فرهنگ در دانشگاه اسلامی

هدف: لازمه تحقق مأموریتهای سازمانی، برخورداری آن از فرهنگ سازمانی سازگار با مأموریتهاست. از جمله سازمانهای مأموریت گرا، دانشگاه امام صادق است که مأموریت اش را تولید علوم انسانی اسلامی و دانشگاه اسلامی مرجع قرار داده اند. محقق نشدن این مأموریت، نشانه ناسازگاری فرهنگ سازمانی آن با مأموریت های از پیش تعیین شده است. به این منظور، پژوهش حاضر با هدف قرار دادن تحقق این مأموریت، میزان تناسب و اهمیت هر یک از خرده فرهنگهای پشتیبان در مدل فرهنگ سازمانی کامرون و کوئین را بررسی کرده است. روش: راهبرد پژوهش، پیمایش بود و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه استاندارد ارزیابی فرهنگ سازمانی کامرون و کوئین از نمونه 53 نفری اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه جمع آوری و با استفاده از فن تحلیل اهمیت- عملکرد، تحلیل شده است. یافته ها: با تحلیل داده ها، خرده فرهنگ اهوکراسی در ربع «اینجا تمرکز کنید»، خرده فرهنگ همکاری در ربع «کار خوب را ادامه دهید» و خرده فرهنگهای بازاری و سلسله مراتبی نیز در ربع «اتلاف منابع» قرار گرفتند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر آن است که محقق شدن مأموریت دانشگاه، نیازمند تقویت فرهنگ ادهوکراسی است.

هدف: هدف این پژوهش، ارائه الگوی پیامدهای فرهنگ سازمانی با رویکرد فراتحلیل و مدل سازی ساختاری تفسیری بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر نوع، توصیفی و از نظر ماهیت داده ها، کمّی است. در پژوهش حاضر، ابتدا پیامدهای فرهنگ سازمانی، از 58 مقاله منتشر شده در مجلات علمی- پژوهشی در بازه زمانی سال 1392 تا پاییز سال 1398 با روش فراتحلیل، شناسایی و استخراج شدند. در گام بعد با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری و بر اساس نظرات 12 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، پیامدهای مذکور، رتبه بندی و مدل روابط میان آنها تعیین شد. یافته ها: بر اساس یافته های فراتحلیل، از بین پیامدهای فرهنگ سازمانی، به ترتیب متغیّرهای سرمایه روان شناختی(598/0)، سرمایه اجتماعی(540/0)، نوآوری(537/0)، مدیریت دانش(523/0)، اثربخشی سازمانی(512/0) و توانمندسازی روان شناختی(500/0) دارای بیشترین اندازه اثر بودند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مدل سازی ساختاری تفسیری، پیامدهای فرهنگ سازمانی در دانشگاه خوارزمی، در چهار سطح قرار گرفتند؛ به گونه ای که سرمایه اجتماعی و روان شناختی دارای بیشترین تأثیرگذاری و اثربخشی سازمانی دارای بیشترین تأثیرپذیری بودند.

هدف: یکی از جنبه های شناختی اختلال وسواسی- جبری، ویژگی های ادراک زمان در افراد مبتلاست. هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های ادراک زمان در این افراد و مقایسه آن با افراد فاقد اختلال با به کارگیری استعاره های زمان بود. روش: در این پژوهش به روش علّی- مقایسه ای، از میان جامعه 70 نفری دانشجویان مبتلا به اختلال وسواسی- جبری مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه مراغه در سالهای 1394 تا 1397، 40 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و 40 نفر فاقد اختلال روانپزشکی با گروه نمونه همتا شد. کلیه شرکت کنندگان به پرسشنامه وسواسی- جبری ونکوور و پرسشنامه استعاره های زمان پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس۲۳ انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیّره حاکی از وجود تفاوت معنادار بین افراد مبتلا به اختلال وسواسی- جبری و افراد فاقد اختلال در ادراک زمان بود؛ به این ترتیب که افراد وسواسی در سه عامل «زمان خصمانه، گذر تند زمان و زمان وحشی»، نمره بالاتری کسب کردند. نتیجه گیری: ادراک زمان در افراد مبتلا به اختلال وسواسی- جبری دارای ویژگی های خاصی است که اطلاع از آنها می تواند در طرح ریزی درمان های جدید مفید واقع شود و چارچوب گسترده تری از ویژگی های شناختی افراد مبتلا به اختلال وسواسی جبری را در اختیار درمانگران قرار دهد.

هدف: فرهنگ، مفهومی پیچیده و مبهم است و در کشور ما بخشی از این ابهام به دلیل ترجمه نادرست منابع غربی و مفهوم سازی غیر دقیق برای آن در نتیجه معادل قرار دادن آن با کالچر به وجود آمده است. این مقاله با بررسی نقاط اشتراک و افتراق دو مفهوم فرهنگ و کالچر، به آسیب شناسیِ معادل تلقی کردن این دو و ارائه راهکارهایی برای حل این مسئله پرداخته است. روش: روش تحقیق حاضر، مطالعه تطبیقی؛ روش گردآوری داده ها، مطالعات کتابخانه ای و روش تحلیل داده ها، تحلیل مضمونی است. همچنین برای تحلیل داده ها از نرم افزار «مکس کیودی ای20» استفاده شده است. یافته ها: «فرهنگ» و «کالچر» معادل یکدیگر نیستند و ما نیازمند بازتعریف مفهومی در این زمینه ایم. فرهنگ، مفهومی فردمحور، ارزش محور، ذهنی و ناملموس دارد؛ ولی کالچر دارای ویژگی های اجتماعی، ارزش زدوده، ذهنی/عینی و ناملموس/ملموس است. نتیجه گیری: مفهوم فرهنگ بایستی با حفظ نقاط قوّت خود، از نقاط قوّت مفهوم کالچر نیز استفاده کند و البته از گرفتار شدن به نقاط ضعف آن(که با معادل تلقی کردن آن در سده اخیر به وجود آمده) اجتناب کند.

هدف: هدف از نوشتار حاضر، نشان دادن بازتاب روحیه و فرهنگ جهادی در عرصه فرهنگ دانشگاهی بود. نهاد علم و دانشگاه در هر جامعه ای، از اثرگذارترین نهادهای شکل دهنده سرنوشت و سرگذشت آن جامعه اند. در واقع؛ بخش ویژه ای از فرهنگ هر جامعه توسط قشر فرهیخته آن که در نهاد دانشگاه رشد و تربیت می یابند، شکل می گیرد. از این رو، فرهنگی که قشر علمی و دانشگاهی بین خود یا در میان دیگر اقشار جامعه بروز می دهد، می تواند مبنای سعادت و اصلاح یا شقاوت و انحراف جامعه قرار گیرد. روش: ضمن مرور مفاهیم و مبانی فرهنگ دانشگاهی در آثار معتبر علمی دنیا، با تکیه بر روش نظریه داده بنیاد متنی، به بررسی اندیشه های رهبر معظم انقلاب در خصوص نقش مدیریت و فرهنگ جهادی در عرصه علمی و دانشگاهی پرداخته شد. یافته ها: تبیین نظام مند و روشمند مؤلفه های اصلی و فرعی «روحیه جهادی» به عنوان یکی از اصلی ترین لایه های شکل دهنده فرهنگ برای دانشگاهیان(مدیران، اساتید و دانشجویان)، از مهم ترین یافته های پژوهش حاضر است. نتیجه گیری: هرگونه اقدام و تصمیم در فضای دانشگاهی، از جمله فرهنگ دانشگاه، از یک سو مستلزم درک پیچیدگی های آن است و از سوی دیگر، مستلزم فهم صحیح از حرکت در راستای اهداف انقلاب اسلامی، از جمله روحیه جهادی است.

 هدف: هدف در این پژوهش، پرداختن به رویکرد سهم گذاری در اندیشه امام موسی صدر بود و اندیشه وی را از زاویه این الگو مورد تدقیق قرار داده است. روش: برای این منظور، با روش تحلیل مضمون و راهبرد قیاسی و استقرایی، 12 کتاب «گام به گام با امام» تحلیل و بررسی شد. یافته ها: پس از تحلیل مضمون اندیشه صدر، 35 مفهوم پایه استخراج شد که ذیل پنج مضمون سازمان دهنده قرار گرفتند که نشان دهنده همراستایی با الگوی سهم گذاری است و در نهایت، دو مضمون فراگیر «ایفای نقش» و «وسعت بخشی» فصل مشترک اندیشه صدر و سهم گذاری شناخته شد. نتیجه گیری: از الگوهای بومی نظیر سهم گذاری، و اندیشمندان مسلمانی چون صدر می توان در الگوهایی برای رشد شخصی و معنویت درمانی بهره برد.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر پایبندی به باورها و اعتقادهای دینی(تقوا) بر صداقت علمی در دانشجویان حسابداری بود. روش: مطالعه پیش رو از نوع پیمایشی- کاربردی است. بررسی موضوع به وسیله پرسشنامه و نمونه گیری تصادفی ساده از 119 نفر از دانشجویان مقاطع مختلف حسابداری در سطح کشور صورت پذیرفت. برای تحلیل یافته ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: پایبندی به باورها و اعتقادات دینی(تقوا) بر صداقت علمی در دانشجویان حسابداری، اثر مثبت و معناداری دارد. نتیجه گیری: با افزایش سطح باورها و اعتقادات دینی، صداقت علمی در دانشجویان حسابداری افزایش می یابد. این یافته ها نشان داد که چگونه باورها و اعتقادات دینی می توانند بر افزایش صداقت علمی در دانشجویان حسابداری مؤثر باشند