فرهنگ در دانشگاه اسلامی

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی آموزش های دانشگاهی با تاکید بر مهارت های ورود به جامعه انجام شده است. روش: طرح پژوهش از نوع طرح توصیفی -تحلیلی است و گروه نمونه 200 نفر از دانشجویان دانشگاه دولتی ایلام؛ در سال تحصیلی (1400-1401) که به روش سهمیه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شاخص های ارزیابی «کرک پاتریک» در سطح یک بود. یافته ها: نتایج با استفاده از روش تحلیل عاملی و روایی همگرا و واگرا نشان دادند که ضریب معناداری تاثیر آموزش های دانشگاهی بر مهارت های تخصصی (0.95) بر مهارت های فنی (0.96) بر مهارت های عمومی (0.96) و بر مهارت های فردی (0.94) است. نتیجه گیری: بنابراین با توجه به تاثیر آموزش های دانشگاهی بر مهارت های ورود به جامعه براساس ارزیابی دانشجویان، آموزش های دانشگاهی با ارایه آموزش های لازم منطبق با هرکدام از مهارت های مورد نیاز ورود به جامعه برای دانشجویان، بر آمادگی آنها برای ورود به جامعه تاثیر معناداری دارد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش انس با قرآن در ایجاد سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز بود. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی_مقطعی به روش پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز بود که 378 نفر بر اساس فرمول کوکران و به وسیله نمونه گیری تصادفی_ساده انتخاب شده اند. یافته ها: بر اساس یافته های تحقیق میزان سرمایه اجتماعی و انس با قرآن پاسخگویان در حد متوسط به بالا بوده است. مقدار ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر سرمایه ی اجتماعی و انس با قرآن (499/0) بود که در سطح اطمینان 99 درصد معنی دار بوده است. نتیجه گیری : نتایج تحقیق حاکی از آن است که مقدار ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای سرمایه ی اجتماعی و ابعاد آن با متغیر انس با قرآن، در سطح اطمینان 99 درصد مثبت و معنی دار بوده است و با بالا رفتن میزان انس با قرآن در دانشجویان، میزان سرمایه اجتماعی آنان نیز افزایش پیداکرده است.

مطالعه زندگینامه شهدا و دقّت در ویژگی های شخصیتی آن ها، نقش بسیار زیادی در رشد تربیتی جامعه، به ویژه در بین نسل جوان دارد. یکی از راه های بهره مندی بیشتر از سیره عملی شهدا، تحلیل عناصری است که در دوران زندگی آن ها بر رشد شخصیتی شان مؤثر بوده است. مقاله حاضر که با روش کتابخانه ای و بر مبنای تحلیل محتوای کیفی فراهم آمده، در تلاش است نقش مؤلفه های فرهنگ دینی را بر پرورش رزمندگان دفاع مقدس تبیین کند و برمبنای کتاب «چراغ خانه ما»، مؤلفه های فرهنگ دینی مؤثر بر زندگی شهید دریجانی، یکی از فرماندهان لشکر 41 ثارالله، را در سه سطح بینش، منش و کنش بررسی و تحلیل نماید. مؤلفه های فرهنگ دینی مورد نظر این پژوهش بر اساس زندگینامه شهید دریجانی عبارتند از: خداشناسی، عبادت، اخلاق، ولایت مداری، آخرت گرایی، مهدویت گرایی، امید به آینده و شهادت طلبی.

هدف: تاریخ آموزش و نهادهای آموزشی در جوامع اسلامی از جنبه های گوناگون شایسته بررسی است. افزون بر مطالعات کلانی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته می توان تاریخ آموزش اسلامی را با تکیه بر قلمروهای جغرافیایی منطقه ای یا شهری نیز پی گرفت. اگر این مهم درباره همه سرزمین ها/ شهرهای اسلامی صورت گیرد، آنگاه می توان تصویری دقیق تر و جامع تر از تاریخ آموزش در تمدن اسلامی به دست داد. این مقاله به بررسی روند پایه گذاری مدرسه ها در بیت المقدس دوره ممالیک (648-923ﻫ.) پرداخته و هدف آن واکاوی تأثیرات شکل گیری و گسترش مدرسه ها در این شهر است. جنبش مدرسه سازی در بیت المقدس که در روزگار ایوبیان آغاز شده بود، در دوره ممالیک شتاب گرفت و برشمار مدارس این شهر افزوده شد. سلاطین و امیران مملوکی اهتمام ویژه ای به برپایی مدارس داشتند و گاه علماء و تجار نیز به آنان اقتدا می کردند. روش : این پژوهش به روش کتابخانه ای و بر پایه منابع تاریخی انجام شده است. یافته ها : بنابر آمارها در این دوره 35 مدرسه در قدس بنا نهاده شد. مدرسه سازی گسترده، اثرات اجتماعی و فرهنگی بسیاری داشت؛ از آن جمله اینکه بیت المقدس را به یکی از مقصدهای اصلی مسلمانان به ویژه علماء و جویندگان علم بدل ساخت. مدرسه سازی و گردهمایی دانشوران مسلمان یکی از عوامل اصلی احیای هویت اسلامی این شهر بود. نتیجه گیری : بیت المقدس پر از نشانه ها، ارزش ها، سنت ها و آیین های اسلامی گردید و فرایند اسلامی شدن آن کامل شد.

هدف : پژوهش حاضر به دنبال طراحی الگوی فرهنگ پذیری منابع انسانی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی در دانشگاه بوعلی سینا بود. روش : روش پژوهش حاضر بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه ای و ازنظر ماهیت روش، توصیفی و از نوع تفسیری - پیمایشی محسوب می شود. بعلاوه، پژوهش حاضر از نظر نحوه گردآوری و نوع داده ها از نوع تحقیقات آمیخته (کیفی- کمی) است. جمع آوری داده ها در بخش کیفی از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 18 نفر از خبرگان علمی و اجرایی و در بخش کمّی از طریق پرسشنامه و نظرسنجی از 400 نفر از کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. در بخش کیفی، تجزیه وتحلیل داده ها مبتنی بر روش تحلیل مضمون و در بخش کمّی، مبتنی برتکنیک مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد . یافته ها : پس از پیاده سازی متون مصاحبه، ۱۵۲ عبارت کلیدی و ۶۳ مضمون پایه، استخراج گردید که در ۱۱ مضمون سازمان دهنده دسته بندی شدند و در نهایت، با طبقه بندی محتوایی این مضامین، دو مضمون فراگیر حاصل شد . ابعاد فرهنگ پذیری منابع انسانی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی در دانشگاه بوعلی سینا، شامل دو بُعد فرهنگ پذیری فردی با ۶ مؤلفه (نگرش فرهنگ پذیری، هویت پذیری فرهنگی، خودتوسعه ای فرهنگی، تاب آوری فرهنگی، الگوسازی فرهنگی و دلبستگی فرهنگی) و بُعد فرهنگ پذیری اجتماعی با 5 مؤلفه (ظرفیت سازی فرهنگی، انعطاف پذیری فرهنگی، جامعه پذیری فرهنگی، مشارکت فرهنگی و انضباط فرهنگی) است. نتیجه گیری : ضروری است مدیران دانشگاه بوعلی سینا در راستای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های فرهنگی خود به ابعاد و مؤلفه های فرهنگ پذیری منابع انسانی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی توجه نمایند.

هدف: هدف از تحقیق حاضر، رتبه بندی شاخص های بازدارنده از تخلفات اداری با رویکرد آموزه های اسلامی با استفاده از تکنیک AHP در میان کارکنان سازمان تأمین اجتماعی تهران بزرگ بوده است. روش شناسی: روش پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) و از نوع اکتشافی استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی تحقیق، شامل متون اسلامی (موردی کتاب نهج البلاغه) بوده و در بخش کمی، شامل مدیران، سرپرستان و کارشناسان مبارزه با تخلفات اداری سازمان تأمین اجتماعی تهران بزرگ به تعداد 245 نفر بود که حجم نمونه کمی با استفاده از جدول مورگان شامل 150 نفر تعیین شده است. از ابزار پرسش نامه محقق ساخته در بخش کمی بهره برداری شده است. برای سنجش روایی از روایی محتوایی به شکل کمی (CVR) استفاده شده است و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 848% محاسبه گردید که نشان دهنده روایی و پایایی بالای ابزار بکار رفته در پژوهش (پرسشنامه) می باشد. در تجزیه و تحلیل و رتبه بندی شاخص های بازدارنده از تخلفات اداری از تکنیک AHP استفاده شده است. یافته ها: بر اساس یافته های تحلیلی، تعداد 348 تم فرعی با رعایت اصل معناشناسی، در سه سطح (پیشگیری، تعالی بخشی و مواجهه (درمان)) در خصوص بازدارندگی از تخلفات اداری استخراج گردید. در نهایت طی هم اندیشی با خبرگان حوزوی، با توجه به همپوشانی مفاهیم، در 7 تم اصلی و 34 تم فرعی دسته بندی شدند. نتیجه: در رتبه بندی معیارهای اصلی با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP، معیار تعالی بخشی فضائل اخلاقی و معنوی (358/0) در رتبه اول، معیار ساز و کارهای حل کننده (215/0) در رتبه دوم، معیار ساز و کارهای ارزشیابی و نظارتی (137/0) در رتبه سوم، معیار ساز و کارهای گزینشی و بکارگماری (125/0) در رتبه چهارم، مردم داری و حسن معاشرت اجتماعی (062/0) در رتبه پنجم، ساز و کارهای ساختاری (056/0) در رتبه ششم و معیار پرهیز از ویژه خواهی (047/0) در جایگاه آخر قرار دارد.

هدف: مقاله حاضر با هدف شناسایی پیشران های فرهنگی و اجتماعی دوره های برخط آزاد انبوه (موک) در دانشگاه پیام نور انجام گرفته شد. روش: در این مقاله از روش تحقیق کیفی و رویکرد تحلیل محتوای کیفی جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. مؤلفه های مورد استفاده بر اساس بررسی اسناد و مدارک و ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند شناسایی شده اند. به منظور بررسی اسناد و مدارک و تحلیل یافته های مصاحبه از روش تحلیل محتوای استقرایی در سه سطح باز، محوری و گزینشی استفاده شده است. برای شناسایی جامع ابعاد و مؤلفه های پیشران های فرهنگی و اجتماعی دوره های موک در دانشگاه پیام نور، علاوه بر بررسی مطالعه های انجام شده در این زمینه، مصاحبه ای نیمه ساختارمند با 15 نفر از خبرگان حوزه در دوره های موک صورت گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که پیشران های فرهنگی و اجتماعی دوره های موک در دانشگاه پیام نور شامل سه بعد اصلی: آمادگی روانشناختی و اجتماعی فراگیران و کادر آموزشی، بایست های فرهنگی و اجتماعی دوره های موک و بسترسازی فرهنگی و اجتماعی دوره های موک در مسئولان دانشگاه پیام نور و جامعه؛ و 17 مؤلفه است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش توجه مسئولان، متخصصان و دست اندرکاران طراحی و تولید دوره های موک را به زمینه های فرهنگی و اجتماعی لازم در سطح دوره، دانشگاه و جامعه به منظور موفقیت هر چه بیشتر این دوره ها جلب می کند.