حسین زارع

پژوهشگران مختلف همواره بر نقش تأثیرگذار حل مسأله بر حیطه های گوناگون زندگی اشاره کرده اند. هدف این پژوهش عبارت بود از بررسی تأثیر آموزش حل مسأله بر فرآیندهای خودجوش نظم دهنده (انتخاب، بهینه سازی، و جبران- SOC ) در دانشجویان. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور در سال 1391 با حجم 80 نفر بودند. حجم نمونه شامل 30 نفر از این دانشجویان بود. که به صورت داوطلبانه برای همکاری شرکت کردند و به صورت تصادفی ساده 15 نفر به عنوان گروه آزمایش و 15 نفر به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. و یک پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه SOC از هر دو گروه گرفته شد و سپس به گروه آزمایش طی 5 جلسه و هر جلسه 90 دقیقه حل مسأله آموزش داده شد، در حالی که به گروه گواه آموزشی داده نشد. پس از پایان دوره آموزش از هر دو گروه دوباره پرسشنامه SOC (پس آزمون) به عمل آمد . یافته های پژوهش نشان داد که، آموزش حل مسأله بر فرآیندهای خودجوش نظم دهنده (انتخاب، بهینه سازی، و جبران- SOC ) در دانشجویان تأثیر معناداری داشته است.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش گروهی مهارت های تحصیلی بر خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت دانش آموزان بود. در این پژوهش از روش آزمایشی و طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر سال اول دبیرستان های شهرستان خمینی شهر در سال تحصیلی 91-90 بود. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای و به این شکل بود که با روش تصادفی از بین مناطق موجود، یک منطقه و از بین دبیرستان های آن منطقه نیز یک دبیرستان انتخاب شد و پس از اجرای پیش آزمون خودکارآمدی شرر و انگیزش پیشرفت هرمنس بر روی دانش آموزان سال اول آن دبیرستان، تعداد 20 نفر از آن ها به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش مهارت های تحصیلی قرار گرفت، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات آموزش، مجدداً در هر دو گروه پس آزمون ها به اجرا در آمد و داده های حاصل با روش کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش گروهی مهارت های تحصیلی در افزایش خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت دانش آموزان گروه آزمایش مؤثر بوده است (001/0P<). بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های تحصیلی، خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت دانش آموزان را بهبود می بخشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی پیشرفت تحصیلی بر اساس باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان های تحصیلی در قالب مدل علی به روش تحلیل مسیر انجام شده است. روش: برای این منظور 231 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان فارس به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه خودگزارشی متشکل از خرده مقیاس های باورهای هوشی (دوپی را و مارینه، 2005)، اهداف پیشرفت (میدلتن و میجلی(1997) و هیجان های تحصیلی (پکران و همکاران، 2005) پاسخ دادند. ضمنا معدل پایان ترم دانشجویان بعنوان شاخص پیشرفت تحصیلی منظور گردید. یافته ها: به طور کل ی نتایج پژوهش حاکی از اثرات غیر مستقیم و متفاوت باور هوشی ذاتی و افزایشی بر پیشرفت تحصیلی می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که باور هوشی افزایشی از طریق واسطه گری اهداف تبحری و هیجان های مثبت بر پیشرفت تحصیلی دارای اثر غیر مستقیم و مثبت و باور هوشی ذاتی از طریق واسطه گری اهداف اجتناب عملکرد، اهداف رویکرد عملکرد و هیجان های منفی بر پیشرفت تحصیلی دارای اثر غیر مستقیم و منفی می باشد. همچنین بر اساس نتایج اثر مستقیم باور هوشی ذاتی بر هیجان های منفی معنی دار می باشد در حالی که اثر مستقیم باور هوشی افزایشی بر هیجان های مثبت مورد تأیید قرار نگرفت.

بسیاری از پژوهشگران معتقدند که استدلال یکی از ابعاد مهم علم است که به درک و ارزیابی علمی کمک می نماید. در این راستا، هدف اساسی پژوهش حاضر هنجاریابی، بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه استدلال تورپ در دانشجویان دوره کارشناسی بود. نمونه پژوهش 300 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان گیلان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه استدلال تورپ پاسخ دادند. نتایج نشان داد که پایایی آزمون به روش کودر-ریچاردسون 73/0، به روش بازآزمایی 88/0 و به روش دونیمه کردن 63/0 می باشد. ضریب همبستگی بین پرسشنامه استدلال تورپ و تکلیف انتخاب واسون61/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این پرسشنامه دارای 5 عامل می باشد که در مجموع 16/56 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. نیز ماتریس چرخش یافته حکایت از این نکته داشت که 26 سوال از 100 سوال باید حذف شوند و در نهایت پرسشنامه استدلال تورپ به عنوان ابزاری معتبر و مناسب برای سنجش استدلال در جامعه ایرانی می باشد.

هدف این مطالعه، بررسی نقش خودکارآمدی ریاضی، خودپنداره ریاضی و ادراک از محیط کلاس بر پیشرفت تحصیلی با کنترل نقش جنسیت بود. روش پژوهش حاضر، غیرآزمایشی (همبستگی) بود. بدین منظور به روش نمونه گیری خوشه ای (مناطق، مدارس، کلاس، دانش آموزان) 400 نفر دانش آموز (178 پسر، 222 دختر) انتخاب شدند که به پرسش نامه محیط کلاس، خودکارآمدی ریاضی، و خودپنداره ریاضی پاسخ دادند. نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که با کنترل نقش جنسیت در گام اول و ورود متغیرهای خودکارآمدی، خودپنداره ریاضی، و ادراک از محیط کلاس در گام دوم پیشرفت تحصیلی قابل پیش بینی است؛ همچنین در گام دوم با ورود متغیرهای خودکارآمدی و خودپنداره ریاضی، ادراک از محیط کلاس غیرمعنی دار شد که نشان داد خودکارآمدی و خودپنداره نقش واسطه ای بین ادراک از محیط کلاس و پیشرفت تحصیلی دارند. از آنجا که باور خودکارآمدی بر گزینش اهداف چالش آور، میزان تلاش و کوشش در انجام وظایف، میزان استقامت و پشتکاری در رویارویی با مشکلات و میزان تحمل فشارها اثر می گذارد و خودپنداره ریاضی از طریق واکنش های هیجانی و رفتاری درباره ارزش ریاضیات و شیوه های تفکر ریاضی، اطمینان و انگیزه برای یادگیری ریاضیات را موجب می شود و در نتیجه پیشرفت ریاضی افزایش می یابد. این در حالی است که خودپنداره و خودکارآمدی از ادراک از محیط کلاس تأثیر می پذیرند.

خودنظم جویی تحولی دارای نقش بسزایی در فرآیند یادگیری دانشجویان می باشد. هدف این پژوهش عبارت بود از بررسی تأثیر آموزش حل مسأله بر راهبردهای یادگیری خود نظم دهنده (برنامه ریزی، نظارت و کنترل، و بازتابش) در دانشجویان. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور در سال 1391 با حجم 80 نفر بودند. حجم نمونه شامل 30 نفر از این دانشجویان بود. که به صورت داوطلبانه برای همکاری شرکت کردند و به صورت تصادفی ساده 15 نفر به عنوان گروه آزمایش و 15 نفر به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. یک پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه خودنظم دهنده در یادگیری ( SRLIS ) از هر دو گروه گرفته شد و سپس به گروه آزمایش طی 5 جلسه و هر جلسه 90 دقیقه حل مسأله آموزش داده شد، در حالی که به گروه گواه آموزشی داده نشد. بعد از پایان دوره آموزش از هر دو گروه دوباره پرسشنامه خودنظم دهنده در یادگیری ( SRLIS ) (پس آزمون) به عمل آمد . نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت بین نمرات باقیمانده گروه آزمایشی و گروه کنترل معنی دار است (0/001 P < ). یافته های پژوهش نشان داد که، آموزش حل مسأله بر راهبردهای یادگیری خود نظم دهنده (برنامه ریزی، نظارت و کنترل، بازتابش) در دانشجویان آموزش از راه دور تأثیر معناداری داشته است.

هدف: این مطالعه با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی و میزان درد در بیماران دچار سرطان پستان انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری 2 ماهه و جامعه آماری کلیه بیماران دچار سرطان پستان بخش انکولوژی بیمارستان دکتر گنجویان شهرستان دزفول به تعداد 216 بود. از میان آن ها 34 بیمار واجد شرایط این پژوهش انتخاب و پس از همتاسازی به صورت تصادفی در دو گروه 17 نفری آزمایش و گواه جایگزین شد. گروه آزمایش برنامه آموزشی را در 8 هفته 5/1 ساعته دریافت کرد. هر دو گروه قبل، بعد و دو ماه پس از اجرای برنامه، پرسش نامه مختصر شدت درد کلیلند (1991) و کیفیت زندگی آرنسون 1987را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش برنامه مذکور باعث بهبود کیفیت زندگی و کاهش شدت درد در بیماران دچار سرطان پستان شده و این تأثیر در مرحله پی گیری نیز پایدار مانده است. نتیجه گیری: چون برنامه مداخله کاهش استرس بر پایه ذهن آگاهی باعث بهبود کیفیت زندگی و کاهش درد بیماران دچار سرطان می شود؛ بنابراین لازم است با تأسیس مراکز مشاوره و روان درمانی در بیمارستان ها و مراکز سرطان شناسی، از این روش نیز در کنار درمان های پزشکی استفاده شود. کلیدواژه ها : درد، ذهن آگاهی، سرطان پستان، هدف: این مطالعه با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی و میزان درد در بیماران دچار سرطان پستان انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری 2 ماهه و جامعه آماری کلیه بیماران دچار سرطان پستان بخش انکولوژی بیمارستان دکتر گنجویان شهرستان دزفول به تعداد 216 بود. از میان آن ها 34 بیمار واجد شرایط این پژوهش انتخاب و پس از همتاسازی به صورت تصادفی در دو گروه 17 نفری آزمایش و گواه جایگزین شد. گروه آزمایش برنامه آموزشی را در 8 هفته 5/1 ساعته دریافت کرد. هر دو گروه قبل، بعد و دو ماه پس از اجرای برنامه، پرسش نامه مختصر شدت درد کلیلند (1991) و کیفیت زندگی آرنسون 1987را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش برنامه مذکور باعث بهبود کیفیت زندگی و کاهش شدت درد در بیماران دچار سرطان پستان شده و این تأثیر در مرحله پی گیری نیز پایدار مانده است. نتیجه گیری: چون برنامه مداخله کاهش استرس بر پایه ذهن آگاهی باعث بهبود کیفیت زندگی و کاهش درد بیماران دچار سرطان می شود؛ بنابراین لازم است با تأسیس مراکز مشاوره و روان درمانی در بیمارستان ها و مراکز سرطان شناسی، از این روش نیز در کنار درمان های پزشکی استفاده شود. کلیدواژه ها : درد، ذهن آگاهی، سرطان پستان، کیفیت زندگی

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه اثر آزمون استروپ بر مقادیر کورتیزول بزاقی، نبض و فشارخون در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام بود. روش: حجم نمونه شامل 20 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. شرکت کننده ها به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در معرض آزمون استروپ قرار گرفت، سپس نمونه ی بزاق، نبض و فشارخون شرکت کننده ها دو بار یعنی یک بار قبل و یک بار بعد از اجرای آزمون استروپ گرفته شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که بین دو گروه استروپ و کنترل از لحاظ کورتیزول بزاقی در سطح 05/0P< تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که تفاوت نبض و فشارخون سیستولیک و دیاستولیک بین دو گروه استروپ و کنترل از لحاظ آماری در سطح 05/0 P< معنی دار است. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که آزمون استروپ به عنوان یک منبع استرس زا با تحریک محور HPA و SAM باعث افزایش کورتیزول بزاقی، نبض و فشارخون در دانشجویان شده است.

به منظور تعیین اثر تعدیل کنندة خوش بینی در رابطة بین خستگی شناختی و حل مسئله شناختی، آزمایشی طراحی و اجرا شد. ابتدا نسخة تجدید نظرشدة آزمون جهت گیری هدف (شیر، کارور و بریجز، 1994) بر روی 300 دانشجو اجرا شد. از بین افرادی که نمره های آنها در سازه خوش بینی 2± واحد انحراف استاندارد از میانگین نمره ها فاصله داشت، تعداد 40 دانشجو انتخاب و به طور تصادفی در چهار گروه 10 نفری تخصیص داده شدند. آزمایش دارای دو مرحله بود. در مرحله اول، آزمودنی های گروه کنترل با تکالیف افتراقی قابل کنترل و آزمودنی های گروه آزمایش با تکالیف افتراقی غیرقابل کنترل رو به رو شدند و در مرحله دوم، گروه ها در موقعیت حل مسئله، به تکلیف آناگرام پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس دوراهه از معناداری اثر اصلی عامل گروه و عامل خوش بینی و از عدم معناداری کنش متقابل عوامل گروه و خوش بینی در پیش بینی نمره های حل مسئلة شناختی به طور تجربی حمایت کردند. عدم معناداری کنش متقابل عوامل گروه و خوش بینی نشان داد خوش بینی رابطة بین خستگی شناختی و حل مسائل شناختی را تعدیل نمی کند. این یافته ها ضمن تأکید بر توجه به نقش اصلی منابع تغییرپذیری خستگی شناختی و خوش بینی در پیش-بینی حل مسئله شناختی فراگیران نشان می دهند رابطة علّی بین خستگی شناختی و عملکرد حل مسئله تابعی از تغییر در عامل خوش بینی محسوب نمی شود.

هدف: این پژوهش بررسی تأثیر برنامه مدیریت استرس لرن (LEARN) در کاهش استرس ادراک شده و نگرانی دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور تهران انجام شد. روش : بدین منظور از میان افراد داوطلبی که نمره آنها در مقیاس استرس اداراک شده یک انحراف استاندارد بیشتر از میانگین (32/8,SD=26/27M=) بود و بر این اساس پراسترس تشخیص داده شدند، 26 نفر بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. کلیه آزمودنی ها قبل و بعد از ارائه برنامه لرن به آزمودنی های گروه آزمایش به کلیه گویه های مقیاس استرس ادراک شده و پرسشنامه نگرانی پنسیلوانیا پاسخ دادند. یافته ها: تحلیل داده ها با به کارگیری آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که نمرات آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در هر یک از متغیر های استرس ادراک شده و نگرانی به طور معنادار بهبود یافته است (05/0>P). نتیجه گیری: بنابراین برنامه LEARN می تواند به واسطه مؤلفه هایش با تحت تأثیر قرار دادن چرخه استرس از جهات مختلف، به کاهش استرس و نگرانی منتهی شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه خود میان بینی با سازگاری اجتماعی دانشجویان انجام شده است. روش: در این مطالعه از نوع همبستگی 308 دانشجوی دانشگاه پیام نور(به تفکیک 158 زن و 150 مرد) از بین دانشجویان دانشگاه پیام نور، به روش نمونه گیری طبقه ای در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های افسانه پردازی شخصی و خیال پردازی (1967) برای سنجش خود میان بینی و پرسشنامه ی سازگاری اجتماعی (1939) را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که میان افسانه پردازی شخصی و سازگاری اجتماعی در سطح 01/0p< رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. اما بین خیال پردازی و سازگاری اجتماعی رابطه معنا داری وجود ندارد، علاوه بر این پژوهش نشان داد که افسانه پردازی شخصی به میزان 9/8 درصد از واریانس سازگاری اجتماعی را تبیین می کند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش دانشجویان از راه افسانه پردازی های خود میان بینانه، سازگاری اجتماعی خود را حفظ می کنند.

هدف پژوهش حاضر تاثیر درمان فراشناخت به شیوه گروهی بر راهبردهای کنترل فکر در معتادین مرد تحت درمان با متادون بود. جامعه هدف این مطالعهمراجعین تحت درمان با متادون ماه های بهمن تا اردیبهشت1393 مرکز متادون درمانی طریقت نو شهر تهران بود که از بین آنها 30 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) منتسب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه راهبردهای کنترل فکر ولز و دیویس قبل از آموزش به شیوه فراشناختی و بعد از آن پاسخ دادند. برای بررسی تاثیر آموزش به شیوه ی فراشناختی پیش آزمون و پس آزمون از یکدیگر کسر و میانگین دو گروه آزمایش و کنترل با آزمون t مستقل مقایسه شدند، نتایج نشان داد بین دو گروه در راهبردهای کنترل فکر تفاوت معناداری وجود دارد، و میانگین گروه آزمایش در راهبردهای کنترل فکر پایین تر بود. با توجه به نتایج بدست آمده در رابطه با تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل در دریافت آموزش مداخله ای فراشناختی بر کنترل فکر معتادین به نظر می رسد این آموزش می تواند بر فراشناخت معتادین و در نتیجه اصلاح راهبردهای کنترل فکر آنها تاثیر گذارد.

مقدمه: شناسایی جنبه ها و وابسته های روانشناختی ناهماهنگی شناختی به ویژه تصمیم گیری و شخصیت، می تواند ضمن افزایش کاربرد روانشناسی در سایر حیطه های علوم انسانی، متخصصین حیطه تبلیغات و سیاست را یاری برساند، هدف کلی از این پژوهش بررسی رابطه سبک های تصمیم گیری با تغییرات فیزیولوژیک ناشی از ناهماهنگی شناختی بود. روش: بدین منظور از 130 دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی صفادشت که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند دعوت شد تا در این پژوهش شرکت کنند. پرسشنامه سبک های تصمیم گیری اسکات و براس در اختیار آن ها قرار گرفت و قبل و بعد از پر کردن پرسشنامه شاخص های فیزیولوژیک آن ها ارزیابی شد. برای ایجاد ناهماهنگی شناختی در طی دو مرحله از آن ها خواسته شد ابتدا افت علاقه خود را نسبت به شخصیت محبوبی که با بی اعتنایی با یک کودک برخورد می کرد، مشخص کنند و سپس در مورد لزوم کاستن از مقرری سازمان بهزیستی برای کودکان بی سرپرست انشا بنویسند. برای تحلیل داده ها از رگرسیون استفاده شد. یافته ها: ارتباط مثبت سبک های تصمیم گیری اجتنابی و وابسته و ارتباط منفی سبک های تصمیم گیری منطقی و شهودی با ناهماهنگی شناختی مشخص شد، بیشترین ارتباط به سبک تصمیم گیری اجتنابی مربوط بود سبک تصمیم گیری شهودی کاهش فشار خون را بر اثر ناهماهنگی شناختی پیش بینی می کند. سبک تصمیم گیری منطقی افزایش ضربان قلب و کاهش فشار خون سیستول را بر اثر ناهماهنگی شناختی پیش بینی می کند در مورد سبک تصمیم گیری اجتنابی و سبک تصمیم گیری وابسته نیز می توان گفت این دو نوع سبک تصمیم گیری همه شاخص های فیزیولوژیک را پیش بینی می کردند. نتیجه: سبک های تصمیم گیری تغییرات فیزیولوژیک ناشی از ناهماهنگی شناختی را پیش بینی می کنند.

یکی از فرایندهای شناختی اساسی انسان، حل مسأله است که به عنوان یک فرایند شناختی سطح بالا با دیگر فرایندهای شناختی نظیر یادگیری، تصمیم گیری و تجزیه و تحلیل تعامل دارد. هدف اساسی پژوهش حاضر هنجاریابی، بررسی روایی و اعتبار پرسش نامه حل مسأله پارکر در دانشجویان دوره کارشناسی بود. نمونه پژوهش 360 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان گیلان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسش نامه حل مسأله پارکر و حل مسأله کسیدی و لانگ پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این پرسش نامه دارای 4 عامل می باشد که در مجموع 18/59 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. همچنین نتایج نشان داد که اعتبار آزمون به روش آلفای کرونباخ 84/0، به روش بازآزمایی 81/0 و به روش دونیمه کردن 63/0 و ضریب همبستگی با پرسش نامه حل مسأله کسیدی و لانگ 65/0 به دست آمد. این مطالعه تأیید نمود که پرسش نامه حل مسأله پارکر به عنوان ابزاری معتبر و مناسب برای سنجش حل مسأله در جامعه ایرانی می باشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر میزان باورهای ارتباطی در زنان شاغل متأهل انجام شد. این پژوهش مطالعه نیمه تجربی به همراه پیش آزمون پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. شرکت کنندگان شامل 91 نفر از کارکنان زن متأهل شهر مشهد بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسش نامه باورهای ارتباطی (RBI) را تکمیل کردند، 30 نفر با نمره بالاتر در دو گروه 15 نفره آزمایشی و کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان دهنده بهبود گروه مداخله در خرده مقیاس های تخریب کنندگی مخالفت، توقع ذهن خوانی از همسر، تغییر ناپذیری همسر و کمال گرایی جنسی از مقیاس باورهای ارتباطی بود. تغییرات ایجاد شده در پیگیری 45 روزه نیز ماندگار بود. یافته های این پژوهش اطلاعات مفیدی را در زمینه آشنایی با واقعیت درمانی و باورهای ارتباطی و نحوه تغییر و بازسازی آن ها فراهم می کند. در الگوهای مشاوره زناشویی می توان از واقعیت درمانی برای بازسازی باورهای ارتباطی و کاهش تعارضات زناشویی استفاده کرد.

زمینه: مطالعه عزت نفس یکی از فراوان ترین روش های مطالعه تفاوت های فردی در روانشناسی است. در سال های اخیر در نتیجه گسترش «مدل فرایند دوگانه[1]» که هم بر اهمیت فرایندهای خودکار وهم بر فرایندهای تأملی تأکید می کند، مطالعات روانشناسی شناختی توجه خود را معطوف معرفی دو نوع عزت نفس آشکار[2] و عزت نفس نا آشکار[3] نموده است. هدف: هدف از اجرای تحقیق حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی (پایایی و روایی) مقیاس ترجیح حروف الفبای نام برای سنجش عزت نفس ناآشکار و انطباق آن با حروف الفبای زبان فارسی بود. روش: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود که بر روی نمونه ای 420 نفری (239 مرد و 181 زن) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام شد. در مرحله اول پایایی مقیاس آی پی تی به روش دو نیمه کردن و آلفای کرونباخ و باز آزمایی به فاصله 14 روز بر روی 280 آزمودنی به دست آمد و در مرحله دوم به منظور بررسی روایی مقیاس آی پی تی، همزمان با اجرای آن، مقیاس های عزت نفس روزنبرگ، مقیاس عاطفه مثبت عاطفه منفی و مقیاس سلامت عمومی بر روی 140 آزمودنی اجرا شد. یافته ها: میزان همبستگی بین نمرات مقیاس آی پی تی به روش باز آزمایی 84/0 و ضرایب همسانی درونی آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن به ترتیب، 87/0 و 89/0 به دست آمد. همچنین همبستگی معنادار آی پی تی با مقیاس های سلامت عمومی (56/0)، عواطف مثبت (44/0)، عزت نفس روزنبرگ (30/0) و عواطف منفی (36/0-) نشان دهنده روایی همگرا و واگرای بالای مقیاس بود. نتیجه گیری: به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که روایی و پایایی مقیاس آی پی تی از شایستگی و کفایت لازم برای سنجش عزت نفس نا آشکار در جامعه ایرانی کردستان برخوردار است. با توجه به مناسب بودن شاخص های روان سنجی این مقیاس می توان گفت که این ابزار یک مقیاس مفید و مناسب برای ارزیابی عزت نفس نا آشکار در جوامع غیر بالینی است. همچنین تشابه نتایج گزارش شده در پژوهش حاضر با پژوهش های حاصل از زبان های خارجی حاکی از مناسب بودن برگردان زبان این مقیاس به فارسی است.

هدف: پژوهش حاضر به منظور اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر بهبود مهارت های مقابله ای و علائم اعتیاد در بیماران وابسته به مواد مخدر انجام شد. روش: در یک پژوهش شبه آزمایشی90 نفر از بیماران وابسته به مواد مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد شهرستان ارومیه با استفاده از نمونه-گیری تصادفی در دو گروه آزمایشی (45 نفر) و گواه (45 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت درمان شناختی -رفتاری به سبک کارول قرار گرفت و گروه گواه فقط داروی متادون و دیگر داروهای فیزیکی دریافت کردند. همه آزمودنی ها در ابتدای پژوهش، در حین پژوهش(بعد از سه ماه) و سه ماه بعد از درمان (پیگیری) پرسشنامه راهبردهای مقابله ای را تکمیل کردند. همچنین از نظر میزان بهبودی علائم اعتیاد و روند درمان با استفاده از پرسشنامه نیمرخ اعتیاد مادزلی مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حکایت از اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و بقای آن داشت. نتیجه-گیری: درمان شناختی-رفتاری در بهبود راهبردهای مقابله ای و بهبود سلامت روانی و جسمانی بیماران وابسته به مواد مخدر مؤثر است.

مسئلة چگونگی ارتباط بدن با نفس پس از مرگ از مسائل مهم عرفان نظری است. ابن عربی و پیروان مکتب عرفانی وی در تبیین چگونگی این ارتباط مرتبه مثالی نفس ناطقه انسانی و روح بخاری را که وظیفة وساطت میان نفس و بدن را بر عهده دارند، مطرح می کنند. اثبات مرتبه مثالی برای انسان و تبیین نقش آن در ایجاد ارتباط میان نفس ناطقه و بدن مادی از ابتکارات ابن عربی است. ابن عربی و شارحان مکتب وی با تبیین مبانی خاص هستی شناسی عرفانی، نظیر وحدت وجود، مبحث تجلی و ظهور، و مبانی انسان شناختی، نظیر جداناپذیری روح از بدن، تناسب بدن با نشئه موجود در آن و بقای هویت انسانی در نشأت دیگر، در بررسی مسئله ارتباط بدن با نفس پس از مرگ به تبیین بدن مثالی که معلول افکار و اعمال انسان است پرداخته و تناسخ ملکوتی به معنای تحول باطن و تصور ظاهر به صورت باطن را معقول و مقبول می دانند، ازاین رو گفتاربرخی طرفداران تناسخ را بر تناسخ ملکوتی حمل می کنند. هدف این نوشتار که با روش تحلیلی- توصیفی و از نوع کتابخانه ای به کند و کاو مسأله می پردازد آن است که رابطه بدن با نفس را پس از مرگ تحت عنوان تناسخ ملکوتی از منظر مکتب ابن عربی و شارحان وی تبیین کند.