مرتضی حیدری

شاهنامه طهماسبی صفویان و اکبرنامه گورکانیان هند از نمونه های برجسته نگارگری قرن دهم هجری هستند که از لحاظ ظاهری و ساختاری شباهت هایی با هم دارند. هدف از این پژوهش بررسی این دو نسخه مصور با رویکردی نشانه شناسانه و بر اساس مفهوم تقابل های دوگانه است که یکی از مفاهیم اساسی در نقد ساختارگرایی و نظریات زبان شناسی و نشانه شناسی است. در این نظام همه چیز وابسته به روابط است و از طرفی نشانه به عنوان یک واحد دو وجهی از دال و مدلول خود متأثر از فرهنگ است. سؤالهای این پژوهش عبارت اند از: سازوکار تولید معنا در این نگاره ها چیست؟ نشانه های موجود در تصاویری که دو به دو مقایسه می شوند، هر کدام چگونه به دال های خود مدلول می بخشند و با معنا ارتباط می یابند؟ روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی وگردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای است. تحقیق و مطالعه بر روی نگاره های این دو نسخه نشان می دهد: درنگاره های اکبرنامه، گرایش به فضایی محدود شده، برتری نشانه های فرهنگ بر طبیعت، ازدحام افراد، فشردگی در کادر و پلان بندی با نگاهی واقعگرا و کمک گرفتن از عوامل سازه ای غالب است. در مقابل، مشخصه هایی چون نمایش در فضایی باز و طبیعتی سرسبز، پراکندگی نظام دار در فیگورها، رنگها و اجزاء تصویر، پلان بندی دوبعدی و ایجاد فضایی چندساحتی از ویژگی های نگارگری در شاهنامه طهماسبی است. این، نوعی روایتگری رمزپردازانه را بوجود آورده که در مقابل روایتگری توصیفگرایانه نگاره های اکبرنامه قرار می گیرد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی مقایسه ای زوج درمانی هیجان مدار به شیوه گروهی (EFCT) و آموزش عملی مهارت های ارتباط صمیمانه (PAIRS) در الگوهای ارتباطی زوجین انجام شد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف،کاربردی و از نظر طرح، شبه آزمایشی و در قالب طرح پیش آزمون- پس آزمون و با یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش صورت گرفت. جامعه آماری این تحقیق کلیه زوجینی که به منظور حل مشکلات زناشویی به یکی از مراکز مشاوره خشت اول، مهرماندگار،کوک زندگی، کلینیک امام هادی (ع) در سال 97 مراجعه نموده اند. نمونه پژوهش ۲4 زوج از افراد داوطلب بودند که به طور تصادفی درسه گروه؛ یک گروه آزمایش ودوگروه کنترل(در هر گروه 8 زوج) جایگزین شدند. در حقیقت گروه های آزمایشی هر کدام متعلق به یکی از شیوه های زوج درمانی( هیجان مدار- مهارت های ارتباط صمیمانه پرز) بودند. محتوی جلسات طبق مبانی درمان هیجان مدارو مهارت های ارتباط صمیمانه پرز تهیه و طی 9 جلسه ( هفته ای یک جلسه) درگروهای آزمایشی اجرا شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین (CPQ) بود؛که قبل از مداخله و بلافاصله پس ازمداخله توسط هر دو گروه تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مقدار F بدست آمده برای هر سه الگوی ارتباطی در سطح آلفای 05/0 معنی دار بود (05/0>P). نتیجه گیری: زوج درمانی هیجان مدار و آموزش مهارت های ارتباط صمیمانه پرز بر بهبود روابط زوجین موثر است. از میان دو رویکرد درمانی آموزش مهارت ارتباطی به شیوه پرز بر الگوهای ارتباطی زوجین موثر تر بود.

هدف از انجام پژوهش توصیفی- همبستگی حاضر، تدوین مدل نوآوری سازمانی بر اساس شادی سازمانی کارکنان وزارت ورزش و جوانان بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان وزارت ورزش و جوانان بودند (890 =N)؛ که با توجه به جدول کرجسی و مورگان 396 نفر با روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری جمع آوری داده ها شامل دو پرسشنامه نوآوری سازمانی جیمنز و همکاران (2008) و پرسشنامه شادی سازمانی هیل و آرگیل (2002) بود. روایی صوری پرسشنامه ها توسط 15 تن از اساتید مدیریت ورزشی تایید گردید و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در یک نمونه اولیه 30 نفره برای پرسشنامه نوآوری سازمانی و شادی سازمانی بترتیب 928/0 α= و 94/0 α= گزارش شد. داده ها با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری از طریق نرم افزار SPSS23 و LISREL8.5 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج مدل ساختاری نوآوری سازمانی بر اساس شادی سازمانی نشان داد که تمامی سؤالات به جز سؤالات 6 و 13 دارای اثر معناداری در مدل ارائه شده می باشند (01/0>P). شاخص های برازش مدل ساختاری از برازندگی مناسبی برخوردار است و نوآوری سازمانی توانسته اثر معناداری بر شادی سازمانی کارکنان وزارت ورزش و جوانان داشته باشد (01/0>,p 19/11=, t64/0=β).

بسامد ها متغیر هایی تعیین کننده در دانش سبک شناسی هستند و به کار گیری روش های تحلیل آماری در ارزیابی بسامد ها نتایج سبک شناختی سنجیده تری را به همراه خواهد داشت. آمار توصیفی نمی تواند کمیّت های پر نوسان و دارای رفتار نا منظم را به روشنی تبیین کند. از همین روی روش های آمار استنباطی در نتیجه گیری از متغیر های کمّی نا متوالی بسیار سودمند خواهد بود. سبک شناسی مرتبط با تحلیل های رایانه ای را سبک سنجی می نامند که در حوزه زبان فارسی چندان رایج نبوده است. در این مقاله، نویسنده بسته تر شدن زاویه خیال در چهار گونه ساختمان تشبیه را به ترتیب از 1 تا 4 درجه بندی کرده و سپس رابطه میان فشرده تر شدن زاویه خیال با بسامد تشبیهات حروفی را در دیوان دوازده تن از شاعران شاخص سبک خراسانی در گذر زمان ارزیابی کرده است. از آنجا که بسامد گونه های تشبیهات حروفی از لحاظ ساختمان و فشرده شدن زاویه خیال در ساختمان این دست تشبیهات رفتار سبکی مشخصی را نشان نمی دهد، با استفاده از ضریب هم بستگی پیرسون در نرم افزار رایانه ای SPSS به تحلیل استنباطی آمار ها پرداخته شده است. با توجه به نتایج کمّی برآمده از این نرم افزار که گویای ضریب هم بستگی 374/. و سطح معناداری 626/. است و مقایسه این اعداد با شاخص های تعریف شده برای ضریب هم بستگی (1+ و 1-) و سطح قراردادی معناداری، رابطه مثبت و مستقیم میان متغیرها (نازک تر شدن خیال و فشردگی زاویه تشبیه با بسامد تشبیهات حروفی) تأیید می شود. به زبان سبک شناسی، یعنی فشرده تر شدن زاویه تشبیه در سبک خراسانی به معنای افزایش بسامد تشبیهات حروفی دارای ساختمان بسته تر بوده و این رخداد سبکی از هنجار های مسلط بر سبک دوره پیروی کرده است.

کانون های روستایی در قامت اولین صورت از اجتماعات انسان های یکجانشین در طی تاریخ و به ویژه از آغاز جنبش مدرنیسم به این سو، فرایندهای تحول و تکامل بسیاری را در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و کارکردی خویش تجربه نموده اند. یکی از مهم ترین اینگونه تغییرات، دگرگونی در سیما و کالبد فیزیکی روستاها می باشد؛ که متناسب با شرایط و مقتضیات زمان و مکان و نیز در راستای نحوه ی گذران معیشت و ساختار فرهنگی روستاییان تحول و توسعه عمده ای را پذیرا گشته است. در کشور ما به دنبال انجام دگرگونی های وسیع اجتماعی در دهه چهل و بعد از آن با انقلاب اسلامی 57 و به تبعیت از آن رسوخ شیوه زندگی شهری به نواحی روستایی شاهد تغییرات وسیع در فضای کالبدی و نوع معماری روستاها بوده ایم. در این تحقیق که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تاریخ نگاری انجام گرفته است، تلاش است، با انجام مطالعات وسیع میدانی و کتابخانه ای به بررسی و شناخت نوع معماری مساکن و روند تحولات کالبدی نواحی روستایی شهرستان ممسنی با موردشناسی روستای چمگل از آغاز برپایی این روستا تاکنون بپردازد. نتایج تحقیق بیانگر این مطلب می باشد که روستای مورد مطالعه تحت تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی و نیز متناسب با دوره های زمانی، نوع خاصی از شیوه ی معماری در زمینه ساخت مسکن را تجربه نموده است. در این راستا تحول در شیوه معیشت روستاییان به ویژه افزایش درآمد و قدرت خرید خانوارهای روستایی، افزایش ارتباط روستاییان با شهرهای همجوار و بالأخص ارائه وام نوسازی مسکن از سوی بنیاد مسکن نقش برجسته ای را در تحول مساکن روستای چمگل ایفا نموده اند.

هدف از انجام پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی ، تدوین مدل نوآوری سازمانی بر اساس سرمایه اجتماعی کارکنان وزارت ورزش و جوانان بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان وزارت ورزش و جوانان بودند (890 =N)؛ که با توجه به جدول کرجسی و مورگان 396 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری جمع آوری داده ها شامل دو پرسشنامه نوآوری سازمانی جیمنز و همکاران (2008) و سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998) بود. روایی صوری پرسشنامه ها توسط 15 تن از اساتید مدیریت ورزشی تایید گردید و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در یک نمونه اولیه 30 نفره برای پرسشنامه نوآوری سازمانی و سرمایه اجتماعی به ترتیب 928/0 =α و 971/0=α گزارش شد. داده ها با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری از طریق نرم افزار SPSS23 و LISREL8.5 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج مدل ساختاری نوآوری سازمانی بر اساس سرمایه اجتماعی نشان داد که تمامی سوالات دارای اثر معناداری در مدل ارائه شده می باشند (01/0>P). شاخص های برازش مدل ساختاری از برازندگی مناسبی برخوردار است. همچنین سرمایه اجتماعی توانسته اثر معناداری بر نوآوری سازمانی کارکنان وزارت ورزش و جوانان داشته باشد (01/0>, P19/11=, t64/0=β). به نظر می رسد سرمایه اجتماعی بر فعالیت های نوآوری سازمانی کارکنان وزارت ورزش و جوانان تأثیر معناداری دارد. این امر می تواند صرف خلق ایده های جدید و فعالیت های نوآورانه در این وزارتخانه گردد.

رمان سال های ابری از علی اشرف درویشیان در چهار جلد و 1622 صفحه نوشته شده و رویداد های آن به تقریب 33 سال از زندگی راوی- قهرمان رمان را در بر می گیرد. در این مقاله سرعت گذار رویداد های داستان در روایت نویسنده این رمان بر پایه آرای ژرار ژنت سنجیده می شود. ژنت مقوله های نظم و ترتیب، تداوم و بسامد را برای سنجش شتاب یک روایت به کار می گیرد. مطالعه و بررسی نمونه های موجود در کل رمان نشان می دهد که چینش رویداد های داستان در روایت، بیشتر خطی است؛ گر چه گذشته نگری ها و آینده نگری هایی نیز در روایت دیده می شود. همچنین ارزیابی تداوم داستان و روایت، گویای آن است که میانگین 42/7 روز از داستان در هر صفحه از رمان به نمایش درآمده است. مقایسه تداوم میانگین هر یک از جلد های چهار گانه رمان با تداوم میانگین کل رمان نوسان منفی، مثبت، مثبت و منفی را به ترتیب در شتاب روایی هر جلد اثبات می کند. آمار های به دست آمده از چگونگی تکرار شدن رویداد های داستانی نیز شمارگان بیشتر بسامد های مفرد را تأیید می کند که نسبت معنا داری با گذار بیشتر خطی روایت دارد. یافته ها و نتیجه گیری این پژوهش، ن. ک:ته های تازه ای را در چهارچوب نظری آن به دست می دهد.

در این پژوهش نویسنده با یاری گرفتن از مبانی معنی شناسی مفهومی به استخراج مؤلّفه های معنایی نشان دار شده برای مفهوم هنر در شعر قرن ششم پرداخته و با نگاهی انتقادی و ویرایشی به سازه های شناسانده شده برای معنی-شناسی مفهومی، به بازبینی این سازه ها و کاربرد شناسی آنها در پژوهش های زبانی و ادبی روی آورده است. پس از دسته بندی مؤلّفه های معنایی در حوزه های هم بسته با هر مؤلّفه، پانزده حوزه معنایی گوناگون برای مفهوم هنر در سروده-های شاعران قرن ششم به دست آمده است. حوزه های معنایی زبان ادبی، حکمت عملی، مدح، زیبایی شناسی، صناعت، اخلاق و خُلق و خوی، نقد اجتماعی، جنگ، انسان شناسی، جانور شناسی، دین، کیهان شناسی، زیست بوم شناسی، عرفان و عشق حوزه هایی هستند که به ترتیبِ گستردگیِ دامنه، مؤلّفه های معنایی مفهوم هنر را دربرگرفته اند. در حوزه زبان ادبی، پدیدار های متنوّع هستی شناختی با ابزار های تشبیه و استعاره کِنایی کارمایه تصویر سازی شاعرانه قرار گرفته اند. در حوزه معنایی مدح، هنر ویژگی ممدوح، بازبسته وی و نا توان در برابر وی گزارش شده است. مؤلّفه های گِرد آمده در حوزه زیبایی شناسی نشان می دهد شعر قرن ششم زمینه ساز گفتمان زیبایی شناسی بوده است. حوزه معنایی صناعت نیز از فنون و حرفه های گوناگونی برساخته شده است. خصایل فردی و اجتماعی در حوزه معنایی اخلاق و خُلق وخوی گِرد آمده اند. نا کامروایی شاعران قرن ششم از هنر خویش، حوزه معنایی نقد اجتماعی را مفهوم گذاری-کرده است. جنگاوری و ویژگی ابزار جنگی نیز برای مفهوم هنر نشانه گذاری شده است. هنر همچنین در حوزه انسان شناسی مَلَکه ای انسانی برشمرده شده و با وجود این، ویژگی جانوران گوناگون نیز دانسته شده است. خدا شناسی و دین و لازمه نشان داریِ دین نیز برای هنر مفهوم گذاری شده است. سرانجام هنر ویژگی جهان و اجرام کیهانی گزارش شده و با مؤلّفه های متفرّدی از زیست بوم شناسی، عرفان و عشق مفهوم دار شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد هنر در چهارچوب مطالعاتی اشاره شده، مفهومی بسیار فراگیر و خلاف پنداشت های متعارَف امروز دارد.

کیفیت زندگی برگرفته از تجربه مشترک ساکنان از محیط شهر و سطح توانایی آن در پاسخ گویی به نیاز شهروندان می باشد. در این تحقیق اثرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 تهران به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان با رویکرد ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر تعیین شده است. به منظور تحلیل و استنتاج و آزمون فرضیه ابتدا پرسشنامه های ساکنان منطقه 18 از مراجعه کنندگان سایر مناطق از هم تفکیک شده و سپس جهت تحلیل آنها از آزمون های تی-تک نمونه ای با ارزش آزمون 3، تی مستقل و فریدمن استفاده شده است. طبق نتایج تی-تک نمونه ای با ارزش آزمون 3 و تی مستقل مشخص گردید فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 با ارائه کارکردهای متفاوت در منطقه و فرامنطقه بر کیفیت زندگی تأثیر متفاوتی گذاشته اند و نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که هریک از مراکز فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 تأثیرات متفاوتی بر کیفیت زندگی شهروندان در منطقه و فرا منطقه داشته اند به طوریکه بیشترین تأثیر مراکز مربوط به پردیس تماشا و کمترین تأثیر مربوط به مجموعه ورزشی شهیدان اسماعیلی بوده است.

تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست در معرض عوارض ناشی از آن را، مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اینکه بیشترین رشد جمعیت شهری آینده جهان در کشورهای در حال توسعه خواهد بود، دغدغه بیشتری برای نیل به توسعه پایدار در این کشورها وجود دارد. شهر محمودآباد به عنوان یکی از شهرهای ساحلی استان مازندران با مشکلات محیط زیستی بسیاری از جمله برداشت غیرمجاز شن و ماسه، وجود جوی های روباز و متعفن و ورود پسابهای منازل به آنها، وجود حیوانات موذی در کانال و جوی بزرگ شهری و غیره مواجه است. با این ضرورت، این تحقیق، پایداری محیط زیست شهر محمودآباد را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی بوده و در تحلیل داده ها از مدل SWOT و ماتریس QSPM استفاده شده است. پرسشنامه ها توسط سه گروه شهروندان محلی، مسئولین سازمان های مرتبط با محیط زیست و متخصصین مربوطه تکمیل گردید. حجم نمونه نیز برابر با 114 نفر سرپرست خانوار (شهروندان)، و 40 نفر از مسئولین و متخصصین می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که راهبردهای تهیه طرحهای مکانیابی صحیح صنایع توسط متخصصین امر، افزایش تجهیزات و امکانات مدیریت شهری در جمع آوری پسماندها و جلوگیری از ایجاد آلودگی های محیطی، ایجاد سیستم مدیریت یکپارچه شهری برای ایجاد و تکمیل پروژه های کانال کشی، تعریض کانالها و جوی های خیابان و اتمام پروژه های نیمه تمام عمرانی از طریق درآمد حاصل از گردشگری در شهر، حاصل از فرآیند برنامه ریزی راهبردهای کمی، به عنوان اولویت دارترین راهبردها جهت پایداری محیط زیست شهری محمودآباد می باشند.

هویت (تمایز) فردی و اجتماعی، فعلیت بخشیدن به قدرت تشخیص و انتخاب یا حداقل ایجاد احساس آزادی عمل، پیوند خورده است. مسائلی که پاره ای از بنیادی ترین ابعاد انسانی را بیان می کند. فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در تغییر نگرش و شیوه های زندگی مردم تأثیرگذارند، از این رو در این پژوهش ارزیابی اثرات پنج فضای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 شهرداری تهران از سال 1380 تاکنون بر تغییر سبک زندگی، هدف اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. فضاهای عمومی، زمینه لازم برای برخورد و تعامل بیشتر شهروندان را فراهم ساخته و با ارائه خدمات به آن ها می توانند عاملی جهت تغییر شیوه زندگی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان باشند. بدین منظور با استفاده از فرمول کوکران 385 پرسش نامه بین مراجعین این مراکز توزیع گردید. تحلیل و استنتاج با استفاده از آزمون T تک نمونه ای انجام گرفت، نتایج این آزمون نشان داد که فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری زمینه لازم برای تغییر شیوه ی زندگی شهروندان از سنتی به مدرن را فراهم نموده اند. سپس با توجه به روش AHP ، پردیس تماشا با بیشترین امتیاز و مجموعه ورزشی شهیدان اسماعیلی با کمترین امتیاز از نظر ارائه خدمات و میزان اثرگذاری به ترتیب در رتبه اول و آخر قرار گرفتند. در نهایت به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید از ماتریس SWOT استفاده گردید، طبق نتیجه به دست آمده از ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی، راهبرد تهاجمی برای افزایش تأثیر فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری در ارتقاء کیفیت زندگی انتخاب شد.

هدف: پژوهش حاضر جهت بررسی اثربخشی گروه درمانی ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت بر کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی زوجین دارای شوهربزهکار انجام گرفت. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه اماری شامل کلیه بزهکاران و همسرانشان بود که در طول سال 1400 به کلینیک خدمات روانشناسی و مشاوره وصال مراجعه می نمایند. برای نمونه گیری، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده می شود که 20 نفر از زوجین، از مراجعان کلینیک خدمات روانشناسی و مشاوره وصال انتخاب و به صورت تصادفی در گروه ازمایش و گروه گواه جایگزین می شوند. اعضای گروه آزمایش 8 جلسه گروه درمانی ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت را دریافت کردند و به اعضای گروه گواه هیچ مداخله ای ارائه نشد. قبل و بعد از اجرای مداخله پرسشنامه اضطراب بک (بک و همکاران، 1990) و کیفیت زندگی (گروه سازمان جهانی بهداشت، 1998) توسط گروه نمونه تکمیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که در مراحل پس آزمون و پیگیری اضطراب زنان دارای شوهربزهکار گروه آزمایش نسبت به گروه گواه کاهش معناداری (74/89 =F، 001/0 =P) و کیفیت زندگی گروه ازمایش نسبت به گروه گواه افزایش (31/110 =F، 001/0 =P) معنادار یافته است. نتیجه گیری : یافته های پژوهش مؤید این مهم است که گروه درمانی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش اضطراب باعث کاهش تعارض های زناشویی زوجین دارای همسر بزهکار می گردد.

دریافتن ژرفنای سروده های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه های تأثیرپذیری سروده های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته و گونه های آن را در دیوان هر دو شاعر بازنموده است. تأثر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس های مستقیم و اقتباس های غیرمستقیم جای می گیرد که هر کدام، خود دارای گونه هایی است. نگارنده دریافته که در شعر ابوالعتاهیه در مقایسه با حافظ از برساختن و درج مضامینی مشابه تعبیرات قرآنی نشانی نیست، زیرا حافظ اکسیر کلام خداوند را بر مضامین عاشقانه، سیاسی و اجتماعی سروده های خود زده و با مضمون آفرینی، فرهنگ زبانی و اندیشگانی خود را چندصدایی کرده است، حال آنکه اقتباس های قرآنی اشعار ابوالعتاهیه جنبه ای اخلاقی و زاهدانه دارد و تک بعدی است.

دریافتن ژرفنای سروده های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه های تأثیرپذیری سروده های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته، و گونه های آن را در دیوان هر دو شاعر باز نموده است. تأثّر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس های مستقیم و اقتباس های غیرمستقیم جای می گیرد که هر کدام، خود دارای گونه هایی است. نگارنده دریافته که در شعر ابوالعتاهیه در مقایسه با حافظ از برساختن و درج مضامینی مشابه تعبیرات قرآنی نشانی نیست، زیرا حافظ اکسیر کلام خداوند را بر مضامین عاشقانه، سیاسی و اجتماعی سروده های خود زده و با مضمون آفرینی، فرهنگ زبانی و اندیشگانی خود را چندصدایی کرده است، حال آنکه اقتباس های قرآنی اشعار ابوالعتاهیه جنبه ای اخلاقی و زاهدانه دارد و تک بعدی است.

معنی شناسی مفهومی نظریّه ای در دانش معنی شناسی است که بیشتر، معانی و مفاهیم واحد های واژگانی زبان را بررسی می کند. بنیاد های نظریّه معنی شناسی مفهومی و چگونگی بهره گیریِ کاربردیاز آن نیازمند پژوهش های نوینی است. بررسی مفاهیم واژه ها بر پایه مؤلّفه های معناییِ برآمده از آن ها را در معنی شناسی مفهومی تحلیل مؤلّفه ای می گویند.مفهوم هنر از بنیادی ترین مفاهیم فلسفی در گذار زمان بوده و موضوعدانش زیبایی شناسی است. مطالعه مفهوم هنر در زبان فارسی نیز برآمده از گفتمان جهانی هنر بوده و مفهوم هنر در زبان و ادبیّات فارسی چنان که باید، بررسی نشده است. در این پژوهش مفهوم هنر در سروده های شاعران سبک خراسانی با رویکرد تحلیل مؤلّفه ای بازنموده شده است. پس از نشان دادن روابط مفهومی تنیده شده میان واژه هنر و بافت گسترده تر اشعار، همه مؤلّفه های معناییِ برآمده از مفهوم هنر تبیین و دسته بندی شده است. با دسته بندیاین مؤلّفه های معنایی در سطح معنایی کلان تر، دوازده حوزه معنایی برای مفهوم هنر در متون منظوم سبک خراسانی نمایان شده است. حوزه های معنایی مدح، زیبایی شناسی، جنگ، زبان ادبی، صناعت، حکمت عملی، جانور-شناسی، اخلاق و خُلق و خوی، دین، نقد اجتماعی، نقد ادبی و عشق به ترتیبِ فراوانیِ مؤلّفه هایِ زیر شمول آن ها، حوزه هایی هستند که در متون منظوم سبک خراسانی برای مفهوم هنرشناسانده شده اند. تدقیق در این حوزه های معنایی و سازه های معنایی آن ها نشان می دهد که نسبت های معنا داری میان حوزه های معنایی مفهوم هنر در نظم سبک خراسانی و ویژگی های سبکی مسلّط بر سروده های سبک خراسانی دیده می شود. همچنین با بررسی این حوزه ها و مؤلّفه های معنایی برسازنده آن ها دانسته می شود که بر خلاف پیش فرض ها، مفهوم هنر در سروده های شاعران سبک خراسانی مفهومی پویا، با دلالت های متنوّع و گاهی متفاوت بوده و چکیده ای از مفاهیم هنر در تاریخ زیبایی شناسی در متون منظوم سبک خراسانی فرونشسته است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مشاوره روایتی بر اساس قصه عشق بر الگوهای ارتباطی زوجین انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش تمامی زوج های مراجعه کننده به یکی از مراکز مشاوره بهزیستی شهر مشهد بودند. نمونه آماری به صورت غیر تصادفی و در دسترس و گمارش به صورت تصادفی بود بدین صورت که تعداد 32 نفر (16 زوج) به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین کریستنسن سالاوی (1984) بود که قبل و پس از مداخله توسط زوجین هر دو گروه تکمیل شد. داده ها با استفاده از آزمون واریانس اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که روایت درمانی مبتنی بر قصه عشق بر الگوهای ارتباطی زوج تأثیر گذاشته (01/0P≤) و باعث افزایش الگوی ارتباطی سازنده متقابل (99/5=F، 018/0 =P) و کاهش الگوهای اجتنابی متقابل (45/5=F، 028/0 =P) و متوقع / کناره گیری (23/6=F، 014/0 =P) در روابط زوجین گردیده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می گردد این رویکرد بیش از پیش مدنظر قرار گرفته و در مشاورات و مداخلات زناشویی در راستای بهبود ارتباطات زوجین و کاهش الگوهای ارتباطی ناکارآمد و مخرب مورد استفاده قرار گیرد.

سابقه و هدف: رشته های مرتبط با علوم بهداشتی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با بهداشت و سلامت جامعه دارای حساسیت های بالایی است. از سوی دیگر، معنویت می تواند ظرفیت ویژه ای برای توسعه و ارتقای سلامت فراهم نماید. برنامه آموزشی معنوی تنها وسیله ای برای درک محتوای آموزشی نیست بلکه حرکتی فراتر از استدلال و شیوه های تحلیلی و اندیشه ورزی است که معمولاً در خلال آموزش صورت می گیرد. هدف از این پژوهش تدوین سرفصل های پیشنهادی سلامت معنوی ویژه رشته های بهداشت بود. روش کار: مطالعه حاضر از نوع پژوهش در آموزش است که در سال 1400 در پنج مرحله انجام شده است. ابتدا، متون مرتبط با سلامت معنوی در علوم بهداشتی با تأکید بر آموزش سلامت معنوی مرور شد. در مرحله بعد، نظر متخصصان و کارشناسان بهداشت اخذ شد و سپس گروه خبرگان متشکل از استادان مجرب رشته های مرتبط با سلامت معنوی، روان شناسی و بهداشت جهت بررسی گویه های پیشنهادی (شامل اهداف از پیش تعیین شده) تشکیل گردید. گویه های پیشنهادشده حاصل نظرات گروه خبرگان در اختیار 15 نفر از متخصصان علوم بهداشتی و سلامت معنوی و روان شناسی قرار گرفت تا به شاخص های مربوط به نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی پاسخ دهند. در پایان نتایج به دست آمده جمع بندی و پیشنهاد شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: این مطالعه به تدوین سرفصل درس سلامت معنوی ویژه رشته های علوم بهداشتی با 24 عنوان منجر شده که روایی محتوایی آنها نیز تأیید شده است. عناوین فوق از لحاظ ضرورت عنوان و همچنین ارتباط عناوین انتخاب شده با عنوان سرفصل سلامت معنوی در رشته های بهداشت ارتباط قابل قبول دارد. نتیجه گیری: با توجه به نظر خبرگان حوزه سلامت معنوی و علوم بهداشتی، سرفصل های پیشنهادشده می تواند به عنوان راهنما در جهت تکمیل و طراحی برنامه آموزشی درس سلامت معنوی در رشته های بهداشت در دانشگاه های علوم پزشکی ایران استفاده شود.