سید مجتبی محمودزاده

هدف: گردشگری، تعاملاتی میان گردشگران و روستاییان ایجاد می کند که در دراز مدت می تواند موجب ایجاد تغییراتی در ساختارهای اجتماعی مناطق روستایی شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش گردشگری در ایجاد تغییرات اجتماعی در روستای زیارت است. روش: روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل خانوارهای روستای زیارت با حجم 557 است که از میان آن ها با استفاده از جدول مورگان، تعداد 250 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری قضاوتی بین نمونه ها توزیع شد. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، از آزمون دوجمله ای با نرم افزار SPSS استفاده شده است. به منظور بررسی نقش متغیرهای جمعیت شناختی مؤثر بر ادراک جامعه محلّی، از آزمون های من ویتنی، کروسکال والیس و تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج این پژوهش، از نظر ساکنان، گردشگری در تغییر وضعیت اجتماعی زنان، تغییر تعاملات اجتماعی ساکنان و افزایش آسیب های اجتماعی در روستای زیارت نقش داشته است، به طوری که میانگین این متغیرها بیشتر از میانگین مورد انتظار (50%) شده است. همچنین، نتایج پژوهش نشان می دهد متغیرهای جنس و سن بر ادراک جامعه محلّی از نقش گردشگری در تغییرات اجتماعی مؤثرند. محدودیت ها و راهبردها: محدودیت های این پژوهش شامل، محدود بودن ادبیات مرتبط با موضوع پژوهش و همچنین، وسیع بودن دامنه تغییرات اجتماعی و عدم امکان بررسی تمامی آن ها توسط پژوهشگران بوده است. راهکارهای عملی: نیاز است تا سیاست های اجتماعی– فرهنگی در حوزه گردشگری روستایی به سمت حفظ ساختارهای اجتماعی روستا جهت گیری شود تا از بروز تغییرات اجتماعی نامتوازن و ناهماهنگ با جامعه مقصد در ناحیه های هدف گردشگری جلوگیری شود. اصالت و ارزش: این مقاله برای برنامه ریزان گردشگری به منظور برنامه ریزی برای حفظ ساختارها و روابط اجتماعی روستاییان در روستاهای هدف گردشگری مفید خواهد بود.

گردشگری به عنوان یک صنعت نوظهور در طول نیم قرن گذشته توانسته پتانسیل های فراوانی را برای ایجاد توسعه اقتصادی فراهم نماید تا  آنجا که سازمان جهانی گردشگری برای این صنعت نوپا ولی پرطرفدار، درآمدی معادل 1159 میلیارد دلار امریکا در پایان سال 2013 میلادی را ثبت کرده است. بعلاوه ظهور فناوری های سیار، افق جدیدی را برای بکارگیری آن ها در ارایه خدمات نوین به کاربران فراهم کرده است. از این رو علاقمندی مدیران به دانستن این موضوع که چه عواملی باعث افزایش استفاده از این گونه ابزارهای نوین خدماتی توسط مشتریان می شود، قابل توجیه است. بنابراین این پژوهش به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش استفاده از ابزارهای هوشمند همراه و به تبع آن خدمات سیار توسط گردشگران شهر تهران است.لازم به ذکر است که این پژوهش از نظر هدف از نوع کاربردی است و روش آن براساس نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری مشتمل بر گردشگران بازدیدکننده از جاذبه های گردشگری شهر تهران (کاخ موزه های سعدآباد، گلستان و قصر، برج میلاد و بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب) است. روش نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس می باشد و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد. نتایج پژوهش حاکی از این است که ادراکات گردشگران از مفیدبودن، سهولت استفاده و اعتماد به این ابزار و همچنین خودباوری آن ها، بر قصد رفتاری شان اثر گذاشته که قصد رفتاری نیز در نهایت منجربه پذیرش استفاده از این ابزار می شود. درحالی که تأثیرات اجتماعی، سرعت اتصال و هزینه ها تأثیری بر پذیرش استفاده از خدمات سیار توسط گردشگران ندارند.

در صنعت گردشگری، انگیزش را اصلی ترین مفهوم در شناخت رفتار مصرف کننده و فرایند انتخاب مقصد می دانند. انگیزه ها مشخص می کنند که چرا گردشگران به سفر می روند و یا یک فعالیت خاص را انجام می دهند. ارزیابی انگیزه های گردشگران به ما اجازه می دهد که نیازها و ترجیحات گردشگران را بدانیم و درک کنیم. مطالعات و تحقیقات تجربی صورت گرفته بیان می دارند که دو نیروی غالب به نام کشش و رانش بر انگیزه ها تأثیرگذارند. عوامل رانشی، نیازهای اجتماعی- روانشناختی ای هستند که افراد را به سفر تشویق می کنند؛ در حالی که عوامل کششی عواملی اند که در مقصد قرار دارند و فرد را تحریک می کنند و برمی انگیزانند تا به آن مقصد خاص برود. تحقیق حاضر با استفاده از نظریه ی عوامل رانشی و کششی به اولویت بندی عوامل انگیزشی تأثیرگذار بر انتخاب مناطق عملیاتی استان خوزستان برای سفر، از منظر دانشجویان دانشگاه های تهران می پردازد. این تحقیق به شیوه ی پیمایش و با استفاده از پرسش نامه  بر روی افرادی که در دوره ی زمانی تحقیق از مناطق عملیاتی استان خوزستان دیدن نموده اند، صورت گرفته است. پس از جمع آوری داده ها، سؤال های پژوهش با استفاده از آزمون T-Student  و آزمون فریدمن با بهره بردن از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بررسی ها نشان داد که در بین عوامل انگیزشی رانشی بالاترین رتبه ها به ترتیب مربوط به جستجو، تعاملات اجتماعی، عوامل روانشناختی و در نهایت عوامل فیزیکی است. در بین عوامل انگیزشی کششی نیز اولویت ها مربوط به عوامل نامحسوس و سپس عوامل محسوس است.

در دهه های اخیر تحقیقات زیادی در خصوص ارتباط سرمایه اجتماعی با رشد و توسعه اقتصادی در سطح جوامع به وسیله دانشمندانی چون بوردیو، کلمن و پوتنام صورت گرفته است. در همین راستا این مساله مطرح شد که این شکل از سرمایه چه تاثیری بر عملکرد سازمان های تولیدی و صنعتی خواهد داشت. هدف: هدف این تحقیق کشف و ارائه الگوی اثرگذاری سرمایه اجتماعی بر عملکرد شرکت های فعال در صنعت ،به خصوص صنعت خودرو در ایران بوده است. روش تحقیق: در تحقیق حاضر که از نوع توسعه ای محسوب می شود، سرمایه اجتماعی 12 شرکت فعال در صنعت ساخت قطعات خودرو (تابعه گروه صنعتی ایران خودرو) به روش پیمایش مقطعی با ابزار پرسشنامه اندازه گیری و به منظور سنجش عملکرد این شرکت ها نیز از نتایج ارزیابی صورت پذیرفته بر اساس خود ارزیابی مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا استفاده شد. در نهایت نیز همبستگی میان متغیرهای سرمایه اجتماعی و عملکرد سازمان هم با استفاده از تحلیل رگرسیون و هم در قالب الگویی جامع بر اساس مدلسازی معادلات ساختاری ارزیابی شد. یافته های تحقیق: بر اساس اطلاعات به دست آمده از تحقیق حاضر، این نتیجه حاصل شد که عملکرد سازمان های مورد مطالعه تابعی از سرمایه اجتماعی این سازمان ها است و متغیرهای شبکه اجتماعی، اعتماد و هنجارهای مشترک در سازمان بر عملکرد سازمان از مناظر مختلف (مشتریان، کارکنان، جامعه و نتایج کلیدی عملکرد) اثرگذار بوده اند.