زهره عطایی آشتیانی

از آنجا که مطالعات انجام شده در مورد براهین شکل گیری نخستین دولت شهرها در حوزه میان رودان کمتر دارای نگرش علمی جامع است و هریک از محققان از زوایای تخصصی مختلف ازجمله تاریخی، باستان شناسی، جغرافیا و... به آن پرداخته اند، کمتر پژوهش مجموعه نگری در این حوزه انجام شده است.از نمونه های درخور بررسی، چه از لحاظ نقاط قوت و چه از نظر کاستی ها می توان از کتاب دکتر گیلرمو الغازه، مردم شناس کوبایی و استاد دانشگاه کالیفرنیا - سن دیگو، با عنوان میان رودان باستان در سپیده دم تمدن: تحولی در چشم انداز شهری نام برد که توسط دانشگاه شیکاگو در سال 2008 به چاپ رسیده و حاوی نکات و تحلیل های علمی درخور توجه است. این کتاب را نگارنده در ۱۳۹۶ ترجمه و در انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به چاپ رسانده است. در مقاله حاضر علاوه بر معرفی اجمالی اثر و نویسنده آن به بیان چند نکته مغفول مانده در آن که مترجم حین ترجمه به آن برخورده است، پرداخته می شود. همچنین چهارچوب روش پژوهش مؤلف در آن بررسی خواهد شد.

سبک زندگی نتیجه انباشت تجربیات تاریخی یک قوم، یک ملت یا یک جامعه در لباس عرف، سنت و آئین است و این امر می تواند در قالب واکاوی علمی در اسناد، تجربیات، آداب و سنن اجتماعی مقاطع مختلف تاریخی مورد بررسی قرار گیرد . البته اهتمام جدی محققان در روشن ساختن ممیزه های ابعاد مختلف اسناد در دو قرن اخیر، صورت گرفته اما کمتر به روند تغییرات اسناد مکتوب در یک بازه زمانی طولانی پرداخته شده است . جایگاه حقوقی زناندر دوره قاجار از موضوعاتیاست که متناوب به آن پرداخته شده ولیهنوز بخش قابل ملاحظه ای از آن در سایه ابهام قرار دارد در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با پردازش اطلاعات تاریخی و ادله موجود در عقدنامه های دوره قاجار که دارای شرط ضمن عقد است به عنوان اسناد حقوقی تصویر متفاوتی از نحوه درخواست مطالبات زنان در استفاده از روش های شرعی به کار گرفته و نوع خواست ها و نیازها که به واقعیات تاریخی نزدیک تر است، طرح گردد، تا از کنش ای هدفمندو بسترهای ساختی زنان این دوره در ایجاد کارکردهایآشکار در زندگی فردی و اجتماعی آنان رمز گشایی گردد.

مقاله حاضر موضوع کلی «جنسیت و مصرف» را با توجه به مبانی فلسفی آن و روند پیدایش الگوی مصرف طرح نموده است، نویسندگان مقاله معتقدند که الگوی مصرف دارای سه مرحله مرتبط و هماهنگ در تولید، توزیع و مصرف بوده و نحوه شکل گیری مصرف بر مبنای «تولید نیاز» و رابطه آن با «ارضاء نیاز» در قالب یک نظام هدفمند و با جهت مشخص است. در این راستا، طرح تحقیقاتی در گروه بررسی مسائل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با موضوع رابطه جنسیت با نظام نیاز و ارضاء انجام شده است، روش تحقیق کیفی از طریق مصاحبه و در مرحله دوم، یافته های کیفی، با روش پیمایشی به آزمون گذاشته شده است، جامعه آماری طرح شامل طیف متناسب از زنان و مردان بر اساس سن و تحصیلات به شکل تصادفی شهر تهران می باشد. مهمترین نتیجه تحقیق حاضر اثبات رابطه بین نیاز و ارضاء نیاز و وجود تفاوت مشخص بین زن و مرد در انتخاب نیاز، منبع تولید نیاز و راه های ارضاء نیاز است.

زیبایی‌شناسی فمینیسم چون سایر مقولات این مکتب مفروضات بنیادین و سنتی غرب را به‌دلیل تکیه بر پیش‌فرض‌ها و نظریات متعصبانه و یکسونگری جنسیتی، مورد انتقاد قرار داده و این مفروضات را محور اساسی در شکل‌گیری و عملکرد زیبایی‌شناسی می‌داند. لذا معتقد است در حوزة هنر و زیبایی‌شناسی، تبعیض جنسیتی مانع رشد نبوغ، استعداد و خلاقیت زنان برای تولید آثار هنری شده است؛ پس با تمسک به رویکردهای فلسفی، انتقادی، روانکاوانه هم برای اثبات تمایزات آثار هنری زنان و مردان تلاش نموده و هم به دنبال ارائه چهارچوبی با ویژگی‌های سبکی مشترک در آثار هنری زنان است تا بتواند کیفیت‌های زنانه قابل تشخیصی را در فرهنگ عمومی جریان دهد.

هرچند روسپی‌گری سابقه‌ای در زمان‌ها و ادوار گذشته دارد، اما امروزه موضوع خدمات جنسی به موضوعی پیچیده با ابعادی چندگانه تبدیل گردیده و نظریات مختلفی جهت توجیه آن طرح شده است. سودآوری صنعت گسترده‌ی جنسی شامل انواع بهره‌کشی جنسی، پورنوگرافی، لزبینیسم و سوء استفاده از زنان و کودکان، نظام‌های قدرت و سلطه را به سوی توجیهات نظری و عملی سوق داده است از جمله شاخه‌هایی از فمینیسم در لوای دفاع از حقوق زنان و به بهانه آزادی آنها و حق آنان در کنترل بدن خویش، موضعی موافق روسپی‌گری اتخاذ کرده‌اند. این نوشتار با تبیین نظرگاه‌های مختلف فمینیسم درباره‌ی روسپی‌گری زنان، به نقد و بررسی آنها پرداخته است.