دین پژوهی

نمایش ۷۸۱ تا ۸۰۰ مورد از کل ۳٬۳۰۷ مورد.

۷۸۱.

تفسیری نو از واقع گرایی علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحید یادگاری سرور عنایت الله شریفی

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی ارزش واقع گرایی حسن قبح نظریه ی اعتباریات

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۲ تعداد دانلود : ۸۵۲

با توجه تفسیرهایی که از دیدگاه اعتباریات علامه طباطبایی شده است هر خواننده ای با تفاسیر متعدد و برداشت های مبهم روبروست. لذا در این مقاله بر اساس مبانی فلسفی اصالت وجود، تشکیکی بودن مراتب وجود و علم حضوری به واقعیات علامه و برداشتی نو از واقع گرایی ایشان در صدد ایضاح نظریه اعتباریات هستیم. در بررسی های معرفت شناسی باید ملاحظه شود؛ دو قلمرو جدا از هم به نام واقعیات و ارزش ها وجود دارد که بر مبنای دریافت حضوری انسان به خود و افعال خویش علم حضوری دارد و علم حضوری خطابردار و استدلال پذیر نیست پس انسان در مرتبه اول با حضور فعل اخلاقی در نزد خود واقعیت جملات اخلاقی را درک می کند. هنگام اخبار از این واقعیت چاره ای ندارد تا تصور و تصدیقی از این حقیقت دریافتی خود در قالب موضوع و محمول یا مسندالیه و مسند به صورت علم حصولی بیان کند؛ در نهایت، واقعیت ارزش اخلاقی نوعی از ایجاد و خَلق معانی است که انسان از نبود به عالم بود انشاء می کند. عدم توجه به احکام این دو قلمرو ادراکی و اصالت وجودی، تشکیک وجود نظام فلسفی علامه، هر تفسیری از دیدگاه ایشان غیر از ابهام چیزی برای خوانندگان در پی نخواهد داشت. بررسی مفاهیم اخلاقی، معیار صدق و کذب اخلاقی، انگیزش اخلاقی، معنای جملات اخلاقی از دیدگاه علامه مربوط به حوزه ادراک حصولی است.

۷۸۲.

علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی (بررسی آیات 143 بقره و 105 توبه)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: غلام محمد شریعتی

منبع: قرآن شناخت سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: شهادت علم غیب امامان رؤیت اعمال حقایق اعمال گواهی بر اعمال

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۶۸ تعداد دانلود : ۱۸۳۷

پژوهش حاضر درصدد است تا علم به غیب امامان علیه السلام را از منظر قرآن کریم بررسی و اثبات کند. شیوة بحث در این پژوهش تحلیلی، مبتنی بر روش تفسیر موضوعی است. از آیة رؤیت اعمال (توبه:105) به دست می آید که علاوه بر خدا و رسول او صلی الله علیه و آله، جمعی از مؤمنان نیز حقیقت و باطن اعمال مردم را در دنیا می بینند. ازآنجاکه مشاهدة حقیقت اعمال به صورت عادی برای عموم مؤمنان امکان پذیر نیست، مراد مشاهده ای است که با موهبت الهی توسط برخی از اولیای الهی یعنی امامان معصوم علیه السلام انجام می شود. از آیة امت وسط (بقره:143) نیز به دست می آید که جمعی از امت پیامبر صلی الله علیه و آله، گواهان بر امت در روز قیامت هستند. چنین شهادتی نیز بدون برخورداری از علم غیب به اعمال بندگان امکان پذیر نخواهد بود. شواهد نقلی نیز مؤید این هستند که پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله کسی جز امامان معصوم ادعای علم غیب و ملکوت عالم را نداشته است. مرتبه ای از علم غیب نیز برای برخی اولیای خاص الهی ثابت است؛ اما مرتبة کامل آن ویژة پیشوایان معصوم علیه السلام است.

۷۸۳.

ماهیت و مراتب «ذکر» در اندیشه ابن عربی و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی ارشدریاحی فاطمه زارع

منبع: آموزه های فلسفه اسلامی پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۷۴ تعداد دانلود : ۷۳۴

۷۸۴.

دیدگاه شهید ثانی در باب چیستی ایمان (بر اساس کتاب حقائق الایمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر دیوانی مجتبی قربانی

منبع: فلسفه دین سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: اسلام ایمان یقین عمل ایمان مقلد

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی

تعداد بازدید : ۱۶۹۴ تعداد دانلود : ۷۴۰

مؤلف کتاب حقائق الایمان معتقد است که ایمان، تصدیق منطقی یا یقین ثابت جازم نسبت به متعلقات ایمان است. البته این تصدیق زمانی به عنوان ایمان پذیرفته می شود که با انکار معارف ایمانی همراه نباشد. ایشان اختیار در ایمان را به اختیار در حدوث یا اختیار در بقای ایمان مربوط می داند. از نظر وی تعریف لغوی ایمان عبارت است از تصدیق منطقی که تعریف شرعی اخص از معنای لغوی آن است. در نقد و بررسی نظریه مذکور، به این نتیجه می رسیم که حقیقت ایمان، چه در معنای لغوی و چه در معنای شرعی آن عبارت از نوعی پذیرش و تسلیم غیرعلمی و مبتنی بر اطمینان یا یقین عرفی است. همچنین ایمان مقلد، ایمان پذیرفته شده است.

۷۸۵.

دفاع مجدد از دلیل عقلی ضرورت وحی بر اساس حکمت الهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید کریمی

منبع: معرفت کلامی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: نبوت کمال انسان حکمت الهی ضرورت وحی لزوم نبی سعادت انسان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۵۲

پس از اثبات وجود خدا و جهان آخرت و مواجهه با وجود انسان، پرسشی اساسی رخ می نماید و آن اینکه آیا عقل می تواند مستقلاً نسبت به لزوم هدایت الهی داوری کند. پیروان پیامبران الهی تاکنون ادله پرشماری بر ضرورت عقلی ارسال انبیا اقامه کرده اند. یکی از این ادله، ضرورت وحی بر اساس حکمت الهی و محدودیت حس و عقل برای راهیابی به سعادت دنیوی و اخروی است. در مقابل، کسانی درصدد مخالفت برآمده و اشکالاتی را برشمرده اند. هدف از این نوشتار این است که با روشی عقلی و تحلیلی، ضمن نقادی اشکالات پرشماری که به تازگی برخی از مخالفان ضرورت عقلی ارسال انبیا وارد کرده اند، از دلیل مزبور دفاع مجدد صورت گیرد تا معلوم شود هدایت الهی لازم است. یافته های وجدان و عقل بشری برای پاسخ به پرسش های فراوان بشر در بارة افعال مختلف و تأثیرات گوناگون آن بر جسم و روح او و دیگر موجودات و عوالم، بسیار محدود و ناقص اند. اخبار وحی به هر انسانی واصل شود مبنای محاجه در محکمة الهی قرار می گیرد وگرنه فقط عقل و فطرت مبنای محاسبه اند.

۷۸۶.

بررسی جایگاه حزم گرایی دینی با تاکید بر دیدگاه مفسران

نویسنده: محمدجواد اصغری

منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۳۹۳ و بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۰ و ۲۱ ویژه فلسفه و کلام

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۴۴۴

۷۸۷.

معناشناسی اسماء از دیدگاه مفسران فریقین با تأکید بر آیه خلافت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عمران عباسپور علی نصیری

منبع: مطالعات تفسیری سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: اسماء خلیفه الهی آیه 31-30 بقره آیه خلافت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۴ تعداد دانلود : ۶۳۹

ویژگی تعلیم اسماء باعث شده است که انسان مقامی بالاتر از مقام فرشتگان مقرب خدا داشته باشد. این مقاله در صدد بررسی چیستی اسماء مورد اشاره در آیه 31 بقره با استفاده از تحلیل سخنان مفسران فریقین است. مفسران شیعه سه نظریه را در مورد اسماء مطرح کرده اند: الفاظی که به اشیاء خارجی اشاره دارد، حقایق عینی و خارجی که واسطه خلقت تمام ممکنات عالم می باشند و ذخایر غیبی که منشأ پیدایش جهان هستند. مفسران اهل سنت دو نظریه تشابه این آیات و وسیله ایجاد ارتباط و ادامه حیات در روی کره زمین برای انسان را مطرح کرده اند. تطبیق دیدگاه های تفسیری فریقین بیانگر آن است که اختلاف مفسران در تفسیر این آیات برآمده از اختلاف ایشان در مبانی و منابع تفسیری است.

۷۸۸.

گفت وگوی ادیان و مساله «دیگریِ دینی» در الهیات ناظر به ادیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد مقری مهراب صادق نیا مهدی صالحی

منبع: الهیات تطبیقی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: الهیات تطبیقی گفت وگوی ادیان الهیات ناظر به ادیان تکثر دینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۸ تعداد دانلود : ۷۷۱

بنابر باور غالب، شکل گیری و ثمر بخشی گفت وگوی ادیان بیش از هر چیز مبتنی بر گشودگی نسبت به دین دیگر و به رسمیت شناختن «دیگریِ دینی» است، به گونه ای که باید پذیرفت دین دیگر هم واجد بهره و نصیبی از حقیقت است و متدینان به آن نیز که اینک طرف گفت وگو قرار گرفته اند واجد حظی از نجات و رستگاری هستند. اما پرسش مهم این است که بر پایه کدام بستر الهیاتی می توان تکثر دینی را ارج نهاد و چنین سهمی از حقیقت و نجات را برای دیگر ادیان در نظر گرفت؟ امروزه واکاوی ابعاد این مساله و جستجو برای یافتن بهترین پاسخ به آن در الهیات ناظر به ادیان، پی گیری می شود. سه رویکرد انحصارگرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی که هر یک متضمن تفسیر الهیاتی ویژه ای نسبت به دیگر ادیان است، الگوهایی هستند که با گذشت زمان در دل الهیات ناظر به ادیان شکل گرفته اند و بخت و اقبال خود را در سامان دادن پاسخی به مسئله دیگریِ دینی آزموده اند. این مقاله در صدد است تا پاسخ های فوق را مورد ارزیابی قرار دهد. پژوهش حاضر از روش تحقیق کیفی بهره می گیرد و بر این پیش فرض استوار است که الگوهای کلاسیک الهیات ناظر به ادیان، از شکل دادن بستر الهیاتی مناسبی برای گفت وگوی ادیان به گونه ای که «دیگریِ دینی» را به رسمیت بشناسد و هم زمان التزام و هویت دینی مشارکان در گفت وگوی ادیان را پاس دارد، قاصر است

۷۸۹.

بررسی و نقد مسئلة شر ازنظر الهیات پویشی با تأکید بر اندیشة هارتسهورن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: یدالله رستمی منصور نصیری

منبع: حکمت اسراء زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: خدا صفات خدا الهیات پویشی مسئله شر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۰ تعداد دانلود : ۶۵۳

مسئله شر یکی از مهم ترین مسائلی است که دغدغه فیلسوفان دین و متکلمان بوده است. الهی دانان پویشی مانند وایتهد، هارتسهورن و گریفین، رویکرد جدیدی به این مسئله داشته اند؛ یعنی فلاسفه و متکلمان گذشته، بیشتر با قبول صفات (علم، قدرت و خیرخواهی مطلق) خداوند به تبیین و توجیه شرور پرداختند؛ اما فلاسفه دین پویشی با رد علم و قدرت مطلق الهی این مسئله را بررسی می کنند؛ یعنی علم خدا را زمانی می دانند، موجودات را نیز دارای قدرت خلاقه می دانستد و با محدود دانستن قدرت خداوند او را از شبهه شر مبرا می کنند. در این نوشتار ضمن بررسی اندیشه آن ها و البته با تأکید بر هارتسهورن، دیدگاه آن ها را نقد خواهیم کرد.

۷۹۰.

رابطه عقیدتی - معرفتی انسان و خدا در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بخشعلی قنبری

منبع: انسان پژوهی دینی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: خدا انسان خلیفه عاشق همکاری رابطه بنده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۷

مفهوم «رابطه» یک صد و پنجاه سال پیش هرگز به معنای امروزی به کار نمی رفت. با این وجود، مفاهیم جانشین آن از قبیل «انس» در نهج البلاغه به کرّات آمده است که هریک از آنها بیان کننده اصناف و مراتب رابطه اعم از رابطه انسان و خدا و سایر رابطه هایند. در زمینه روابط انسان، در مجموع با چهار رابطه مواجهیم: رابطه انسان با خدا، خودش، انسان های دیگر و طبیعت. هریک از این روابط هم در پنج ساحت وجودی انسان تحقق می یابند که در مجموع بیست نوع رابطه را دربر می گیرد که یکی از آنها، رابطه عقیدتی - معرفتی انسان و خداست. این رابطه شامل روابط بندگی، خلیفگی، عاشقانه و همکاری است که روابط اول و سوم و دوم به ترتیب از بسامد بالایی در نهج البلاغه برخوردارند. اما رابطه همکاری به آن شکلی که در ادیان خاور دور نظیر دائویی (Taoism) مطرح است، در نهج البلاغه طرح نشده است؛ اما در عین حال، خدا و بنده همکاری می کنند تا رفتارهای انسان بهتر و به کمال خود نزدیک شود.

۷۹۱.

قرآن کریم به مثابه منبع تفسیر

نویسنده: سید محسن میری

منبع: علوم قرآن و تفسیر معارج سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تفسیر تفسیر قرآن به قرآن منبع

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۰ تعداد دانلود : ۵۶۳

قرآن پژوهان از گذشته های دور، به بحث درباره منابع تفسیر قرآن کریم توجه کرده اند. قرآن کریم، روایات، تاریخ، عقل و دستاوردهای قطعی علوم از جمله این منابع اند. در این مقاله، ابتدا به برخی مفاهیم بنیادین، همچون تفسیر، منبع و منابع تفسیری، اشاره گذرا می کنیم. به دنبالِ آن، درباره دلایل منبع بودن قرآن کریم بحث می کنیم. این دلایل عبارت اند از تصریح آیات قرآن کریم، سیره عقلا در محاوره و سنت و سیره عملی معصومان(علیهم السلام) که در موارد بسیاری، بر لزوم رجوع به قرآن کریم برای تفسیر آیات تأکید و در برخی موارد نیز خود آن بزرگواران بر همین اساس، آیات را تفسیر کرده اند. در ادامه مقاله، گونه های مختلف منبعیت قرآن را برای تفسیر، با نمونه های متعدد تبیین می کنیم.

۷۹۲.

بررسی تطبیقی تأویل عرفانی ابن عربی با مباحث هرمنوتیکی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود حاجی ربیع

منبع: اندیشه دینی دوره پانزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: تأویل هرمنوتیک ظاهر باطن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۷ تعداد دانلود : ۹۱۶

مسأله ی ما در این پژوهش، فهم هرمنوتیک عرفانی قرآن در اندیشه ی ابن عربی است. البته در عرفان ابن عربی، واژه ی هرمنوتیک وجود ندارد و اصطلاح تأویل اصطلاحی است که می تواند با واژه ی هرمنوتیک معادل باشد. پس ما می توانیم برای درک مراد عارف از هرمنوتیکِ قرآن، در باب تأویلِ عرفانی پژوهش کنیم. برای آن که بدین مسأله پاسخ دهیم، از مدخل هرمنوتیک کلاسیک، رمانتیک و فلسفی، در فهم هرمنوتیک عرفانی قرآن وارد شده ایم و با بیان تفاوت تأویل عرفانی با آن ها، بدین نتیجه رسیده ایم که هرمنوتیکِ قرآن هرمنوتیک خاصی است و کاملاً بر این هرمنوتیک ها منطبق نیست. سپس کوشیده ایم که بر مبنای منابع اصلی عرفان و با پردازش و تحلیل آن ها، درباره ی حقیقت این نوع هرمنوتیک و شاخصه های آن تحقیق به عمل آوریم. بر اساس این تحقیق، عارف تفسیر جدیدی از ظاهر قرآن و به عبارت دیگر، متن قرآن ارائه می دهد. مبنای این نگرشْ هویت جمعی و کل وار سخن خدا و ارتباط نظام مند و کل وار آن با وجود و بطون هستی است. نزد عارف، معنا مراتبی بالاتر از محسوسات دارد، که فهم عموم مردم از آن ها آسان نیست. ما سعی کرده ایم که راه های ارتباط اذهان عموم را با یافته های عارف از قرآن به دست آوریم. علاوه براین، عارف در هرمنوتیک عرفانی قرآن، مطالبی را بیان می کند که نزد اذهان، محتمل الصدق و الکذب است. ما کوشیده ایم معیارهایی عمومی برای تشخیص درست از نادرستِ تفاسیر هرمنوتیکی عارف از قرآن به دست دهیم. در برخی مواقع هم کوشیده ایم مدعیات مرتبط با هرمنوتیک عرفانی قرآن را منقح کنیم و در شکل قاعده ای کلی سامان بخشیم. روش ما در این تحقیق، عقلی است. هدف اصلی ما تحقیق در چیستی هرمنوتیک عرفانی قرآن و هدف فرعی آن توسعه ی کمی و کیفی نگرش عارف به تأویل قرآن است.

۷۹۳.

تحلیل دین حداکثری در اندیشه آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا حبیبی محمد داوودی محمد نوذری

منبع: اندیشه نوین دینی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: عقل دین واقع گرایی اسلامی سازی علوم حداکثری آیت الله جوادی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین

تعداد بازدید : ۱۵۲۱ تعداد دانلود : ۸۷۳

اغلب صاحب نظران اندیشه اسلامی معتقدند دین اسلام حداکثری است. با وجود این، درباره گستره مسائل دین، اختلاف نظر قابل توجهی دیده می شود. رایج ترین دیدگاه در بین اندیشمندان متأخر، حداکثری بودن دین در محدوده تأمین سعادت انسان است؛ ولی برخی پا را فراتر نهاده، بر این اعتقادند که دین، نه تنها عهده دار پاسخ گویی به مسائل مربوط به سعادت آدمی در عرصه زندگی فردی و جمعی است، متولی پاسخ گویی به همه مسائل مربوط به زندگی فردی و اجتماعی نیز هست. در این نوشته، از این رویکرد به «رویکرد حداکثری مطلق» یاد شده و یکی از مهم ترین این رویکردها، یعنی نظریه استاد آیت الله جوادی آملی بررسی شده است. با توجه به گستردگی نظریات ایشان دراین باره، تنها به بخشی از مهم ترین مبانی ایشان بسنده شده، در ادامه، ابهامات موجود در این نظریه به بحث گذاشته می شود.

۷۹۴.

گونه شناسی و روش شناسی روایات تفسیری امام باقر(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید یوسف محفوظی قاسم بستانی نصره باجی

منبع: سراج منیر سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن روش ها امام باقر (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۶۹۸

ائمّة اطهار(ع) مفسّران راستین قرآن کریم هستند. آنچه امام معصوم دربارة قرآن تفسیر می نماید، همان سخن قرآن است؛ چراکه آنان قرآن ناطق اَند وعلم تفسیر آن را از رسول خدا(ص) اخذ کرده اند. از آنجا که آن بزرگواران داناترین این افراد به معارف قرآن بعد از آن حضرت(ص) می باشند، در این تحقیق بر آن شدیم تا به روایات امام باقر(ع) در باب این علوم بپردازیم. مقالة حاضر گونه ها و روش های تفسیری امام باقر(ع) را بررسی کرده است و نتیجه می گیرد که امام(ع) در سخنان خود، بسته به ظرفیّت و فضای حاکم، به روش های گوناگون، از جمله علوم قرآنی، تفسیر قرآن با قرآن، تفسیر قرآن با سنّت، جری و تطبیق، بیان تمثیل های قرآنی، بیان باطن و ظاهر قرآن، زدودن شبهات، بیان مصداقی آیات و بُعد تربیتی و... از معارف قرآن را تبیین فرموده است.

۷۹۵.

روح و سرنوشت آن بعد از مرگ در آیین جینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدمهدی علیمردی بنفشه متقی

منبع: الهیات تطبیقی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: خدا انسان جیوه کرمه سمساره کواله سیدهه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۸ تعداد دانلود : ۶۵۷

با این که آیین جینه از ادیان هندی بشمار می رود، ولی به خاطر نگرشی که به مسأله روح و خاستگاه آن دارد، حتی با وجود شباهت با آیین هندو، به گونه ای در مقابل آن قرار گرفته است. کرمه، سمساره و مکشه، مفاهیمی هستند که بین دو آیین «هندو» و «جینه» مشترکند. اما نگرش «جینه» به ذات انسان و هدف غایی و راه رسیدن به آن، باعث بروز تفاوت چشمگیری بین این آیین و خاستگاه هندویی آن شده است. با وجود پیچیدگی های بسیار آیین جینه، می توان گفت: روح(جیوه)، نقش محوری در این آیین دارد، احترام به موجودات در هر مرتبه ای که باشند(اهیمسا) اهمیت ویژه و اصل بنیادی این آیین است و مسلماً حرمت آن نه از بعد مادی، بلکه به سبب روحی است که با طی طریق درعوالم مختلف به درجه والایی از مقام انسانی می رسد و به نوبه خود با رعایت اصول اخلاقی خاص و ریاضت های شاق جسمانی، که در نتیجه آن تأثیرات امور مادی(اجیوه) بر روح(جیوه) از بین می رود، پیروان «جینه» قادر به دستیابی به مقام خلوص و ذات اصیل خود می باشند. این همان مقامی است که در این آیین، جایگاهی خداگونه1 یافته است، البته دستیابی به این مهم از طریق توصیف مسائل مرتبط با این آئین مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. بدیهی است این امر با بررسی مفهوم روح و اقسام آن و نیز رابطه(روح و بدن) و (روح و عمل) و موضوع تناسخ تا نحوه رهایی و نجات در این آیین تبیین خواهد شد.

۷۹۶.

جایگاه غرب شناسی در تمدن سازی نوین اسلامی

نویسنده: احمد رهدار

منبع: اندیشه تمدنی اسلام سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۶۰

۷۹۷.

دیدگاه اخباریان در مورد کارکردهای مختلف عقل در مباحث دینی

نویسنده: محمدحسین بلاغی

منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۳۹۳ و بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۰ و ۲۱ ویژه فلسفه و کلام

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین

تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۴۹

۷۹۸.

قاعده وجوب هدایت و مباحث نبوت و امامت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: امیر غنوی

منبع: مشرق موعود سال نهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: وجوب هدایت شیوه هدایت تأثیر مخاطب تأثیر موضوع

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۵ تعداد دانلود : ۶۱۳

متکلمان شیعه در لزوم بعثت انبیا(علیهم السلام) و همچنین در ضرورت نصب امام و وصی، بر قاعده لطف تکیه کرده اند؛ حال آن که وجوب هدایت به مثابه قاعده ای برگرفته از آیه إِنَّ عَلَیْنَا لَلْهُدیٰ و متکی به برهان عقلی درخور توجه بیشتر است؛ قاعده ای که گستره ای وسیع از مسائل نبوت و امامت را پوشش می دهد. توجه به این قاعده می تواند در تعیین شکل و شیوه هدایت راه گشا باشد. در این نوشتار، درباره مبانی این قاعده کندوکاو شده و مفاد دقیق آن تبیین گردیده است. در ادامه و با تکیه بر درکی تازه از قاعده و مبانی آن، به آثار در حوزه های امامت و مهدویت اشاره شده است. مهم ترین نتیجه این نوشتار، تغییر رویکرد نسبت به مدعیانی است که خود را به جایگاه امامت منتسب می کنند و مدعیاتی است که در حوزه علائم ظهور ابراز می شود.

۷۹۹.

بررسی و نقد نظریه دلالت اقناعی معجزات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحیده فخار نوغانی سید مرتضی حسینی شاهرودی

منبع: فلسفه و کلام سال چهل و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۹۵

کلیدواژه‌ها: معجزه دلالت منطقی دلالت اقناعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۱ تعداد دانلود : ۴۸۹

در اندیشه دینی پدیده معجزات یکی از مهم ترین دلایل اثبات نبوت است. در میان اندیشمندان اسلامی در خصوص نوع دلالت معجزات بر اثبات نبوت دو دیدگاه کلی وجود دارد. به نظر برخی دلالت معجزات از نوع دلالت های عقلی است. در مقابل برخی از آنان بر این عقیده هستند که هیچ گونه رابطه منطقی میان معجزه و مدلول آن وجود ندارد و معجزه دلیل اقناعی در صدق ادعای نبوت محسوب می گردد. در این پژوهش تلاش شده است تا دیدگاه کسانی که معجزات را دلیل اقناعی بر اثبات نبوت می دانند و منکر رابطه منطقی میان معجزه و صدق ادعای نبوت هستند مورد بررسی و نقد قرار گیرد.

۸۰۰.

امکان شناخت خدا با علم حصولی عقلی از منظر آیات قرآن

نویسنده: یاسر سلطانی

منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۳۹۳ و بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۰ و ۲۱ ویژه فلسفه و کلام

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۹۴۷

درخت حوزه‌های تخصصی