مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۶٬۰۲۱ تا ۵۶٬۰۴۰ مورد از کل ۵۲۴٬۵۹۵ مورد.
منبع:
پژوهش های مدیریت عمومی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۶
195 - 224
حوزههای تخصصی:
بحران ها رویدادهای ناگواری هستند که می توانند منجر به افول سازمان ها شوند. لذا پیشگیری از وقوع، آمادگی و رویارویی اثربخش با موقعیت بحرانی و بازگشت سریع به وضعیت عادی از وظایف مدیریت بحران می باشد. هدف از این مقاله ارائه الگوی جامع مدیریت بحران سازمانی مبتنی بر رویکرد همپوشانی است. این پژوهش از نوع آمیخته (کیفی – کمی) است. در بخش کیفی با استفاده از روش کتابخانه ای، 114 مقاله از سالهای 2009 تا 2021 مطالعه و 125 مولفه استخراج و سپس 47 مولفه با استفاده از سه دور روش دلفی گزینش شده است. 19 خبره بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند و آلفای کرونباخ در بخش کیفی برابر با 947/0 و ضریب کندال 612/0 می باشد. در بخش کمی، مدل پژوهش در هفت عامل پیش از بحران، حین بحران، پس از بحران، پیش از بحران-حین بحران، حین بحران-پس از بحران، پس از بحران-پیش از بحران، پیش از بحران-حین بحران-پس از بحران بر اساس رویکرد همپوشانی و با استفاده از روش معادلات ساختاری دسته بندی و برازش مدل با نرم افزار آموس انجام گردیده است. در این بخش 228 نفر از جامعه آماری شرکت پالایش نفت اصفهان بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای شرکت کرده اند. نتایج نشان داد که مولفه های شناسایی نوع بحران، مرحله عمر و نقاط آستانه بحران در ناحیه پیش از بحران-حین بحران، مولفه های کنترل دسترسی به اطلاعات، تخصیص اختیارات کافی، مدیریت احساسات مخرب در ناحیه حین بحران-پس از بحران، مولفه های تفکر استراتژیک در تمامی سطوح سازمان، شناسایی نقاط قوت و ضعف و اعتبار سازمان در ناحیه پس از بحران-پیش از بحران و مولفه های صداقت، شفافیت، هماهنگی، تعهد افراد، آگاهی و اعتماد متقابل بین سازمانی در هر سه مرحله به صورت مشترک حائز اهمیت می باشند. در پایان با کاربرد رویکرد تحلیلی اهمیت-عملکرد مشخص شد که عملکرد شرکت پالایش نفت اصفهان در مرحله پس از بحران مطلوب نمی باشد.
بررسی واگذاری دارایی های ثابت به عنوان روشی برای مدیریت سود واقعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: مدیران واحدهای تجاری ممکن است در زمان تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری و در شرایطی که تامین مالی برون سازمانی پرهزینه باشد، تمایل به فروش دارایی داشته باشند. در این پژوهش، هدف بررسی واگذاری دارایی ثابت به عنوان روشی برای مدیریت سود واقعی است. روش: به همین منظور، داده های مربوط به 120 شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ۱۳۸5 تا ۱۳۹۸ استخراج و از مدل رگرسیونی داده های ترکیبی برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. نتایج: براساس نتایج به دست آمده، فرضیه اول و دوم پژوهش تایید نشده اما فرضیه سوم و چهارم تایید شده است. نتایج فرضیه اول پژوهش مبنی بر اینکه اگر فروش دارایی های شرکت باعث دستیابی به سود پیش بینی شده شود، شرکت ها اقدام به فروش دارایی ها به منظور کسب سود می کنند، تایید نشده است. همچنین فرضیه دوم مبنی بر اینکه اگر فروش دارایی های شرکت باعث دستیابی به سود پیش بینی شده نگردد، شرکت ها اقدام به فروش دارایی ها به منظور افزایش زیان می کنند نیز تایید نشده است. اما رابطه بین واگذاری دارایی ها برای کسب سود غیرعملیاتی و عدم دستیابی به معیار سود برای شرکت هایی که دارای اقلام تعهدی گسترده ای در ترازنامه شان هستند، تایید شده است. در نهایت فرضیه چهارم، رابطه بین واگذاری دارایی ها برای کسب زیان غیرعملیاتی و عدم دستیابی به معیار سود برای شرکت هایی که دارای اقلام تعهدی گسترده ای در ترازنامه شان هستند، را تایید کرده است.
Scenario Planning and Strategic Innovation: The mediating effects of Strategic Thinking and Strategic Flexibility
حوزههای تخصصی:
The purpose of this study was to investigate the effect of scenario planning on strategic innovation considering the mediating role of strategic thinking and strategic flexibility. This research is applied in terms of purpose and descriptive survey in nature. The statistical population of the study is the manufacturing companies of Bushehr province. In order to determine the sample size, the test-software method (G-Power) was used. Based on this, 222 observations were calculated. Using a simple random sampling method with the online survey, 176 questionnaires were finally received by the researchers. Data analysis was performed using the structural equation method and Smart PLS 3 software. Research findings showed that scenario planning has a positive and significant effect on strategic innovation. The mediating effect of strategic flexibility and strategic thinking in the relationship between scenario planning and strategic innovation is also significant. The present study expands the management literature by filling in research gaps. Organizations today need to change their past strategies to be able to understand and meet customer needs faster and more competitively than other competitors.
تعیین شایستگی های معلمان در تدریس آنلاین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی شایستگی های تدریس آنلاین و ارتباط آن ها با عوامل جمعیت شناختی معلمان انجام شد. برای این منظور از روش پژوهش آمیخته، طرح اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی استفاده گردید. پژوهش در دو بخش کیفی و کمی به صورت متوالی به اجرا در آمد. در بخش کیفی روش پژوهش تحلیل محتوا مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی کلیه معلمان دوره اول و دوم متوسطه شهر تهران و منابع نظری و پژوهشی در حوزه آموزش آنلاین و شایستگی های حرفه ای معلمان بود. در انتخاب نمونه معلمان، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع نظری، معلمان دوره اول و دوم متوسطه با تجربه تدریس و یادگیری آنلاین و منابع مرتبط با تدریس آنلاین به عنوان نمونه انتخاب شدند. حجم نمونه بر اساس اصل اشباع نظری مشخص شد. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته با معلمان و برای استخراج عوامل از کدگذاری مصاحبه ها و منابع نظری و پژوهشی و همسوسازی داده ها استفاده شد. در گام بعد پرسشنامه شایستگی های تدریس آنلاین با استفاده از عامل های استخراج شده و بر مبنای نظریه فعالیت تدوین گشت. در بخش کمی، روش پیمایش مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه معلمان دوره اول و دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی (1399-1400) بود که از میان آن ها 261 نفر بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی مجازی بر مبنای جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. همه اعضای نمونه تجربه تدریس و یادگیری آنلاین داشتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد پرسشنامه شایستگی های تدریس آنلاین مبتنی بر نظریه فعالیت به خوبی با تمرین ها و تکالیف کلاسی سازگار است و ازنظرویژگی های روان سنجی روا و معتبرمی باشدوشایستگی های تدریس آنلاین معلمان به ویژه درانتخاب ابزارهای مناسب وارزیابی مناسب از یادگیری دانش آموزان نیازمندتقویت است.دربررسی ویژگی های جمعیت شناختی نیز جنس، سن و سطح تحصیلات معلمان تأثیر معنی داری بر شایستگی های تدریس آنلاین نداشت اما تأثیر تجربه تدریس و یادگیری آنلاین معنی دار بود. یافته های پژوهش حاضر می تواند در تدارک هدفمند برنامه های جذب و آماده سازی دانشجومعلمان مبتنی برموضوعات کنشگری تدریس آنلاین و طراحی برنامه های آموزشی جهت توانمندسازی معلمان دربرنامه های ضمن خدمت درحوزه شایستگی های تدریس آنلاین مورداستفاده قرارگیرد.
A New Dynamic Nursing Workforce Planning Considering Skills Required at the Different Organizational Hierarchy: An Optimal Control Method(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
As a vital practice in human resources management, workforce planning determines that the organization is needed how many workforces, when, and which position. Workforce planning is not formed in a vacuity, and job variables such as skill, ability, and knowledge affect the planning. This study examines workforce planning in the health sector concerning the workforce's flows such as recruitment, promotion, degradation, fired, retention, and termination of the contract according to the skill audit and the role of performance appraisal results in this program. For this purpose, a dynamic model has been applied that can provide optimal answers to the number of workforces required and the workforce's flows at any time during the planning periods. This model has been implemented in a hospital ward with two levels of hierarchy: nurses, supervisors, and nursing directors. The results show that the designed system can converge the existing values to the optimal values by noting delays by the optimal control model.
واکاوی پدیدارشناختی تفسیر زنان از زندگی پس از طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تداوم و تغییر اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲
261 - 278
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: افزایش آمار طلاق و متعاقب آن رشد تقاضا برای دریافت خدمات بهزیستی در بین زنان، طی سال های اخیر، یکی از زمینه های مهم تغییرات اجتماعی در قلمرو خانواده ایرانی بوده است. این پژوهش با هدف فهم تفسیر زنان مطلقه تحت حمایت سازمان بهزیستی از زندگی پس از طلاق انجام گرفته است. روش و داده ها: گردآوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق با 14 نفر از زنان مطلقه تحت حمایت سازمان بهزیستی شیراز انجام گرفته است. تحلیل داده ها بر اساس رویکرد استفهامی با استفاده از روش پدیدارشناسی تفسیری صورت گرفته است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد شرایط زنان مطلقه از دو تفسیر عمده اثر می پذیرد: تفسیر آنها از موقعیت و شرایط خود و تفسیر جامعه و اطرافیان. مبتنی بر این منابع تفسیری، سه تم اصلی شامل: احساس رهایی، سلطه مضاعف و دلهره مکرر پس از طلاق، استخراج گردید. زنان در دوران زندگی پس از طلاق همانند دوران زندگی زناشویی، تحت سیطره ارزش های مردسالارانه قرار دارند و حتی احساس رهایی آنها نیز واجد این ویژگی است. از این رو، کنترل گری توسط اطرافیان در شئون مختلف زندگی آنها احساس می شود و آنها به طور مکرر دچار دلهره می شوند. نتیجه گیری: حضور الزام ها و ساختارهای فرهنگی و به ویژه ارزش های مردسالارانه در پساپشت مفاهیم و تم های منتزع نشان می دهد جهت مدیریت شرایط و کاهش آسیب ها لازم است جهت گیری های پژوهشی به سمت شناخت عمیق تر این ساختارها هدایت شوند. پیام اصلی: فقدان دو مؤلفه مهارتی در میان زنان مطلقه تحت حمایت بهزیستی منجر به تجاربی منفی در آن ها شده است: مهارت ارتباطی و حل مسأله؛ و مهارت کسب درآمد مستقل. از این رو، برنامه ریزی های اجتماعی و فرهنگی در رابطه با این زنان بهتر است در این حوزه ها انجام گیرد.
اختلال اضطراب اجتماعی
حوزههای تخصصی:
اضطراب اجتماعی، ترس آشکار و پیوسته از موقعیتهای اجتماعی و عملکردی است که سبب ارزیابی منفی در مورد شرکت در موقعیتهای ارتباطی شده و میتواند به دورافتادگی و جدایی فرد از اجتماع منجر گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اختلال اضطراب اجتماعی تهیه گردید. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده که با روش مطالعات کتابخانه تهیه گردیده است. ابزارهای گرداوری اطلاعات در این پژوهش مقالات علمی پژوهشی، کتب روانشناسی و پایگاه های اینترنتی مرجع مثل سیلیویکا و ایرانداک بود.با توجه به مطالعه انجام شده می توان گفت: اختلال اضطراب اجتماعی اکثراً در اوایل کودکی یا نوجوانی شروع میشود و یک دوره بدون وقفه را طی می کند. با توجه به اینکه اختلال های اضطرابی موجب مختل کردن فعالیت های تحصیلی، اجتماعی و خانوادگی می شود ؛ بیشتر افراد دارای اختلال اجتماعی به دنبال درمان نیستند و حدود 70 -80 درصد افراد دارای اختلال، تشخیص ثانویه اختلال های همایندی مانند فوبی اختصاصی، اگورافوبیا، افسردگی اساسی و سوء مصرف و وابستگی به الکل را دریافت می کنند .
تاثیر رهبری ایمنی و رهبری اخلاقی بر رفتار ایمنی و عملکرد ایمنی با نقش میانجی جو ایمنی (مورد مطالعه: سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مطالعات رفتاری در مدیریت سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰
123 - 145
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر رهبری ایمنی و رهبری اخلاقی بر رفتار ایمنی و عملکرد ایمنی با نقش میانجی جو ایمنی در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با تعداد 1632 نفر بود، که به منظور نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد نمونه این پژوهش طبق فرمول کوکران 311 نفر به دست آمده است. این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف نیز کاربردی است. علاوه بر آن، در این پژوهش برای سنجش متغیرها از پرسشنامه استادارد دارای 78 گویه استفاده شده است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات آمار توصیفی و اطلاعات جامعه شناختی مربوط به نمونه پژوهش بیان شده است و در بخش آمار استنباطی نیز با توجه به توزیع غیرنرمال داده ها، برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از روش معادلات ساختاری (SCM) و تحلیل عاملی تأییدی به کمک نرم افزارهای اس پی اس اس و پی ال اس استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که رهبری ایمنی مدیران ارشد بر رفتار ایمنی و عملکرد ایمنی تاثیر مثبت دارد. رهبری اخلاقی مدیران ارشد بر رفتار ایمنی تاثیر مثبت دارد. رهبری ایمنی مدیران ارشد با توجه به نقش میانجی جو ایمنی بر رفتار ایمنی و عملکرد ایمنی تاثیر مثبت دارد. رهبری اخلاقی مدیران ارشد با توجه به نقش میانجی جو ایمنی بر رفتار ایمنی و عملکرد ایمنی تاثیر مثبت دارد. اما رهبری اخلاقی مدیران ارشد بر عملکرد ایمنی تأثیری منفی دارد.
تدابیر حمایتی انگلستان در قبال قاچاق مهاجرین در شرایط خاص با نگاهی ویژه به وضعیت اقدام نظامی روسیه علیه اوکراین و دوران همه گیری کرونا
منبع:
تمدن حقوقی سال پنجم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۳
385-394
قاچاق مهاجرین در کشورهای مختلف از روند و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و بسیاری از سرمایه های دولت ها صرف پیشگیری و مبارزه با این پدیده می گردد. برخی کشورها مانند کشور انگلستان به واسطه این که در مرکز اروپا قرار دارند به طور خاص با این پدیده روبرو هستند. در همین راستا برای حمایت از مهاجرین در این کشور هم در شرایط عادی و هم در شرایط خاص حمایت های ویژه ای وجود دارد که حمایت های ویژه در این کشور به واسطه شرایط اقدام نظامی روسیه علیه اوکراین و همه گیری کرونا روند بسیار مهمی را در این کشور ایجاد نموده است. در این پژوهش از روش کتابخانه ای برای دسترسی به راه حل های موجود در این کشور پرداخته شده است.
بررسی نقش واسطه ای معنای زندگی در رابطه بین ادراک از سبک های والدگری با خوش بینی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده درمانی کاربردی دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲)
371 - 387
هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه ادراک از سبک های والدگری با خوش بینی با نقش واسطه ای معنای زندگی در دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر زنجان انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر زنجان در سال تحصیلی 99-1398، تعداد 20866 نفر بود. مطابق جدول مورگان 392 نفر ولی برای افزایش اعتبار یافته ها تعداد 400 نفر انتخاب و با روش تصادفی طبقه ای توزیع شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد واﻟﺪﮔﺮی آﻻﺑﺎﻣﺎ (1991)، خوش بینی شییر و کارو (۱۹۸۵) و معنای زندگی استیکر و همکاران (2006) استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS24تحلیل و از نرم افزار آماری AMOSدر مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین ادراک از سبک های والدگری با خوش بینی رابطه معنی دار وجود دارد (01/0p<). ولی بین ادراک از سبک های والدگری و معنای زندگی رابطه معنی دار وجود ندارد (05/0p≥). معنای زندگی در رابطه بین سبک های والدگری با خوش بینی نقش واسطه ای دارد (01/0p<). نتیجه گیری: لذا می توان نتیجه گرفت که برای ایجاد خوش بینی در فرزندان ادراک از سبک های والدگری نقش تعیین کننده داشته و معنای زندگی می تواند منجر به خوش بینی در فرزندان شود.
ارائه الگوی رفتارهای خود مراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده درمانی کاربردی دوره سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵ (پیاپی ۱۴) مجموعه مقالات حوزه زنان
176 - 195
هدف: این پژوهش با هدف ارائه الگوی رفتارهای خود مراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه مورد مطالعه زنان باردار مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهر بجنورد در سه ماه آخر سال 1400 بود. تعداد 240 نفر از زنان باردار به شیوه نمونه گیری در دسترس که داوطلب مشارکت در پژوهش باشند، انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه سواد سلامت بارداری خرازی، پیمان و اسماعیلی (1395)، پرسشنامه ذهن آگاهی چادویک، همبر، سیمز، پیترس، کوپرس و همکاران (2008)، پرسشنامه خودمراقبتی در بارداری مومنی، سیمبر، دولتیان و علوی مجد (1393) و پرسش نامه سبک زندگی سلامت محور والکر و هیل- پولرسکی (1997) به دست آمد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS24 و AMOS متغیرها تعریف و اطلاعات وارد شد و با استفاده از روش های آماری تحلیل مسیر و مدل یابی ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد رابطه ساختاری رفتارهای خودمراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور برازش دارد. در مدل نهایی پژوهش رابطه بین متغیرهای رفتارهای خودمراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت (50/0=β، 001/0>P) و ذهن اگاهی(47/0=β، 001/0>P) با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور رابطه مثبت و معنی دار بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت با توجه به شاخص های برآورد شده، رابطه ساختاری رفتارهای خودمراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور برازش مناسبی دارد.
اثربخشی درمان فراشناختی بر سرسختی روان شناختی و تحمل پریشانی در بیماران زن مبتلا به پسوریازیس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده درمانی کاربردی دوره سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵ (پیاپی ۱۴) مجموعه مقالات حوزه زنان
374 - 388
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر سرسختی روان شناختی و تحمل پریشانی در بیماران مبتلا به پسوریازیس انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه گواه است. جامعه آماری متشکل از کلیه بیماران زن مراجعه کننده به کلینیک های پوست و موی شهرستان بروجرد در سال 1400 که تشخیص قطعی بیماری پسوریازیس دریافت کرده اند. از این بین تعداد 30 نفر بیمار مبتلا به پسوریازیس که میزان افسردگی آنها بالاتر از نقطه برش بود به روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایشی (درمان فراشناختی) و گروه گواه به صورت تصادفی ساده جایگزین شدند (15 نفر در هر گروه). سپس درمان فراشناختی براساس پروتکل ولز (1962) در 8 جلسه 90 دقیقه ای در گروه آزمایش انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه سرسختی روان شناختی لانگ و گولت (2003)، تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) و افسردگی بک (1996) جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که درمان فراشناختی بر سرسختی روان شناختی (08/54=F، 001/0>p) و تحمل پریشانی (53/31=F، 001/0>p) بیماران مبتلا به پسوریازیس اثربخش است. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت درمان فراشناختی بر سرسختی روان شناختی، تحمل پریشانی در بیماران مبتلا به پسوریازیس موثر بود و می توان از این درمان در جهت کاهش اثرات سوء بیماری بر زندگی بیماران و انجام اقدامات حمایتی بهره برد.
تحلیل فقهی آرای شاذ شیخ صدوق (ره) در باب ارث(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال هجدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۷
72 - 101
شیخ صدوق از فقهای قرن چهارم و در دوره ای که متصل به غیبت معصوم (ع) است، تقریبا در اکثر ابواب فقهی نظراتی خلاف مشهور فقهای امامیه دارد و این مهم با مشاهده کتاب من لا یحضره الفقیه ایشان، دانسته می شود. نگارندگان در این مقاله به بررسی فقهی آرای شاذ ایشان در باب ارث پرداخته و نشان می دهند که صدوق در پنج مورد از مبحث ارث که به ترتیب عبارتند از: 1- عدم ارث بری ولدِ ولد در صورت وجود ابوین متوفی. 2- مشارکت میان جد و فرزند فرزند در ارث بردن از ترکه متوفی. 3- ارث بری مادر متوفیه با فرض وجود زوج به میزان یک ششم به عنوان فرض و باقی مال به واسطه رد. 4- اگر تنها وارث زوج، زوجه وی باشد، زوجه در زمان حضور امام، یک چهارم از ترکه را به ارث می برد و در حال غیبت، تمام آنرا. 5- ارث بری عتیق (آزاد شده) از معتِق (آزاد کننده)، فتوایی خلاف نظر مشهور در فقه دارد. رهاورد این پژوهش آن است که نشان دهد، آرای شاذ فقیهان از جمله شیخ صدوق نیز دارای پشتوانه های معتبر و متقن روایی است. لذا به نظر می رسد که آرای ایشان در برابر قول مشهور، توانایی ایستادگی را داشته و در حقوق موضوعه ایران می تواند واجد اثر شوند و چه بسا عاملی برای تغییر مباحث ارث قانون مدنی که عمدتا در بیان احکام از نظر مشهور پیروی جسته، باشد.
قواعد حاکم بر تداخل دیات در حقوق ایران و فقه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
در قانون جدید مجازات برای هر جنایت غیرعمدی یا در مواردی عمدی، دیه تعیین شده است ولی با تعدد جنایت های وارده دیه آن نیز متعدد می شود یا برای همه جنایت ها یک دیه پرداخت می شود؟ در تداخل دیات، دیه آسیب کوچک تر در آسیب بزرگ تر، وارد می شود و برابر قانون مجازات اسلامی در تعدد جنایات اصل بر تعدد دیات است و تداخل امری استثنایی تلقی شده است. در این قانون مواد معدودی به تداخل دیات مرتبط بوده عمدتاً از تحریرالوسیله امام خمینی (ره) اقتباس گردیده است در موارد نادری تداخل ارش در دیه و دیه در ارش از سوی قانون گذار پذیرفته شده است. با توجه به مسائل اختلافی موجود در خصوص تداخل دیات و اختصاص موادی از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به این موضوع؛ پس از بررسی صور گوناگون تداخل یا عدم تداخل دیات، بر اساس قانون و فتاوی معتبر فقهی شیعه و سنی، در این تحقیق با روش تحلیلی و توصیفی، تلاش شده به زوایای مبهم قانون اشاره کرده و نتایج و یافته های تحقیق نشان می دهد که قانون گذار در ماده 543 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، شرایط تداخل را در انجام شدن آسیب ها با یک رفتار و وقوع آن ها در یک عضو و همچنین واحد واقعی یا عرفی بودن آسیب های متعدد، منحصر کرده و تمام شرایط مذکور را برای تداخل لازم دانسته است و قانون در تداخل منافع چنانچه منفعت قائم به عضو باشد و براثر جنایت بر عضو زایل شود تداخل منفعت در عضو را جاری دانسته است و صور دیگری از تداخل نیز وجود دارد که در قانون ذکر نشده است.
زنان مهاجر افغانستانی در تهران: تجربه های زیسته و دسترسی به امکانات(مقاله علمی وزارت علوم)
شمار زیادی مهاجر افغانستانی طی چند دهه گذشته برای زندگی بهتر یا کار و کسب درآمد در ایران ساکن شده اند. آنان پس از سال ها حضور در ایران توانسته اند تا حدی جای خود را به عنوان اقلیتی با اشتراکات فرهنگی در شهرها و روستاهای کشور پیدا کنند. اما بیشتر افغانستانی ها علی رغم حضور طولانی مدت و تلاش هایی که برای ارتقاء شرایط خود کرده اند در گروه های حاشیه ای و محروم جامعه ایران قرار گرفته اند. این مطالعه با بهره گیری از مفاهیم شهروندی، تبعیض های چندگانه و طرد و ادغام به تحلیل وضع رفاهی و اجتماعی زنان مهاجر افغانستانی در تهران می پردازد. طی پژوهش میدانی، از روش کیفی برای فهم شرایط زنان مهاجر افغانستانی در محلات محمودآباد، فرحزاد و باغ آذری در شهر تهران استفاده شده است. به طور مشخص، 20 مصاحبه با زنان افغانستانی و 5 مصاحبه با فعلان مدنی این حوزه انجام شده و نتایج آن ها مورد تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا ساختار خانوادگی، تحصیلات و اشتغال مهاجران براساس منابع و داده های آماری این حوزه و یافته های پژوهش در سه محله توصیف و تحلیل می شود. سپس، دسترسی محدود زنان مهاجر افغانستانی به خدمات رسمی در کنار وضع شهروندی آنان مورد بحث قرار می گیرد. سرانجام، سازوکارهای مواجهه آنان با وضع موجود در پیوند با فرایندهای طرد و ادغام برجسته می شود، که عمدتاً شامل دسترسی به خدمات ارائه شده از سوی موسسات غیردولتی و خیریه ها است.
تبیین الزامات و راهبردهای دیپلماسی و امنیت انرژی جمهوری اسلامی ایران در برنامه هفتم توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۴)
167 - 198
به رغم دغدغه های فراوان تحلیل گران و هشدارها مبنی بر ضرورت کاستن از اتکا به فروش انرژی های فسیلی، جمهوری اسلامی ایران کمکاکان متکی به صادرت انرژی است، ایجاد وقفه در صادرات این مقوله حیاتی تهدیدی جدی برای اقتصاد ایران و طرح های توسعه ای به شمار می رود که بلافاصله تبعات فرهنگی و اجتماعی متعددی از آن منبعث می شود. چنین گزاره-ای حاکی از این است که ضرورت صادرات بی وقفه به یک مسئله ای امنیتی تحت عنوان امنیت صادرات انرژی مبدل شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کنونی، جهت افزایش امنیت بازارهای بین المللی انرژی کشور و افزایش د ست آوردهای سیاسی اقتصادی، محدودیت ها، الزامات و راهبردهای اصلی در حوزه دیپلماسی انرژی کدامند؟ شاخص هایی از جمله رویکرد ترکیبی، نگاه بلندمدت به طرح های انرژی منطقه، تشکیل معاونت دیپلماسی انرژی در وزارت امور خارجه، پرهیز از موازی کاری و کاربست رویکرد همیاری و هم افزایی بین سازمانی در عرصه داخلی، رویکرد دیپلماسی فعال فناوری، تنوع بخشی منطقه ای، تسری الگوی چانه زنی و توانمندسازی داخلی در حوزه خرد قرار دارند و چهار کلان راهبرد از جمله رویکرد اجرایی جهت رهایی از بن بست آسیای مرکزی، الزام اتخاذ نگاه منطقه ای، نگاه راهبردی به مرزهای غربی و دیپلماسی مقاومت و اتخاذ راهبرد انرژی در شرایط تحریم ها به منظور کاربست دیپلماسی امنیت انرژی پیشنهاد می شود. روش پژوهش کیفی است و همچنین سعی بر آن است که مسئله اصلی بار رویکرد تحلیل اسنادی مورد واکاوی قرار گیرد.
مدل سازی ریسک اعتباری شرکت های دانش بنیان مطالعه موردی: شرکت های دانش بنیان پارک های علم و فن آوری در استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۰۳
۲۶۴-۱۹۷
هدف اصلی این مطالعه، شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فن آوری استان سمنان و ارائه مدل مناسب برای سنجش ریسک اعتباری آن ها است. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی ۶۸ شرکت دانش بنیان استان سمنان است که طی سال های ۱۳۹۵، ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در پارک های علم و فن آوری استان سمنان مشغول فعالیت بوده اند. برای این منظور، مدل رگرسیون لاجیت با متغیر وابسته کیفی صفر برای شرکت های فاقد معوق (فاقد ریسک) و یک برای شرکت های دارای معوق (دارای ریسک) با ۶ متغیر توضیحی شامل متغیرهای نسبت تمرکز، سابقه شرکت، نوع وثایق، سابقه اخذ وام، سابقه چک برگشتی و سودآوری پیشنهاد و معرفی گردید. منبع جمع آوری داده های متغیر وابسته و متغیرهای توضیحی به جز نسبت تمرکز، سامانه استعلام یکپارچه بانک مرکزی است. همچنین برای محاسبه متغیر نسبت تمرکز، با استفاده از ریز داده های بخش صنعت ایران در سال های مورد مطالعه، نسبت تمرکز ۵ بنگاهی بر حسب اشتغال به تفکیک کدهای دو رقمی صنایع (ISIC) با برازش الگوی پارامتریکی لگ نرمال برآورد و ساختار صنعت شناسایی و سپس جایگاه شرکت های مورد مطالعه در این ساختار مشخص گردید. در نهایت به کمک نرم افزار Eviews تمامی متغیرها وارد مدل و برازش صورت گرفت. طبق نتایج حاصل، متغیر های نسبت تمرکز، نوع وثیقه ملکی و سودآوری به ترتیب دارای اثر منفی و معنی دار بر ریسک اعتباری هستند؛ یعنی با افزایش هر یک از این متغیرها، با فرض ثابت ماندن سایر متغیرها، احتمال معوق شدن تسهیلات یا ریسک اعتباری کاهش می یابد. همچنین به ترتیب متغیرهای سابقه چک های برگشتی، سابقه اخذ وام و سابقه شرکت با اثر مثبت و معنادار، بیشترین تأثیر را در افزایش ریسک اعتباری دارند. از مجموع ۶۸ شرکت دانش بنیان در استان سمنان، تعداد ۴۵ شرکت در ساختار رقابت انحصاری، ۲ شرکت در ساختار انحصار چندجانبه و ۲۱ شرکت در ساختار رقابت کامل جای دارند.
شناسایی و اولویت بندی عوامل زمینه ساز ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد فرآیند تحلیل شبکه فازی (FANP)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش حسابرسی سال ۲۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۷
۳۸۰-۳۳۷
هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل زمینه ساز ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می باشد. روش انجام پژوهش، استفاده از رویکرد آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) برای جمع آوری داده ها و بهره گیری از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره برای اولویت بندی و وزن دهی عوامل است. برای این منظور، فرآیند پژوهش در سه گام اصلی انجام پذیرفت. در گام اول ، با مطالعه مروری گسترده منابع معتبر در زمینه کنترل های داخلی و با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا، شاخص های اولیه پژوهش استخراج گردید. گام دوم ، غربال گری و شناسایی شاخص ها بود. برای این منظور جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان مطلع و صاحب نظر حرفه ای و دانشگاهی در حوزه کنترل های داخلی بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 19 نفر خبره به عنوان نمونه آماری انتخاب و نظرات آنها از طریق پرسشنامه دلفی در طی دو راند و در بازه زمانی سال 1398 جمع آوری و از طریق تکنیک دلفی فازی داده ها تحلیل گردید. نتایج تحلیل این مرحله، غربال و شناسایی 68 شاخص ارزیابی در قالب 8 معیار اصلی بود . در گام سوم، با بهره گیری از پرسشنامه مقایسه زوجی و مبتنی بر دیدگاه خبرگان، از روش فرآیند تحلیل شبکه فازی (FANP)، برای اولویت بندی معیارهای اصلی و شاخص های ارزیابی استفاده شد. یافته های حاصل از اولویت بندی عوامل حاکی از آن است که در بین معیارهای اصلی، ویژگی های حسابرس داخلی مهم ترین عامل در ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی است سپس ساختار هیأت مدیره، ویژگی های حسابرس مستقل و عوامل فرآیندی در رتبه های بعدی اهمیت قرار گرفته اند. علاوه بر آن در اولویت بندی شاخص ها نیز، زیرمعیارهای صلاحیت های علمی، حرفه ای و خبرگی کارکنان واحد حسابرسی داخلی و استقلال واحد حسابرسی داخلی از بالاترین درجه اهمیت در ارزیابی اثربخش کنترل های داخلی برخوردارند.
مسئله ارتباط نفس با بدن مادی بعد از مرگ (با رویکرد فلسفی- کلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه نوین دینی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰
۱۹۰-۱۷۳
یکی از مسائل مرتبط با مرگ، مسئله ارتباط نفس با بدن، بعد از مرگ است. مسئله تحقیق این است که آیا بعد از مرگ بطور کلی ارتباط نفس با بدن قطع می شود و نفس هیچ گونه ارتباطی با بدن ندارد؟ در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، مسئله ارتباط نفس و بدن بعد از مرگ با رویکرد فلسفی و کلامی مورد تحقیق قرار گرفته است. نگارنده در این موضوع ضمن پذیرش قطع تعلق تدبیری نفس نسبت به بدن، نکات و ملاحظاتی بر اساس رویکرد فلسفی و دینی مطرح کرده است. یافته های تحقیق گویای آن است که حکم ارتباط نفس با بدن بعد از مرگ در انسان های مختلف، متفاوت است. در نفوس کامل، به جهت قوت نفس، ارتباط شدیدتر از نفوس ضعیف تر است و از طرف دیگر در زمان اولیه قطع تعلق نفس از بدن، به جهت انس نفس با بدن، این ارتباط شدیدتر است. در ساعت ها و روز های اولیه توجه نفس به بدن خیلی شدید است.
بررسی رویکرد متکلمان اسلامی به طبیعت و حرکت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه نوین دینی سال هجدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۷۱
۱۳۸-۱۲۱
مسئله حرکت در دو نظام فکری فلسفه و کلام اسلامی دو راه متفاوت را پیموده است. یک مسئله مهم در این میان، یافتن آن دسته از مبانی معرفتی، روشی و هستی شناسانه ای است که به شکل گیری رویکرد خاص متکلمان به طبیعت و حرکت منجر شده است. مسئله مقاله این است که رویکرد متکلمان اسلامی به پرسش از طبیعت و حرکت چیست و مبتنی بر چه اصول و روشی است؟ طبق یافته های مقاله از نظر آنان شناخت طبیعت همانا شناخت فعل الله و غایت آن معرفه الله است. بنابراین طبیعت شناسی، شناختی بالاصاله نیست بلکه شناختی آلی و نردبانی برای شناخت حق تعالی و تنزیه او از ماسوی است. معرفت شناسی سلبی متکلمان، زمینه اصلی باور به جسمانی بودن ماسوی الله و باور به جوهر فرد است. همچنین حرکت، امری واحد، متصل و تدریجی به معنای فلسفی آن نیست، بلکه برپایه نظریه جوهر فرد، اکوان اربعه و خلأ، حرکت امری گسسته و منحصر در حرکت انتقالی است. این مقاله به روش تحلیلی به مسئله پرداخته است.