اسماعیل سعدی پور

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش زایشی مبتنی بر نظریه یادگیری زایشی بر بهبود خودنظم‌جویی شناختی، فراشناختی و باورهای انگیزشی دانش‌آموزان پایه هفتم بود. طرح پژوهش از نوع شبه‌تجربی همراه با پیش‌آزمون‌ـ‌پس‌آزمون و گروه گواه‌ بود. 100 دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه‌برداری در دسترس و از میان دانش‌آموزان پایه هفتم همدان انتخاب شدند و به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش (۵۰ دانش‌آموز) و گروه گواه (۵۰ دانش‌آموز)نقسیم شدند.قبل و بعد از اجرای برنامه آموزش زایشی، پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (پینـتریچ و دیگـروت،1990) اجرا شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکووا) استفاده شد. نتایج نشان داد برنامه آموزش زایشی قادر است 44 درصد از تغییرات خودنظم‌جویی شناختی، 32 درصد از تغییرات خودنظم‌جویی فراشناختی و 39 درصد از تغییرات باورهای انگیزشی را تبیین کند. بر اساس این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش زایشی بر افزایش خودنظم‌جویی شناختی، فراشناختی و باورهای انگیزشی دانش‌آموزان تاثیرگذار است.

مقدمه: موفقیت در یادگیری و تحصیل تحت تأثیر محیط یادگیری است. این پژوهش با هدف بررسی روابط بین ادراک از محیط کلاس و معلم - تنظیمی تحصیلی با عملکرد تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی در دانش آموزان ششم ابتدایی انجام شد. روش: طرح این پژوهش از نوع طرح های همبستگی با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری بود. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار AMOS و SPSS مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر میاندوآب و حجم نمونه 365 دانش آموز در سال تحصیلی 97-96 تشکیل می داد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ادراک از محیط کلاس، معلم- تنظیمی تحصیلی، خودتنظیمی در یادگیری و از معدل نوبت اول برای عملکرد تحصیلی استفاده شد. یافته ها: تحلیل مدل معادلات ساختاری نشان داد که عملکرد تحصیلی به طور مستقیم از ادراک از محیط کلاس و معلم - تنظیمی تحصیلی و به طور غیرمستقیم از طریق میانجی گری یادگیری خودتنظیمی تأثیر می پذیرد. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی پیشنهادی با داده ها برازش مناسبی دارد و شاخص های برازش مدل در تمامی مسیرهای مدل در دامنه معنی داری قرار گرفتند. نتیجه گیری: فراهم کردن محیط مناسب آموزشی و به کارگیری مهارت معلم- تنظیمی تحصیلی برای حمایت از خودتنظیمی یادگیری می تواند به بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان کمک نماید.

این تحقیق به هدف تدوین و اعتباربخشی یک الگوی طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه مدل ذهنی انجام شد. نظریه مدل ذهنی، یکی از نظریه های حوزه روانشناسی شناختی است که به تبیین نحوه استدلال و شناخت در انسان می پردازد. در این تحقیق با استفاده از روش تحقیق آمیخته، الگویی برای طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه مدل ذهنی تدوین شده و سپس مورد اعتباریابی قرارگرفت. در روش تحقیق کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی با طرح استقرایی و همچنین از روش طراحی و تدوین الگو استفاده شد. پس از تهیه چهارچوب اولیه مفهومی و سپس الگوی اولیه طراحی آموزشی، با استفاده از نظر صاحب نظران به بررسی میزان اعتبار درونی آن اقدام گردید و بعد از آن الگوی نهایی تدوین شد. در بخش کمی نیز برای رواسازی و اعتباربخشی بیرونی الگوی تدوین شده از روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. آزمودنی ها عبارت بودند از دانش آموزان سال سوم متوسطه که به روش نمونه گیری در دسترس از بین مدارس شهرستان سردشت انتخاب شدند. در هر گروه تعداد 16 نفر به روش همتاسازی قرار داده شدند. درس سوم کتاب فیزیک برای طراحی آموزشی انتخاب شد که پس از طراحی کردن آن براساس الگوی تدوین شده در گروه آزمایش آموزش داده شد. گروه کنترل نیز به روش مرسوم آموزش دیدند. در پایان نتایج آزمون های پیشرفت تحصیلی و آزمون حل مساله در دو گروه با استفاده از آزمون تی وابسته و آزمون تحلیل کوواریانس باهم مقایسه شدند. نتایج حاکی از تفاوت معنی دار نمرات دوگروه در هر دو آزمون بود. بدین معنی که طراحی آموزشی مبتنی بر مدل ذهنی باعث بهبود میزان یادگیری و مهارت حل مساله در دانش آموزان شده بود.

هدف از پژوهش حاضر آزمون رابطه بین سطوح مختلف رشد شناختی،عاطفی ومعنوی با بهزیستی روانشناختی بزرگسالان بود .به همین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس نمونه ای متشکل از700 فرد بزرگسال. در قالب چهار گروه سنی انتخاب شد. جهت ارزیابی متغیر های پژوهش از پرسشنامه های باورهای پارادایم اجتماعی (SPBI) ، شاخص واکنش بین فردی (IRI) ،مقیاس دشواری در تنظیم هیجانی ( DERS ) ، پرسشنامه ارزیابی معنوی (SAI) ، مقیاس تاب آوری (CD-RISC-SF) ، مقیاس رفتارهای نوع دوستانه ، پرسشنامه پرخاشگری ) ( BPAQ-SF ، مقیاس شکرگزاری ( GQ-6 ) ، مقیاس خود محوری ماکیاولی از پرسشنامه (PPIR) ، مقیاس بهزیستی معنوی (SHALOM) ، پرسشنامه لذت گرایی ناسازگارانه ،مقیاس افسردگی SCL 90) ) مقیاس استرس( DASS-21 ) استفاده شد.داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد تفکر نسبی گرا برهمدلی ،استرس و دشواری در تنظیم هیجانی اثر مثبت دارد ، تفکردیالکتیک بر همدلی و بهزیستی معنوی اثر مثبت دارد. خود محوری بر دشواری در تنظیم هیجانی وضعف معنوی اثر مثبت داردوبر بهزیستی معنوی اثر منفی دارد، استرس بر دشواری در تنظیم هیجانی اثر مثبت دارد.دشواری در تنظیم هیجانی بر ضعف معنوی اثر مثبت وبر بهزیستی معنوی اثر منفی دارد، بهزیستی معنوی برشکر گزاری،نوع دوستی وتاب آوری اثر مثبت دارد وبر افسردگی ولذت گرایی ناسازگارانه اثر منفی دارد ، ضعف معنوی بر پرخاشگری،افسردگی ولذت گرایی ناسازگارانه اثر مثبت دارد.

زمینه و هدف: اهمال کاری تحصیلی از جمله مشکلات رفتاری است که زندگی تحصیلی بیشتر دانش آموزان و دانشجویان را تحت تأثیر قرار داده است. افراد اهمال کار موقعیت و تکلیف خود را در لحظه حال انکار می کنند و نسبت به کاری که باید انجام دهند، آگاه نیستند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی در دو گروه دانش آموزان با اضطراب امتحان بالا و پایین انجام شده است. روش: در این پژوهش از روش آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه گواه و دو گروه آزمایش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان ساری بود که در سال ۱۳۹۶ مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه شامل ۶۰ نفر از دانش آموزان اهمال کار از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و به صورت تصادفی، ۳۰ نفر در گروه های آزمایش (۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان بالا و ۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان پایین) و 3۰ نفر در گروه های گواه (۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان بالا و ۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان پایین) جایدهی شده اند. گروه های آزمایش شیوه مداخله ذهن آگاهی را به صورت هشت جلسه ۴۵ دقیقه ای دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی سولومون (1984) و اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1970) استفاده شد و تحلیل داده ها نیز با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در دانش آموزان با اضطراب بالا مؤثر بوده (992/۶۸= F و 0/001> P ) ولی در دانش آموزان با اضطراب پایین تأثیری نداشته است (0/67< P و 0/18= F ) . همچنین تفاوت معناداری در اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان با اضطراب بالا و اضطراب پایین وجود دارد (0/001> P و 713/۸۳= F ). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها چنین نتیجه گیری می شود که اضطراب امتحان در میزان اثربخش بودن آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان، مؤثر است؛ بنابراین برای کاهش میزان اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان از طریق آموزش ذهن آگاهی، لازم است به مؤلفه اضطراب امتحان دانش آموزان نیز توجه شود.

پژوهش حاضر با هدف آزمون نرم افزار هندسه پویا مبتنی بر مهارت های فضایی محقق ساخته و مقایسه اثربخشی آن با اُریگامی بر تجسم فضایی و یادگیری درس ریاضی دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت بود از کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر رودهن که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان حاضر در دو کلاس درس بود که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. سپس، 35 دانش آموز به عنوان گروه آزمایش اُریگامی، 35 نفر به عنوان گروه آزمایش نرم افزار هندسه پویا و 35 نفر به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. گروه های آزمایش به مدت دوازده جلسه 40 دقیقه ای تحت آموزش ریاضی به کمک اُریگامی و نرم افزار هندسه پویا قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها شامل نرم افزار هندسه پویا و آزمون تجسم فضایی مینه سوتا و نمرات آزمون پیشرفت تحصیلی درس ریاضی محقق ساخته بود .برای آزمون فرضیه ها از آزمون t وابسته و مانوا استفاده شد. یافته ها نشان داد که نرم افزار هندسه پویا مبتنی بر مهارت های فضایی و اُریگامی بر تجسم فضایی و یادگیری درس ریاضیات دانش آموزان اثر داشتند. در آزمون t مشخص شد که میانگین نمرات پس آزمون نرم افزار هندسه پویا و پس آزمون اُریگامی تفاوت معنی داری با پیش آزمون آنها داشته است. از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که آموزش ریاضیات به کمک نرم افزار هندسه و اُریگامی قادر است تجسم فضایی و نیز یادگیری درس ریاضیات دانش آموزان را بهبود ببخشد.

هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزش مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه به منظور بهبود ادراک دیداری فضایی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی و مقایسه اثربخشی آن با روش آموزش سنتی بوده است. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون  و پس آزمون  با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در دبستان های دولتی دوره اول ابتدایی منطقه پانزده شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بوده است. حجم نمونه این پژوهش شامل 45 نفر است که به روش نمونه گیری هدفمند انجام گرفت که در این میان 15 دانش آموز در گروه آزمایش برنامه آموزشی رایانه ای،15 دانش آموز در گروه آزمایش   به روش سنتی و 15 دانش آموز در گروه کنترل جای گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از آزمون  کولموگروف – اسمیرنف و شاپیروویلک، تی مستقل و کواریانس استفاده شده است. ابزار پژوهش شامل آزمون  ادراک دیداری فضایی فراستیگ با سطح پایایی 69/0 و برنامه آموزشی رایانه ای با سطح پایایی 71/0 بوده است. مقایسه میانگین های تعدیل شده نمرات ادراک دیداری- فضایی گروه آزمایش با کنترل اختلاف نمره 93/22 نمره ای را نشان می دهد که در سطح 001/0 معنی دار می باشد. با جمع بندی این نتایج می توان بیان نمود که آموزش از طریق برنامه آموزشی مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه بر بهبود ادراک دیداری - فضایی دانش آموزان موثر بوده است. مقایسه میانگین های تعدیل شده نمرات ادراک دیداری- فضایی گروه های سنتی با برنامه آموزشی اختلاف نمره 130/11 نمره ای را نشان می دهد که در سطح 001/0 معنی دار می باشد. این تفاوت ها به شکلی است که همواره میانگین گروه برنامه آموزشی رایانه ای بیشتر از گروه سنتی است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته آموزشی خودفرمانی و تعیین اثربخشی آن بر خودراهبری در یادگیری و سبک های تصمیم گیری دانش آموزان متوسطه انجام گرفت. روش کار : روش پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. ابتدا بسته آموزشی خودفرمانی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای تدوین، و سپس میزان نسبت روایی محتوا ( CVR ) و شاخص روایی محتوا ( CVI ) آن توسط متخصصین تعیین گردید. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، یک کلاس 22 نفره و یک کلاس 20 نفره دهم تجربی به ترتیب در گروه آزمایشی و گروه کنترل قرار گرفتند (که گروه آزمایشی دو نفر افت داشت). گروه آزمایشی در 8 جلسه 90 دقیقه ای، بسته آموزشی را دریافت نمودند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس، و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان شاخص روایی محتوا ( CVI ) برای تمامی هدف ها در بسته آموزشی بین 9/0 تا 1، و میزان نسبت روایی محتوا ( CVR ) برای تمامی هدف ها در پروتکل آموزشی بین 8/0 تا 1 به دست آمد. یافته ها نشان داد که بسته آموزشی خودفرمانی بیشترین اثربخشی را در متغیر خودراهبری یادگیری به ترتیب بر برنامه ریزی و اجرا، انگیزه یادگیری، خودپایشی و سپس ارتباطات میان فردی، و در سبک های تصمیم گیری، بیشترین تغییر را به ترتیب در سبکهای تصمیم گیری آنی، عقلانی و سپس سبک شهودی دانش آموزان داشته است. همچنین بین پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد که نشان دهنده ثبات اثرات یادگیری است. نتیجه گیری: بسته آموزشی خودفرمانی، توانایی ارتقاء مهارت های خودراهبری در یادگیری و همچنین کاهش سطح تصمیم گیری های آنی و افزایش سطح تصمیم گیری های منطقی دانش آموزان دوره متوسطه را دارد.

زمینه و هدف: انگیزش ، انرژی و جهت رفتار را تعیین می کند و هدف تمام نظام های تعلّیم و تربیت، افزایش انگیزش پیشرفت در دانش آموزان است؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل ساختاری انگیزش پیشرفت بر اساس جو مدرسه و ارزش های وابسته به تحصیل با واسطه گری فراهیجان در دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش حاضر همبستگی و نمونه مورد مطالعه 380 نفر (190 دختر و 190 پسر) از دانش آموزان مقطع متوسطه اول در دامنه سنی 15-13 ساله شهر شیراز در سال تحصیلی 1396-1395 بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامه های جو مدرسه ( زولیگ و همکاران، 2009 )، پرسشنامه محقق ساخته ارزش های وابسته به تحصیل (1396)، دیدگاه فراهیجانی (میتمنسگربر و همکاران، 2009)، و انگیزش پیشرفت (هرمنس، 1970) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و معادلات رگرسیونی در قالب تحلیل مسیر، تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که جو مدرسه، ارزش های وابسته به تحصیل، و فراهیجان بر انگیزش تأثیر مستقیم دارد. همچنین مشخص شد که جو مدرسه و ارزش های وابسته به تحصیل از طریق فراهیجان بر انگیزش، تأثیر غیرمستقیم دارد (0/01 P= ) . نتیجه گیری: مثبت بودن ارزش های وابسته به تحصیل، داشتن جوی مدرس ه ای حمایت کننده و تشویق گر، و دیدگاه فراهیجانی مناسب که شامل پذیرش هیجان های منفی و مثبت است، می تواند باعث بهبود انگیزش پیشرفت در دانش آموزان شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر «تلاوت قرآن کریم» بر «سلامت روان» دانشجویان پزشکی است. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون−پس آزمون به همراه گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان پسر دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و نمونه آماری آن شامل 30 نفر از دانشجویان بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه به عنوان گروه آزمایش و گروه گواه قرار داده شدند (هر گروه 15 نفر). برای هر دو گروه، در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) اجرا گردید. گروه آزمایش، بعد از پیش آزمون در 15 جلسه (30 دقیقه ای) به «تلاوت قرآن کریم» گوش دادند؛ آنگاه، پس آزمون اجرا شده و داده ها با روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد «تلاوت قرآن» بر «سلامت روانی» گروه آزمایش تأثیر مثبت داشته است

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های آموزش الکترونیکی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-92 بود که از بین آن ها با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی 250 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودکارآمدی عمومی شرر و آدامز، کارکردهای سبک تفکر واگنر و استرنبرگ و مقیاس آمادگی ورودی یادگیرنده به برنامه درسی دوره های الکترونیکی استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد،) و روش های آمار استنباطی (t گروه های مستقل و همبستگی پیرسون و رگرسیون) استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی با آمادگی برای حضور در دوره های الکترونیکی رابطه معناداری وجود دارد و می توان از طریق کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی، آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های الکترونیکی را پیش بینی کرد. همچنین نتایج آزمون t گروه های مستقل نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر و دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی از لحاظ میزان آمادگی برای حضور در دوره های الکترونیکی تفاوت معناداری وجود ندارد. سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در برنامه های درسی دوره های آموزش الکترونیکی مؤثر می باشند.

در چند دهه اخیر، چگونگی افزایش درگیرکردن دانش آموزان با وظایف تحصیلی، یکی از متغیرهای مهم پیش بین عملکرد تحصیلی دانش آموزان،توجه پژوهشگران را برانگیخته است. ازاین رو در این پژوهش به منظور درک نظام دار از فرایند تحولی که دانش آموز را به درگیری تحصیلی هدایت می کند، الگویی علّی از منابع و سرمایه های اجتماعی و روان شناختی مؤثر بر درگیری تحصیلی ارائه و اعتباریابی شد. به این منظور ۵۱۱ دانش آموز سال سوم دبیرستان های شهر همدان (۲۵۶ پسر و ۲۵۵ دختر) در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه های سرمایه های تحولی بیرونی و درونی مینه سوتا (2005)، سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) و درگیری تحصیلی سالملا آرو و آپادایا (2012) پاسخ دادند. داده ها به روش معادلات ساختاری تحلیل شد. بر اساس یافته ها، مدل مفروض درگیری تحصیلی در جامعه پژوهش برازنده بوده است (06/2 X2/DF=، 014/0 RMSEA=). نقش میانجی گر سرمایه های تحولی درونی و سرمایه روان شناختی در رابطه  سرمایه های تحولی بیرونی و درگیری تحصیلی، مثبت و معنادار بود. نتیجه این کهبا افزایش سرمایه های تحولی درونی و سرمایه روان شناختی می توان شرایط ایجاد درگیری تحصیلی دانش آموزان را فراهم ساخت.

هدف از مطالعه حاضر شناخت تاریخی و تجربی هراس اخلاقی و نسبت آن با بروز برخی پدیده های مدرن در جامعه ایران است. روش این پژوهش همبستگی و نمونه آن شامل 185 نفر است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. داده ها با کمک سیاهه تعهد مذهبی ورتینگتون و همکاران (2003)، پرسشنامه پایگاه اجتماعی-اقتصادی نبوی و همکاران (1387) و فرم هراس اخلاقی شهابی (2008) گردآوری، و با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون بررسی شد. نتایج نشان داد متغیرهای سن و دین داری رابطه مثبت و معناداری دارند و پیش بینی کننده های مستقیم و طبقه اجتماعی-اقتصادی پیش بینی کننده معکوس هراس های اخلاقی هستند. در پژوهش حاضر می بینیم که هراس های اخلاقی، همواره یکی از تاکتیک های عمده برخورد با جریانات رقیب در ایران بوده است، همچنین با توجه به نقش سن و افزایش تمایل نسل جدید به پدیده های نوین و مدرن، به ویژه در حوزه رسانه ای، متصدیان مسائل تربیتی بر ضرورت شناخت تمایزات بین نسلی، شناخت جایگاه رسانه ها در رشد اخلاقیات جامعه و عرضه محتواهای فرهنگی مناسب برای جوانان توصیه می کنند.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر هیجان های تحصیلی دانشجویان دارای رفتارهای خودشکن تحصیلی دانشگاه ولی عصر رفسنجان بود. روش کار: پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در سال تحصیلی 96-95 بودند، نمونه شامل 40 نفر از دانشجویان دارای رفتارهای خودشکن تحصیلی بودند که به شیوه خوشه ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گنجانده شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه شناخت و رفتار خودشکن کانینگهام، پرسشنامه هیجان های تحصیلی پکران و برنامه آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بودند. به منظور محاسبه داده ها از نرم افزار آماری SPSS-20 استفاده شد و نتایج در قالب روش های آماری واریانس چند متغیری گزارش شده است. یافته ها: یافته ها نشان دادند که آموزش مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر افزایش هیجانات تحصیلی مثبت و بر کاهش هیجانات تحصیلی منفی در دانشجویان دارای رفتار خودشکن اثربخش بوده است (0001/0 > P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان نتیجه گرفت که برنامه شناختی رفتاری با آموزش مهارت هایی چون شناخت افکار، احساسات و هیجانات منفی، کنترل و بازسازی آن ها و نیز مهارت هایی چون حل مساله و مدیریت زمان منجر به کاهش هیجانات منفی و افزایش هیجانات مثبت در دانشجویان دارای رفتارهای خودشکن تحصیلی شده است.

«اشتیاق تحصیلی» عامل مهم پیش بینی کننده پیامدهای تحصیلی محسوب می شود. بنابراین، توجه به عوامل اثرگذار بر آن ضروری می نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی طولی برخی عوامل مؤثر بر اشتیاق تحصیلی انجام شد. بدین منظور ۳۹۱ دانش آموز (۴/ ۴۹درصد دختر و ۶/ ۵۰ درصد پسر) دوره متوسطه دوم شهر تهران به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. دانش آموزان در دو مقطع زمانی به فاصله چهار هفته به ابزارهای «خودشفقت ورزی» نف (۲۰۰۳)، «نیازهای بنیادی روان شناختی مربوط به تحصیل» تیان و همکارانش (۲۰۱۳)، «اشتیاق تحصیلی» ویگا (۲۰۱۶) و «امنیت و لذت اجتماعی» گیلبرت و همکارانش (۲۰۰۹)، پاسخ دادند. داده ها با شیوه معادله ساختاری از «نوع پنل ناهم زمان» تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند: خودشفقت ورزی، علاوه بر اثر مستقیم ناهم زمان بر اشتیاق تحصیلی، از طریق ارضای نیازهای روان شناختی بنیادی مرتبط با مدرسه و احساس امنیت اجتماعی، در طول زمان بر اشتیاق تحصیلی اثر مثبت واسطه ای دارد. این نتایج، شواهدی تجربی برای درک بهتر سازوکارهای میانجی ارتباط خودشفقت ورزی و اشتیاق تحصیلی فراهم آورد. کاربردهای آموزشی و یادگیری این موضوع در دوره متوسطه و جهت گیری های تحقیقی آتی مورد بحث قرار گرفته اند.

هدف از پژوهش حاضر پیش بینی فراهیجان براساس جو مدرسه، ارزش های وابسته به تحصیل و عملکرد خانواده در دانش آموزان متوسطه بود.  روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه اول و سوم مقطع متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 1396-1395 بود. نمونه آماری380  نفر (190 دختر و 190 پسر) از این افراد بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله انتخاب و به پرسشنامه و به پرسشنامه های جو مدرسه، سنجش عملکرد خانواده، ارزش های وابسته به تحصیل و فراهیجانپاسخ دادند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین جو مدرسه و ارزش های وابسته به تحصیل با فراهیجان وجود دارد اما بین نمره کلی عملکرد خانواده با فراهیجان رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که از بین ابعاد جو مدرسه، بعد ارتباط مثبت معلم و دانش آموز و حمایت عاطفی، از بین ابعاد ارزش های وابسته به تحصیل، بعد ارزش های فردی و ارزش های اجتماعی و از بین ابعاد عملکرد خانواده، بعد حل مشکل و همراهی می تواند به طور مثبت و معناداری فراهیجان را پیش بینی کند. بر اساس نتایج می توان نتیجه گیری کرد که جو مدرسه، ارزش های وابسته به تحصیل و عملکرد خانواده قادر به پیش بینی فراهیجان می باشند. بر اساس نتایج می توان نتیجه گیری کرد که جو مدرسه، ارزش های وابسته به تحصیل و عملکرد خانواده قادر به پیش بینی فراهیجان می باشند.