درخت حوزه‌های تخصصی

اهداف: هدف اساسی پژوهش حاضر «بررسی میزان تحقق اهداف دوره های آموزش ضمن خدمت در کتابخانه های مرکزی دانشگاه-های دولتی شهر تهران» می باشد.<br /> روش پژوهش: روش مورد استفاده، پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از 3 پرسشنامه استفاده شد و از روش های آماری توصیفی و تحلیلی نیز برای پاسخ به پرسش های پژوهش و آزمون فرضیه ها استفا ده شد.<br /> جامعه آماری: جامعه پژوهش حاضر کتابخانه های مرکزی 13 دانشگاه دولتی شهر تهران است. با توجه به اینکه تعداد مدیران فراوانی کمتری داشتند، همه ی آن ها مورد مراجعه قرار گرفتند. ولی تعداد کارمندان متناسب با جامعه آماری در این پژوهش بر طبق جدول مورگان 183 نفر است. در این پژوهش جهت انتخاب نمونه از فرمول ککران به صورت نمونه گیری دو مرحله ای که تلفیقی از نمونه-گیری طبقه بندی شده و تصادفی ساده است، استفاده شده است.<br /> یافته ها: در رابطه با میزان تحقق اهداف اصلی مطرح شده برای دوره های آموزش ضمن خدمت در پژوهش حاضر، مدیران، میزان تحقق همه اهداف را در یک سطح ارزیابی کرده اند، در حالی که از دیدگاه شرکت کنندگان میزان تحقق اهداف مطرح شده برای دوره-ها در یک سطح نمی باشد. در واقع از نظر شرکت کنندگان، مولفه کیفیت فعالیتها با میانگین (3.20) بیشترین و مولفه انگیزش با میانگین (2.82)، کمترین میزان رشد را در طی دوره های آموزش ضمن خدمت داشته اند. بر اساس دیگر یافته های پژوهش، تفاوت معناداری بین میانگین دیدگاه های مدیران و شرکت کنندگان در رابطه با میزان تحقق اهداف دوره های آموزش ضمن خدمت مشاهده نشد.

هدف : ایجاد فرهنگ سازمانی اثربخش از ضروریات کار مدیریتی در هر سازمانی است. هدف این پژوهش طراحی الگوی فرهنگ سازمانی اثربخش برای کتابخانه های عمومی ایران از دیدگاه کتابداران و مدیران شاغل در کتابخانه های عمومی ایران است. روش : پژوهش حاضر از نوع کیفی است که با روش نظریه زمینه ای انجام شده است. در این پژوهش 23 نفر از کتابداران و مدیران شاغل در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور به شکل هدفمند در 10 استان مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. برای تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل استراوس و کوربین شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. در طی کدگذاری محوری مقوله اصلی شناسایی، و پس از کدگذاری گزینشی و تعیین روابط، الگوی ترسیمی ارائه گردید. یافته ها : بر اساس داده های حاصل از این پژوهش، شش مقوله اصلی و 16 مقوله فرعی به عنوان اَبعاد و مؤلفه های فرهنگ سازمانی اثربخش در کتابخانه های عمومی مفهوم سازی شد. عللی که باعث تبیین ارزش های متناسب با مقوله محوری شدند عبارت بودند از: کاهش مخاطب، کاهش انگیزه کارکنان، عدم تحقق اهداف و نقش ها و گرایش به فضای مجازی. همچنین شرایط مؤثر بر راهبردها عبارت بودند از: تنوع مخاطبان، تنوع نیازها، فرهنگی بودن، عمومی بودن خدمات و غیرانتفاعی بودن. در نهایت، پیامد اجرای راهبردها جذب مخاطب و تعالی اجتماعی بود. اصالت/ ارزش : ارزش این مقاله در این است که توجه مدیران کتابخانه های عمومی را به این مسئله معطوف می دارد که در مدیریت کتابخانه های عمومی، لازم است به اَبعاد فرهنگ سازمانی اثربخش در کتابخانه های عمومی توجه داشته باشند و برای اثربخشی بیشتر، آنها را در کتابخانه های عمومی حاکم نمایند.

هدف: پژوهش حاضر به منظور طراحی و آزمون الگویی از پیشایندهای مؤثر بر توسعه کارآفرینی در کارکنان اداره کل کتابخانه های عمومی استان خوزستان انجام شده اس ت. روش: جهت انجام پژوهش حاضر نمونه ای به حجم 410 نفر از کارکنان که به روش نمونه گیری طبقه ای ساده انتخاب شده بودند، مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها، شامل پرسشنامه های جوّ خلاقانه سازمانی، حمایت سازمانی ادراک شده، پرسشنامه توانمندسازی روان شناختی، پرسشنامه خلاقیت سازمانی و پرسشنامه رفتار کارآفرینانه در سازمان است. جهت آزمون الگ و از روش الگویابی معادلات ساختاری ( SEM ) و با استفاده از نرم افزار AMOS ویراست 21 استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از معنی داری کلیه مسیرهای مستقیم حمایت سازمانی ادراک شده و جوّ خلاقانه سازمانی ب ه توسعه کارآفرینی بود. با حذف مسیرهای غیر معنی دار، الگو اص لاح ش د. شاخص های برازن دگی الگویابی معادلات ساختاری، برازش مناسب الگوی اصلاح شده را نشان دادند. همچنین، نت ایج رواب ط غیرمستقیم، معنی داری این روابط را تأیید نمودند. اصالت/ارزش: طراحی مدل کارآفرینی سازمانی کتابخانه های عمومی با توجه به متغیر بودن محیط و شرایط بی ثبات و ظهور کسب وکار های جدید و رقبای جدید می تواند به عنوان راهکار مفیدی سیاست گذاران و مدیران نهاد را در تغییر و اصلاح ساختاری و مدیریتی مورد نیاز برای تقویت زمینه ها و توسعه بسترهای کارآفرینی سازمانی نهاد یاری نماید تا بتوانند در رقابت باقی بمانند .

مقدمه: مقایسه ماهیت، مزایا و معایب رده بندی های مردمی با واژگان مهار شده و مرور نوشتارهای مربوط به برچسب های اجتماعی لایبرری ثینگ با سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره هدف این مقاله است. روش شناسی: روش پژوهش کتابخانه ای و مطالعه تطبیقی است. یافته ها: رده بندی های مردمی مزایایی مانند به روز بودن، مبتنی بر نظر کاربر بودن، به صرفه بودن از نظر مالی و عدم نیاز به آموزش دارند. اما معایبی مانند عدم یکدستی، عدم فراهم کردن بافت، و فقدان دقت و بازیافت نیز دارند که موجب شده است به جای جایگزینی، مکمل بودن دو نظام رده بندی های مردمی و واژگان مهار شده مطرح شود. نتیجه گیری: مرور نوشتارهای مربوط به برچسب های لایبرری ثینگ و سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره نشان می دهد پژوهش ها با روش های پژوهش و حجم نمونه گیری های مختلف انجام شده اند. همچنین، زمینه های موضوعی متنوع، پراکنده و خاص بررسی شده است. مرور نوشتارها آشکار می کند بین برچسب های اجتماعی و سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره تا حدودی مطابقت (نزدیک به 50 درصد) وجود داردولی این میزان مطابقت در حدی نیست که بتوان برچسب های اجتماعی را با سرعنوان های موضوعی جایگزین کرد، به همین دلیل نتیجه گیری شده است که این دو نظام سازماندهی اطلاعات، می توانند مکمل هم باشند.

معماری سرویس گرا نوعی معماری سازمانی است که از سرویس برای ساده سازی و اجرای فعالیت های یکپارچه سازی استفاده می کند. سازمان ها برای ادامه حیات در محیطی پویا نیاز به تقویت چابکی خود از طریق سیستم های اطلاعاتی دارند و معماری سرویس گرا راهی برای یکپارچه سازی و افزایش اثربخشی استفاده از سیستم های اطلاعاتی در مسیر تحقق چابکی است. در این مقاله پس از بررسی مبانی نظری و مرور تحقیقات گذشته متغیرهای موثر بر پیاده سازی معماری سرویس گرا و چابکی سازمان استخراج شد، سپس با استفاده از روش پویایی سیستم مدلی برای نشان دادن پویایی های موجود در پیاده سازی معماری سرویس گرا و تأثیر آن بر چابکی سازمان طراحی شد. اعتبارسنجی مدل با استفاده از آزمون های ارزیابی مدل در روش پویایی سیستم و با استفاده از نرم افزار ونسیم انجام شد، که اعتبار مدل مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه سناریوهایی برای حالت های مختلف متغیرهای مدل پیشنهادی، طراحی شد و اجرای این سناریوها شبیه سازی گردید. نتایج تحقیق نشان داد افزایش متغیرهای سرمایه گذاری به منظور بالا بردن امنیت سیستم و نرخ بازگشت سرمایه گذاری باعث افزایش سطح پیاده سازی معماری سرویس گرا می شود و بالعکس؛ و افزایش سطح پیاده سازی معماری سرویس گرا از طریق مکانیسم هایی پویا باعث افزایش پاسخگویی، و در نتیجه چابکی سازمان می شود.

مقدمه: مقاله حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روان شناسی دانشگاه سمنان بررسی می کند. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی دانشگاه سمنان را بررسی می کند. جامعه پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر می گیرد. ازاین رو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. به دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده ها به صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتاً با جامعه پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده های مورد نیاز با کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد. یافته ها: تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقوله اصلی در قالب یافته های پژوهش حاضر شکل گرفت که نشان دهنده دیدگاه دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان به عنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونه های آن می توان به این مقوله ها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاه های اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانه ای و جست وجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جست وجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجه به اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبع نویسی؛ 6. نیاز به مهارت های مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاع یابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکه های اجتماعی تخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقوله های استخراج شده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی زبان در حوزه روان شناسی و نیاز به آشنایی با نشریه های علمی این رشته برای دانشجویان روان شناسی از ضرورت توجه به این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامه آشنایی با کتابخانه و بخش های مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جست وجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روان شناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرم افزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجه به شیوه های اعتباریابی منابع در برنامه های سواد اطلاعاتی دانشجویان روان شناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکه های اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکه های اجتماعیِ تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روان شناسی به وجود آورده است. مفاهیم و مقوله های پژوهش حاضر می تواند برای برنامه ریزان کارگاه های آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روان شناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.

هدف:مطالعه رابطه میان شاخص های فعالیت آلتمتریک و کیفیت مجله های علم اطلاعات و کتابداری نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس در 2015. روش شناسی: فعالیت 134 نشریه علم اطلاعات و کتابداری نمایه شده در پایگاه اسکوپوس با روش توصیفی و همبستگی و شاخص های آلتمتریک و کتاب سنجی بررسی شد. برای گردآوری داده ها از پایگاه های آلتمتریک اکسپلورر، اسکوپوس، وب سایت رتبه بندی کشورها و مجله های سایمگو، و وب سایت ژورنال متریکس استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس انجام شد. یافته ها: از 6638 مقاله منتشرشده دارای نشانگر دیجیتالی شیء در مجله های علم اطلاعات و کتابداری در سال 2015، به تعداد 2524 مقاله دست کم یک بار در رسانه های اجتماعی اشاره شده است (پوشش آلتمتریک 38%). مجله Journal of Information Science بیشترین میزان حضور در رسانه های اجتماعی (پوشش 100%) و مجله D-Lib Magazine ( میانگین نمره آلتمتریک 9/17) بیشترین میزان توجه را داشته است. نتایج آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن وجود رابطه آماری معنادار و مثبت میان شاخص های فعالیت آلتمتریک (پوشش آلتمتریک و توجه آلتمتریک) و کیفیت مجله ها (اس جی آر، اسنیپ، سایت سکور، و میانگین استنادی) را نشان داد. نتیجه گیری: مقاله های منتشرشده در مجله های علمی باکیفیت تر، به میزان گسترده تری در رسانه های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده و توجه بیشتری را نیز از سوی کاربران این رسانه ها دریافت می کنند.

کیفیت داده یک ویژگی مهم و ضروری برای هر پایگاه داده است . کیفیت داده از جمله مباحث مهمی است که اگر به آن توجه نشود، نمی ​ تواند نیاز سازمان را تأمین کند. اگر داده ​ ها از کیفیت پایینی برخوردار باشند مسلماً بر کیفیت تصمیمات و فرآیند سازمان نیز اثر خواهد گذاشت و چنان ​ چه داده ​ ها از کیفیت پایینی برخوردار باشند موجب حصول نتایج بد و نابسامانی سازمان خواهد شد. یکی از جنبه های مهم در مورد کیفیت داده، تضمین کیفیت است. شاید داده های کافی جمع آوری شده باشند اما این که داده ها از دقت کافی برخوردار باشند و در عین حال به روز بوده تا سازمان ها ا ز جمله سازمان های ملی آماری، بتوانند برای تصمیم گیری و تصمیم سازی از آن استفاده کنند مربوط به جنبه ی تضمین کیفیت داده ها است. هدف پژوهش حاضر آن است که ضمن بازشناسی مفهوم مدیریت کیفیت داده و ابعاد آن، به بعد مدیریت محصول آماری در مدیریت کیفیت داده بپردازد. به عبارت دیگر در این پژوهش ضمن شناسایی عناصر بعد مدیریت محصول آماری، به تبیین شدت اثر هریک از عناصر پرداخته شده است. روش تحقیق این پژوهش، دیمتل می باشد که از جمله روش های حوزه تحقیق در عملیات نرم می باشد. یافته ها حاکی از آن است که عناصر تضمین انسجام، تضمین درستی و جامعیت از شدت اثر بالایی برخوردار بوده و بر سایر عناصر بعد مدیریت محصول آماری از اثرگذاری بالایی برخوردار می باشد. لذا مدیران مراکز آماری جهت افزایش و ارتقاء سطح کیفیت داده ها عناصر مذکور را در اولویت برنامه ریزی خود قرار دهند.

تاکنون درباره ارزیابی جایگاه علمی، فناورانه، و نوآورانه کشور شاخص های بسیاری در اسناد گوناگون ارائه شده است. در گزارش های سازمان های جهانی نیز شاخص های بسیاری برای این ارزیابی آمده است . فراوانی و پراکندگی این شاخص ها در اسناد و گزارش های ملی و جهانی، دسترسی به آنها و گزینش و کاربردشان را برای سیاست گذاران و پژوهشگران دشوار ساخته است. بنابراین دسترسی به این شاخص ها از یک درگاه واحد با توان سازمان دهی و جست وجوی برخط در میان آنها می تواند کار کاربران را آسان سازد. لذا هدف تحقیق حاضر طراحی سامانه ای برای منابع اطلاعات شاخص های پایش و ارزیابی علم، فناوری، و نوآوری است. این سامانه برای ارائه تصویری از سازمان های ملی و جهانی که در این زمینه کار می کنند، شاخص های ارزیابی و طبقه بندی موضوعی آنها، و معرفی منابع کلیدی اطلاعات در این زمینه به پژوهشگران و سیاست گذاران راه اندازی شده است. این سامانه، منابع اطلاعات داخلی شاخص ها را مانند کتاب، مقاله، پایان نامه، رساله، گزارش دولتی، سند ملی، و طرح های پژوهشی معرفی می کند. پایگاه داده این سامانه، جست وجوی ساده و پیشرفته را به دو زبان فارسی و انگلیسی در میان شاخص های علم، فناوری، و نوآوری با کاربرد واژه های معادل و بازنمایی و پیوند به منابع جهانی و ملی فراهم می آورد. کاربران نیز می توانند با پیشنهاد شاخص ها یا منابع اطلاعات به بلوغ و روزآمدی «شاخص» کمک کنند. «شاخص» با افزایش مشاهده پذیری و دسترس پذیری شاخص ها، سازمان ها، و منابع اطلاعات پایش و ارزیابی علم، فناوری، و نوآوری می تواند درگاهی ارزشمند برای سیاست گذاران و پژوهشگران این حوزه و تعامل آنها با یک دیگر باشد.

هدف: محبوبیت استفاده از شبکه های اجتماعی در سراسر جهان رو به افزایش است؛ تمایل کاربران به ویژه قشر دانشجو به عضویت در شبکه ها نشان از رضامندی حاصل از آن است که انگیزه آنان را به استفاده تقویت نموده است. متاسفانه در ایران نگاه منفی به تحولات فناوری در عرصه شبکه های اجتماعی و بی توجهی به انگیزه های مخاطبان ما را از شناخت علمی اینگونه انگیزه ها دور کرده است. بدین منظور این پژوهش با هدف شناسایی انگیزه های استفاده دانشجویان از شبکه های اجتماعی فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی، با روش شناسی کیفی و روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی هدایت شده انجام شد. نمونه ها هدفمند و بر اساس معیار از دانشجویان دانشگاه تهران گزینش شدند. در این پژوهش با 19 دانشجوی پر مصرف شبکه های اجتماعی فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل یافته ها نشان از هدفمندی دانشجویان در بهره گیری از فضا و ظرفیت های شبکه ها می باشد. بطوری که استفاده از این شبکه ها نه به انگیزه جدید بودن و یا مد روز بودن بلکه به انگیزه برآورده شدن نیازهای آنان می باشد. بطوریکه سه انگیزه ارتباط و تعامل با دیگران، آزادی بیان و خود اظهاری از نیاز اجتماعی ، دو انگیزه اطلاع یابی و اطلاع رسانی و کنجکاوی از نیاز شناختی و دو انگیزه تفریح و سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت و تنهائی از نیاز عاطفی نشات می گیرد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین نقش تبلیغات در جذب مخاطب به کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس مدل آیدا در شهر تهران در بازه زمانی مهرماه 1394 تا مهر ماه 1395 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی- پیمایشی از شاخه مطالعات میدانی است. پژوهش براساس مدل آیدا انجام و جامعه آماری پژوهش اعضای کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تهران است. تعداد کل اعضا برابر با 39085 نفر بود. براساس فرمول کوکران تعداد 379 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای براساس مؤلفه تحصیلات است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با الگوبرداری از پرسشنامه ربیعی، محمدیان و برادران جمیلی (1390) گردآوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تبلیغات نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران نتوانسته است مراحل مدل آیدا را با موفقیت طی کند. در مورد مراحل چهارگانه مدل آیدا، نقش تبلیغات در مرحله علاقه از وضعیت بهتری نسبت به سایر مراحل برخوردار و در مرحله اقدام دارای کم ترین میانگین (اثربخشی) بوده است. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش به منظور آشکار ساختن اثر تبلیغات انجام شده در کتابخانه های عمومی شهر تهران است. همچنین از ویژگی های پژوهش حاضر به کارگیری مدل آیدا برای سنجش نقش تبلیغات در کتابخانه های عمومی کشور است.

   هدف: در نسخه های خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخه های قرون اولیه اسلامی به ویژه رساله عمد ه الکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگی ها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقاله حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است. روش پژوهش: گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روش ها،  روش آزمایش به کار گرفته شده است. به همین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیه حبر اسود در نسخه های خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و به ویژه رساله عمد ه الکتاب قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد. یافته های تحقیق: یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه ساخت و کاربرد مرکّب های مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوه ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده می شوند. نتیجه گیری: مقایسه متن نسخه های خطی عُمد ه الکتاب،  بَیانُ الصَناعات،  قَطَفُ الأزهار،  دُرُ المَکنون،   تُحَفُ الخَواص، صُبح الأعشی و کتاب آرایی در تمدن اسلامی   نشان داد در تمام منابع ذکر شده به غیر از عُمد ه الکتاب ، به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمه اشتباه نمی توان به شیوه های ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.

مقدمه : برای تدوین برنامه های راهبردی در هر سازمان ابزارهای مختلفی وجود دارد. ماتریسSWOT یکی از این ابزارهاست که با تحلیل عوامل موثر بیرونی و داخلی هر سازمان به مدیران در تدوین این برنامه کمک می کند. هدف این تحقیق شناسایی مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود درحوزه کتابخانه های وابسته سازمان کتابخانه ها موزه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی براساس ماتریس SWOT و ارائه راهبردهای اجرایی به منظور بهبود برنامه ها می باشد. روش شناسی : تحقیق حاضر از نوع توصیفی پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسش نامه خودساخته استفاده شد. روایی پرسش نامه با استفاده از نظرات کارشناسی اساتید مربوطه و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 98% برآورد گردید. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارکنان معاونت امور کتابخانه های وابسته به سازمان کتابخانه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است. امتیاز وزنی مؤلفه ها با روش وزن دهی رتبه ای محاسبه شد. در نهایت پس از تحلیل عوامل و بر اساس اهمیت و وزن هر عامل ، استراتژی های مناسب پژوهش تدوین و راهبردهای اجرایی اثربخش در جهت تقویت قوت ها و فرصت ها و کاهش ضعف ها و تهدیدها ارائه گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که تعلق کتابخانه ها به آستان قدس رضوی، حضور نیروهای تحصیل کرده و متخصص و مدیران با تجربه مهمترین نقطه قوت کتابخانه ها و کمبود فضا و استاندارد نبودن ساختمان برخی از کتابخانه ها، نبود ساز و کار مناسب برای وجین منابع قدیمی و نبود نگرش کلی به ضرورت پژوهش مهمترین نقطه ضعف کتابخانه ها محسوب می شود. مهمترین فرصت های موجود اهتمام رهبر فرزانه انقلاب و تولیت محترم آستان قدس رضوی به توسعه کمی و کیفی کتابخانه ها، حضور کارکنان تحصیل کرده و وجود پتانسیل مناسب علمی و پژوهشی در این حوزه و شناساندن کتابخانه ها به مراکز آموزشی و فرهنگی با توجه به انتساب کتابخانه ها به امام رضا(ع) و تنوع خدمات در این کتابخانه ها می باشد. مهمترین تهدیدهای موجود گسترش مدرک گرایی و عدم علاقه به مطالعه بعد از فراغت از تحصیل و محیط و مشکلات اقتصادی جامعه می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سازمان کتابخانه ها با قرار داشتن در وضعت تهاجمی، دارای فرصت ها و نقاط قوت زیادی می باشد که می تواند با اتکال به آنها در مسیر اهداف سازمانی، بر موانع موجود غلبه نموده و نقاط ضعف خود را تقویت نماید.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تعیین استانداردهای مورد استفاده در کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. در پرسشنامه طراحی شده استانداردهای مربوط به سه بخش ذخیره سازی، سازماندهی و جستجو/ بازیابی اطلاعات که با مرور متون و منابع مرتبط و با اعمال نظر 5 نفر از متخصصان استخراج شده بودند، در اختیار جامعه پژوهش قرار گرفت و از آنان خواسته شد درباره استفاده از هر یک از استانداردها در کتابخانه دیجیتالی خود گزارش دهند. نتایج پژوهش نشان داد رایج ترین فرمت فایل های پشتیبانی شده در قالب متنی؛ پی. دی. اف. با 95%، تصویری؛ JPEG با 7/63%، صوتی؛ MP3 با 7/63% ، ویدئویی؛ AVI با 5/45% میزان استفاده است. در حوزه سازماندهی رایج ترین استانداردهای فراداده توصیفی مارک با 3/77 % و دابلین کور با 1/59 % میزان استفاده بودند ، استاندارد فراداده ساختاری متس با 7/22% میزان استفاده در جایگاه بعدی جای گرفت . در این میان استاندارد فراداده مدیریتی پرمیس با 1/9% میزان استفاده پایین ترین میزان کاربرد را داشت. در بخش استانداردهای جستجو/ بازیابی اطلاعات در سطح کتابشناختی زد 50/39 با 3/77 % میزان استفاده، پرکاربردترین شناخته شد و در سطح تمام متن او.ای.آی. با 7/22% و OAI-PMH با 1/9% میزان استفاده، پایین ترین میزان کاربرد را داشتند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که 95% کتابخانه های دیجیتالی ایران از نرم افزار تولید داخل استفاده می کنند و پشتیبانی نرم افزار از هر استاندارد نقش موثری در استفاده از آن توسط کتابخانه دارد. نتیجه آزمون مربع کا نیز نشان داد کتابخانه های دانشگاهی بیشتر از سایر انواع کتابخانه ها از استانداردها استفاده می کنند.

مدیریت دانش یکی از محرک های اصلی نوآوری در سازمان های است که در قالب مجموعه ای از فرآیندها و فناوری ها عمل می نماید. در سازمان های مختلف روند سطح بلوغ فرآیندهای دانشی دارای پویایی خاص خود می باشد. جهت شناخت این پویایی ها نیاز به تحلیل سیستمی می باشد. لذا هدف این مقاله تحلیل سیستمی فرآیندهای مدیریت دانش و بررسی راهکارها و سیاست های پیشنهادی برای کاهش فاصله بین وضع مطلوب فرآیندهای مدیریت دانش و وضع جاری آنها در یک مطالعه موردی می باشد. در این تحقیق از پویایی های سیستم جهت تحلیل سیاست های مختلف برای کم کردن فاصله بین سطح فعلی و مطلوب فرآیندهای مدیریت دانش(شناسایی دانش، تحصیل دانش، به اشتراک گذاری دانش، نگهداری دانش) استفاده شده است. همچنین برای اینکه مدل به واقعیت و دنیای واقعی نزدیک باشد پرسشنامه ای به منظور به دست آوردن سطح فعلی فرآیندهای مدیریت دانش تهیه گردید. این تحقیق با مطالعه موردی روی بخش مهندسی صنایع دانشگاه اردکان انجام شده است. نتایج نشان داد که هرچه سرمایه گذاری روی تحصیل دانش بیشتر شود و تعداد کلاس های آموزشی بیشتری تشکیل شود، سطح تحصیل دانش افزایش خواهد یافت و در نتیجه آن سطح کل مدیریت دانش بهبود می یابد. همچنین به مدیران توصیه می شود تا آنجا که ممکن است تاخیر و مدت زمان اقداماتی که جهت بالا بردن سطح فعلی فرآیندهای مدیریت دانش انجام می دهند را کاهش دهند.

امروزه ابزارهای الکترونیکی سیار دست آوردهای نوی ن ی را برای آموزش بهمراه آورده است. با گسترش ابزارهای سیار، آموزش محدودیت مکانی را نیز از میان برداشته و شخص را قادر می سازد تا در هر مکانی و هر زمانی بتواند از این نوع آموزش بهره مند شود . در این پژوهش ابتدا چالش های موجود در زمینه آموزش سیار را مورد بررسی قرار داده و سپس با استفاده از سامانه پردازش ابری راهکاری جهت بهبود چالش ها در سیستم های آموزش الکترونیکی ابزارهای سیار پیشنهاد شده است. هدف از این پژوهش پیاده سازی یک سیستم آموزش سیار در محیط رایانش ابری در محیط Windows Azure برای آموزش است بطوریکه سرعت و کارایی قابل قبول و به صورت دسترسی از طریق ابردر سیستم عامل اندروید قابل اجرا باشد و نسبت به سایر سیستم های مشابه مشکلات کمتری داشته باشد. راهکار پیشنهادی از نظر امکان سنجی، قابلیت همکاری، و سازگاری مورد ارزیابی و امکان سنجی قرار گرفته است و نتایج نشان میدهد که قابلیت همکاری و سازگاری در روش پیشنهادی بهبود یافته است.

هدف:شناسایی روند های پژوهشی در حوزه کتابخانه های دیجیتالی از منظر سه رویکرد گذشته نگر، وضعیت کنونی، و آینده نگاری. روش شناسی:رویکرد پژوهش حاضر ترکیبی است. در مرحله نخست برای شناسایی گذشته و حال کتابخانه های دیجیتالی، محورها و موضوع های مطرح در کنفرانس های خاص این حوزه از رویکرد کمّی و مرور محورهای کنفرانس ها بهره گرفته شد. درباره آینده آن نیز از رویکرد کیفی و روش خیال پردازی علمی استفاده شد. یافته ها:مسائل گذشته کتابخانه های دیجیتالی هنوز هم در پژوهش های این حوزه مطرح است. دغدغه های تازه ای نیز در سال های اخیر پدید آمده است. در سال های آینده احتمالاً پژوهش های کتابخانه های دیجیتالی بیشتر معطوف به موضوع هایی مانند شبکه اجتماعی پژوهشگران، اشتراک گذاری نتایج پژوهش ها، اشتراک گذاری معنایی اطلاعات، حفاظت از کتابخانه های دیجیتالی، داده های بزرگ و نوآوری ها خواهد بود. نتیجه گیری:این پژوهش کمک خواهد کرد تا نقشه راهی برای راهنمایی، ارزیابی، و بهبود آموزش ها و پژوهش ها در حوزه کتابخانه های دیجیتالی حاصل شود.

هدف: ارزیابی عملکرد بنیاد دائره المعارف اسلامی براساس مدل منشور عملکرد. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی با رویکردی آمیخته از روش های کتابخانه ای، مطالعه موردی و پیمایشی انجام شد. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، مطلعان کلیدی انتخاب و شاخص های ابعاد منشور عملکرد شکل مشخص شد. براساس پرسشنامه های پژوهشگرساخته، نظر ذی نفعان کلیدی با توجه به پنج وجه مدل منشور عملکرد ارزیابی شد. یافته ها : سطح مطلوبیت (نامطلوب، نسبتاً مطلوب و مطلوب) عملکرد بنیاد دائره المعارف اسلامی از نظر ذی نفعان (هیأت امنا، اعضای هیأت علمی، مؤلفان، و تأمین کنندگان مالی) در پنج بُعد منشور عملکرد (انتظارات ذی نفعان، راهبردها، فرایندها، توانمندی ها و مشارکت ذی نفعان) بررسی شد: براساس نظر هیأت امنا تمام ابعاد عملکرد بنیاد، در سطح مطلوب، از نظر اعضای علمی و مؤلفان در سطح نسبتاً مطلوب و براساس تأمین کنندگان مالی در بُعد فرایندها، در سطح مطلوب و چهار بُعد دیگر در سطح نسبتاً مطلوب قرار داشت. نتیجه گیری:ارتباط و توازن یکسانی میان همه ابعاد منشور عملکرد وجود دارد. بنابر ارزیابی ذی نفعان، عملکرد بنیاد در همه ابعاد در سطح نسبتاً مطلوب و مطلوب قرار دارد که نشان دهنده توجه سازمان به نیازهای همه ذی نفعان و در نتیجه، رضایت آنان و عملکرد موفق سازمان است. از آنجا که ارزیابی، عملکرد مقایسه بین وضع موجود و وضع مطلوب را امکان پذیر و نقاط قوت و ضعف سازمان را روشن می سازد، مدیریت بنیاد دائره المعارف اسلامی با تکیه بر اطلاعاتی که از سنجش شاخص ها به دست آمده است، می تواند با برنامه ریزی، شاخص هایی را که در سطح نامطلوب یا نسبتاً مطلوب قرار دارد به سطح مطلوب برساند و موفقیت سازمان را افزایش دهد.

پژوهش حاضر به معرفی رویکردی ماشینی برای چگونگی رفع ابهام معنایی از کلمات می پردازد. در زبان فارسی، که ساخت واژه پیچیده ای دارد، هم نگاره های بسیاری ساخته می شوند که معانی گوناگونی در بافت های گوناگون دارند. یکی از راه هایی که کمک می کند رفع ابهام از معنای کلمات مبهم (هم نگاره ها) با سهولت و دقت بیشتری انجام شود، تخصیص برچسب درست نحوی به کلمات است. بنابراین، اگر برچسب دهی نحوی قبل از مرحله رفع ابهام معنایی از کلمات صورت پذیرد، رفع ابهام معنایی از هم نگاره ها با دقت بیشتری انجام خواهد گرفت. از آنجا که فراوانی هم نگاره های اسمی و صفتی در متون فارسی، در مقایسه با سایر هم نگاره ها بالاست، پس از تخصیص برچسب نحوی به کلمات لازم است رفع ابهام از برچسب نحوی هم نگاره ها نیز صورت گیرد. در این مقاله ابتدا روش های ماشینی موجود در جهت رفع ابهام از معنای کلمات معرفی می شود و سپس، الگوریتم «لسک» (که یکی از روش های یادگیری ماشینی بدون نظارت/ بدون سرپرست برای رفع ابهام معنایی از کلمات مبهم موجود در متون گوناگون است) معرفی می شود و در نهایت، رویکردی ماشینی جهت رفع ابهام از معنای کلمات با استفاده از نتیجه مرحله برچسب زنی نحوی به کلمات و رفع ابهام از برچسب نحوی کلمات و الگوریتم «لسک» معرفی می شود. انجام برچسب دهی نحوی و رفع ابهام از برچسب نحوی هم نگاره ها باعث می شود که الگوریتم «لسک» تنها، معانی مرتبط با برچسب های نحوی را در رفع ابهام معنایی از کلمات در نظر گیرد و در نتیجه، عمل رفع ابهام از معنای کلمات با دقت و سهولت بیشتری انجام پذیرد.

هدف : هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش سیماپ توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز با استفاده از نظریه رسانش نوآوری هاست. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی_ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمیِ دانشگاه تبریز (800=N) بود که 260 نفر به صورت طبقه ای تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب و پرسش نامه بین آنان توزیع شد و در نهایت 174 پرسش نامه (67 %) تکمیل و تحویل داده شد. داده های به دست آمده با استفاده از شاخص های آمار استنباطی (تحلیل عاملی، ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، t و کلموگروف _ سمیرونوف) تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج پژوهش عوامل مؤثر بر پذیرش سیماپ را در شش عامل به شرح زیر طبقه بندی و مشخص کرد: مزیّت نسبی، سازگاری، آزمون پذیری، پیچیدگی و مشاهده پذیری و، جدیت دانشگاه. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد بین این ویژگی ها و آهنگ پذیرش آنها رابطه معنا داری وجود دارد. دیگر یافته های پژوهش نشان داد میانگین آهنگ پذیرش سیماپ از سوی اعضای هیئت علمی10/3 بوده است و اعضای هیئت علمی این سامانه را اندکی بیش از حد متوسط پذیرش کرده اند. سایر نتایج نشان داد داده ها از توزیع نرمال پیروی می کنند. بنابراین، منحنی پذیرشِ سیماپ توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز بهنجار بوده و در طی زمان به صورت S شکل درآمده است. نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاضر نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» (2003) را در زمینه ویژگی های نوآوری، گروه های پذیرندگان و منحنی S شکل، در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز تأیید کرد.