یکی از نمودهای حضور قرآن کریم در اندیشه و زندگی ایرانیان، تأثیری است که بر زبان و ادبیات فارسی داشته و در قرن های متمادی شاعرانی ظهور نموده اند که از این کلام الهی به عنوان منبع الهام، در شعر خویش بهره برداری کرده اند. بدین ترتیب قرآن کریم و روایات دینی بر غنای ادب فارسی در حوزه گنجینه ی واژگان و مضامین معنوی افزوده اند. ناصر بخارائی از شاعران قرن هشتم هجری نیز به واسطه ی علاقه و آشنایی با این منابع دینی و اشتیاقی که به عرفان و تشیع دارد، در خلال اشعار خود از کلام آسمانی و روایات به صورت اثرپذیری واژگانی گزاره ای و گزارشی در کنار تلمیح و تأویل و روش ترکیبی بهره گرفته است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی نمونه های الهام پذیری ناصر بخارائی را از مفردات عبارات قرآنی و روایی در اشعار او همراه با نمودارهایی روشنگر تقدیم می نماید و تأثیرپذیری چند سویه ی او را از این منابع معنوی نشان می دهد.
در نیمه ی دوم قرن بیستم میلادی نظریه های نقدی ادبیِ جدیدی آشکار شد که تناص( بینامتنیت) یکی از آنهاست که در ادبیات معاصر عربی با نام های دیگری مانند" النصوصیه"، " التداخل النصی" یا " التعالق النصه" و " البینصیّه" نیز شناخته می شود." ژولیا کریستوا"، زبان شناس و پژوهشگر بلغاری، اولین کسی است که در نیمه ی دهه شصت میلادی این اصطلاح را به کار برد. در حقیقت تناص پدیده ای جدید است که دارای مفاهیمی قدیمی در ادبیات عربی است. شاعران عرب با الهام گیری از قرآن کریم بر غنای شعر خویش افزوده و آن را به فهم عامه نزدیک ساخته اند. با مطالعه ی دیوان عبدالرحیم برعی، شاعر یمنی، دریافتیم که شعر وی سرشار از تناص قرآنی به صورت مستقیم و غیرمستقیم می باشد. این مقاله می کوشد با استفاده از روش توصیفی – تحلیل ضمن القای مفهوم تناص، به بیان نمونه هایی از آن در دیوان این شاعر بپردازد. تناص دارای روش های فراوانی است که نویسندگان این مقاله روش مستقیم( المباشر) و غیرمستقیم( الداخلی) را برگزیده اند.
قرآن کریم در غنای ادب عربی نقش بسزایی داشته است به طوری که بدون آشنایی با قرآن کریم فهم متون عربی امکان پذیر نیست. و از آن جایی که امامان معصوم (ع) کاملا با قرآن کریم مأنوس بوده اند؛ لذا این آگاهی نقش اساسی در زیبایی ادبیشان داشته است. امام سجاد (ع) بعد از واقعه کربلاء به مناسبت های مختلف به سرودن اشعاری پرداخته است، که در این اشعار واقعه کربلاء، مظلومیت خاندان پیامبر (ص)، شکایت و درد دل خویش را در خلال اشعاری با سبک قرآنی بیان نموده است. و پاداشی را که در انتظار ظالمان است در سبکی مستحکم و قرآنی وصف می کند. این جستار برآنست که با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی زیبایی های ادبی در دیوان منسوب به آن حضرت با تکیه بر قرآن کریم بپردازد. از مهم ترین نتایج حاصل از این کاربست نشان می دهد که در اشعار خود به دو صورت واژگانی و مضمونی از قرآن متاثر شده است. و در این اشعار ضمن شکایت از مظلوم واقع شدن خاندان عصمت مفاهیم انسانی را گنجانده است.
