لیدا کاکیا

تاریخ آموزش و پرورش ایران به لحاظ تلاقی دو جریان تمدنی ایران و اسلام، حائز اهمیت فراوان است، به همین برای روشنسازی ابعاد و زوایای گوناگون آن، به پژوهشهای بیشتر نیاز دارد. پیامد طبیعی ورود اسلام به ایران تغییر در ساختار کلی باورهای مذهبی، تشکیلات اجتماعی و نظام سیاسی بود که برای قرنها در این سرزمین تداوم داشت. در این بین بررسی علل شکست سریع دولت ساسانی همیشه یکی از موضوعات مورد علاقه مورخان ایرانی بودهاست. یکی از مشهورترین فرضیات در این خصوص، فرضیه مورخان تاریخ آموزش و پرورش است. این پژوهشگران با تأکید بر کارکرد منفی نظام طبقاتی جامعه ایران، یکی از عوامل مؤثر در سقوط دولت ساسانی را عدم دسترسی تودهها به آموزش و پرورش بیان میکنند. همزمان بسیاری از پژوهشگران ایرانی بر نقش بارز نظام آموزشی در تشکیل تمدن و امپراطوری ایران پیش از اسلام اصرار میورزند. حاصل این دو دیدگاه، ایجاد تعارض در دانشجوی علوم تربیتی برای تعیین واقعیت تاریخی است. مقاله حاضر با نگاهی دوباره به وضع تعلیم و تربیت در ایران پیش از اسلام بر این موضوع تأکید دارد که فرضیه سقوط دولت ساسانی متأثر از طبقاتی بودن نظام تعلیم و تربیت و مستلزم بازنگری مجدد است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر شیوه واقعیت درمانی گروهی برکاهش بحران هویت در دانش آموزان دوره ی راهنمایی تحصیلی شهر خرم آباد است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع شبه تجربی (طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه شاهد و انتخاب تصادفی) می باشد. در سال تحصیلی 87-1386 از میان کلیه دانش آموزان پایه ی سوم راهنمایی شهر خرم آباد 418 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و پرسش نامه ی هویت شخصی برای آن ها تکمیل شد. 32 نفر از کسانی که نمره ی بالاتری در این آزمون داشتند انتخاب و به صورت تصادفی به 2 گروه تقسیم شدند. بعد از اجرای 10 جلسه مشاوره ی گروهی با استفاده از روش واقعیت درمانی در یک گروه تمام آزمون ها مجددا آزمون هویت شخصی را تکمیل نمودند. به منظور تحلیل داده ها از محاسبه ی میانگین و انحراف معیار، رگرکسیون چند متغیره و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: استفاده از مشاوره ی گروهی با رویکرد واقعیت درمانی به طور معنی داری باعث کاهش بحران هویت در دانش آموزان می شود . علاوه بر این، در بین دو گروه دختران و پسران از لحاظ میزان اثربخشی مشاوره به روش واقعیت درمانی گروهی تفاوت معنی داری وجود ندارد. بحث: برای کاهش بحران هویت در نوجوانان و جوانان (صرف نظر از تفاوت های جنسیتی آنان) از روش مشاوره ای واقعیت درمانی گروهی می توان استفاده نمود.

" مقدمه: اگرچه نظرات متفاوتی توسط روان شناسان در خصوص مفهوم و ماهیت آفرینندگی بیان شده است، ولی وجه مشترک این نظرات آن است که آفرینندگی را می توان آموزش داد. دو روش معروف در پرورش استعداد آفرینندگی کودکان، روش بارش مغزی و روش اکتشافی هدایت شده هستند که کمتر مورد عنایت پژوهشگران ایرانی قرار گرفته اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی افزایش آفرینندگی دانش آموزان دختر برحسب ارزیابی و مقایسه اثربخشی دو روش بارش مغزی و اکتشافی هدایت شده با یکدیگر است. روش کار: برای جمع آوری اطلاعات تحقیق در خصوص درجه آفرینندگی دختران، 72 دانش آموز پایه دوم دوره راهنمایی تحصیلی از بین سه مدرسه و از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده در شهر رشت انتخاب گردیدند. در هر یک از سه گروه کنترل ، بارش مغزی و اکتشافی هدایت شده، 24 دانش آموز شرکت و به منظور جمع آوری داده ها در پیش آزمون و پس آزمون، آزمون آفرینندگی تصویری فرم ب تورنس استفاده گردید. نتایج : نتایج نشان دادکه آموزش آفرینندگی به روش بارش مغزی در مورد جزء بسط در سطح (001/0 =P) مورد تایید قرار می گیرد ولی در مورد سایر اجزا، تفاوت مشهودی بین دو روش بارش مغزی و اکتشافی هدایت شده مشاهده نشد. بحث : با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که کار آمدتر بودن روش بارش مغزی به دلیل ماهیت این روش باشد، در صورتی که پژوهشگران انتظار داشتند روش اکتشافی هدایت شده به دلیل دریافت هدایت و راهنمایی بیشتر دانش آموزان کارآمدتر از روش بارش مغزی باشد. "