درخت حوزه‌های تخصصی

دانشگاه و نظام آموزش عالی نقش حیاتی را در تربیت نیروی انسانی و تامین سرمایه انسانی ایفا می کند. دانشگاه فرهنگیان نیز به عنوان سازمانی نو پا و هدفمند در راستای تحقق برنامه راهبردی خود در افق چشم انداز 1404 خود به جذب و تربیت دانشجو معلمان اهتمام ورزید. هدف پژوهش حاضر، واکاوی وضعیت دانشگاه فرهنگیان برحسب تجارب زیسته دانشجو- معلمان است و در قالب یک طرح آمیخته انجام گرفته است. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش پدیدارشناسی و در بخش کمّی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. دامنه پژوهش شامل کلیه دانشجو-معلمان پردیس های دخترانه و پسرانه سنندج هستند که بر اساس آمار منتشر شده توسط دانشگاه، 1425 نفر هستند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع موارد مطلوب، 20 نفراز دانشجو- معلمان (از دو پردیس فرهنگیان سنندج) طبق شیوه نمونه گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) تا آنجا که اشباع نظری صورت گرفت، انتخاب شدند و ابزارگردآوری یافته ها هم مصاحبه بود. همچنین جامعه آماری در بخش کمّی نیز، تمامی دانشجو-معلمان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان شهر سنندج بودند که در سال تحصیلی 96-95، مشغول به تحصیل بوده، که براساس فرمول کوکران تعداد 458 دانشجو (160 دانشجوی دختر و 298 دانشجوی پسر) به عنوان حجم نمونه و روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی پرسش نامه محقق ساخته (متشکل از 7  قسمت) است که بر اساس یافته های بخش کیفی و ادبیات موضوع طراحی شد. جهت تحلیل داده ها نیز از آزمون های فریدمن و t دو گروه مستقل بهره گرفته شد. براساس نتایج حاصل شده در بخش کیفی، وضعیت آسیب پذیری دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه دانشجو-معلمان، در هفت طبقه توصیفی گنجانده شده که عبارتند از: 1- وضعیت آموزشی 2- کارکرد پژوهشی 3- پتانسیل های نیروی انسانی 4- حوزه فضا و تجهیزات 5- حوزه مالی و اداری 6- برنامه درسی و سرفصل ها 7- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی.نتایج بخش کمّی پژوهش نیز نشان داد که از دیدگاه دانشجو-معلمان ترتیب اولویتی آسیب زای دانشگاه فرهنگیان به ترتیب عبارت بودند از: 1- برنامه درسی و سرفصل ها 2- کارکرد پژوهشی 3- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی 4- فضا و تجهیزات 5-وضعیت آموزشی 6- حوزه اداری و مالی و 7- ظرفیت های نیروی انسانی. همچنین براساس رشته تحصیلی اولویت بندی ابعاد آسیب پذیر دانشگاه فرهنگیان در بعد اول یکی بوده که به  ترتیب عبارتند از برنامه درسی و سرفصل ها، بعد کارکرد پژوهشی و بعد سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی. بین وضعیت ابعاد آسیب زای دانشگاه فرهنگیان از نگاه دانشجو-معلمان پسر و دختر نیز تفاوتی وجود ندارد. لذا مسئولان و متولیان این دانشگاه نوپا با برنامه ریزی دقیق و تخصیص منابع و اعتبارات مالی لازم در جهت اعتلا و ارتقای رسالت ها و اهداف این نهاد مهم آموزشی، تربیتی تلاش نمایند تا شاهد تحقق اهداف راهبردی دانشگاه فرهنگیان باشیم.

در مطالعه حاضر، تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی SQP4R و خود نظارتی در درک مطلب خواندن دانش آموزان کم توان ذهنی پایه پنجم مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور 30 نفر از دانش آموزان کم توان ذهنی از دو مدرسه مختلف انتخاب شدند، پس از اجرای پیش آزمون درک مطلب بر روی هر دو گروه (آزمایش و کنترل)، به گروه آزمایشی در 16 جلسه 45 دقیقه ای روش SQP4R و خودنظارتی آموزش داده شد. پس از اجرای 16 جلسه آموزشی از آزمودنی های دو گروه پس آزمون درک مطلب به عمل آمد. تحلیل کوواریانس نشان داد که به کار گیری راهبرد فراشناختی SQP4R به همراه خود نظارتی در درک مطلب خواندن دانش آموزان موثر بوده است. نتایج به دست آمده از فرضیه پژوهش مبنی بر عملکرد بهتر دانش آموزانی که راهبرد فراشناختی SQP4R و خودنظارتی را دریافت کرده اند، حمایت می کند. آموزش این راهبردها، درک مطلب دانش آموزان را افزایش داد و به نگهداری اطلاعات کمک کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی تلفیق تربیت اقتصادی در دوره ابتدایی در کشورهای اسکاتلند، چین، استرالیا و ایران انجام شده است. این پژوهش، پیمایش تطبیقی است و اطلاعات مورد نیاز برای پاسخگویی از طریق پایگا ههای اینترنتی مانند سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، شبکه بین المللی آموزش مالی و سایتهای آموزش و پرورش کشورهای مورد مطالعه گردآوری شده است. الگوی مورد استفاده، الگوی بردی است. براساس این الگو ابتدا اطلاعات مورد نیاز درباره تجربیات کشورهای مختلف از منابع معتبر گردآوری و تفسیر شدند، سپس در مرحله مجاورت، تفاوتها و شباهتها مطرح و در مرحله آخر داده های حاصل از تفسیر و همجواری مورد مقایسه و تطبیق قرار گرفته اند. از میان کشورهای جهان، سه کشور اسکاتلند، چین و استرالیا با واحد تطبیق نظامهای آموزشی(غیرمتمرکز) و به دلیل تلفیق کامل تربیت اقتصادی در برنامه درسی انتخاب و دلالتهای آن برای تربیت اقتصادی در ایران نیز مطرح شده است. نتایج پژوهش حاکی از آنست که اشتراک کشورهای منتخب در اهداف تربیت اقتصادی در دو حیطه دانش و مهارت است و تفاوت سه کشور، در تأکید کشور استرالیا بر توانایی به کارگیری دانش، مهارت و ارزشها به صورت توامان می باشد. در زمینه شیوه سازماندهی، تلفیق درون موضوعات درسی مختلف به ویژه درس مطالعات اجتماعی به منزله موضوع درسی مشترک میان کشورها مطرح است و نهایتاً در زمینه فرصتهای یادگیری بر استفاده از روشهای فعالیت- محور، کاوشگری، پرسشگری و مناظره همراه با فناوریهای اطلاعات و ارتباطات تأکید شده و تفاوت در ارج نهادن کشور چین به سواد اقتصادی در حکم یک فعالیت فوق برنامه است.

هدف پژوهش حاضر بررسی مدل های تدوین برنامه درسی دانشگاهی به منظور ارائه مدل متناسب با بافت آموزش عالی ایران است. روش پژوهش از نوع مرور شبه سیستماتیک بود که تعداد 41 مقاله با کلیدواژه های الگوی برنامه درسی و تدوین برنامه درسی دانشگاهی از منابع علمی فارسی و انگلیسی جمع آوری و 18 مقاله (11 مقاله در سوال اول و 7 مقاله در سوال دوم) با توجه به شاخص طراحی برنامه درسی در بافت آموزش عالی انتخاب شدند. مقالات با روش قضاوت متخصصان و با استفاده از روش تحلیل مضمون ولکات تحلیل شده است. نتایج مرور شبه نظام مند نشان داد که مدل ها بر اساس نوع طراحی به دو دسته مبتنی بر فرایند و مبتنی بر نتیجه تقسیم می شوند، و طیفی از مضامین دیزاین کردن و یا چیدن عناصر در کنار یکدیگر، تصمیم گیری در مورد جایگاه عناصر برنامه، ساختار یا سازمان برنامه، الگوهای یادگیری و سازماندهی مواد، ساختاربندی مدون برنامه های درسی، فرایند تدوین برنامه دانشگاهی، طرح آکادمیک در اکثر مستندات مورد تأکید بوده است. همچنین عناصر مورد توافق شامل اهداف و مقاصد، محتوا یا موضوعات درسی، فعالیت ها و تجربیات یادگیری، روش تدریس، اجراء و ارزشیابی بود. نتیجه گیری کلی این است که طراحی برنامه درسی بدون توجه به ماموریت های دانشگاه، بافت و زمینه ای که دانشگاه در آن قرار دارد، ذی نفعان و عناصر اصلی برنامه درسی غیر ممکن است. مدل نهایی پیشنهادی پژوهش این موارد را پوشش داده است. 

معلم اساسی ترین عنصر در نظام آموزش و پرورش محسوب می شود و میزان صلاحیت حرفه ای، کارآمدی، علاقه مندی و تسلط حرفه ایِ او در کیفیت فرایند یاددهی یادگیری اثری تعیین کننده دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی صلاحیت های معلمان ابتدایی و متوسطه با استفاده از مرور تلفیقی پژوهش های معتبر در حوزه سنجش این سازه بود. به این منظور، جست وجوی پایگاه های الکترونیکی با استفاده از کلمات فارسی با هدف استخراج پژوهش های مربوط به سنجش صلاحیت های حرفه ای معلمان انجام شد. جست وجوی این پایگاه ها در فاصله دی و بهمن 1399 انجام شد. از مجموع 100 رساله دکتری، طرح پژوهشی و مقاله فارسی چاپ شده از سال های 1385 تا 1399 تعداد 22 پژوهش (15 مقاله، 4 طرح پژوهشی و 3 رساله دکتری) حائز شرایط لازم شناخته شدند. تحلیل این متون با روش مرور تلفیقی انجام شد و رویه پیشنهادی ویتمور و نالف، پس از کدگذاری، در چهار بُعدِ صلاحیت های دانشی، مهارتی، نگرشی/ ارزشی و شخصیتی/ اخلاقی در سه سطح (بالاتر، در حد و پایین تر از متوسط) دسته بندی شد. بر اساس یافته ها، درمجموع معلمان در بُعد دانشی در سطح متوسطی قرار داشتند. همچنین در بُعد مهارتی ازجمله مدیریت کلاس، برنامه ریزی و سازماندهی فرصت های یادگیری، روش های تدریس فعال و اجزای تدریس ازجمله ارزشیابی و نیز کاربرد فناوری در فرایند یاددهی یادگیری پایین تر از متوسط قرار داشتند. اما در بُعد نگرشی/ ارزشی و همچنین در بُعد شخصیتی/ اخلاقی در سطح بالاتر از متوسط بودند. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، به توسعه و ارتقای صلاحیت های حرفه ای معلمان با برنامه ریزی نظام مند و مبتنی بر اسناد تحولی و پژوهش های علمی احساس نیاز می شود.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه پنجم در سال تحصیلی 1400/ 1399، با استفاده از نظریه نمایش اجزای دیوید مریل انجام شده است. روش پژوهش مقاله حاضر اسنادی و مبتنی بر تحلیل محتوا با رویکرد کمی و کیفی است و جامعه آماری آن کتاب ریاضی پایه پنجم می باشد. برای جمع آوری داده ها از چک لیست استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که: 1- محتوای کتاب ریاضی پنجم ابتدایی طبق الگوی مریل، بیشتر به ایجاد و توسعه محتوایی روشی می پردازد2 - طبق الگوی مریل، نحوه ارائه اولیه (بخش تمرین و ارزیابی ) در محتوای کتاب ریاضی پنجم ابتدایی رعایت شده است.3- طبق الگوی مریل، نحوه ارائه ثانویه در قسمت بیان تعمیم رعایت نشده اما در قسمت بیان مثال و سوال بطور مطلوبی رعایت شده است . 4- طبق الگوی مریل در بخش اصول ارائه و ارزشیابی، به ترتیب اصل تفکیک (66/36)؛ سطح دشواری (55/27)؛ اصل همتا سازی (11/27) و اصل تنوع (66/18)رعایت شده است.

   هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل کیفی انواع مدل های آموزش دانش آموزان دوزبانه است. روش پژوهش کیفی و به شیوه ی بررسی اسنادی است. این پژوهش از حیث هدف، جزء پژوهش های کاربردی محسوب می گردد. جامعه آماری پژوهش حاضر منابع مکتوب موجود در خصوص دوزبانگی است. ابزار مورد استفاده فیش برداری است. فیش ها ویاداشت های مکتوب جهت جمع آوری اطلاعات لازم از منابع مکتوب ،مواد دیداری وشنیداری ونرم افزارهای رایانه ای وفضای مجازی  است. روش گردآوری داده ها مراجعه به منابع مکتوب و کتابخانه ای برای بهره مندی ازآرا واندیشه های صاحبنظران و محتوای متون مربوط به  تعلیم وتربیت بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که تعلیم وتربیت دوزبانه در دنیا بر اساس  9 مدل  کلی شامل : 1.انتقالی2.غوطه ورسازی3.دوسویه4.نگهداشت5.پرستیژ6.تجدیدحیات غوطه ورسازی7.رشدی8.آموزش زبان مبتنی بر محتوا و 9.چندزبانه صورت می گیرد که در این میان 3 روش اول پرکاربردترین روشها در دنیا هستند. مشاهده رتبه تمام مدل های آموزش دوزبانه نشان می دهد که روش آموزش زبان مبتنی بر محتوا بالاترین رتبه را کسب کرده و بعد از آن روش رشدی قرار دارد و در رتبه سوم روش چند زبانه قرارگرفته است. رتبه بندی روش های بعدی به ترتیب عبارتند از روش دوسویه ، روش نگهداشت ، روش پرستیژ ، روش غوطه ورسازی ، روش انتقالی و در پایان روش تجدید حیات قرار گرفته است.

نظریه های معاصر درمورد اختلال اضطراب سلامت بر نقش فرآیندهای شناختی همچون حساسیت اضطرابی، عدم تحمل بلاتکلیفی و باورهای فراشناختی درپدید آیی و تداوم این اختلال تأکید دارند. هدف از این مطالعه تعیین تأثیر باورهای فراشناختی در مورد اضطراب سلامت، حساسیت اضطرابی وعدم تحمل بلاتکلیفی در دانشجویان مبتلا به اضطراب سلامت می باشد. در این مطالعه همبستگی، 350دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ایران در بهمن1400 (155پسر و195دختر) به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب و به پرسشنامه های حساسیت اضطرابی-3، باورهای فراشناختی اضطراب سلامت، عدم تحمل بلاتکلیفی و شاخص وایتلی پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss-18 استفاده شد. میانگین و انحراف معیار سن پسران و دختران به ترتیب 35/2+23و 26/2+22و دامنه ی سنی نمونه پژوهش 29-18بود. نتایج نشان دادکه دوتا از مولفه های باورهای فراشناختی رابطه معنی داری با اضطراب سلامت دارند. هم چنین نتایج بیانگر این بود که همه مولفه های حساسیت اضطرابی و یکی از مولفه های عدم تحمل بلاتکلیفی قادر به پیش بینی اضطراب سلامت می باشند. نتایج پژوهش نشان از تاثیر گذاری باورهای فراشناختی اضطراب سلامت، حساسیت اضطرابی و عدم تحمل بلاتکلیفی بر اضطراب سلامت می باشد.

اجرای سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش نیازمند بکارگیری سبک رهبری تحول آفرین در راستای ارتقای عملکرد کارکنان این سازمان و به طور خاص عملکرد معلمان در مدارس می باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر رهبری تحول آفرین بر عملکرد شغلی با نقش تعدیل کننده انگیزه خدمت عمومی در معلمان مقطع متوسطه دوم شهر سیرجان انجام شده است. روش تحقیق توصیفی و از شاخه همبستگی بوده و جامعه آماری این تحقیق عبارت است از معلمان مقطع متوسطه دوم شهرستان سیرجان که تعداد آنها در سال تحصیلی 1395- 1396 به 726 نفر بالغ می گردد. با استفاده از جدول مورگان، حجم نمونه 251 نفر به دست آمد که با روش طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از تحقیق سه پرسشنامه استاندارد سبک رهبری تحول آفرین باس و آولیو(2000)، عملکرد شغلی پاترسون(1992) و انگیزه خدمت عمومی آلونزو و لوییس(2001) استفاده شد. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین روایی نیز از روایی همگرا و واگرا استفاده و روایی پرسشنامه ها تایید گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم-افزار Amos استفاده گردید. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که انگیزه خدمت عمومی تاثیر رهبری تحول آفرین بر عملکرد شغلی معلمان را تعدیل می کند. در عین حال رهبری تحول آفرین بر عملکرد شغلی، انگیزه خدمت عمومی بر عملکرد شغلی و همچنین رهبری تحول آفرین بر انگیزه خدمت عمومی معلمان تاثیر مثبت و معناداری دارند.

هدف از این پژوهش، تبیین رابطه نرخ ماندگاری با انواع تعامل دانشجویان در بستر یادگیری الکترونیکی می باشد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی بوده و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان رشته های فنی-مهندسی موسسه آموزش عالی الکترونیکی مهر البرز را تشکیل می دهند. بنابراین با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه ای با میزان 232 نفر برآورد شد. برای گردآوری داده ها نیز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن پس بررسی خبرگان این حوزه به تایید رسید و پایایی آن نیز با بکارگیری ضریب آلفای کرونباخ 0.86 برآورد شد سپس نتایج در دو بخش توصیفی (درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی و ضریب همبستگی) با استفاده از نرم افزار spss تحلیل و بررسی شدند.یافته ها نشان می دهد که بیشترین و کمترین نرخ ماندگاری به ترتیب مربوط به رشته های مهندسی فناوری اطلاعات (0.86 درصد) و مهندسی فناوری اطلاعات-تجارت الکترونیک (0.18 درصد) است. اما برایند کلی نرخ ماندگاری در موسسه آموزش عالی مهر البرز برابر با 0.72 درصد بود. از میان تعاملات گوناگون در این بستر نیز تعامل دانشجویان با دستیاران با میانگین (3.8123) بالاترین میزان بود.

 هدف پژوهش حاضر، بر روی رابطه بین شادی با پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان پسر دانش آموزان مقطع متوسطه شهر کرج می باشد. روش مطالعه حاضر از نوع همبستگی می باشد.می کنند.جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر کرج تشکیل می دهند، که از این تعداد 340 نفر بر اساس جدول پیشنهادی مورگان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نمونه های انتخاب شده به آزمون های خودارزشمندی مشروط کراکرد همکاران و پرسشنامه شادکامی آکسفورد پاسخ دادند. همچنین معدل نیمسال اول سال تحصیلی 99-98 به عنوان معیار پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته به نقش سازنده شادی در پیشرفت تحصیلی ارتباط معناداری را نشان داد و با افزایش سطح شادی و نشاط در بین دانش آموزان شاهد پیشرفت تحصیلی و تلاش بیشتر آنان خواهیم بود.

پژوهش حاضر کتابهای ریاضی و آمار(1) و راهنمای معلم پایه دهم رشته انسانی با تاکید بر رویکرد زمینه محور به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری کتابهای درسی و راهنمای معلم ریاضی دهم انسانی سال تحصیلی 96-1395 است. ابزار پژوهش، فرم تحلیل محتوا با توجه به رویکرد ریاضیات زمینه محور است. از روش تحلیل آنتروپی شانون به منظور محاسبه میزان اهمیتی که در طراحی کتاب های درسی و راهنمای معلم ریاضی پایه دهم انسانی به چهار مؤلفه رویکرد زمینه محور شامل دارا بودن موقعیت عملی، واقعی بودن، مرتبط بودن با تجارب زندگی روزمره دانش آموزان و باز بودن داده شده، استفاده گردید. نتایج حاصل حاکی از این است که میزان توجه و درگیری با چهار مولفه ریاضیات زمینه محور و مقدار ضریب اهمیت هر یک از این مولفه ها کم بوده و محتوای درسی کتاب مذکور بر اصول ریاضیات زمینه محور منطبق نیست.