علی اصغر کیا

"مقاله حاضر، خلاصه اى از پایان نامه کارشناسى ارشد است که در آن، نشریه هاى ایران و امریکا به روش تحلیل محتوا مورد بررسى قرار گرفته است. هدف اصلى پژوهش، شناخت ساختار و شیوه انعکاس رویدادهاى عراق به لحاظ بى طرفى یا جانبدارى در ارایه اخبار و بررسى هم سویى یا عدم هم سویى این نشریه ها با دیدگاه سیاسى حاکم در کشور متبوع خود است. بدین منظور، تمام مطالب مربوط به حوادث عراق از زمان انتقال قدرت به دولت موقت در طول دو ماه، یعنى از 11 تیر 1383 تا 11 شهریور 1383 (اول جولاى 2004 تا اول سپتامبر 2004) در کلیه شماره هاى تایم و نیوزویک (از آمریکا) و کیهان و شرق (از ایران) مورد بررسى قرار گرفته است. حوادث 11 سپتامبر 2001 در آمریکا و حمله این کشور به افغانستان و عراق، نقش رسانه ها و از جمله مطبوعات را در انعکاس وقایع و ارایه اطلاعات، از یک سو و کنترل افکار عمومى، یا به گفته ""ادوارد ال برنیز""، «مهندسى رضایت»، در هم سویى با اقدامات سیاسى و نظامى دولت ها را از سوى دیگر، مشخص تر نمود. مطبوعات دو کشور ایران و آمریکا نیز هر کدام از دیدگاه خود به ارایه اطلاعات در مورد وقایع مذکور پرداختند.حمله نیروهاى ائتلاف به عراق در 20 مارس 2003 و سرنگونى حکومت صدام حسین ، یکى از این حوادث بود که در مطبوعات دو کشور بازتاب هاى مختلفى داشت . نتایج این پژوهش نشان مى دهد که روزنامه کیهان و هفته نامه نیوزویک، در موارد مختلفى نزدیک به هم عمل کرده اند. به عنوان مثال، در مواردى مانند جهت گیرى منفى در تیتر و لید، استفاده از تیترهاى اقناعى، استفاده از صفات ارزشى در تیتر، گرایش به تنش زایى و ارایه رویکردى معیوس کننده و بدبینانه، درصدهاى بالاترى در مقایسه با شرق و تایم داشته اند. اگر چه میزان هماهنگى یا هم سویى کیهان با دیدگاه سیاسى حاکم در ایران، به مراتب بیش تر از هماهنگى یا هم سویى نیوزویک با دیدگاه سیاسى حاکم در آمریکا بوده است. "

" در این مقاله، به بررسى محتواى تلکس خبرگزارى جمهورى اسلامى ایران (ایرنا) پرداخته شده که در سه مقطع 1361، 1371 و 1381 در زمینه مسائل و مطالب مربوط به زنان گردآورى شده و انعکاس یافته است تا بخشى از فعالیت خبرگزارى ایرنا در زمینه اخبار و مطالب مربوط به زنان به عنوان نیمى از پیکره جامعه روشن شود. چارچوب نظرى این بررسى تلفیقى است از نظریه هاى فمینیسم و برجسته سازى تا تاثیر این دو نظریه در تعیین و انتخاب اخبار مربوط به زنان و انعکاس آن مورد بررسى قرار گیرد. ساختار موضوعى مطالب، ماهیت و محوریت مطالب، سبک ارائه مطالب، آفرینندگان مطالب، حجم و اندازه مطالب، جهت گیرى مطالب، کارکرد و اهداف مطالب انعکاس یافته متغیرهایى هستند که در این بررسى مورد ارزیابى و تحلیل قرار گرفته اند. بررسى حاضر به روش تحلیل محتوا انجام گرفته و حجم نمونه آمارى شامل 321 مطلب است. از آن جایى که هر یک از متغیرها در سه دوره مورد بررسى به مقایسه گذاشته شده اند، یافته هاى پژوهش در مجموع، نشان مى دهد تفاوت معنى دارى بین دوره هاى مورد بررسى در بسیارى از متغیرها متناسب با شرایط سیاسى اجتماعى و فرهنگى هر دوره وجود دارد. به لحاظ کمیت نیز یافته ها نشان مى دهد که روز به روز هم به تعداد مطالب و اخبار زنان و هم به حجم هر یک از آن موارد افزوده مى شود و به عبارتى روند صعودى دارد. "

"این مقاله به بررسى میزان و عوامل بهره مندى روزنامه نگاران از بزرگراه هاى اطلاعاتى (اینترنت) مى پردازد. روش این تحقیق پیمایشى و ابزار جمع آورى اطلاعات پرسشنامه بوده که در سیزده روزنامه به وسیله 212 روزنامه نگار تکمیل شده است. بیش از 85 درصد از پاسخگویان در محیط روزنامه ها به کامپیوتر و 78 درصد به اینترنت دسترسى داشته اند، ضمن آن که عدم توانایى مالى دلیل عمده عدم استفاده از اینترنت بوده است. میانگین استفاده هفتگى روزنامه نگاران از اینترنت بیش از سه روز در هفته و کم تر از یک ساعت به صورت روزانه محاسبه شده است. تمایل 97 درصد از روزنامه نگاران به استفاده از اینترنت بیش از حد متوسط بوده و عمده ترین انگیزه آنان دریافت اطلاعات از این شبکه را شامل مى شده است. اکثر روزنامه نگاران در حد متوسط از اینترنت براى نگارش مطالبشان استفاده کرده اند، ضمن آن که استفاده از این شبکه جهانى براى تمامى روزنامه نگاران ضرورى دانسته شده است. ارزیابى اکثر پاسخگویان از سیاست هاى دولت ایران براى استفاده از اینترنت ضعیف بوده است. در مجموع، بیش ترین استفاده از اینترنت در روزنامه هاى آفرینش و بنیان صورت گرفته بود و روزنامه همشهرى از طریق ماهواره با اینترنت ارتباط داشته است. سایت هاى یاهو، بى.بى.سى و گویا بیش ترین درصد مراجعه کننده را در بین روزنامه نگاران تهرانى داشته اند. هم چنین، بین متغیرهایى چون میزان استفاده از اینترنت و جنسیت، روزنامه هاى مختلف و تسهیلات استفاده از اینترنت، سن و استفاده از اینترنت، روزنامه هاى مختلف و میزان استفاده از مطالب اینترنتى و هم چنین روزنامه نگاران رابطه معنى دار مشاهده نشده است"

شکل گیری نظام جهانی یکی از نتایج فناوریهای نوین ارتباطی در عرصه اطلاعات است . در این نظام ، بازارها و فرایند جهانی شدن در هم ادغام و موجب کاهش موانع و هزینه های تجارت و سرمایه گذاری شده است ؛ تا آنجا که امروزه 80 درصد اقتصاد جهانی بر فناوریهای اطلاعاتی تکیه دارد و ، از این حیث ، می توان گفت که اطلاعات سهم بسزایی در رشد اقتصادهای ملی و بین المللی ایفا می نماید . با توجه به این که پدیده سخت افزارهای ارتباطی و اطلاعاتی ویژگیهای فرامرزی دارند و بر محدودیت های زمانی و مکانی غلبه یافته اند ، موضوع مالکیت آن ها یکی از مهم ترین چالش هایی است که دولت ها با آن مواجه هستند .

"در عصر ارتباطات، جنگ‌ها از جنگ رسانه‌ای آغاز می‌شوند و با جنگ رسانه‌ای ادامه یافته و پایان می‌پذیرند، پیروزی و شکست کشورها در قالب سیاست‌های رسانه‌ای رقم می‌خورد و این رسانه‌ها هستند که پیروزی می‌آفرینند، مغلوب می‌سازند و افکار عمومی را به هر سو که می‌خواهند هدایت می‌کنند. رسانه‌های جمعی با سانسورهای خود واقعیت‌ها را می‌پوشانند و موضوعات غیرواقعی را بزرگ‌نمایی کرده و واقعی جلوه می‌دهند. این مقاله به برخی از تاکتیک‌های مهم رسانه‌های جمعی امریکا و انگلیس برای همراه ساختن افکار عمومی داخل و خارج از کشور با سیاست‌های خود در طول جنگ علیه عراق می‌پردازد و نمونه‌هایی از دیدگاه‌های رسانه‌ها و مراکز تحقیقاتی اروپا و امریکا را در خصوص جنگ مورد اشاره قرار می‌دهد چرا که صرف میلیون‌ها دلار برای برپایی کمیسیون‌ها و تأسیس مراکز تحقیقاتی دربارة نقش مطبوعات در جنگ‌ها و تأثیر آنها بر کاهش یا افزایش درگیری‌ها نشان از اهمیت این موضوع دارد. شبکه‌های خبری با صرف هزینه‌های گزاف و پذیرفتن خسارات و تلفات همچنان به وظیفه خطیر خود ادامه می‌دهند و تا جایی پیش می‌روند که برخی شبکه های خبری مطالبی را حتی پیش از دسترسی دولت‌ها به آن پخش می‌کنند. در این مقاله به نمونه‌هایی از این سیاست‌ها اشاره شده است. "