نظریه سوال - پاسخ

عمده ترین نگرانی که در ناعادلانه بودن آزمون ها مطرح می شود امکان وجود سوگیری یا کارکرد -افتراقی است، زیرا سوگیری باعث می شود که روایی آزمون مورد شک و تردید قرار گیرد. در این پژوهش کارکرد افتراقی سوالهای ریاض پایه هشتم تیمز 2011 در بین دو گروه دانش آموزان دختر(گروه هدف) و پسر(گروه مرجع) ایرانی بر اساس رویکرد IRT مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا مفروضه تک بعدی بودن سوال های هر کدام از بلوکها با استفاده از نرم افزار NOHARM بررسی گردید. در گام تحلیلها نشان داد که از بین 3 مدل یک، دو و سه پارامتری، مدل دو پارامتری از بهترین برازش با سوالهای هر بلوک برخوردار است و لذا این مدل به عنوان مدل پایه انتخاب گردید. سپس با استفاده از نرم افزار IRTLRDIF (تیسن، 2001) سوالهای دارای DIF شناسایی گردیدند. یافته ها نشان می دهد که از 219 سئوال آزمون ریاضی پایه هشتم تیمز 2011، 144 سئوال لنگر(فاقد DIF) و 75 سوال دارای DIF است. از بین این 75 سوال، 56 سوال دارای DIF یکنواخت و 19 سوال دارای DIF غیر یکنواخت است. در واقع یافته ها نشان می دهد که 56 سوال به ضرر دانش آموزان دختر عمل می کنند.

مقدمه: در راستای بهبود کیفیت فرایند آموزش، بررسی توافق استاد و دانشجو ضروری به نظر می رسد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و پارامترهای سوال-پاسخ فرم کوتاه مقیاس توافق استاد و دانشجو ( PSRS-B ) بود. روش ها: در یک طرح توصیفی- همبستگی، 497 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و فرم کوتاه مقیاس توافق استاد و دانشجو (رایان و ویلسون، 2014) را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی و پارامترهای تمیز و آستانه و منحنی های آگاهی سوال و آزمون و با استفاده از از نرم افزار های SPSS.16 ، Amos.20 و IRTPRO 2.1.2 انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که مقیاس از ساختاری یک عاملی برخوردار است که 57/59 درصد واریانس را تبیین می کند. تحلیل عاملی تأییدی نیز این ساختار را تأیید کرد. همسانی درونی مقیاس نیز با آلفای کرونباخ 86/0 و دو نیمه کردن 88/0 به تأیید رسید. پارامترهای سوال-پاسخ نیز وضعیت مطلوب مقیاس را نشان می دادند. نتیجه گیری: به نظر می رسد فرم کوتاه مقیاس توافق استاد و دانشجو، از روایی و پایایی مطلوبی در نمونه دانشجویان علوم پزشکی برخوردار باشد و بتواند به عنوان ابزاری دقیق در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد .

یک بعد اساسی که همراه با آن روابط فردی و اجتماعی تغییر می کند، نزدیکی است. هدف از پژوهش حاضر اعتباریابی، بررسی ساختار عاملی و پارامترهای سوال-پاسخ مقیاس نزدیکی رابطه بود. در یک طرح توصیفی- همبستگی و اعتباریابی آزمون، 180 نفر از دانشجویان دانشگاه بیرجند در مطلعه اول و 250 نفر در مطالعه دوم به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس نزدیکی رابطه (دیبل، لوین و پارک، 2012) را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با بررسی همسانی درونی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و پارامترهای تمیز و آستانه و منحنی های آگاهی سوال و آزمون انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقیاس نزدیکی رابطه، ساختاری یک عاملی با واریانس تبییین شده 39/63 درصد دارد. روایی عاملی تأییدی نیز به تأیید رسید. ضرایب آلفای کرونباخ 95/0 و 93/0 و ضرایب دو نیمه کردن 89/0 و 88/0 به ترتیب در دو مطالعه به دست آمد. شاخص های سوال پاسخ در سطح مطلوبی بودند. به نظر می رسد مقیاس تک بعدی نزدیکی رابطه و به طور ویژه ساختار 12 عبارتی آن، در دانشجویان از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است.

هدف: در ابتدا اینگونه تصور می شد که اختلال بیش فعالی و کاستی توجه تنها در کودکان تشخیص گذاری می شود؛ اما امروزه نشان داده شده که این اختلال می تواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مشخصه های روانسنجی پرسشنامه بیش فعالی/ کاستی توجه بزرگسالان لئونارد آدلر و همکاران بود. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده تربیت بدنی دانشگاه علامه طباطبائی بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری Spss نسخه 25 و R نسخه 3.6.2 استفاده شد. جهت بررسی آماری داده ها از رویکرد کلاسیک تحلیل آزمون و نظریه سوال – پاسخ (GRM) استفاده شد. یافته ها: بررسی روایی مربوط به محتوا، نشان دهنده هماهنگی محتوای ابزار اندازه گیری با هدف ابزار بود و همچنین نتایج مربوط به تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل (تکانشگری، بیش فعالی و مشکلات تمرکز) را نشان دادو ضریب آلفا برای کل پرسشنامه، 79/0 و برای عامل ها بالای 65/0 به دست آمد. تحلیل های نظریه سوال پاسخ نشان داد تمامی گویه ها از مولفه ی تمیز مناسبی برخوردارند و همه گویه ها با عامل هایشان برازش مناسبی داشتند و دامنه آگاهی گویه ها در محدوده سطح صفت بین 2- تا 2، بیشترین آگاهی دهندگی و کمترین خطای اندازه گیری دارند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که این پرسشنامه با 14 گویه و سه عامل جهت سنجش بیش فعالی و کاستی توجه بزرگسالان در جامعه دانشجویان ایرانی از شاخص های روانسنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش ها استفاده کرد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی آزمون آمادگی تحصیلی گام نخست در استان گیلان براساس نظریه سوال- پاسخ انجام گرفته است. بدین منظور از بین کلیه نوآموزان شرکت کننده در برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی سال 93 – 1392 استان گیلان که این آزمون روی آن ها انجام شده بود، یک نمونه 1500 نفری به صورت تصادفی انتخاب و داده های حاصل از اجرای آزمون روی این گروه نمونه جمع آوری و جهت تجزیه و تحلیل آماری بر اساس نظریه سوال- پاسخ مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا مفروضه های تک بعدی بودن و استقلال مکانی با استفاده از برنامه NOHARM مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاصله نشان از تک بعدی بودن آزمون و بالطبع استقلال مکانی آن داشت. سپس جهت برآورد بهترین مدل - داده آزمون براساس نظریه سوال- پاسخ و با استفاده از برنامه تحلیل آماری BILOG . MG ، تحلیل های لازم روی داده ها انجام گرفت که در نهایت نتایج حاکی از آن بود که مدل دو پارامتری برازش بهتری با آزمون دارد. در ادامه پارامترهای سوال در مدل دو پارامتری (دشواری سوال و قدرت تشخیص) و همچنین پارامتر توانایی آزمودنی ها استخراج و مشخص شد که میانگین ضریب دشواری سوال ها برابر با 93/2- بوده و نشان از آسان بودن سوالات دارد . نمودار تابع آگاهی آزمون نیز حکایت از آن داشت که بیشترین آگاهی بخشی این آزمون در توانایی ها، 3- است و این بدین معنی است که اکثر سوالات این آزمون برای افراد با توانایی پایین مناسب است. در بررسی کارکرد افتراقی سوالات براساس گروهبندی های مختلف جنسیت، محل سکونت، داشتن سابقه مهد کودک و سن نوآموزان نیز تحلیل های انجام گرفته با استفاده از برنامه تحلیل آماری BILOG . MG ، نشان می دهد که این آزمون نسبت به این گروهبندی ها دارای سوگیری بوده و این عوامل در پاسخگویی آزمودنی ها به سوالات آزمون تاثیر قابل ملاحظه ای دارند.

هدف از پژوهش حاضر اعتباریابی، بررسی ساختار عاملی و پارامترهای سوال-پاسخ مقیاس نیاز به تعلق ( NTBS ) در دانشجویان بود. طرح پژوهش توصیفی- همبستگی و اعتباریابی آزمون بود. جامعه آماری را دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند تشکیل می دادند. طی دو مطالعه 164 و 236 نفر از این دانشجویان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. گردآوری داده ها با مقیاس های نیاز به تعلق ( NTBS ؛ کلی، 1999) ، احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی بزرگسالان ( SELSA-S ؛ دی توماسو و همکاران، 2004 )، افسردگی، اضطراب و استرس ( DASS-21 ؛ لوی باند و لوی باند، 1995 )، احساس تعلق از مقیاس ارضای نیازهای بنیادین در روابط ( BNS-RS ؛ لاگواردیا و همکاران، 2000 ) و رضایت از زندگی ( SWLS ؛ داینر و همکاران، 1985) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با بررسی همسانی درونی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و پارامترهای تمیز و آستانه و منحنی های آگاهی سوال و آزمون انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقیاس نیاز به تعلق، ساختاری یک عاملی با واریانس تبییین شده 87/67 درصد دارد. روایی عاملی تأییدی نیز به تأیید رسید. ضرایب آلفای کرونباخ 95/0 و 91/0 و ضرایب دو نیمه کردن 94/0 و 89/0 نشان از اعتبار مناسب مقیاس داشت. شاخص های سوال پاسخ نیز در سطح مطلوبی بودند (05/0 > P ). به نظر می رسد مقیاس نیاز به تعلق در دانشجویان از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است.