تحقیقات سیاسی و بین المللی

تحقیقات سیاسی و بین المللی

تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره 17 زمستان 1403 شماره 61 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

رقابت قدرت های بزرگ و واکنش امریکا در برابر ابتکار راه ابریشم چین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایالات متحده چین ابتکار کمربند وراه رقابت همکاری طرح های زیرساختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۱۹
ایالات متحده از سال 2013 تا 2023، مسیری مشخص را در واکنش به ابتکار احیای راه ابریشم چین طی کرده و به تدریج از موضع سکوت و اقدامات غیرمستقیم به رفتارهای تهاجمی و تقابلی در قبال ابتکار زیرساختی چین متوسل شده است. هدف مقاله تبیین چرایی تقابلی شدن تدریجی مواضع ایالات متحده در برابر ابتکار احیای راه ابریشم چین است. در همین راستا، پرسش اصلی مبتنی بر روش توصیفی – تبیینی مقاله این است که چرا در دوره ده ساله پس از اعلام ابتکار راه ابریشم(2013-2023)، موضع ایالات متحده در برابر آن به تدریج تقابلی تر شده است؟ پاسخی که به عنوان فرضیه به این پرسش داده شده این است که تقابلی تر شدن موضع امریکا در برابر ابتکار راه ابریشم چین، تابعی از تغییر ماهیت روابط دو کشور از همکاری به سمت رقابت بوده و این امر سبب شده است رویکرد نسبتا همکاری جویانه دولت اوباما به ابتکار مذکور به سمت رویکرد رقابتی در دولت ترامپ و تشدید رقابت در دولت بایدن، تغییر پیدا کند. یافته مقاله حاکی از آن است که با عنایت به روند تحول رویکرد امریکا نسبت به ابتکار کمربند و راه، همچنان امکان تشدید بیشتر رقابت با چین در حوزه توسعه زیرساخت های بین المللی وجود دارد.
۲.

آسیب شناسی مقالات پژوهشی علوم سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نقد مقالات پژوهشی علوم سیاسی خطاهای شناختی مغالطات منطقی و عقلانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۱۰
هدف از نگارش مقاله پژوهشی به اشتراک گذاشتن یافته های تازه و نو است که نویسندگان با استدلال های منطقی و عقلانی برای اثبات آن می کوشند. در این بین خطاهای شناختی و مغالطاتی وجود دارد که گاهی پژوهشگران را در تحلیل و نتیجه گیری به اشتباه می اندازند یا اینکه آن ها عامدانه برای دفاع از ایده یا تز خویش، از این مغالطه ها استفاده می کنند. از این رو هدف مقاله حاضر بررسی و آسیب شناسی مقالات علمی- پژوهشی است و نگارندگان تلاش کرده اند بر اساس معیارهای منطقی، تجربی و شناختی مقالات انتخاب شده را نقد و سنجش کنند. روش جمع آوری داده ما مبتنی بر انتخاب تصادفی ده مقاله از فصلنامه های حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل و تحلیل آنها بر اساس معیار پیشگفته است. یافته های پژوهش نشان می دهدکه خطای گزینشی عمل کردن و مغلطه های کنه وجه و علت جعلی بیشترین فراوانی را در بین مقالات مورد بررسی دارند.
۳.

نقش چین در روابط ج.ا.ایران و عربستان و نظم امنیتی خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: چین جمهوری اسلامی ایران عربستان نظم امنیتی خاورمیانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۱۷
نقش چین در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی و نظم امنیتی خاورمیانه، به عنوان یک موضوع پیچیده و چندبعدی، تأثیرات عمده ای بر وضعیت جغرافیای سیاسی و امنیتی این منطقه دارد. چین، با امضای توافق هسته ای برجام و به عنوان شریک اقتصادی بزرگ ایران، در تلاش است تا از طریق دیپلماسی چندجانبه و میانجیگری های سیاسی، به کاهش تنش ها و ارتقاء ثبات در خاورمیانه کمک کند. علاوه بر این، تأمین نیازهای انرژی ایران و سرمایه گذاری در پروژه های زیرساختی به تقویت روابط استراتژیک چین و تهران منجر شده است. این روابط اقتصادی به چین امکان می دهد که بر سیاست های هسته ای ایران تأثیر بگذارد. چین با ارائه فرصت های اقتصادی به عربستان سعودی، نقش آرام کننده ای در روابط میان تهران و ریاض ایفا کرده و موجب کاهش تنش ها و تقویت ثبات منطقه ای شده است. این کشور با تأکید بر دیپلماسی اقتصادی و میانجیگری های سیاسی، تلاش می کند تا از بروز بحران های بیشتر جلوگیری کند و به ثبات و امنیت در منطقه کمک نماید، بنابراین، چین به عنوان یک بازیگر کلیدی در حفظ نظم امنیتی خاورمیانه نقش حیاتی دارد.
۴.

تأثیر سیاست های مالی بر حقوق شهروندی در عراق بعد از سال 2003 میلادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست مالی حقوق شهروندی در عراق بعد از سال 2003 امنیت ملی ارگان های بین المللی بودجه ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۱۳
سیاست مالی ابزار اصلی در سیاست گذاری عمومی و اقتصادی به شمار می رود و در تقویت مکانیسم ملی و رسیدگی به مشکلات تأثیر گذار بوده است. در اینجا نقش نهادهای قانونی و اجرایی مربوطه در حوزه سیاست مالی و حقوق بشر بسیار حائز اهمیت است. عراق مانند دیگر کشورها با ایجاد ارگان های مالی، قوانین منظم حقوقی واختیارات خود را در مدیریت سیاست مالی کشور توسعه داد. در این راستا، این امر با مشکلات و موانع عدیده ای روبرو شد که بارزترین این موانع، فقر و بیکاری بود. در این مقاله، نویسندگان با روش علی و معلولی درصدد پاسخگویی به این سؤال هستند که سیاست های مالی تا چه اندازه در تضمین حقوق شهروندی در عراق پس از سال 2003 مؤثر بوده اند؟ یافته های مقاله حاکی از آن است که حقوق بشر بر اساس مقتضیات زمانی و مکانی در محدودیت های امنیت ملی و منافع عمومی ملت بعد از 2003 در نوسان بوده و اقتصاد رانت خواری عراق، ضعف عراق را در عجز وی در عدم وابستگی بودجه ملی به درآمدهای نفتی به اثبات می رساند. عدم مطابقت سیاست های مالی عمومی با سیاست های سازمان بین المللی سبب شکست وی در برنامه های اصلاحی اقتصادی وافزایش فقر و بیکاری در عراق شد
۵.

روابط رژیم صهیونیستی با اقلیم کردستان عراق و چالش های پیش روی محور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رژیم صهیونیستی اقلیم کردستان عراق امنیت چالش سیاست خارجی محور مقاومت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۱۴
از آغاز شکل گیری رژیم صهیونیستی در سرزمین اشغالی فلسطین، سیاست برقراری و ارتباط با اقلیت های قومی و نژادی و نفوذ در درون آنها، بخشی از اهداف و راهبردهای رژیم صهیونیسم را در خاورمیانه تشکیل می داد و تحریک اقوام و طوایف گوناگون جزئی از توطئه صهیونیسم برای تحدید خطر کشورهای ناهمسو با اهداف صهیونیستی و ایجاد نزاع قومی در جهان اسلام بود که در چارچوب "استراتژی پیرامونی " رژیم صهیونیستی تبلور یافت. اقلیم کردستان عراق بعد از سقوط دولت بعث در عراق به یکی از اهداف رژیم اشغال گر قدس تبدیل شده است که تا به امروز مشکلات قابل توجهی برای محور مقاومت ایجاد کرده است. این پژوهش با هدف بررسی روابط رژیم صهیونیستی و اقلیم کردستان عراق، و چالش هایی که این روابط برای محور مقاومت ایجاد کرده است به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. بنابراین سوال این است که مهم ترین چالش هایی که رژیم صهیونیستی با ایجاد روابط با «اربیل» برای محور مقاومت ایجاد کرده است چیست؟ یافته های تحقیق که بر اساس نظریه مکتب کپنهاگ به دست آمده این است که، چالش هایی نظیر تجزیه طلبی، تقویت گروهک-های معاند در مرزهای محور مقاومت، توسعه فعالیت های ضد امنیتی و اطلاعاتی در منطقه، میباشد
۶.

تهدیدات و چالش های امنیتی پیرامونی ارمنستان در دوران پسا جنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارمنستان قره باغ دوران پساجنگ پان ترکیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۱۹
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کشورهای مستقلی پا به عرصه بین الملل نهادند و این کشورها علاوه بر چالش های دوران حکومت سوسیالیستی با مسایلی نوینی در نظام سیاسی جدید مواجه گردیدند. کشور ارمنستان نیز از جمله آن کشورهای تازه استقلال یافته ای بود که با تهدیدات امنیتی از قبیل ایدئولوژی پان ترکیسم در میان همسایگان خود مواجه شد. مناقشه بر سر منطقه قره باغ میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان ، عدم روابط دیپلماتیک با ترکیه و مسدود نمودن مرز های مشترک با آن کشور، تهدید به حمله نظامی از سوی ترکیه و ادعا ارضی جمهوری آذربایجان نسبت به سرزمین های ارمنستان نمونه هایی از تهدیدات امنیتی علیه آن کشور می باشد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از نظریه رئالیسم تدافعی تدوین گردیده است. پرسش اصلی پژوهش بر این مبناست که تهدیدات و چالش های امنیتی ارمنستان پسا جنگ سرد کدام است؟ فرضیه پژوهش نیز عبارت است این که مناقشه قراباغ، مسدود بودن مرز های پیرامونی ارمنستان و تلاش برای گسترش ایدئولوژی پان ترکیسم از مهمترین مصادیق تهدیدات امنیتی پسا جنگ سرد می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۶۱