتاژ شات های گرفته شده می پردازد. این پژوهش که از نوع نظری و با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، می کوشد این نکته را آشکار سازد که با ظهور سینما، الگوی پرسه زن به مثابه تماشاگری سرگردان که در میان فضاهای داخلی و خارجی شهر مدرن گذار می کرد، در پیکر تماشاگر فیلم دگرباره حلول پیدا کرد و تماشاگر سینما را نیز می توان یک «پرسه زن خیالی» در حال گذار در فضاها و زمان های فیلمی در نظر گرفت. با تغییرات شهرسازی معاصر، بستر پرسه زنی نیز دگرگون گشته است و در شهرهای ماشین محور معاصر، رانندگی با اتومبیل را می توان به مثابه نوع نوینی از پرسه زنی در نظر گرفت. در «اتوپیای» ماشین، مناظر به گونه ای سکانسی ظاهر می شوند و به تجربه ای سینماتیک از شهر شکل می دهند.    

فناوری که ابتدا برای برآوردن نیازهای انسان به وجود آمد، به مرور در ترکیب با دیگر برساخته های فرهنگی و اجتماعی کارکردهای نوینی یافت. اتومبیل به عنوان بخشی از گفتمان فناوری که امروزه در تمام جوامع مشهود است، پس از ورود به ایران، الگوهای جدیدی در نحوه انطباق و مصرف پیدا کرد و به یکی از پرطرفدارترین ابعاد فرهنگ عامه و حوزه علاقمندی جوانان تبدیل شد. این پژوهش در پی آن است که با توصیفی اکتشافی و تحلیلی از معانی ذاتی و برساخته اتومبیل، دریابد که استفاده از خودروی شخصی در بین جوانان شهر تهران چه دلالت ها، کارکردها و کژکارکردهایی را با خود همراه می سازد. بنا به ماهیت موضوع و عدم نظریات پیشینی در این زمینه و دست یافتن به لایه های عمیق تر ذهنی، برای این تحقیق از میان روش های کیفی، نظریه مبنایی انتخاب شد. پس از بررسی نظریات مرتبط با فرهنگ اتومبیل، «انگیزه ها، معانی و کارکردهای متنوع استفاده از اتومبیل» و شرایط علّی، زمینه ای، مداخله گر، استراتژی های کنش و پیامدهای مؤثر بر آن شناسایی شد. با وجود تلقی اتومبیل به مثابه یک تکنولوژی خنثی، داده های این پژوهش بر معنای فرهنگی و اجتماعی اتومبیل تأکید دارد.