درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه- شاخص استرس فرزند پروری در مادران کودکان عادی 12-7 سال شهر تهران بود. مواد و روش ها: بعد از ترجمه، ترجمه معکوس و انطباق ابزار، به منظور هنجاریابی این ابزار در قالب یک طرح زمینه یابی کاربردی، از بین جامعه مادران کودکان عادی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 468 مادر پرسش نامه PSI-SF را تکمیل نمودند. داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار 7/8LISREL تحلیل شدند. یافته ها: نتایج Cronbach's alpha حاکی از آن بود که میزان اعتبار نمره کل استرس والدین و هر یک از زیرمقیاس های آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین برای کل گروه هنجاری به ترتیب 90/0، 80/0، 84/0 و 80/0، برای مادران کودکان پسر به ترتیب 89/0، 80/0، 83/0 و 78/0 و برای مادران کودکان دختر به ترتیب 91/0، 80/0، 84/0 و 80/0 به دست آمد. ضریب اعتبار بازآزمایی در طول 18 روز بعد از اجرای اول، برابر با 75/0 برای نمره کل استرس والدین، 82/0 برای زیر مقیاس آشفتگی والدین، 73/0 برای زیر مقیاس تعامل ناکارآمد والد- کودک و 71/0 برای زیرمقیاس ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود که این مقادیر همبستگی، بیانگر ثبات نمرات شاخصPSI-SF در طول زمان است. روایی همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با مقیاس سلامت خلقی (Depression Anxiety Stress Scales یا DASS) و پرسش نامه مشکلات رفتاری کودکان (The Child Behavior Checklist یا CBCL) محاسبه شد. با روش تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از مدل سه عاملی وابسته، سه عامل استخراج گردید. این سه عامل عبارت از آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود. نتیجه گیری: بر طبق نتایج این پژوهش، مقیاس SF-PSI واجد ویژگیهای روان سنجی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و تشخیص های بالینی استرس فرزند پروری مادران است.

هدف اساسی پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چهار سامانه ای اضطراب (FSAQ) بوده است. بدین خاطر پس از آماده سازی پرسشنامه یاد شده، در آغاز، مطالعه ای مقدماتی بر روی پرسشنامه FSAQ با 153 آزمودنی انجام شده است سپس برای وارسی های نهایی، دو گروه آزمودنی های بالینی و غیر بالینی مورد مطالعه قرار گرفته اند. آزمودنی های غیربالینی شامل 530 دانشجوی دانشگاه گیلان (265 آزمودنی مذکر، 264 آزمودنی مؤنث و 1 آزمودنی با جنسیت نامشخص) و آزمودنی های بالینی دربرگیرنده 39 آزمودنی مبتلا به اختلال های اضطرابی بوده اند. مطالعه حاضر در عین آماده سازی نتایج توصیفی مربوط به پرسشنامه FSAQ با توجه به جنسیت، برای بررسی اعتبار پرسشنامه از روش های بازآزمایی، تنصیف و آلفای کرونباخ سود جسته است. یافته ها بیانگر اعتبار مناسب پرسشنامه و مؤلفه های آن بوده است. روایی پرسشنامه نیز از طریق بررسی همبستگی آن با دیگر آزمون ها مثل مقیاس اضطراب کتل، پرسشنامه اضطراب بک، سیاهه حالت – صفت اشپیلبرگر، مقیاس تکمیلی اضطراب (A) در MMPI-2 و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) پی گرفته شده است. نتایج به دست آمده روایی همگرای پرسشنامه را تأیید کرده اند. از سویی مقایسه گروه های بالینی (افراد مبتلا به اختلال های اضطرابی) و غیربالینی نمایانگر تمایز داده ها و در نتیجه تأیید روایی تشخیصی پرسشنامه بوده است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اعتبار و پایایی مقیاس سرسختی روان شناختی لانگ و گولت ( LGHS) [10] ، در چهارچوب طرح اعتبارسنجی، طراحی و اجرا گردید و با استفاده از نتایج به دست آمده به بررسی و تبیین ابعاد روان سنجی مقیاس مورد نظر پرداخته شد. بدین منظور اعتبار و پایایی پرسشنامه تحقیق بر روی نمونه ای 550 نفری از دانشجویان دانشگاه های شاهد، تهران و شهید بهشتی به روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای به شرح ذیل مورد مطالعه قرار گرفت. پس از ترجمه پرسشنامه تحقیق به زبان فارسی و به منظور رفع مشکلات احتمالی در ترجمه مقیاس 30 نفر از دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد به تصادف انتخاب شدند و نسخه فارسی مقیاس ( LGHS ) بر روی آنها اجراء گردید. اعتبار پرسشنامه LGHS در قالب بررسی اعتبار سازه و به سه روش تحلیل عامل، همبستگی با آزمون های دیگر(اعتبار سازه) و اعتبار افتراقی اندازه گیری شد. به منظور سنجش پایایی مقیاس نیز از روش های آماری محاسبه ضریب همسانی درونی (آلفای کرونباخ)؛ روش دونیمه سازی و روش بازآزمایی استفاده گردید. در مجموع و برمبنای نتایج این مطالعه پرسشنامه ای 42 سؤالی که سه خرده مقیاس کنترل (با 16 سؤال)، خرده مقیاس تعهد (با 15 سؤال) و خرده مقیاس چالش جویی (با 11 سؤال) را دربرمی گیرد؛ برای سنجش سازه سرسختی روان شناختی در افرادی تهیه شد که استرس خاصی را تجربه می کنند و یادر موقعیت فشارزای قابل توجهی به سر می برند. اعتبار و پایایی این مقیاس به منظور کاربرد در جمعیت دانشجویان ایران توسط شواهد به دست آمده مورد تأیید و حمایت قرار گرفت و از شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و شناسایی افراد سرسخت برخوردار است.

بـه منظور بررسی و روایی و اعتبار پرسشنامه دشواریهای بین فردی نوجـوانان (QIDA؛ انگلس، هیدالگو و مندز، 2005)، 276 دختر و 224 پسر 12 تا 18 سالـه ساکن تهران، QIDA و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA ؛ پاکلک، 1997) را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند که نسخه فارسی پرسشنامه همانند با سـاختار عاملی اصلی QIDA از پنج عامل جرئت ورزی، روابط با غیرهمجنس، صحبت کردن در جمع، روابط خانـوادگی و دوستیهای نزدیک ـ در نمونه ایرانی ـ تشکیل شده اند. ضرایب همبستگی مثبت و معنادار بین عاملهای QIDA و مجموع نمره های SASA در دامنه ای از 10/0 = r (دوستیهای نزدیک) تا 35/0=r (جرئت ورزی)، روایی همگرای QIDA را تایید کرد. ضرایب اعتبار بازآزمایی با فاصله دو هفته برای نمره کل QIDA برابر با 82/0 و برای عاملهای آن به تـرتیب برابر با 77/0، 84/0، 71/0، 62/0 و 51/0 بودند. نتایج روایی و اعتبار، نسخه فارسی QIDA را تایید کردند و سازه جهانی دشواریهای بین فردی براساس یافته های یکسان در بافتهای فرهنگی متفاوت بحث شد.

معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که برخی از صاحب نظران، آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی و تلاش همواره آدمی برای پاسخ دادن به چراهای زندگی می دانند.هوش معنوی به عنوان زیربنای باورهای فرد نقش اساسی در زمینه های گوناگون به ویژه ارتقا و تامین سلامت روانی دارد و از طرفی اهمیت نقش شادی در بهداشت روانی، سلامت جسمانی، کارآمدی و مشارکت اجتماعی از مهمترین اولویت های روان شناسی قرار گرفته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی با میزان شادی دانشجویان می باشد.روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا است و به نسبت جمعیت هر دانشکده با در نظر گرفتن نسبت جنسیت و گروه های آموزشی تعداد 380 نفری (180 پسر و 200 دختر) به عنوان نمونه این پژوهش به صورت نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و از پرسشنامه هوش معنوی با 14 گزینه و فهرست شادکامی آکسفورد با 29 گزینه به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t مستقل و همبسته و تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین گروه های مختلف دانشجویان، تفاوت معناداری وجود دارد. بدین معنا که با افزایش نمره هوش معنوی، میزان نمره شادکامی نیز افزایش نشان می دهد.

چکیده: هدف پژوهش، ارائه روش شناسیِ ساختِ آزمون سبک زندگی اسلامی، ویژگی ها و تفاوت آن با دیگر آزمون ها است. سؤال اصلی این است که آیا نحوه ساخت یک آزمون دینیِ معیار مرجع با آزمون هنجار مرجع یکسان است؟ برای پاسخ دادن عینی تر و روشن تر به این سؤال، روش و مراحل ساخت و ویژگی های روان سنجیِ یک آزمون معیار مرجع (آزمون سبک زندگی تجویزی اسلام) را مورد بحث قرار دادیم. در این پژوهش، قدم به قدم، ساخت یک آزمون هنجار مرجع را مورد دقت و تأمل قرار می دهیم تا تفاوت ها و تشابه ها معلوم شود. در این پژوهش معلوم شد که نحوه مطالعه متون دینی (جامعه مورد مطالعه)، کیفیت استخراج منبع سؤال ها، نحوه انتخاب کردن آنها و روش به دست آوردن روایی محتوایی، از مواردی است که بین آزمون های روان شاختیِ موجود (که هنجار مرجع است) با آزمون های دینی معیار مرجع تفاوت وجود دارد و گاهی باعث اشتباه محققان می شود. مواردی، مانند: روایی صوری، دقت های لازم در اجرا، به دست آوردن پایایی کل آزمون و هر یک از مؤلفه های آن (آلفای کرونباخ)، تحلیل عاملی و شناسایی عوامل تشکیل دهنده آزمون، استنباط های آماری از داده های آن، از مواردی است که بین دو نوع آزمون مشترک است و تفاوتی بین دو نوع آزمون وجود ندارد.

شناخت عواملی که به پیشرفت تحصیلی و جلوگیری از افت تحصیلی منجر می شود، اهمیت ویژه ای دارد. پاره ای از مطالعات بیانگر ارتباط مستقیم بین هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی هستند، لیکن بعضی از صاحبنظران در خصوص رابطه مستقیم بین آنها تردید دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 400 دانشجوی مقطع کارشناسی بود که از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه هوش هیجانی بار – آن، آزمون خود پنداره راجرز، آزمون عزت نفس پوپ و همچنین، از معدل دانشجویان به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج تحلیلی داده ها نشان داد که بین هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، یافته ها نشان داد که بین هوش هیجانی و خودپنداره دانشجویان دختر و پسر تفاوتی وجود ندارد، اما میزان عزت نفس دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر است. بنابراین، در بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی نمی توان فقط بر سازه های روانشناختی مانند هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس تاکید کرد.

این مطالعه از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی است که هدف آن تاثیر افزایش مهارت های آماری نظیر توانایی انتخاب آزمون های آماری، انجام آنها با نرم افزار SPSS و تفسیر خروجی های نرم افزار در نگرش دانشجویان به پژوهش می باشد. جامعه آماری دانشجویان رشته علوم اجتماعی گرایش پژوهشگری دانشگاه پیام نور آبادان در مقطع کارشناسی می باشند. به صورت تصادفی نگرش به پژوهش 40 دانشجو که در درس کاربرد کامپیوتر در علوم اجتماعی در نیمسال اول سال تحصیلی 89-1388 ثبت نام کرده بودند پیش و پس از آموزش بررسی شد. برای سنجش نگرش از مقیاس نگرش به پژوهش استفاده گردید. این مقیاس شامل خرده مقیاس های نگرش به سودمندی برای حرفه، اضطراب، نگرش احساسات عاطفی مثبت به پژوهش، مرتبط بودن به زندگی و سختی پژوهش می باشد. از آزمون t زوجی برای پاسخ به سؤال های پژوهش استفاده گردید که نتایج نشانگر افزایش نگرش مثبت به پژوهش برای خرده مقیاس های نگرش به سودمندی برای حرفه، احساسات عاطفی مثبت به پژوهش و مرتبط بودن پژوهش به زندگی و همچنین مقیاس کلی نگرش به پژوهش بود. برای خرده مقیاس های نگرش به اضطراب و سختی پژوهش اختلاف معنی داری پیش و پس از آموزش دیده نشد.

با هدف اعتباریابی و رواسازی مقیاس کیفیت زندگی افـراد دیابتی (بویر و ایرپ، 1997)، از بیماران 20 تا 60 ساله انجمن دیابت ایران، 263 زن و 197 مرد، به پـرسشنامه مقیاس کیفیت زندگی افراد دیابتی (D-39، بویرویرپ، 1977) و زیرمقیاس بهزیستی روان شناختی از پرسشنامه سلامت روانی (بشارت، 1388) پاسخ دادند. ضرایب همسانی درونی و بازآزمایی با فاصله 4 هفته به ترتیب برابر بـا 89/0 و 75/0 بودند. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از روش چـرخش پروماکس و تحلیل عاملی تائیدی نشان دادند که پرسشنامه با 6 عامل مهار دیابت، انرژی و تحرک، فشار اجتماعی، اضطراب و نگرانی، عـوارض دیابت و بیماریهای دیگر و کنش وری جنسی تقریباً 64 درصد واریانس را تبیین می کند. همبستگی منفی معنادار بین نمره کل کیفیت زندگی و زیرعاملهای استخراج شده کیفیت زندگی با زیرمقیاس بهزیستی روان شناختی، روایی همگرای مقیاس را تایید کرد. تفاوت بین عاملهای مقیاس اصلی با نسخه فارسی بر مبنای گستره سنی بیماران مورد بحث قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و پایایی نسخه فارسی مقیاس هوش اجتماعی ترومسو (TSIS) بود. در ابتدا این مقیاس به زبان فارسی برگردانده شد. پس از ترجمه ی دوباره به زبان انگلیسی و مطابقت با نسخه ی اصلی، شکاف های موجود در ترجمه شناسایی و اصلاح شدند. در نهایت پس از اجرای مقدماتی و رفع اشکالات، پرسشنامه ی نهایی بر دانشجویان گروه نمونه که شامل 413 نفر (304 زن و 109 مرد) از دانشجویان علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز بودند، اجرا شد. در این پژوهش برای بررسی ساختار عاملی، تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) با استفاده از روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس بر روی 21 سوال TSIS اجرا شد. بررسی نمودار اسکری، راه حل سه عاملی را نشان داد. مانند خرده مقیاس های نسخه ی اصلی این عوامل پردازش اطلاعات اجتماعی (SIP)، آگاهی اجتماعی (SA) و مهارت های اجتماعی (SS) نامگذاری شدند. پایایی مقیاس هوش اجتماعی ترومسو با استفاده از روش های بازآزمایی و همسانی درونی (آلفای کرانباخ) محاسبه شد. ضریب پایایی آلفای کرانباخ برای کل مقیاس 75/0 و برای خرده مقیاس پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارت های اجتماعی و آگاهی اجتماعی به ترتیب برابر 73/0، 66/0 و 64/0 به دست آمد. همچنین ضریب پایایی بازآزمایی برای کل مقیاس 81/0 و برای خرده مقیاس های پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارت های اجتماعی و آگاهی اجتماعی به ترتیب برابر 76/0، 86/0 و 66/0 بود. ضریب آلفای کرانباخ و بازآزمایی نشان داد که پایایی هر یک از عامل ها در سطح قابل قبول می باشد.

هدف از این پژوهش تبین کفایت روان سنجی مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز تشکیل می دادند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای در دو مرحله نمونه گیری انجام شد. نخستین نمونه ی این پژوهش را 1219 دانش آموز (583 دختر و 636 پسر) تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از میان نواحی چهارگانه ی شهر شیراز انتخاب شدند و با مقیاس تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی که به وسیله ی پژوهشگر تهیه شده بود، مورد سنجش قرار گرفتند. بر اساس این آزمون 174 نفر (87 دانش آموز دارای اختلال نقص توجه و 87 دانش آموز بدون اختلال نقص توجه) به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب شدند و شاخص اختلال نقص توجه جردن در مورد آن ها اجرا شد. در این پژوهش از دو مقیاس استفاده شد. 1- پرسشنامه ی تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس داده های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به وسیله ی پژوهشگر ساخته شد (96/=α) و 2- شاخص اختلال نقص توجه جردن که شامل دو فرم معلم (33 پرسش) و فرم والدین (39 پرسش) می باشد. برای بررسی پایایی این شاخص از ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی تنصیفی و همبستگی بین نظر نمره گذاران یعنی معلم و والدین استفاده شد و برای تعیین روایی آزمون یاد شده از شاخص های تفاوت گروه عادی و دارای اختلال نقص توجه و همبستگی با پیشرفت تحصیلی (معدل تحصیلی) استفاده شد. نتایج در تمام موارد حاکی از پایایی و روایی مطلوب برای مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن بود. در کل نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که شاخص اختلال نقص توجه دارای پایایی و روایی و قابل استفاده در جامعه ایرانی می باشد.