جغرافیای تاریخی قهستان
حوزه‌های تخصصی:
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۱٬۴۰۲ مورد.
نقش روحانیان زرتشتی در ساختار جامعه ایران عصر ساسانی
حوزه‌های تخصصی:
با روی کارآمدن حکومت ساسانی در سال 226 میلادی و رسمی شدن دین زرتشتی به عنوان دین رسمی حکومتی، جایگاه و پایگاه طبقه روحانیان زردشتی در ساختار جامعه ساسانی به بالاترین مرتبه خود در طول ادواری تاریخ ایران باستان رسید. حکومت ساسانی براساس ایجاد تمرکز در ساختار سیاسی و دینی طرح ریزی شده بود که در این راستا، روحانیان زرتشتی و پادشاهان ساسانی به عنوان دو پایه اصلی حکومت، برای حفظ منافع و قدرت عالیه خود، ارتباط نزدیک و تنگاتنگی یافتند، چنانکه طبقه دولتی مسؤولیت تثبیت امنیت و سیاست کشورداری در جامعه را بر عهده گرفت و دستگاه دینی وظیفه مشروعیت بخشیدن به نهاد سیاسی از طریق انحصاری کردن تبلیغ دیانت زرتشتی و عهده داری نظارت و اداره بیشتر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه را برعهده داشت.
روز و ماه تاج گگذاری چند شهریار ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
دربار ساسانی و مسیحیان: مدارا یا تعصب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مسیحیان از بزرگ ترین اقلیت های دینی در دوره ساسانی به شمار می رفتند. با توجه به این که حکومت ساسانی بر بن مایه های آیین زردشتی استوار بود، مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان، از جمله مباحث درخور توجه در دوران مورد نظر، به شمار می رود که در مطالعات تاریخی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو، در پژوهش حاضر، ضمن مروری مختصر بر چگونگی ورود مسیحیت به ایران در دوره اشکانی و گسترش آن در عصر ساسانی، سیاست حکمرانان ساسانی در مناسبات با مسیحیان ایران، بررسی می شود. بخش دیگری از این پژوهش به رسمیت یافتن مسیحیت در امپراتوری روم، استقلال کلیسای ایران از ساختار کلیسای روم، چگونگی اختلافات داخلی مسیحیان تا پایان دوره ساسانی و تأثیر این رخدادها بر مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان ایران، اختصاص دارد. در تدوین این نوشتار، علاوه بر مطالعه گزارش های وقایع نگاران سریانی و مسیحی قرون اولیه میلادی، چگونگی توصیف مناسبات دربار ساسانی با مسیحیان در آثار مورخان و نویسندگان مسلمان، مورد توجه قرار گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی، تحلیل داده های جمع آوری شده از منابع مکتوب با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی است.
کتیبه های هخامنشی و لوکوک
حوزه‌های تخصصی:
نگرشی به جایگاه ستون در معماری هخامنشی
حوزه‌های تخصصی:
آریوبرزن سردار ایرانی در مقابله با اسکندر مقدونی
منبع:
حافظ مرداد ۱۳۸۷ شماره ۵۳
حوزه‌های تخصصی:
بررسی و ارزیابی کاوش گورستان چم ژی مومه
حوزه‌های تخصصی:
مروری بر نقش و عملکرد دهقانان در ابتدای دوره اسلامی
حوزه‌های تخصصی:
دهقانان در مفهوم مالکان، صاحبان و رییسان دیه ها از عصر ساسانی، و به طور مشخص از دوره خسرو انوشیروان تا سده های 4 و 5 هـ.ق نقش و نفوذ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مهمی در ایران داشته اند. این گروه اجتماعی که در عهد ساسانیان به عنوان بخشی از نجبازادگان درجه دوم، در پائین ترین لایه ی اشراف قرار داشتند، اداره امور محل خویش را به طور موروثی به عهده گرفته و وظیفـه گردآوری خراج و جزیه را بر عهده داشتند. آنان واسطه ی حکومت و جماعت پرشمار مالیات دهندگان روستایی بودند. پس از سقوط حکومت ساسانی و تسلط عرب ها مسلمان بر ایران، مقام و موقعیت دهقانان نه تنها کاهش و زوال نیافت، بلکه با نابودی اشراف بلندپایه، جایگاه و مرتبه خود را به طور نسبی حفظ کردند. اینان به مثابه رئیس و رهبران جمعیت های ده نشین و حتی شهرنشین از طریق تعامل و سازش با فاتحان عرب، ضمن آن که مقام اجتماعی و مسؤولیت های سابق خود را حفظ کردند، با تدابیر معقول مانع از خونریزی و تخریب بیشتر روستاها و شهرهای ایران توسط مهاجمان گشتند. اینان نقش مؤثری در انتقال آداب و رسوم و سنت های فرهنگی و اجتماعی، و حتی شیوه و رویه های اداری دوره ی باستان به عصر اسلامی ایفا کردند. آنان تا چندین قرن پس از سقوط حکومت ساسانی با علاقه مندی داستان ها و روایت های کتبی و شفاهی تاریخ ایران باستان را پیوسته حفظ و از نسلی به نسلی دیگر منتقل نمودند.
تحلیل آیین شهریاری در ایران باستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تاریخچه پیدایش فن تولید آهن و کاربرد آن در ایران
حوزه‌های تخصصی:
آهن نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در شکل گیری، رشد و گسترش تمدن پیشرفته امروزی داشته و دارد، به گونه ای که هیچ فلز و یا ماده دیگری را نمی توان جایگزین آن ساخت. آهن برای اولین بار در اواسط هزاره دوم ق.م از کانی فلزی استخراج و مورد استفاده قرار گرفت. فراوانی ماده معدنی و قابلیت های فراوان آهن از عواملی هستند که سبب شدند این فلز در مدت کوتاهی جایگزین فلزات و مواد دیگر در ساخت بسیاری از ادوات و اشیا شود. این استفاده تاثیر شگرفی بر ساختارهای مختلف تمدن بشری، بویژه ساختارهای اقتصادی گذاشت.بر اساس شواهد و قرائن موجود اقوام ساکن در آسیای صغیر اولین کسانی بودند که موفق به تولید آهن از کانسنگ آهن شدند. این کشف در حدود سال 1200ق.م به سرعت در مناطق مجاور و از جمله ایران گسترش یافت. اولین اشیای یافت شده در ایران مربوط به عصر آهنI(1450-1200ق.م) است که به دلیل تعداد اندک آنها به نظر می رسد وارداتی باشند. بعد از سال 1200ق.م آهن در ایران به طور گسترده تولید شده و برای ساخت ادوات مختلف مورد استفاده قرار گرفت.آزمایش های صورت گرفته بر روی یافته های آهنی ایران نشان می دهد که آنها از طریق احیای سنگ آهن و تولید آهن اسفنجی و سپس شمش فلزی، به شیوه چکش کاری ساخته شده اند و اغلب با درصدی از کربن همراه هستند. مطالعات نشان می دهد که آهنگران در تولید و تزیین ساخته های آهنی، به پیشرفت های قابل توجهی دست یافته بودند.
مرزهای قدرت شاهان در دوره ی هخامنشیان
حوزه‌های تخصصی:
نظری به استقرارهای کوچ نشینان در مناطق دره ای کوهستانی جیرفت
حوزه‌های تخصصی:
تحقیق و تاریخ: نمادهای مشترک در سه تمدن کهن
حوزه‌های تخصصی:
ماد کوچک در پایان دوره هخامنشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
سرزمین ماد بر پایه مدارک تاریخی دوره مادها و هخامنشیان، کم و بیش از رود ارس تا کوه الوند و بیابان مرکزی ایران را در بر می گرفته است. در نوشته های دوره هخامنشی، ایالت ماد غالبا پس از پارس در جایگاه دوم یا پس از ایلام در جایگاه سوم ذکر می شد که گویای اهمیت آن در این دوره است. پس از بر افتادن هخامنشیان، این ایالت به دو بخش ماد کوچک و ماد بزرگ تقسیم شد و آتورپات، شهربان پیشین ماد در ماد کوچک در برابر مقدونیان به پاخاست. از این زمان به بعد این بخش از ماد به نام سردودمان فرمانروایان آن، آتورپاتکان خوانده شد. ماد کوچک، نام پیشین آنورپاتکان، خود گواه آن است که این سرزمین در اصل سکونت گاه آتورپاتکان، همان مرز پیشین ایالات ماد بوده است؛ در شمال، رود ارس مرز این سرزمین با ارمنستان و آلبانیا و در غرب، امتداد رشته کوه های زاگرس، مرز آن با آناتولی شمرده می شد. در شمال شرقی، رشته کوه های البرز و در جنوب غربی، بیابان مرکزی ایران آن را محدود می کرد. گنزک، مهم ترین شهر این سرزمین پس از فروپاشی هخامنشیان به شمار می رفته است.
کعبه زرتشت و اهمیت تاریخی کتیبه شاپور اول ساسانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه‌های تخصصی:
از جمله بناهای مهم نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید که از نظر مذهبی و تاریخی دارای اهمیت بسیار است کعبهی زرتشت میباشد. بنای کعبه زرتشت اگر چه مربوط به عصر هخامنشی است ولی کتیبه های شاپور اول و کرتیر بر دیواره این بنا سبب اهمیت بیشتر آن برای شناخت تحولات عصر ساسانی شده است. اهمیت کتیبه تاریخی شاپور اول که به سه زبان پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، و یونانی نگاشته شده اطلاعات گران قدری را مربوط به عصر ساسانی در اختیار ما میگذارد.
این کتیبه کامل ترین اطلاعات را در مقایسه با دیگر آثار به جای مانده از عصر ساسانی درخصوص قلمرو ایران، شرح جنگهای ایران با روم، القاب و مناصب بزرگان دربار ساسانی را در اختیار ما قرار میدهد.
راز کوه حسین: گذری بر پژوهش های اخیر در بازشناسی شخصیت ""کرتیر""، موبدان موبد اوایل عصر ساسانی
حوزه‌های تخصصی:
جشن یلدا در فرهنگ ایران
حوزه‌های تخصصی:
تاریخچه ی پارچه بافی در ایران باستان
حوزه‌های تخصصی:
بررسی نظام حسابداری و حسابرسی در ایران باستان دوره هخامنشی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه‌های تخصصی:
تاریخ علم حسابداری از جمله موضوعاتی است که جایگاه و روند آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در بسیاری از کتب حسابداری زادگاه حسابداری را به کشورهای غربی منتسب می کنند ولی بسیاری از محققان سابقه آن را به 6000 سال قبل در بین النهرین می دانند. در این مقاله به بررسی نظام حسابداری و حسابرسی و بانکی در دوره هخامنشیان پرداخته شده است. الواح و سایر مستندات تاریخی نشان می دهد که سیستم های منظم پرداخت حقوق و دستمزد، انبارداری، سیستم های حسابداری، تاسیس بانکها، ضرب سکه، وجود نظام های مالیاتی، سیستم های حسابرسی و بازرسی همه حکایت از پیشرفت حسابداری و نظام مالی در دوره هخامنشیان دارد.