مطالب مرتبط با کلیدواژه

صبر


۴۱.

نقش تیپ های شخصیتی A و D در پیش بینی صبر و مولفه های آن در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی دوره سیزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: صبر شخصیت A شخصیت D عاطفه منفی مولفه های صبر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷ تعداد دانلود : ۵۰۶
هدف این پژوهش بررسی نقش تیپ های شخصیتی A و D در پیش بینی صبر و مولفه های آن در دانشجویان بود. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شیراز که در نیمسال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند را شامل می شود. از میان این افراد، تعداد 217 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. افراد گروه نمونه با تکمیل مقیاس صبر (خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393ب)، پرسشنامه تیپ شخصیت A (باتیگون و ساهین، 2006) و مقیاس تیپ شخصیت D (دنولت، 2005 ) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج همبستگی نشان دهنده ی همبستگی منفی و معنادار میان صبر و مولفه های آن با شخصیت های A و D بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان و گام به گام نیز نشان داد که تیپ شخصیتی A و دو خرده مقیاس شخصیت D به صورت منفی و معنادار صبر و مولفه های آن را پیش بینی نمودند. علاوه بر این، خرده مقیاس عاطفه ی منفی شخصیت D سهم بیشتری در پیش بینی صبر و مولفه های آن نشان داد.
۴۲.

معناشناسی صبر در قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآنی سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 150 - 173

کلیدواژه‌ها: صبر معناشناسی مطالعات متنی رابطه هم نشینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۵۷
استوارترین و مطمئن ترین روش در شرح آیات، راهیابی به عمق معنای واژگان قرآن است که راه را برای تبیین مراد خدای حکیم هموار می سازد. این روش در میان مستشرقان نظیر ایزوتسو و برخی از محققان اسلامی به کار گرفته شده است. پژوهش حاضر به معناشناسی مفهوم صبر در قرآن در سه گام معناشناسی واژگانی، میدان های معناشناسی و مطالعات متنی می پردازد. در گام اول با ارائه تعریف معناشناسی صبر و تبیین جهان بینی آن از دیدگاه قرآن، به مقایسه مفهوم صبر در قرآن با مفهوم صبر در پیش از اسلام می پردازد. در گام دوم میدان های معناشناسی و گستردگی معنایی واژه در قرآن بررسی می شود. و در گام سوم به مطالعات متنی صبر در قرآن پرداخته می شود. تعریف صبر و شبکه معنایی و واژه های کلیدی و کانونی و جهان بینی صبر در قرآن در این گام تبیین می گردد. نتیجه بررسی معناشناسی واژگانی صبر بر پایه معنای اساسی و با مطالعه جهان بینی و فرهنگ قومی عرب جاهلی پیش از اسلام، نخست این است که این واژه پیش از اسلام نیز کاربرد داشته و معنای اصلی واژه صبر و دیگر واژه های مترادف آن، همان استقامت و بردباری است و تطورات معنایی واژگانی نداشته است. ولی بر اساس جهان بینی اسلامی، این واژه تطور معنایی والای اخلاقی داشته و ارزش های معنوی دنیوی و اخروی برای آن ترسیم شده است.
۴۳.

رابطه دین داری و امید: نقش واسطه ای صبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۶ 435 - 444

کلیدواژه‌ها: دینداری صبر امید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۰ تعداد دانلود : ۶۳۶
هدف این پژوهش تدوین مدلی ساختاری جهت تعیین رابطه مؤلفههای دینداری، صبر و امید بود. روش پژوهش حاضر همبستگی بود. شرکتکنندگان شامل 527<br />دانشجوی دانشگاه شیراز بودند که با روش نمونهبرداری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و پرسشنامه دینداری (گلاک و استارک، 1965 )، مقیاس صبر<br />(خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393 ) و پرسشنامه امید (اشنایدر، 1996 ) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی با دادههای پژوهش برازش مناسب دارد<br />و اثر مستقیم دینداری بر صبر و صبر بر امید تأیید شد. همچنین اثر واسطهای صبر بین دینداری و امید مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس یافتههای پژوهش حاضر<br />بهتر است بر باورها و اعتقادات مذهبی (مانند معرفت الهی) و عاطفه دینی (مانند دلبستگی به خدا) بیش از مناسک و پیامدهای دینی کار شود. به عبارت دیگر،<br />ابعاد مختلف دین، اگر با صبوری همراه شوند باعث ارتقا سطح امیدواری افراد شده، برای ایجاد زندگی پرامید و هدفمند جوانان مؤثرتر از حالتی است که آموزش<br />دینداری بهتنهایی انجام شود. نتیجه این فرایندها تولید نظریه و مدلهایی خواهد بود که در کاربستهای تربیتی، آموزشی، مشاورهای و درمانی سودمند و مؤثر<br />باشد.<br /><br />
۴۴.

نقش مؤلفه های صبر در پیش بینی رویکردهای یادگیری با واسطه گری انعطاف پذیری شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۵ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: صبر انعطاف پذیری شناختی راهبردهای یادگیری شکیبایی استقامت متعالی شدن رضایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۳۳۰
هدف این پژوهش ارائه ی مدلی در مورد نقش مؤلفه های صبر در پیش بینی راهبردهای یادگیری با واسطه گری انعطاف پذیری شناختی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور خرامه بود که در نیمسال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند. از میان این افراد، تعداد 270 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. افراد گروه نمونه با تکمیل مقیاس صبر (خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393 ج)، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وند روال، 2010) و مقیاس رویکردهای یادگیری شناختی/ فراشناختی (الیوت و همکاران، 1999) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج نشان داد مدل مطرح شده از برازش خوبی برخوردار است. همچنین نتایج نشان دهنده اثر مستقیم و غیرمستقیم مؤلفه های صبر بر راهبردهای یادگیری بود. مؤلفه های شکیبایی و استقامت با واسطه گری ادراک کنترل پذیری خرده مقیاس ناسازمانی در مطالعه را به صورت منفی و معنادار پیش بینی کردند. همچنین مؤلفه های متعالی شدن و رضایت از طریق نقش واسطه ای ادراک گزینه های مختلف ناسازمانی در مطالعه را به صورت منفی و معنادار و رویکرد پافشاری را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کردند. بر طبق این نتایج به متخصصان حوزه یادگیری و روانشناسان پیشنهاد می شود که به منظور کمک به دانشجویان در استفاده از رویکردهای مناسب یادگیری از راهبردهای آموزشی صبر استفاده کنند.
۴۵.

مستندات قرآنی روایات باب «صبر» اصول کافی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: اصول کافی صبر عرضه روایات بر قرآن نقد دلالی حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۸ تعداد دانلود : ۴۱۱
اطمینان یافتن به اصل صدور روایات از معصومان در کنار فهم دلالت حدیث، همواره مورد توجه و تأکید محدثان و بزرگان امامیه بوده است. مطابق «روایات عرضه» که مورد اتفاق شیعه و سنی است، یکی از مهم ترین معیارهای رسیدن به این هدف، عرضه و تطبیق آن ها بر آیات قرآن است. لذا این نوشتار با بررسی و نقد دلالی همه روایات باب «صبر» اصول کافی و جمع آوری آیات مربوط، به دنبال تعیین میزان هماهنگی و سازگاری آن ها با آیات قرآن و در نتیجه صدور آن ها از معصوم است. این پژوهش با رویکردی توصیفی و تحلیلی و با روش اسنادی و کتابخانه ای با تکیه بر آیات قرآن و متون تفسیری و دیگر منابع معتبر به انجام رسید. یافته ها نشان می دهد که صبر به عنوان یکی از آموزه های دینی، از بزرگ ترین ملکات و صفاتی است که مورد توجه آیات و روایات بوده است؛ به طوری که از مجموع 25 روایت، جز یک روایت (روایت 25) که ظاهراً سازگاری کمتری با آیات دارد، دیگر روایات این باب کاملاً با آیات قرآن هماهنگ و سازگارند.
۴۶.

مقابله اخلاقی - دینی با ناملایمات زندگی گامی به سوی مدل مقابله ایمانی تحولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 89-106

کلیدواژه‌ها: مقابله مقابله دینی اخلاقی اخلاق دینی مقابله ایمانی تحولی سخت رویی صبر حلم رضا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۳۰۱
زندگی انسان در جهان مادی در عین خوشی ها و لذت ها همواره دستخوش رنج ها و سختی هایی است که برای برون رفت از آن ها باید با اتکاء به منابعی تقویت کننده به گونه ای مؤثر به مقابله با آن ها پرداخت. مقابله را می توان فرایندی پیوسته در حال تغییر دانست که با برطرف ساختن نیازهای موقعیتی یا شخصی در حفظ یا تحول این نظام های معناده از نقشی درخورتوجه برخوردار است. بر این اساس، در مقابله دینی که هر رویدادی در پرتو امر قدسی و ایمان به آن تفسیر می شود، فرد دین دار به انواعی از مقابله های شناختی، عاطفی و رفتاری متوسل می شود و «سبکی از زندگی» را رقم می زند که از آن به «زندگی مؤمنانه» یا «حیات طیبه» تعبیر می شود. ایمان مؤمنان با ایجاد پایداری در قبال رویدادهای تلخ، حلم در تعامل با دیگران و خویشتن داری در رویارویی با ناملایمات، پرده ای از زندگی دین دارانه را به نمایش می گذارد. با این تصویر از ایمان، می توان جوهر «مقابله ایمانی در اسلام» را پرورش «روحیه استقامت و سرسختی» یا به تعبیر روان شناختی «سخت رویی» دانست. بدین ترتیب، سخت رویی مؤمنانه، مجموعه ای از ویژگی های شخصیتی و نیز رویکردهای دین دارانه است که به عنوان یک «منبع مقاومت» درپی ایمان و التزام به راهبردهای ایمانی در شخص حاصل می شود. مقاله حاضر درصدد تبیین انواع مقابله اخلاق دینی و مدل مقابله ایمانی تحولی برگرفته از آموزه های اخلاقی قرآن است.
۴۷.

بررسی رابطه بین ابعاد صبر و بهزیستی روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ششم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: صبر بهزیستی روان شناختی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۵۳۶
این پژوهش با هدف بررسی رابطه ابعاد صبر و بهزیستی روان شناختی در گروهی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز اجرا گردید. برای این منظور 202 دانشجو با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه مقیاس صبر (خرمایی و همکاران، 1392) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (ریف، 1995) بودند. پایایی و روایی ابزار مورد استفاده در سطح رضایت بخش برای جامعه ایرانی بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان انجام شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که ابعاد صبر شامل شکیبایی، رضایت و استقامت، با نمره کل بهزیستی رابطه مثبت و معنی دار دارد و افرادی که صبر بیشتری دارند، احساس تسلط بر محیط دارند، رشد شخصی بیشتری دارند، رابطه مثبت تری با دیگران دارند، زندگی هدفمندتری داشته و خودپذیری بالاتری دارند. بنابراین صبر افراد با افزایش بهزیستی روان شناختی آنان همراه است. با توجه به نتایج این پژوهش، پیشنهاد می شود به وسیله آموزش صبر به جوانان، جهت داشتن زندگی بهتر و رضایت بخش تر اقدام گردد.
۴۸.

پیش بینی اهمال کاری تحصیلی براساس فضیلت اخلاقی صبر با واسطه گری مؤلفه های اهداف پیشرفت در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: صبر اهداف پیشرفت اهمال کاری تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۲۹۴
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین مؤلفه های فضیلت اخلاقی صبر و اهمال کاری تحصیلی با واسطه گری مؤلفه های هدف گرایی در دانشجویان بود. بدین منظور260 دانشجو (150 پسر و 110 دختر) دانشگاه شیراز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس صبر، مقیاس هدف-گرایی و مقیاس اهمال کاری تحصیلی پاسخ دادند. پایایی ابزارهای پژوهش به وسیله ی ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن ها به وسیله همبستگی درونی تعیین شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر در مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که از بین مؤلفه های صبر، مؤلفه های شکیبایی، متعالی شدن، رضایت و استقامت پیش بینی کننده منفی اهمال کاری تحصیلی بوده است. علاوه بر این هدف یادگیری در رابطه بین مؤلفه های صبر و اهمال کاری تحصیلی نقش واسطه ای را ایفا کرد. بر اساس نتایج این پژوهش و با توجه به این که صبر پیش بینی کننده منفی اهمال کاری تحصیلی می باشد، بنابر این پیشنهاد می شود، برای کاهش اهمال کاری تحصیلی دانشجویان برگزاری کارگاه های آموزش صبر مورد توجه قرار گیرد
۴۹.

تبیین شاخصه های مثبت شخصیت انسان از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: شاخصه های شخصیت نهج البلاغه ایمان صبر یقین عدالت جهاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۳ تعداد دانلود : ۳۸۱
رویکردهای مختلفی در تبیین شاخصه های مثبت شخصیت انسان وجود دارند. رویکرد دینی با محوریت نهج البلاغه، یکی از رویکردهای مهم در شناخت شاخصه های مثبت شخصیت است. این رویکرد، به دلیل طرح شاخصه های شخصیت به صورت بنیادی، جامع و نظام مند مورد توجه است. بر این اساس، ایمان اصلی ترین شاخصه مثبت شخصیتی به شمار می آید و به عنوان رکن رکین شخصیت مورد توجه است. این شاخصه در مرحله بعد، خود به چهار شاخصه دیگر تقسیم می شود که پایه های ایمان را شکل می دهند. این چهار شاخصه عبارتند از: صبر، یقین، عدالت و جهاد. در مرحله نهایی نیز هر یک از این چهار شاخصه، به چهار شاخصه دیگر تقسیم می شوند و در مجموع، با احتساب ایمان به عنوان اصلی ترین شاخصه، 21 شاخصه شخصیتی را شکل می دهند.
۵۰.

ریاضت در قرآن و روایات

نویسنده:
منبع: حکمت عرفانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: ریاضت قرآن روایات جهاد با نفس صبر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۰ تعداد دانلود : ۵۲۲
بی تردید، مهم ترین مسئله برای رسیدن به سعادت، که مطمح نظر آیین مقدس اسلام قرار گرفته ، مسئلة تزکیة نفس و پرورش روح است. از منظر اسلام، این تزکیه به وسیله مجاهده با نفس، که همان مفهوم «ریاضت» است، صورت می پذیرد. برخی ریاضت ها در اندیشة دینی، قابل تأیید و برخی مردود است. با توجه به هجوم نحله های دروغین عرفانی شرقی و غربی در جامعة امروز و انحراف از اسلام اصیل، این پژوهش بر آن است تا با ارائة نگاهی عمیق به دیدگاه اسلام و تبیین جایگاه ریاضت در آموزه های آن، روش صحیح برای هر گونه اقدامی در این زمینه را تبیین و به موانع و آفات ریاضت از دیدگاه حضرات معصومین علیهم السلام، اشاره کند که ریاضت تنها در محدودة شریعت و در بستر دستورهای الهی تضمین شده، و چنین ریاضتی است که می تواند سالک را به مراتب بلند عرفانی برساند.
۵۱.

بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری و سازگاری تحصیلی با واسطه گری صبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۵ 37 - 53

کلیدواژه‌ها: شیوه های فرزندپروری صبر سازگاری تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۴۳
هدف این مطالعه بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری و سازگاری تحصیلی با واسطه گری صبر در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود. روش این تحقیق، همبستگی بود. جامعه آماری تمام دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه شیراز و 235 دانشجو (95 پسر و 140 دختر) با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی مشخص شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری بامریند، صبر خرمایی، فرمانی و سلطانی، و سازگاری تحصیلی باکر و سیریک جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که اثر غیر مستقیم شیوه های فرزندپروری مستبد (4/06 = t) و مقتدر (4/84 = t) بر سازگاری تحصیلی به ترتیب برابر با 0/07 و 0/08 و در سطح 0/01 معنار بوده است. هم چنین اثر غیر مستقیم شیوه فرزندپروری آسانگیر (2/33= t) برابر با 0/05 و در سطح 0/05 معنادار بوده است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که صبر در رابطه با شیوه های فرزندپروری و سازگاری تحصیلی، نقش واسطه ای را ایفا می کند. شاخص نیکویی برازش الگو نیز برازش الگوی پیشنهادی پژوهش را تأیید کرد. نتایج پژوهش مؤید این است که شیوه های فرزندپروری به صورت مستقیم و غیر مستقیم با واسطه صبر بر سازگاری تحصیلی تأثیر دارد؛ لذا ضروری است در نظام تعلیم و تربیت به شیوه های فرزندپروری و صبر به عنوان عوامل مؤثر در سازگاری تحصیلی بیش از پیش توجه شود.  
۵۲.

صبر مادر و پرخاشگری کودک: نقش میانجی استرس والدگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۶/۲) 92 - 107

کلیدواژه‌ها: صبر استرس والدگری پرخاشگری مادر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۵۹۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی استرس والدگری در رابطه میان مؤلفه های صبر مادر و پرخاشگری کودک انجام گرفت. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 195 نفر از مادران کودکان پیش دبستانی شهر کازرون بود، که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده ها از سه مقیاس صبر بزرگسالان خرمائی، فرمانی و سلطانی، استرس والدگری آبیدین، و برون ریزی-پرخاشگری سیاهه رفتار سازگار کودک کوان، کوان و همینگ پاسخ دادند. این پژوهش به لحاظ روش در دسته مطالعات همبستگی قرار گرفته است. همچنین، داده ها با استفاده از الگوی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS 22 تحلیل شدند. نتایج گویای این بود که از بین مؤلفه های صبر مادر تنها استقامت رابطه منفی معنی داری با پرخاشگری کودک پیش دبستانی دارد. همچنین، در این رابطه استرس والدگری نقش واسطه ای دارد، و کاهش پرخاشگری کودک از طریق همین نقش واسطه ای است. بنابراین، با توجه به یافته های آماری می توان گفت که صبر مادر به عنوان یک توانمندی اخلاقی، توانایی پیش بینی پرخاشگری کودک از طریق کاهش استرس والدگری را دارد.
۵۳.

اثربخشی آموزش صبر مبتنی بر آموزه های دینی بر تاب آوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال یازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: آموزش صبر تاب آوری صبر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۴ تعداد دانلود : ۵۷۸
این پژوهش، پژوهشی تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود که با هدف بررسی اثربخشی آموزش صبر مبتنی بر آموزه های دینی، بر میزان تاب آوری دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان صورت گرفت. جامعه آماری، شامل دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 94-93 بود. نمونه آماری، 30 نفر از این دانش آموزان بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آموزش صبر، به عنوان مداخله به مدت یازده جلسه در گروه آزمایش اجرا شد. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسش نامه تاب آوری کونور و دیویدسون و مقیاس صبر حسین ثابت بود. داده های پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد که آموزش صبر به شیوه گروهی در سطح معناداری 05/0p< در افزایش تاب آوری دانش آموزان مؤثر می باشد.
۵۴.

اخلاق در اندیشه عرفانی مولانا(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال دوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۷ (پیاپی ۲۹) 81 - 102

کلیدواژه‌ها: اخلاق ادب تواضع مدارا صبر قناعت صدق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۰ تعداد دانلود : ۳۶۶
موضوعات اخلاقی مثنوی، بخش گسترده ای از کتاب شریف مثنوی را پرکرده است و مولانا با دقت فراوان، با آراء صوفیانه خود به تفسیر قرآن کریم و احادیث نبوی در این زمینه پرداخته است، مولانا در این زمینه از استعاره ها و تشبیه های زنده و طنزهای دلنشین و گاه نیش دار و گزنده بهره جسته است. با اینکه گاهی درکلمات مولانا، رمزآلودی و سرّواری به چشم می خورد؛ اما مباحث اخلاقی وی در مثنوی، پویا و نشاط انگیز بوده و از آموزه های مرسوم اخلاقی که در مخاطب چیزی جز دلتنگی و رمیدگی نمی انگیزد، به دور است. حال این مقاله در نظر دارد به ابعاد اخلاق از منظر مولانا در مثنوی بپردازد.
۵۵.

کاربرد توکّل در تحمل افزایی با تأکید بر مشکلات خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال سوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۱ (پیاپی ۳۳) 177 - 208

کلیدواژه‌ها: توکل تحمل افزایی صبر توان افزایی مقابله با مشکل مشکلات خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱
پرسش اساسی این است که راه افزایش توانمندی انسان در تحمّل مشکلات چیست؟ آموزه های قرآن و حدیث، یکی از راه ها را «توکّل به خدا» دانسته است. در همین راستا، مقاله پیش رو، به تبیین روان شناختی مفهوم توکّل و نقش آن در «تحمل افزایی» انسان در سختی های زندگی می پردازد. نتیجه پژوهش روشن می سازد که توکّل در حوزه شناخت ها و عواطف فرد تغییراتی ایجاد می کند که از همان رهگذر، توانایی تحمل وی را افزایش می دهد. در حیطه شناخت و نگرش فرد، شخص توکّل کننده دارای نوعی تفسیر و ارزیابی می شود که به سبب آن عواطف مثبتِ «آرامش» و «نیرومندی» در او شکل می گیرد. این عواطف، منطبق با مؤلفه های «تحمل» است. این نتایج از مسیر فرایند «زمینه ها» و فرایند «پیش نیازها»ی توکّل به دست آمده و در حوزه مشکلات خانواده، بر تحمل افزایی اعضا در مواجهه با «رویدادهای ناگوار» و «رفتارهای ناگوار» تطبیق داده شده است.
۵۶.

تبیین و تحلیل روایی فضیلت اخلاقی صبر در نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۷ (پیاپی ۳۹) 37 - 65

کلیدواژه‌ها: صبر شکیبایی استقامت ایمان نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۸
پایداری و شکیبایی در مقابل سختی ها را «صبر» گویند و اگر برای رضای خداوند متعال و تسلیم امر او باشد، درجهت پیشبرد تقوای الهی موثر بوده و فضیلت محسوب می شود. حضرت امیرالمومنین علی بن ابی طالبدر نهج البلاغه از «فضیلت صبر» به عنوان مدیر، رئیس و مرکز کنترل ایمان نام می برند: «فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَد»؛ صبر برای ایمان مانند سر است برای بدن. (سیدرضی، 1379: حکمت82 ،640) علمای علم اخلاق «صبر» را سکان و هدایتگر همه فضائل اخلاقی دانسته اند؛ ولی ظهور و پهنای معنایی این واژه در عرف، محدود به «تحمّل سختی ها و قانع شدن در برابر وضع موجود» شده است. این مقاله به لحاظ معنای وضعی، مفهوم اخلاقی و معنای عرفی متداول از زمان امیرالمومنینتا عصر حاضر، با نگرشی فراگیر و با دو دامنه روایی و کتاب شناسی به بررسی و تحلیل فضیلت صبر در چهار شرح نهج البلاغه پرداخته است. واژه «صبر» در نهج البلاغه با حفظ معنای لغوی و اصطلاحی، با بسیاری از مفاهیم اخلاقی و دینی ارتباط معنوی دارد. براین اساس در این تحقیق به تبیین و تحلیل روایی و ارتباط آن با مفاهیم دیگر نظیر ایمان، تقوا، یقین و ... با توجه به آرای شارحان، توجه شده است.
۵۷.

اوصاف شیعیان واقعی؛ اسوه صبر و مقاومت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هشتم خرداد ۱۳۹۸ شماره ۲۵۸ «ویژه کلام»

کلیدواژه‌ها: صبر مقاومت ارزش ها صفات اخلاقی فضایل اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۳۷۰
این مقاله شرحی است بر کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام در خصوص اسوه صبر و مقاومت، به عنوان ویژگی شیعیان واقعی. از منظر امیرمؤمنان علیه السلام شیعیان در سختی ها آرام و وزین و در مشکلات و ناگواری ها مقاوم و بردبار، و در رفاه و خوشی ها سپاسگزار می باشند. هرچند امروزه این اوصاف در قبال خدمت دیگران، از زمره ارزش ها و هنجارهای اجتماعی محسوب می شود، اما در کلام امیرمؤمنان علیه السلام این خصلت ها نه ازآن روست که آنها، هنجارها و ارزش های اجتماعی و عقلایی به شمار می آیند، بلکه هدف و خاستگاه آن ارزش ها والاتر و عالی تر از هدف و خاستگاه مدنظر عقلاست و مهم روش دستیابی به آنها با روش عقلا متفاوت است؛ کسب رضایت خدا؛ هدف شیعیان واقعی در کسب فضایل اخلاقی است. آسان ترین راهکار کسب فضایل اخلاقی، توجه به رضایت الهی است.
۵۸.

بررسی مقام «صبر» در متون عرفانی ادب فارسی و راهکارهای عملی آن در روانشناسی مثبت گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۰۵

کلیدواژه‌ها: صبر عرفان اسلامی روانشناسی مثبت گرا مثنوی معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۵۶۵
انسان معاصر با مشکلات روانی مختلفی روبه رو است. در سال های اخیر برخی از روانشناسان در شاخه روانشناسی مثبت گرا برای حل این مشکلات به معنویت توجه و گرایش نشان داده اند. عرفان ایرانی- اسلامی که سنت معنوی شناخته شده ای است و بیشتر در قالب متون ادبی بروز و ظهور یافته است به معارف والایی اشاره دارد که می توان در پرتو آموزه های روانشناسی جدید برداشت ها و نتایج جدیدی از آن به دست آورد و بین این دو معرفت، تطبیق و مقایسه صورت داد. بررسی متون منثور ادبی که در آن تجربه های عرفانی نمود یافته است و ابعاد معنوی بشر را بازتاب می دهد، می تواند دستاوردهای عینی و تجربی در اختیار روان شناسان قرار دهد. یکی از موضوعاتی که می تواند در این دو حوزه، مقایسه و تطبیق شود، صبر است. بدین منظور در نوشته حاضر تعریف، اهمیت، انواع و درجات مقام عرفانی صبر در متون منثور عرفانی ادب فارسی استخراج شد، جایگاه صبر از منظر روانشناسی و نتایج و پیامدهای عملی آن در زندگی انسان امروز بررسی گردید و مفهوم صبر از دیدگاه این دو معرفت با یکدیگر تطبیق و مقایسه شد. نتایج نشان داد تعاریف صبر و مبانی عملی آن در متون عرفانی در مواردی با تعابیر مختلف صبر در روانشناسی مشابهت و نزدیکی می یابد.
۵۹.

مؤلفه های صبر مادر و توان بدرفتاری با کودک: نقش واسطه ای نارسانظم جویی هیجانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 311-320

کلیدواژه‌ها: توان بدرفتاری با کودک صبر نارسانظم جویی هیجانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۴۷۲
این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای نارسا نظم جویی هیجانی در رابطه بین توان بدرفتاری مادر با کودک و مؤلفه های صبر انجام شد. نمونه پژوهش شامل 300 نفر از مادران بوشهری بود که فرزندان آن ها در سال تحصیلی 97-1396در مقطع پیش دبستانی ثبت نام شده بودند. این شرکت کنندگان با روش نمونه برداری هدفمند انتخاب شدند و مقیاس صبر بزرگسالان (خرمایی، فرمانی و سلطانی، 1393ب)، مقیاس نارسا نظم جویی هیجانی (برادلی و دیگران، 2011) و سیاهه توان بدرفتاری با کودک فرم کوتاه (آندرسما، چافینز، مولینز و لی برتون، 2005) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها بیانگر برازش مطلوب مدل مفروض و واسطه گری نسبی مؤلفه های نارسا نظم جویی هیجان در رابطه بین صبر مادر و توان بدرفتاری او با کودک بود. تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم مؤلفه های صبر بر بدرفتاری با کودک نیز مورد بحث قرار گرفته است. مدل نهایی پژوهش به صورت کلی بر ضرورت توجه به متغیر صبر در آموزش خانواده ها به ویژه مادران تأکید می کند.