تغییرات اجتماعی - فرهنگی (مطالعات علوم اجتماعی ایران سابق)

مبنای تمدن و توسعه بر پایه روابط اجتماعی استوار است. مساله توسعه از چالش های اصلی جوامع بشری می باشد. شناخت عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تاثیرگذار برتوسعه هدف اصلی این بررسی می باشد. در این مطالعه رابطه متغیرهای سلامتی، نشاط اجتماعی، آزادی، تحصیلات و همبستگی ملی با توسعه اقتصادی، اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. این شاخص ها در چهار کشور ایران، چین، ژاپن و مالزی به تفکیک بررسی شده و برای تحلیل دقیق تر به مقایسه ایران با سه کشور مذکور پرداخته شده است. روش بررسی در این مقاله بصورت تلفیقی یعنی تاثیر عوامل خرد و کلان وتحلیل ثانویه ای از آمارهای "بررسی ارزش های جهانی "است. عوامل اثرگذار بر متغیر وابسته با روشهای مختلف آماری مانند رگرسیون، میانگین و... بررسی شده است. از متغیرهای تاثیر گذار بر رشد اقتصادی در همه کشورها احساس آزادی، احساس تعلق به جامعه و خلاقیت می باشد ، آزمون ها نشان می دهد سرمایه اجتماعی و احساس آزادی در ایران در مقایسه با چهار کشور دیگر بسیار پایین می باشد و روند نزولی رشد و توسعه اقتصادی اجتماعی اصلی ترین پیامد این عوامل میباشد. مجموعه ناهمگون این عوامل منجر به شکل گیری وضعیت رشد و توسعه کنونی در ایران شده است.

تحقیق حاضر با هدف تحلیل ارتباط بین عوامل اجتماعی- فرهنگی و اوقات فراغت با سلامت عمومی دانشجویان با تاکید بر فعالیت های ورزشی صورت گرفت. روش تحقیق، توصیفی – همبستگی و ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه بود که با استفاده از فورمول کوکران 357 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شد.برای ارزیابی ابزار پژوهش از روایی صوری و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار pls استفاده شد..نتایج نشان داد، رابطه معنی داری بین متغیرهای عوامل اجتماعی-فرهنگی و اوقات فراغت(45/0=r)، ورزش(52/0=r)، دینداری(49/0=r)، وضعیت تأهل(70/0=r)، موسیقی(46/0=r) و استرس(30/0=r) با سلامت عمومی دانشجویان وجود دارد. نتایج رگرسیون همچنین نشان می دهد 5 متغیر ،33/0 ( عوامل اجتماعی –فرهنگی و اوقات فراغت) +29/0(دینداری) + 26/0(ورزش) + 20/0(موسیقی) + 17/0 (استرس) بر متغیر وابسته تاثیر معنی داری داشته و در مجموع 56 درصد از تغییرات متغیر وابسته (56/0=R²) را تشریح کرده اند. همچنین بر اساس تحلیل مسیر معادلات ساختاری مشاهده گردید که به طور کلی متغیر اجتماعی- فرهنگی بر متغیر سلامت عمومی با ضریب مسیر 76/0 و متغیر اوقات فراغت بر سلامت عمومی با ضریب مسیر 36/0 اثرگذار بوده است.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر افزایش سال های زناشویی بر انسجام درون گروهی خانواده های تهرانی صورت گرفته است. بر اساس یافته های پیشین و بررسی نظریات مرتبط در این زمینه، از مبانی نظری رویکردهای نهادگرایی، سیستمی و نونهادگرایی به عنوان چارچوب نظری تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. روش تحقیق پیمایشی و مطالعه کمی است. جامعه آماری این پژوهش شامل خانوارهای شهر تهران در سال 1395 بوده است. حجم نمونه در این تحقیق 598 نفر به دست آمده است. شیوه نمونه گیری در این پژوهش «نمونه گیری خوشه ای و احتمالی» است. تمام داده های مورد نیاز این پژوهش با استفاده از یک پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS آماره های توصیفی، جداول یک بعدی و دو بعدی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. برای سنجش پایایی و اعتبار داده ها و اطلاعات جمع آوری شده از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین اعتباری صوری آن توسط محققان و اساتید صاحب نظر به دست آمده است. طبق نتایج به دست آمده، فرضیه اصلی این پژوهش تأیید گردید، بدین معنا که بین مدت زمان سپری شده از ازدواج (سال های زناشویی) و انسجام درون گروهی رابطه معنادار با شدت همبستگی ضعیف وجود دارد و جهت این رابطه نیز منفی است. از میان فرضیه های فرعی مطرح شده نیز فرضیه ای که وجود رابطه بین متغیر سن را با انسجام درون گروهی مطرح ساخته بود مورد پذیرش قرار گرفته و فرضیه هایی که وجود رابطه بین متغیرهای میزان تحصیلات و مدت اقامت در شهر تهران را با انسجام درون گروهی مطرح ساخته بودند، تأیید نشدند.

در این پژوهش با رویکرد جامعه شناختی به موانع نهادمندی احزاب اولیه ایران پرداخته شده است. حزب، سازمانی است که اولین بار در جوامع غربی تاسیس گردید. اقشار و طبقات اجتماعی از طریق احزاب، مطالبات خود از حاکمیت را دنبال می کردند، نظام دموکراسی غرب بستر مناسبی برای رشد فرهنگ سیاسی مشارکتی بود که احزاب می توانستند در آن به رقابت با هم بپردازند. همزمان با شکل گیری و تثبیت مدرنیسم در جوامع غربی و استقرار نظام دموکراتیک، احزاب بعنوان نهادهای اجتماعی- سیاسی در ساختار جامعه مدرن وظایف و کارکردهای معینی برعهده گرفتند. چنین شرایطی منجر به نهادمندی احزاب و تشکیل نظام های سیاسی تک حزبی، دو حزبی و چندحزبی شد. در ایران، مقارن با انقلاب مشروطه و تاسیس پارلمان، اولین احزاب سیاسی به وجود آمدند. نظام سیاسی پادشاهی، فرهنگ سیاسی سنتی، اقتصاد معیشتی، وابستگی روشنفکران و... از جمله موانع نهادمندی احزاب عصر مشروطه بودند. این پژوهش با روش تاریخی- اسنادی و با تکنیک فیش برداری انجام شده است.

تغییر و تحولات مداوم محیطی، بهبود و بالندگی سازمانی را در موقعیت های گوناگون اجتناب ناپذیر می سازد. از طرف دیگر سازمان ها به جهت همسو شدن با تغییرات محیطی نیازمند بهبود و توسعه و گسترش عملیات اجرایی هستند. یکی از فرایندهایی که شایستگی های موجود در کارکنان را تقویت می نماید و منجر به ایجاد بالندگی در فرد می گردد، آموزش است. لذا با توجه به آنچه گفته شد، هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه های ارتقای کیفیت آموزش و بالندگی مدیران شهرداری شهر تهران است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده کیفی بود. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان دانشگاهی و مدیران ارشد شهرداری تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع ده نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. در این پژوهش به منظور گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختار یافته (بخش کیفی) استفاده شد. مصاحبه با خبرگان بیانگر روا بودن مصاحبه بود و به منظور محاسبه پایایی از روش پایایی بین دو کدگذار استفاده شد که نتایج بیانگر پایا و روا بودن مصاحبه بود. برای تحلیل داده های پژوهش از طریق تحلیل محتوا استفاده شد. نتایج نشان داد که مؤلفه های ارتقای کیفیت آموزشی و بالندگی مدیران شهرداری عبارتند از فردی، آموزشی و سازمانی.

هدف این مقاله، بررسی نقش خرید و فروش آراء بر مشارکت سیاسی انتخابات مجلس شورای اسلامی در استان ایلام می-باشد. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی-تحلیلی و جامعه آماری را کلیه ی شهروندان واجد شرایط شرکت در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در شهرستانهای حوزه شمالی استان ایلام در سال 1394 تشکیل می دهد. حجم جامعه 301199 نفر بوده که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه و به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شده اند.اطلاعات در قالب پرسشنامه محقق ساخته به عنوان ابزار گردآوری پس از انجام یک آزمون مقدماتی با ضریب آلفای کرونباخ 6/87 درصد جمع آوری شده است. تحلیل یافته ها نشان داد که بین سن، تحصیلات، شغل و محل سکونت با مشارکت سیاسی تفاوت معناداری وجود دارد. از طرفی بین جنسیت و تاهل تفاوت معناداری مشاهده نشد. میزان مشارکت سیاسی و خرید و فروش آراء از دیدگاه شهروندان استان ایلام به ترتیب 89/3 و 53/3 است که بالاتر از سطح متوسط قرار دارد. در این میان، میانگین بعد حق رأی و شرکت در انتخابات از ابعاد مشارکت سیاسی دارای بیشترین میانگین و مهمترین بعد خرید و فروش آراء، شیوه های خرید رای با میانگین 04/4 می باشد. همچنین یک رابطه ی معنادار و مستقیم بین خرید و فروش آراء و مشارکت سیاسی در استان ایلام با همبستگی 471/0 و خطای 000/0 وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که با بالا یا پایین بودن خرید و فروش آراء با میزان سهم(ضریب تعیین) 3/22 درصد، میزان مشارکت سیاسی در استان ایلام افزایش(کاهش) می یابد.

پژوهش حاضر، باهدف بررسی رابطه نشاط اجتماعی با میزان مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان آتش نشانی کلانشهر تبریز انجام شده است. به این منظور، ابتدا نظریه های موجود در مورد نشاط اجتماعی و مسئولیت پذیری اجتماعی مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته، سپس با استفاده از مطالعه میدانی به بررسی فرضیه های تحقیق پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش براساس هدف، از نوع کاربردی و براساس ماهیت و روش، یک تحقیق همبستگی و از نظر زمانی یک مطالعه مقطعی و یک بررسی پیمایشی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است.جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان شاغل در سازمان آتش نشانی تبریز هستند. طبق فرمول کوکران ،تعداد نمونه مورد نیاز 234 نفر از کارکنان می باشد. در تحقیق حاضر برای ارائه نتایج از روشها و آماره های توصیفی و نیز برای آزمون فرضیه ها از آزمون t نمونه و همبستگی پیرسون استفاده و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین نشاط اجتماعی و میزان مسئولیت پذیری اجتماعی (745/0=r)، بعد قانونی(519/0=r)، بعد اقتصادی(547/0=r)، بعد اخلاقی(656/0=r) و بعد نوع دوستانه(335/0=r) مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان سازمان آتش نشانی تبریز، رابطه معنی داری وجود دارد.

تأثیر مذهب و مظاهر آن در حفظ و بقای نظام اجتماعی و نقش آن در تقویت همبستگی بین اعضای جامعه باعث شده است تا بسیاری از عالمان اجتماعی و به ویژه جامعه شناسان آن را به عنوان هسته محوری مطالعات خود قرار دهند. هدف این مطالعه شناخت نقش سهل گیری مذهبی در میزان گرایش دینی دانش آموزان دبیرستانی استان کرمانشاه با تأکید بر نماز می باشد. این مطالعه با روشی توصیفی از نوع پیمایش انجام و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه توأم با مصاحبه استفاده گردید. از روش ارزیابی اعتبار صوری با استفاده از نظر متخصصین و برای پایایی آن از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه آماری کل دانش آموزان دبیرستان های استان کرمانشاه در سال تحصیلی 90-91 که برابر 181796 نفر بودند. داده ها حاصل استخراج پرسشنامه هایی است که توسط 400 نفر از دانش آموزان مستقر در شهر کرمانشاه تکمیل گردیده و اساس تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش حاضر قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام شده است. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان می دهد که سهل گیری مذهبی به تنهایی 44 درصد از تغییرات مربوط به متغیر گرایش های دینی دانش آموزان را تبیین می کند.