درخت حوزه‌های تخصصی

به منظور فراهم سازی مقیاسی برای بررسی جهت گیری مذهبی منطبق با ویژگی های خاص فرهنگی ودینی اسلام پژوهش حاضر به انجام رسید.پس از تدوین مبانی نظری لازم‘فرم مقدماتی با 80 پرسش تهیه شد.پرسشها از نظر اعتبار محتوایی وصوری بررسی شدند.پس از اجرای مقدماتی واصلاح پرسشنامه‘مقیاس آماده شده برروی 470 نفر که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند اجرا شد.به منظور بررسی ساختار هماهنگی درونی پرسش ها و بررسی اعتبار وقابلیت اعتماد واعتبار مقیاس از روشهای تحلیل عاملی‘اسپیرمن-براون ودو نیمه سازی گاتمن استفاده شد.پس از تحلیل نتایج‘تعداد پرسش ها از 80 به 45 تقلیل یافت . نتایج به دست آمده از این بررسی مقدماتی نشان میدهد که قابلیت اعتماد این آزمون در حد قابل قبولی است وبا تکیه بر پژوهش کاملتر میتوان از آن به عنوان مقیاسی معتبر در ارزشیابی جهت گیری مذهبی استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز (1998) در زنان و مردان تهرانی بوده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع زمینه یابی بود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از زنان و مردان شهر تهران که 500 زن و مرد به روش خوشه ای چندمرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز (1998). جهت بررسی پایایی مقیاس از روش بازآزمایی استفاده شد و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج: ضریب همبستگی پیرسون میان نتایج دو بار اجرای پرسشنامه حاکی از پایایی بالای پرسشنامه بود و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عاملها به شکل اولیه بیان شده توسط کیز (1998) بود. همچنین، نتایج مربوط به میانگین حاکی از آن بود که میانگین نمرات شکوفایی اجتماعی در زنان، مردان و کل آزمودنیهای پژوهش بیشتر از میانگین نمرات سایر عوامل است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، پرسشنامه بهزیستی اجتماعی ابزاری روا و پایا است و در جامعه ایرانی از برازش خوبی برخوردار است.

هدف این پژوهش، بررسی شاخص های روان سنجی دو فرم حالت و رگه از مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفهمنفی (پاناس) بود. روش: روش تحقیق از نوع همبستگی بود. یکگروه نمونه با حجم 447 نفر (191پسر و 256 دختر) از دانشجویان دانشگاه شیراز، به تصادف انتخاب شد. آزمودنی ها به دو فرم حالت و رگه از مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی و دو زیر مقیاس افسردگی و اضطراب از فهرست تجدید نظر شده نشانه های اختلالات روانی (Scl-90-R) پاسخ دادند. یافته ها: تحلیل عوامل نشان داد که هر یکاز فرم های حالت و رگه از مقیاس پاناس دارای دو عامل به نام های عاطفه مثبت و عاطفه منفی هستند. در مورد روایی همزمان نیز نتایج نشان داد که عاطفه منفی با زیر مقیاس های افسردگی و اضطراب به ترتیب دارای ضریب همبستگی67/0 و 56/0 بود و ضرایب همبستگی عاطفه مثبت با زیر مقیاس های افسردگی و اضطراب نیز به ترتیب 32/0- و 40/0- به دست آمد. میزان شاخص آلفای کرونباخ نیز برای دو فرم حالت و رگه از مقیاس های عاطفهمثبت و عاطفهمنفی، بین 82/0 و 88/0 متغیر بود. نتیجه گیری: فرم های حالت و رگه از مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی دارای اعتبار و روایی مناسبی بوده، و این مقیاس ها در موقعیت های پژوهشی و بالینی قابل استفاده اند.

مقدمه:در سال های اخیر علاقه به مطالعه تجارب توهمی و پدیدارشناسی آنها منجر به ایجاد ابزارهایی مانند مقیاس توهم لانای اسلد به منظور استفاده در جمعیت های بالینی و غیربالینی شده است. هدف از پژوهش حاضر، اعتباریابی و پایایی سنجی این مقیاس در نمونه ایرانی می باشد. روش:این پژوهش از نوع توصیفی است. نمونه ای به حجم 312 نفر (88 نفر مذکر و 224 نفر مؤنث) انتخاب و در کنار 30 نفر از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا مورد آزمون قرار گرفتند. شرکت کننده ها به پرسشنامه های مقیاس توهم لانای – اسلد، شخصیت اسکیزوتایپی و استعداد روان پریشی چپمن پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، آزمون تحلیل واریانس چند راهه و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. یافته ها:در تحلیل مؤلفه های اصلی راه حل دو عاملی برای مقیاس توهم لانای – اسلد  استخراج شد، و به ترتیب عامل افکار مزاحم و رویاهای روزانه آشکار، و عامل تجارب توهمی شنیداری و دیداری نام گرفتند. در مقایسه نمرات گروه های مؤنث و مذکر، بین میانگین نمرات مقیاس تفاوتی مشاهده نشد. از نظر اعتبار تمایزی، مقیاس توانست بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا را از افرادسالم تفکیک نماید. اعتبار همزمان با اجرای توام پرسشنامه های مرتبط با نشانه شناسی مثبت روان پریشی ضرایب مطلوبی نشان داد. ضرایب پایایی به روش های همسانی درونی و بازآزمایی بالا محاسبه شدند. نتیجه گیری:بنابر یافته های پژوهش حاضر، مقیاس توهم لانای – اسلددر نمونه ایرانی بعنوان ابزار سنجش تجارب توهمی اعتبار مطلوبی دارد و در تحقیقات مربوط به روان پریشی بعنوان یک ابزار معتبر قابل کاربرد می باشد.

گزارش پژوهشی موجود به معرفی ابزاری جدید برای اندازه گیری وضعیت بهداشت روانی مثبت و منفی می پردازد که در دو پژوهش جداگانه اجرا شد. در پژوهش نخست، آزمون های مختلف که نشانه های بهزیستی روانی، رضایت از زندگی و شادی را اندازه گیری می کردند، در کنارآزمون هایی که به اندازه گیری مشکلات روانی مربوط می شد، به گروهی از دانشجویان ارائه و دانشجویان دراین دو بعد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد این دانشجویان 554 نفر بود که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند. مجموع گویه های 5 پرسشنامه مورد استفاده در مقیاس لیکرت، 174 گویه بود. پس از تکمیل این گویه ها که از 5 آزمون مختلف بود، نتایج به دست آمده با روش تحلیل مؤلفه های اصلی برای استخراج دو عامل بررسی شدند و تعداد 46 گویه که ضرایب همبستگی مناسبی با دو عامل استخراجی ازروش مؤلفه های اصلی داشتند، انتخاب شدند. این عوامل با توجه به ویژگی محتوایی و پرسشنامه ای که از آن اسخراج شده بودند با عناوین وضعیت بهداشت روانی مثبت و منفی نام گذاری شدند. در پژوهش بعد، پرسشنامه 46 گویه ای که با روش تحلیل عوامل به دست آمده بود به همراه دو پرسشنامه معتبر به گروهی دیگر از آزمودنی ها (117 کارمند دانشگاه) داده شد. نتایج مطالعه دوم نشان داد که این آزمون از ضرایب اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار است. به علاوه در تحلیل عوامل با روش مؤلفه اصلی این بار نیز دو عامل استخراج شده با گویه های مربوط، همبستگی های مناسبی داشتند. در این مرحله برای تایید برازش مدل از روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد که برازش مدل را به صورت ضعیف تایید کرد. نتایج با توجه به دیدگاه جدید در مورد بهداشت روانی مورد بحث قرارگرفت.

مقدمه:فهرست اجبارها، وسواس ها و تکانه های آسیب پذیری، یک پرسشنامه خودگزارشی 47 ماده ای است که برای سنجش اختلال وسواسی- اجباری تهیه شده است. این پرسشنامه از پنج خرده مقیاس مناسک اجباری، وارسی وسواسی، تمیزی وسواسی، تکانه های آسیب پذیری و احتکار تشکیل شده است. هدف از مطالعه حاضر، استخراج ویژگی های روانسنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی فهرست اجبارها، وسواس ها و تکانه های آسیب پذیری بود. روش:فهرست اجبارها توسط 277 (136 مرد، 141 زن) نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند، تکمیل شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش همسانی درونی محاسبه شد. برای به دست آوردن اعتبار همگرا نیز از پرسشنامه های وسواس فکری- عملی مادزلی و پرسشنامه تجدید نظر شده وسواس- اجباری استفاده شد. یافته ها:نتایج حاصل از محاسبه پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، بالاتر از 70/0 بودند. تحلیل عاملی اکتشافی نیز نشان داد که راه حل چهار عاملی از برازش مناسب تری برخوردار است که عامل های آن عبارتند از: وارسی وسواسی، تمیزی وسواسی، تکانه های آسیب پذیری و احتکار. در این پژوهش ماده های عامل مناسک اجباری بر روی عامل تمیزی بار گرفتند. همچنین تحلیل عاملی تأییدی نیز برازش خوب مدل چهارعاملی را نشان داد.   نتیجه گیری :براساس نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که فهرست اجبارها، وسواس ها و تکانه های آسیب پذیری از پایایی و اعتبار مناسب برخوردار است.

به منظور بررسی پایایی و روایی پرسشنامه انگیزش یادگیری علم، نمونه ای متشکل از 258 زن و 117 مردِ 17 تا 24 ساله (میانگین سنی 22 سال) از دانشجویان پیام نور مرکز ملایر، پرسشنامه مذکور را تکمیل نمودند. بررسی همسانی درونی پرسشنامه نشان داد که تمام 35 گزارة این مقیاس با نمرة کل همبستگی بالایی داشتند. مقدار پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی گاتمن، برای کل مقیاس به ترتیب 838/0 و 875/0 به دست آمد. هم چنین، در بازآزمایی پرسشنامه با فاصله زمانی 2 هفته، ضریب همبستگی 667/0 به دست آمد که در سطح 001/0 معنی دار بود. جهت بررسی روایی محتوا، تعدادی از استادان روان شناسی، قابلیت پرسشنامه را در سنجش انگیزش یادگیری علم تأیید کردند. تحلیل عاملی اکتشافی، برای بررسی روایی درونی به استخراج 6 عامل، منطبق با خرده مقیاس های این پرسشنامه منجر شد که در مجموع 05/56 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. هم چنین، آلفای کرونباخ از 728/0 تا 847/0 و میانگین همبستگی از 092/0 تا 477/0 برای خرده مقیاس ها، نشان دهنده پایایی درونیوروایی تشخیصیپرسشنامه بود. یافته های پژوهش نشان دادند که پرسشنامه انگیزش یادگیری علم در جامعه دانشجویان ایرانی از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است.

ویژگی های آزمون، در کنار ویژگی های شخصیتی پاسخ گویان می تواند باعث بهبود بازیابی مطالب باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر سطح پردازش سؤالات در آزمون های بازشناسی و یادآوری بر عملکرد حافظه دانشجویان است. روش تحقیق آزمایشی با دو عامل (نوع سؤال و سطح پردازش سؤال) است. تعداد 128 نفر به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شده و به صورت تصادفی ساده به چهار گروه آزمایشی منتسب شدند. گروه ها از نظر تست حافظه بالینی وکسلر تفاوتی با هم نداشتند. ابزار تحقیق شامل محتوای آموزشی درباره فیزیک کوانتومی بود. هر یک از گروه ها به تناسب یکی از سؤالات (بازشناسی- سطحی، بازشناسی - عمقی، یادآوری - سطحی، یادآوری - عمقی ) را دریافت کردند. روایی و پایایی متن و آزمون ها تأیید شد. نتایج نشان داد که تأثیر عامل پردازش سؤال بر عملکرد حافظه معنادار است (05/0P<& 344/3f=). عملکرد حافظه در سؤالات با پردازش عمیق بهتر از عملکرد در سؤالات با پردازش سطحی بود. پیشنهاد می شود طراحان آزمون از سؤالات با پردازش عمقی تر مخصوصاً در آزمون های بازشناسی استفاده نمایند.

زمینه: خانواده گرایی یکی از مهمترین ارزش های وابسته به هر فرهنگی که به الگویی از سازمان اجتماعی اشاره می کند و به عنوان بخشی از یک نگاه سنتی جامعه است که بر نگرش های وفاداری، اعتماد و همکاری در بین گروه خانواده تاکید می کند. هدف: این پژوهش با هدف بررسی پایایی و روایی مقیاس خانواده گرایی در دانشجویان دوره کارشناسی مراکز تربیت معلم اهواز انجام گرفت. روش: 332 دانشجو (156 مرد و 176 زن) از میان مراکز تربیت معلم شهر اهواز با روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس خانواده گرایی و 16 ماده خرده مقیاس پیوستگی مقیاس ارزیابی پیوستگی و انطباق پذیری خانواده (2FACES-) را تکمیل نمودند. یافته ها: تحلیل عاملی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش متعامد (واریماکس) سه عامل (حمایت خانوادگی، افتخار و شرافت خانوادگی و مطیع خانواده بودن) را نشان داد. ضرایب آلفای کرونباخ کل مقیاس 73/0، برای عامل های سه گانه از 55/0 تا 85/0 و ضریب روایی همزمان آن با مقیاس پیوستگی و انطباق پذیری خانواده 21/0 (001/0>p) محاسبه شد. به علاوه، تحلیل عاملی تأییدی مدل سه عاملی را با یک شاخص اصلاح مورد تأیید قرار داد. بحث و نتیجه گیری: در نهایت، مقیاس خانواده گرایی را می توان به عنوان یک ابزار روا و پایا در اندازه گرایی ابعاد خانواده گرایی در جامعه ی دانشجویی استفاده کرد.

مقدمه: هدف از مطالعه حاضر رواسازی پرسشنامه استعداد اعتیاد برای جمعیت نوجوانان ایران است. بدین منظور پرسشنامه استعداد اعتیاد تحلیل عاملی اکتشافی شد و پایایی آن برآورد شد تا سازه های نظری پرسشنامه، قابلیت اعتماد و به کارگیری آن برای جمعیت نوجوانان ایران برآورد شود. روش: شرگت کنندگان در پژوهش 5884 دانش آموز دبیرستانی بودند که دامنه سنی بین 14 تا 20 سال داشتند و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، از 5 مرکز استان های ایران(ارومیه ، تهران ، اهواز ، مشهد و زنجان ) انتخاب شدند. یافته ها: نتایج نشان داد، 50 ماده پرسشنامه در 10 عامل نارضایتی درونی، رفتارهای مخاطره آمیز، غیر قابل اعتماد بودن، خودنمایی، افکار مثبت نسبت به مواد، نارضایتی از خانواده، ایمان و معنویت پایین، انحراف از هنجار، خود محوری، روابط مخاطره آمیز با دوستان بارگزاری شد و بارهای عاملی آنها بین 30/0 تا 80/0 است. پایایی عامل های پرسشنامه بین 68/0 تا 83/0 برآورد شد. نتیجه گیری: پرسشنامه استعداد اعتیاد- ویراست نوجوانان، به واسطه داشتن روایی سازه و همسانی درونی مطلوب پرسشنامه ای قابل اعتماد برای اندازه گیری استعداد اعتیاد در جمعیت نوجوانان است. این ابزار جهت استفاده در زمینه های بالینی، آموزشی و پژوهشی و همچنین مطالعات نوجوانان از هر دو جنس مناسب است.