فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده

این پژوهش با هدف تدوین الگوی بومی خانواده شادی محور انجام پذیرفت. پژوهش از نوع مطالعات کیفی بود که با استفاده از نظریه داده ها  صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل تمام متخصصان شاغل حوزه خانواده در سال 1396 و هم چنین تمام فرهنگیان شاغل استان قم که خانواده خود را شاد می دانستند و در پرسشنامه شادی آکسفورد حد نصاب  نمره شادی را کسب کرده بودند. روش نمونه گیری در بخش انتخاب  متخصصان هدفمند از نوع متوالی گلوله برفی و در بخش انتخاب خانواده ها هدفمند متوالی همگون  بود. این پژوهش با 16 نفر از متخصصان حوزه خانواده و 21 خانواده شاد به حد اشباع رسید. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته و با روش مثلث سازی انجام شد. از تجزیه و تحلیل مصاحبه با خانواده های شاد 98 مقوله در شناسه گذاری باز و 13 مقوله در شناسه گذاری محوری، و از تجزیه و تحلیل مصاحبه با متخصصان خانواده 87 مقوله در شناسه گذاری باز و 11 مقوله در شناسه گذاری محوری و از تجزیه وتحلیل کیفی متون و پژوهشهای مرتبط با عوامل مؤثر در شادی خانواده، 23 مقوله به دست آمد که در شناسه گذاری محوری در ده مقوله بر اساس شباهت موضوعی قرار داده شد. در نهایت  با استفاده از مثلث سازی و بر اساس مقوله های متون و پژوهشهای مرتبط، مصاحبه با متخصصان و خانواده های شاد، الگوی بومی خانواده شادی محور در ده بعد تدوین شد.   

     این پژوهش با هدف بررسی مطالعه کیفی نقش زبان در روابط زوجهای متعارض انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهشهای کیفی است که با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته، داده ها جمع آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری، هفت زوج از واجدان شرایط مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده ها با استفاده از فنون استراوس و کوربین انجام شد که شامل شناسه گذاری مفاهیم و شکل دادن به نظریه است. تجزیه و تحلیل داده ها در شناسه گذاری باز، به شناسه گذاری عوامل اصلی، مؤلفه ها و زیر مؤلفه ها منجر شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات مصاحبه ها، تعارض زبانی زوجین به عنوان مقوله هسته ای، عوامل زبانی بسترساز تعارض زناشویی و پیامدهای زبانی تعارض زناشویی به عنوان مقولات عمده و چهار مفهوم شناسه گذاری سطح دوم که از مفاهیم سطح اول به دست آمد عوامل زبانی تضعیف کننده رابطه زناشویی، عوامل زبانی تشدیدکننده تعارض زناشویی، عوامل زبانی تخریب کننده رابطه زناشویی و عوامل زبانی تهدیدکننده رابطه زناشویی شناسایی شد. نتایج نشان داد که زبان در کاهش یا افزایش تعارض زناشویی نقش مهمی را ایفا می کند به طوری که کنترل نکردن آن، باعث درگیریهای فراوان و هم چنین، خشونتهای کلامی میان زوجین می شود و در نتیجه، راه جدایی عاطفی و در نهایت طلاق زوجین را هموار می سازد.

گفتگوی مؤثر پایه ای است که سایر جنبه های روابط زن و شوهر بر آن بنا نهاده شده است و نبود گفتگوی مؤثر بین زوجین می تواند به سطح بالاتری از تعارضات زناشویی منجر شده و خطر پیشروی مشکلات زناشویی را افزایش دهد. استفاده از تجربه های زوجهای موفق در مورد گفتگوی مؤثر می تواند الهامبخش و الگوی کارامدی برای افزایش صمیمیت و رضایت مندی زناشویی دیگر زوجها شود. این مطالعه با هدف بررسی شاخصهای گفتگوی مؤثر زوجین با کارکرد سالم انجام شده است. این مطالعه با استفاده از یکی از روشهای تحقیق کیفی تحت عنوان پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختار یافته با ده شرکت کننده از زوجین با کارکرد سالم بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش کلایزی بود. از تحلیل یافته های این پژوهش، پنج مضمون اصلی و 20 مضمون فرعی از تجربه و ادراکات زوجهای با عملکرد سالم ازدواج شهرستان ارومیه در زمینه گفتگوی مؤثر پدیدار شد که عبارت است از: 1) عوامل مؤثر بر ایجاد و تداوم گفتگو 2) مراحل و فرایند گفتگوی مؤثر 3) برنامه ریزی برای گفتگو 4) محتوای گفتگو 5) مهارتهای ارتباطی. نتایج پژوهش نشان داد کیفیت و کمیت گفتگوی مؤثر در کارامدی زندگی همسران خیلی مهم است. تجربه همسران موفق می تواند به مشاوران و زوج درمانگران در کاهش موانع گفتگوی مؤثر و افزایش صمیمیت زناشویی کمک مهمی کند.

هدف این پژوهش  مقایسه اثر بخشی درمان شناختی رفتاری و درمان پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجانی و خودکارامدی زنان مبتلا به اضطراب اجتماعی شهر تهران بود. این پژوهش از نوع آزمایشی و طرح پیش آزمون پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل همراه  با پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری حدود  1000 زن 35 25 ساله دارای اضطراب اجتماعی است که در سال 96 1395 به خانه های سلامت شهر تهران مراجعه کرده بودند. از طریق نمونه گیری خوشه ای و با توجه به نمره برش پرسشنامه ها، ملاکهای ورود و خروج و مصاحبه ساختاریافته به منظور تشخیص قطعی اضطراب اجتماعی، تعداد 45 زن انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه (درمان شناختی رفتاری، درمان پذیرش و تعهد و کنترل) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت است از مصاحبه ساختار یافته، سیاهه اضطراب اجتماعی کانور (2000)، پرسشنامه تنظیم هیجانی (2001) و پرسشنامه خودکارامدی شرر (1982). هر یک از گروه های آزمایش دوازده جلسه تحت درمان شناختی رفتاری و درمان پذیرش و تعهد قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد هر دو درمان در بهبود تنظیم هیجانی و خودکارامدی موثر بوده است (p<0/01)؛ ولی درمان پذیرش و تعهد در مقایسه با درمان شناختی رفتاری در افزایش تنظیم هیجانی و خودکارامدی در پس آزمون و پیگیری برتری داشته است (p<0/01)؛  بنابراین درمان پذیرش و تعهد در بهبود مشکلات روانشناختی زنان و هم چنین ارتقای سلامت روان آنان کمک بسزایی کرده است.

   پژوهش با هدف بررسی رابطه سبک زندگی و ویژگیهای شخصیتی با رضایت زناشویی در زنان شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از لحاظ ماهیت توصیفی همبستگی است که جامعه آماری آن شامل تمام زنان متأهل شهر تهران است که تعداد آنها 2210287 نفر برآورد شده و از این تعداد، 384 مورد بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده اند. گردآوری داده ها با استفاده از سه پرسشنامه سبک زندگی والکر، رضایت زناشویی انریچ و آزمون شخصیتی نئو و روش مورد مطالعه ضریب همبستگی بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS21 انجام شده است. یافته ها نشاندهنده این است که با توجه به سطح معناداری، که از 5 درصد کمتر است، بین سبک زندگی و رضایت زناشویی زنان شهر تهران رابطه معناداری وجود دارد؛ هم چنین بین ویژگیهای شخصیتی و رضایت زناشویی زنان شهر تهران رابطه معناداری وجود دارد.

این پژوهش با هدف تبیین رابطه جهانی شدن و تحولات خانواده در شهر زنجان و شناخت ابعاد و الگوهای تحولات در رویارویی با جهانی شدن با استفاده از روش پیمایش و آزمون فرضیات انجام شد. جمعیت آماری این پژوهش را خانواده های (زوجهای بیش از 20 سال) ساکن شهر زنجان به تعداد 199771 تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر به دست آمد. به منظور افزایش روایی و پایایی، حجم نمونه به 400 نفر افزایش یافت. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای   متناسب با حجم (PPS)، داده ها جمع آوری و از طریق نرم افزار spss تحلیل شد. یافته ها نشان داد خانواده های شهر زنجان تحت تأثیر جهانی شدن، پیامدهای مثبت و منفی را تجربه کرده اند؛ اما جهانی شدن فقط نیروی خارجی نیست که بر ما اثر می گذارد، بلکه ما نیز در آن سهیم هستیم. در این میان عوامل محلی را نیز نباید از نظر دور داشت و در سیاستگذاریها به  فرصتها و تهدیدهای ناشی از جهانی شدن توجه کرد.

هدف این پژوهش بررسی رابطه الگوهای ارتباطی، انعطاف پذیری و انسجام خانواده با جرأت ورزی دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهر اندیمشک بود. روش پژوهش همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر اندیمشک و نمونه پژوهش شامل 313 نفر از این دانش آموزان بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه های الگوهای ارتباطی خانواده (ریچی و فیتزپاتریک، 1998)، انعطاف پذیری خانواده (شاکری، 1382)، انسجام خانواده (سامانی، 1381) و جرأت ورزی (ریچی و گمبریل، 1966) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین الگوهای ارتباطی، انعطاف پذیری و انسجام خانواده با جرأت ورزی دانش آموزان دختر رابطه معناداری وجود دارد (001/0>P). هم چنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد الگوهای ارتباطی، انعطاف پذیری و انسجام خانواده 62 درصد از واریانس جرأت ورزی را تبیین می کند. یافته های این پژوهش اهمیت الگوهای ارتباطی، انعطاف پذیری و انسجام خانواده را در میان دانش آموزان نشان می دهد. بنابراین طرحریزی مطالعات بیشتر به منظور شناخت بهتر چنین عواملی در جهت ارتقای فرایند آموزش و تربیت دانش آموزان توصیه می شود.