درخت حوزه‌های تخصصی

واژه بست ها واحدهای زبانی حد واسط بین واژه و وند هستند که هم بعضی از خصوصیات واژه و هم بعضی از ویژگی های وند را دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی واژه بست در گویش کردی کلهری ایلامی صورت گرفته است. این بررسی به روش توصیفی- تحلیلی است که داده های آن با مراجعه به منابع متعدد گویش کردی کلهری ایلامی و نیز شم زبانی نگارندگان این تحقیق تهیه شده است. الگوهایی که برای تشخیص این واژه بست ها در این مقاله به کار برده شده اند، همان معیارهایی هستند که شقاقی (1374) برای بررسی و طبقه بندی تکواژهای وابسته در زبان فارسی از زوییکی و پولوم (1983) اقتباس کرده است. بررسی داده های این پژوهش نشان می دهد که واژه بست های این گویش عبارتند از: ضمایر شخصی پی بستی، افعال ربطی، نشانه مفعول، نشانه معرفه، نشانه نکره، نشانه ماضی بعید و نشانه مجهول. در میان این واژه بست ها، واژه بست های ضمیری (ضمایر شخصی) نقش مطابقه ای دارند. همچنین، یافته های پژوهش حاضر نشان می دهند که می توان از الگوی زوییکی و پولوم (1983) به عنوان ابزاری علمی و البته مناسب برای تشخیص و مطالعه واژه بست های زبان کردی استفاده کرد. نکته تازه و دستاورد جدید این پژوهش شناسایی واژه بست « ɥ » به عنوان نشانه معین در فعل ماضی بعید و نیز استفاده از واژه بست « jâ » برای مجهول است. 

این پژوهش، با روشی مقابله ای و انتقادی بر آن است تا به واکاوی ایدئولوژی پنهانِ قدرت، در لایه های گفتمانیِ متنِ حاصل از دو قانون اساسیِ مرتبط با «حقوق ملّت» بپردازد. این دو قانون مشتمل بر قانون جمهوری اسلامی (1358هجری شمسی، 1979 میلادی) و قانون اساسی مشروطه (1285 هجری شمسی، 1906 میلادی) هستند. به این منظور، 17 سازه استدلالی-گفتمانی (گزینش واژه ها و تعبیرات خاص از طریق نام دهی)با استناد به آرای انتقادی فرکلاف (Fairclough, 2015)، ون لیون (Van Leeuwen, 2008) و مشخصه های بافت محور هایمز (Hymes, 1974) در دو متن حقوقی، تفسیر و تبیین گردیدند. در این پژوهش،مؤلفه های معنا جامعه شناختی مستخرج از دو متن قانون اساسی و مشروطه از طریق اعمال فرمول مجذور خی از جنبه کمّی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این بررسی نشان داد که در میزان بهره گیری از مؤلفه های طرد، جذب و زیرشمول های آن ها در بازنمائی ایدئولوژی پنهان قدرت بین دو قانون اساسی، تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین، بر پایه تحلیل کیفی بین صورت بندی های ایدئولوژیک و طبیعی شدگی مناسبات قدرت، از طریق لایه های صوری زبان، ارتباطی دوسویه برقرار است. بنابراین، در فرایند تحلیل انتقادی این دو متن، به واسطه ساخت ایدئولوژیک استنتاج شده از دو متن حقوقی، میزان آگاهی بخشی، قدرت دهیو روابط نابرابر قدرت،از طریق بازنمائی سازه های استدلالی-گفتمانی، به دست می آید.

This study explored the effect of cognitive styles of field dependence (FD) and field-independence (FI) on Iranian EFL learners’ performance in the speech act of apology. Additionally, the investigation also focused on the effect of these cognitive styles on individual differences (IDs) like proficiency, age, and gender of the participants. To this end, 80 EFL learners, studying at two English language institutes in Maybod, were selected through convenient sampling. This study was conducted in three phases by using a variety of instruments, like Oxford Quick Placement Test (OPT), Group Embedded Figures Test (GEFT), and Multiple Choice Discourse Completion Tasks (MCDCTs). With respect to the GEFT, students were divided into two groups, FD/FI. The MCDCTs were administered to measure students’ pragmatic comprehension and restructuring ability of the apology situations. The obtained data were analyzed using SPSS 21 statistical software. The results revealed that FI participants outperformed the FD ones in apology contexts. Individual differences like gender and age had a significant effect on the performance of the participants in both cognitive groups. Although the proficiency level demonstrated some variations, but it did not have any statistically significant impact on the performance of the participants in these two groups. The major pedagogical implication of the present study is that when assessing the interlanguage pragmatics (ILP) of EFL learners, teachers and other teaching administrations should take not only cognitive styles but also individual differences into consideration so that they could adopt and apply teaching methods in line with the learners’ various cognitive styles.

This paper reports an attempt to see if podcasting can be a valuable tool to improve English vocabulary learning and retention of Persian university students compared with traditional method of vocabulary teaching. Students have been randomly divided into two groups namely experimental and control group. In the experimental group, students are asked to produce podcasts collaboratively and students in the control group are asked to spend the same amount of time in a traditional class practicing vocabulary items. The analysis of covariance shows students in the experimental group significantly outperform students in control group in terms of both learning and retention of vocabulary items.

دستورزبان اساس تمامی زبان های بشری را تشکیل می دهد و معمولاً از زبان آموزان انتظار می رود در دستورزبان به سطح قابل قبولی برسند. در قدیمی ترین روش های تدریس شناخته شده تاریخ آموزش زبان نیز، تدریس دستور اصلی ترین جزء آموزش است. حتی رویکرد ارتباطی که پذیرفته شده ترین رویکرد آموزش زبان است، دستور را نادیده نگرفته است. البته، نباید فراموش کرد که در دوره ای کوتاه، دستور بی اهمیت تلقی و به کنار گذاشته شد، اما دیری نپایید که پژوهشگران و نویسندگان پی بردند بدون آموزش دستور، زبان آموزی به کیفیت مطلوبی نمی رسد و بنابراین، به دستور رجوع کردند. این ها همگی هم اهمیت دستور را نشان می دهد و هم این که تسلط بر دستورزبان می تواند زبان آموز را به خوبی در درک و تولید زبان یاری کند. این پژوهش قصد داشته است بر اساس کک و کیم (2014) چارچوبی برای ارزیابی کتاب های دستور، که نام آن را «کِم» گذاشته اند، تهیه و معرفی نماید. این چارچوب 28 شاخص طیفی را شامل می شود و متشکل از دو بخش اصلی توضیحات و فعالیت هاست. هدف این پژوهش معرفی چارچوبی برای ارزیابی کتاب های آموزش دستور فارسی است.

بخش نخست این مقاله به بررسی توزیع خیشومی ها در خوشه های دوهمخوانی پرداخته است. در این بخش قصد داریم الگوهای توزیعی واج های خیشومی را در خوشه های همخوانی بشناسیم. فرض ما این است که خیشومی ها در واژه هایی که به لحاظ ریشه شناختی فارسی هستند، در دو موضع C1 و C2 گرایشی قوی به توزیع تکمیلی دارند؛ به این معنی که حضور واج m و n، به ترتیب، در دو جایگاه C1 و C2 از خوشه همخوانی با محدودیت همراه است. ازآنجا که چنین هدفی مستلزم تمایز میان واژه های فارسی (به لحاظ ریشه شناختی) و وام واژه هاست، بخش دوم این مقاله به بررسی توزیع مختصه های واجشناختی در واژه های (به لحاظ ریشه شناختی فارسی) و وام واژه ها پرداخته است. فرض ما در این بخش این بود که توزیع مختصه های واجی در وام واژه ها، نسبت به واژه های فارسی، از پراکندگی بیشتر و توزیع متوازن تری برخوردار است. با این حال، اگر وام واژه ها به طبقه ساختواژی مشخصی از زبان مبداء تعلق داشته باشند، این موضوع موجب تجمع مختصه های واجی در وام واژه ها و درنتیجه، پراکندگی کمتر و عدم توازن در پراکندگی شان خواهد شد. در ادامه مبادی مختلف ورود وام واژه ها و تصادفی بودن فرایند وام گیری را دلیل چنین ویژگی توزیعی ای عنوان کردیم. درانتها دلایلی را برای پربسامد بودن خوشه nC در زبان فارسی مطرح کردیم که تبیین ارائه شده بر اهمیت مختصه انسدادی در توصیف واج های خیشومی تأکید دارد. داده های این پژوهش از فهرست واژه های زایا که حاوی حدود ۵۵۰۰۰ واژه است، به دست آمده است.

مقاله حاضر به بررسی بازتاب فرهنگی هویت زن و زنانگی در ضرب المثلهای فارسی و روسی می پردازد. مثلها به عنوان یکی از ذخایر فرهنگ معنوی، دیرینه ترین سبک خلاقیت شفاهی هر ملت است. بسیاری از مثلها ریشه در تاریخ داشته و حیات خود را پیش از خط و کتابت آغاز کرده اند. هدف از پژوهش پیش رو گزینش نمونه های هر دوزبان و بازتاب مقوله های های فرهنگی، زبانشناسی جنسیتی، زبانشناسی اجتماعی، در مورد هویت زن و یا زنانگی به طور عام و واکاوی آنها در میان مثلهای فارسی و روسی است. روش پیش گرفته در این پژوهش بررسی متون ادبی که بی شک محل کاربرد چنین ساختارهای زبانی هستند و دیگری فرهنگهای ضرب المثل است که به عنوان منابع بررسی و ریشه یابی واژگان و بسامد کاربرد آنها در سالیان دور و نزدیک در زبان نوشتار و گفتار گویشوران دو زبان مورد استفاده قرار گرفته اند. در بین مثلهای بررسی شده با موضوع هویت زنانه تقریبا حدود 2287 مثل یافت گردید. در نتیجه گیری با توجه به تفاوت اقلیم و فرهنگ جامعه روسیه به تشابهات بسیار نزدیک آنها در مورد هویت زنانه با نمونه های ایرانی روبرو شدیم ولی درعین حال در هر دو زبان شاهد برخی تفاوتها بودیم به طوری که اگرچه گاه بر نادیدن ارزش زنان در دوجامعه اشاره می کند لکن همزمان به زن به عنوان نیم دیگر جامعه احترام گذاشته می شود.

فناوری بخشی از فرهنگ است که تقریبا در تمام کارهای زندگی مان به کار می بریم و با آدمی چنان درهم تنیده که گویی جدایی آنان ناممکن است. پس از پدیداری اینترنت و رواج رایانه، شمار بسیاری از مردم، از اپلیکیشن ها و نرم افزارهایی برای ارتباط، ارسال و دریافت پیام و کاربردهای آموزشی و غیره استفاده می کنند. در این راستا، یکی از روش های نوین آموزشی ، معروف به روش آموزش معکوس ، باعث افزایش سرعت در یادگیری می شود و سبک های مختلف یادگیری را در خود جای می دهد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روش آموزش معکوس بر خودمختاری و اضطراب زبان آموزان ایرانی است. بدین منظور 29 دانشجوی رشته زبان انگلیسی دانشگاه پیام نور مرکز رودسر در استان گیلان انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. در این مطالعه از پرسشنامه خودمختاری زبان آموزان ژنگ و لی و پرسشنامه اضطراب زبان خارجه هورویتز استفاده گردید. روش پژوهش حاضر، روش شبه آزمایشی، با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل کوواریانس با نرم افزار SPSS 22 صورت گرفت. نتایج نشان داد که روش آموزش معکوس، تأثیر بسزایی در بهبود خودمختاری زبان آموزان و کاهش اضطراب آنان دارد. یافته های پژوهش می تواند برای مدرسین زبان، مؤلفان کتاب های آموزشی زبان خارجی و طراحان نظام آموزشی سودمند باشد.

کتاب نظری، جملات بی متن، در حوزه زبان شناسی متن، برای اولین بار در سال 2012 در انتشارات ارمان کولَن (Armand Colin)، در شهر پاریس به زیر چاپ رفت. در این کتاب، دومینیک منگنو بر موضوعیت جملات کوتاه بی صدا و بی متن – مثل جملات قصار و پندآموز، شعارهای سیاسی، ضرب المثل ها، حقیقت های کلی، عناوین مطبوعاتی و غیره - جدا شده از ساختار اصلی اولیه و حاضر در کلام شفاهی یا کتبی گویش وران در یک جامعه زبانی مشخص، در این خصوص زبان فرانسه، تمرکز و بدین امر مهم تاکید می کند که معنا – تفسیر یک جمله کوتاه ماخوذ و مجزا از ساخت دستوری-کلامی اصلی اولیه با معنای همان جمله که در بافت و ساخت ثانویه (énonciation aphorisante) در جایی (بافت کلامی) دیگر توسط کاربری دیگر به کار برده می شود یکسان نخواهد بود. به نظر منگنو، فهم همچون گزاره ایی به شرایط خاص شکل گیری گفتار بستگی مستقیم داشته و در نهایت منجر به غیریت (altérité) در سخن گوینده (فعلی) می شود.

در عربی قدیم (کلاسیک) تقریباً تمامی اسم ها در همه نقش های دستوری (اعم از موضوعی، متممی و قیدی) پسوند حالت می گرفتند. این مقاله به بررسیِ سرنوشت این نظام غنیِ حالت نمایی در دو گونه امروزی زبان عربی یعنی عربی خوزستان (ایران) و لبنان می پردازد. داده های پژوهش ازطریق مصاحبه حضوری و در مواردی تبادل فایل صوتی با شش سخنگوی این گونه ها (سه سخنگو از هرکدام) گردآوری شده است. ابزار اصلیِ گردآوری داده ها دو پرسشنامه (جمعاً شامل 101 سؤال) و توصیف 14 عکس بوده که پیکره ای بالغ بر حدود 800 جمله فراهم کرده است. تحلیل داده های پیکره نشان می دهد هیچ تکواژی که بیانگر تمایز حالت در تقابل با تکواژه ای دیگر باشد، در این دو گونه دیده نمی شود. دو سازوکار عمده در فرایند فروپاشیِ حالت نمایی در این گونه ها دخیل بوده است: ساییدگی آوایی و تلفیق حال ت ها. محصول عملکرد این دو سازوکار در اسم های مفرد، جمع مکسر و جمع مؤنث، حذف هر سه واکه کوتاهِ حالت نما (حالت های فاعلی، مفعولی و مضاف الیهی) بوده و محصول عملکرد سازوکار دوم در اسم های جمع مذکر سالم، تعمیم نقشیِ نشانه حالت غیرفاعلی به حالت فاعلی، و درنتیجه، ناپدیدشدنِ تمایز حالت نمایی بوده است. در مقابل، داده های پژوهش حاضر نشان می دهد که در دو گونه امروزی، ثبات آرایش واژگانی و غنای نظام مطابقه نسبت به عربی قدیم بیشتر شده است. با این حال، براساس داده های گونه های امروزی نمی توان این دو پدیده دستوری را لزوماً پیامد فروپاشی حالت نمایی دانست.

طرح واره های تصوری به دلیل اهمیتی که در درک مفاهیم انتزاعی انسان دارد، مقوله ای مهم در مطالعات زبانی است. پژوهش حاضر به بررسی الگوی بدن مندی طرح واره های تصوری در نابینایان مطلق مادرزاد در مقایسه با همتایان بینایشان بر مبنای نظریه بدن مندی شناخت در معنی شناسی شناختی از دیدگاه جانسون ( 1987 ) پرداخته است. روش انجام این پژوهشِ کمّی به صورت مقایسه ای بین دو گروه از افراد نابینا و همتایان بینا انجام شده است. بدین ترتیب 48 آزمودنی بینا و نابینای مطلق مادرزاد زن و مرد با تحصیلات دیپلم و لیسانس در سن 18 تا 28 سال، به منظور بررسی متغیرهای اثرگذار جنسیت، سطح تحصیلات و سن، ارزیابی شدند و از آن ها خواسته شد 30 واژه منتخب بر مبنای راهکارهای ریسی بیتی و پگی ( 1991 ) را توصیف کنند و بر این اساس طرح واره های تصوری استفاده شده آن ها بررسی شد. بررسی های صورت گرفته نشان داد که نابینایان با توجه به فقدان حس بینایی ، از توصیفات واژگانی بیشتر و به مراتب طرح واره های تصوری بیشتری نسبت به همتایان بینایشان استفاده می کنند، به طوری که آزمودنی های نابینای زن لیسانس با بیشترین استفاده از طرح واره های تصوری گزارش شدند. آمارها نشان داد که از انواع طرح واره های مطرح شده جانسون ( 1987 ) به ترتیب طرح واره های حرکت و چرخه بیشترین و کم ترین میزان کاربرد در هر دو گروه منتخب را دارند. همچنین بررسی ها نشان داد که متغیرهای سن، جنسیت و سطح تحصیلات به مثابه عوامل اثرگذار هیچ تأثیری در درک طرح واره های تصوری توسط افراد نابینا و همتای بینایشان نداشته اند.

پژوهش حاضر سلسله مراتب قرض گیری زبان ترکی آذربایجانی از زبان فارسی را مطالعه کرده است. داده ها به شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. بخش عمده داده ها را تعاملات زبانی گویشوران ترکی آذربایجانی مناطق مرکزی استان اردبیل تشکیل می دهد. تحلیل داده ها نشان می دهد که گویشوران ترکی آذربایجانی افزون بر الگوهای جملات مرکّب زبان خود، با قرض گیری تکواژهای دستوری از الگوهای جملات مرکّب زبان فارسی نیز در پاره گفتارهای خود استفاده می کنند؛ همچنین گروه های اضافه و ملکی فارسی فراوانی به صورت ترکیب های قرضی در ترکی آذربایجانی به کار می روند، امّا هنوز ساخت اضافه و ملکی فارسی به صورت یک وام الگو به ترکی آذربایجانی وارد نشده است. گروه های حرف اضافه و پسوند – تر زبان فارسی نیز به مثابه عناصر رمزگردانی شده در گفتار دوزبانه ها نقش آفرینی می کنند و با توجّه به معیار تمایز قرض گیری از رمزگردانی، نمی توان آن ها را عناصر قرضی درنظر گرفت. ارزیابی نتایج پژوهش در چارچوب سلسله مراتب تغییرات حاصل از تماس زبانی و پیشرفت همگرایی استولز و استولز (1996) نشان می د هد که الگوی پیوند بندهای جملات مرکّب ناهم پایه زبان فارسی در ترکی آذربایجانی تثبیت شده است، امّا وام گیری الگویی هنوز در سطوح دیگر ساخت زبان ترکی آذربایجانی، ازجمله ساخت گروه ها و واژه ها اتّفاق نیافته است.