حسین یاراحمدی

زمینه و هدف: پیشگیری رشدمدار یکی از زیرشاخه های پیشگیری اجتماعی است که متمرکز بر کودکان و نوجوانان در معرض خطر بوده و هدف از آن مداخله در دوره های مختلف رشد اطفال و نوجوانان بزهکار، منحرف یا در معرض بزهکاری به منظور پیشگیری از مزمن شدن و تکراری شدن بزهکاری آنها در آینده (دوران بزرگسالی) است. لذا این تحقیق با هدف شناخت ابعاد، جلوه ها و برنامه های پیشگیری رشدمدار با توجه به تحولات تقنینی ایران و  با تمرکز بر نقش محوری پلیس انجام شده است. روش شناسی: این تحقیق از نظر نوع، کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی اطلاعات لازم با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و از طریق فیش برداری و رجوع به منابع غنی فقهی-حقوقی تبیین شده است. یافته ها: سن ارتکاب جرم در جرایم گوناگون در حال کاهش است؛ به گونه ای که سن مرتکبان برخی از جرایم متأسفانه به  </em>13  </em>سال رسیده و کمیت آن نیز رو به گسترش است. در این راستا جلوه های پیشگیری رشدمدار شامل آموزه های دینی و سیاست تقنینی ایران بوده و همچنین برنامه های پیشگیری رشد مدار شامل برنامه های خانواده مدار، مدرسه مدار و کانون اصلاح و تربیت(آموزشی، فرهنگی، مذهبی، تفریحی-ورزشی، مددکاری-درمانی) بوده است. نتایج: در سطح تقنینی قانون گذار ایران در ماده 88  قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، با تأسی از اصول حاکم بر نظام عدالت کیفری اطفال توجه به خانواده را در مرکز توجهات خویش قرار داده وآنچه در این میان بدان توجهی نشده است، عدم پیش بینی ضمانت اجرای مناسبی در موارد تخطی از اجرای دستورات دادگاه می باشد. بدیهی است با توجه به آثار بازپرورانه و رشدمدار دستورات برشمرده شده در تبصره ماده 88، وجود ضمانت اجرای متناسب، اجرای هر چه بهتر آن را از سوی خانواده تضمین می کند و در نتیجه اهداف پیشگیرانه و کودک مدار نظام دادرسی اطفال به نحو مطلوب تری تحقق می یابد.

گرچه اخیراً حقوق شهروندی در ادبیات حقوقی کشورمان مطرح شده است؛ لیکن دارای پیشینه ای بسیار طولانی است. بررسی فلسفه حقوق شهروندی به ما کمک می کند که با مبانی و چگونگی این شاخه از حقوق آشنا شده تا هم شهروندان جامعه بیش از پیش از این موضوع آگاهی یابند و هم مسئولان و کارگزاران حکومتی به ویژه مدیران نیروی انتظامی به لحاظ حساسیت شغلی مرتبط با حقوق شهروندان از قبیل: دستگیری متهم، تفهیم اتهام، توجه به اصل برائت و ... با جایگاه این مقوله آشنا شده و در جهت نهادینه شدن و حفظ آن اهتمام ورزند. هدف از این پژوهش تبیین فلسفه حقوق شهروندی در مدیریت پلیسی با تأکید بر منابع اسلامی است که در این مسیر تلاش شده، مبانی نظری و دیدگاه های تاریخی در این زمینه تشریح شود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است که داده های آن به صورت مطالعات اسنادی و کتابخانه ای یادداشت و تحلیل شده است. بررسی منابع اسلامی، نشان دهنده آن است که فلسفه حقوق شهروندی در مدیریت پلیسی، احقاق حقوق شهروندان ، رعایت عدالت ، انتظام بخشی به جامعه، برقراری تعادل بین مردم و حکومت و تعالی جامعه اسلامی می باشد.

زمینه و هدف: در سازمان نیروی انتظامی، فرماندهان و مدیران به لحاظ داشتن مسئولیت های مدیریّتی، نقش مهم و تأثیرگذاری در تأمین سلامت منابع انسانی فرودست خود دارند که شناسایی و بررسی ابعاد مختلف نقش فرماندهان و مدیران در تأمین سلامت و کاهش تخلفات کارکنان زیرمجموعه در کلانتری های انتظامی به لحاظ حساسیت شغلی امری ضروری و واجد اهمیت است. تحقیق حاضر با هدف تعیین و سنجش نقش ابعاد انضباطی، مذهبی، سازمانی و روان شناختی فرماندهان و مدیران در کاهش تخلفات کارکنان کلانتری های انتظامی انجام شده است. روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه و برای تدوین مبانی نظری از مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است . جامعه آماری این پژوهش، کارکنان کلانتری های انتظامی بودند که تعداد 431 نفر از کارکنان کلانتری های مورد مطالعه به عنوان نمونه تحقیق تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها: تأثیر ابعاد انضباطی، مذهبی، سازمانی، و روان شناختی فرماندهان و مدیران در کاهش تخلفات کارکنان کلانتریهای انتظامی مورد تأیید قرار گرفت که البته تأثیر آنها به صورت یکسان نبود. نتیجه گیری: از بین ابعاد چهارگانه انضباطی، مذهبی، سازمانی و روان شناختی، بُعد سازمانی مؤثرترین بُعد ارزیابی شده است. از همین رو، این متغیر نسبت به سایر متغیرها نقش فرماندهان و مدیران را در کاهش تخلفات کارکنان کلانتری های انتظامی بیشتر پدیدار کرده و ابعاد روان شناختی، مذهبی و انضباطی نیز به ترتیب در نقش فرماندهان و مدیران در کاهش تخلفات کارکنان کلانتری های انتظامی مؤثر بوده اند که در این خصوص راهکار های علمی و عملی متناسب با نتایج تحقیق ارائه شده است.

زمینه و هدف: پلیس ویژه اطفال در لایحه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان مصوب هزار و سیصد و هشتاد و سه اشاره ولی منجر به تصویب نشد و همچنین قانون برنامه توسعه که به صورت ضمنی به موضوع پلیس ویژه اطفال پرداخته بود نیز اجرایی نشد؛ از این رو قانون آیین دادرسی کیفری مصوب هزارو سیصد و نود و دو در ماده سی و یک به ایجاد پلیس مخصوص اطفال و نوجوانان نموده و سازمان پلیس را مکلف به تشکیل آن شد؛ هدف از این پژوهش تبیین نقش پلیس ویژه اطفال در پیشگیری اجتماعی از بزهکاری آنان می باشد. روش شناسی: این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی و به صورت کتابخانه ای از طریق فیش برداری به واکاوی پیشگیری اجتماعی از بزهکاری اطفال پرداخته است. یافته ها و نتیجه گیری: اقدامات پلیس ویژه اطفال صرفاً جنبه پسینی و بعد از وقوع جرم ندارد، بلکه با ایجاد بستر روان شناسی – تربیتی؛ همکاری مناسب با والدین کودکان و مدیران مدارس و تعامل با مددکاران اجتماعی و سازمان های مردم نهاد منجر به اقدامات پیشگیرانه اجتماعی از بزهکاری اطفال نیز خواهد شد؛ در همین راستا شایسته است که پلیس ویژه اطفال در این زمینه سیاست جنایی افتراقی و کارآمدی را طراحی و سازماندهی نماید.

زمینه: ارزیابی ها حاکی از سطوح پایین کیفیت زندگی در مبتلایان به اچ آی وی است. آیا درمان پذیرش و تعهد می تواند سبب بهبود کیفیت زندگی این بیماران شود؟ هدف: هدف این پژوهش بررسی تأثیر گروه درمانگری مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر افزایش کیفیت زندگی مبتلایان به اچ آی وی بود. روش: روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و پیگیری بود. جامعه آماری شامل 42 مرد مبتلا به اچ آی وی در استان البرز در بهار 98 می شد که داوطلب شرکت در طرح بودند. با روش نمونه گیری تصادفی 20 بیمار انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 10 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش در 12 جلسه مداخله شرکت کردند. جلسات مبتنی بر بسته درمانی الینبرگ (2016) بود. پرسشنامه کیفیت زندگی مک گیل (کوهن و همکاران، 1995) در دو گروه اجرا گردید. از تحلیل واریانس مختلط برای بررسی نتایج استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد که اثر گروه درمانگری مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر افزایش کیفیت زندگی ( 0/029 p= ) معنادار بوده است. نتایج در خرده مقیاس های جسمانی (0/024 p= ) و روانشناختی (0/007 p= ) معنادار بود. اما در خرده مقیا س های نگرش کلی (0/12 p= )، وجودی (0/067 p= ) و حمایت (0/055 p= ) معنادار نبود. نتیجه گیری: درنتیجه، استفاده از گروه درمانگری مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد می تواند سبب ارتقاء سطح کیفیت زندگی در مبتلایان به اچ آی وی شود.

امروزه گردشگری شهری به صورت مسئله و فعالیتی مهم درآمده است که سبب تغییرات فضایی گسترده در شهرهای بزرگ شده است. شهرها به علت وجود امکانات معیشتی و رفاهی، فعالیت های اقتصادی، بازرگانی، صنعتی، فرهنگی، سیاسی، بهداشتی، ارتباطی، فراغتی و داشتن جاذبه های تاریخی و گردشگری به عنوان مقصد گردشگران به شمار می آیند. وابستگی شدید شهرها در ایران به درآمدهای نفتی موجب رشد نامناسب شهری و تشویق به مصرف گرایی شده است. علاوه بر این با توجه به این که منابع نفتی پایان پذیر و غیرقابل اتکا هستند موجب ایجاد اختلال در روند اقتصادی شهرها شده است. یکی از مهم ترین استراتژی ها جهت رهایی از این چالش توجه به عوامل دیگر در جهت توسعه می باشد. خلاقیت عنصری ضروری در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرهاست که برای افزایش ظرفیت تجاری شهرها ضرورت دارد. این امر تبادل دانش و تجربه های میان تمامی اقشار را آسان می کند و سبب می شود هنرمندان تمامی حوزه ها، به ویژه حوزه فرهنگ مهارت های نوآورانه را کسب کنند و تولیدات فرهنگی را ارتقا دهند. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف بررسی استراتژی توسعه گردشگری شهرستان نهاوند با استفاده از مدل SWOT انجام شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی - نظری و ازنظر روش، توصیفی– تحلیلی است. اطلاعات و داده های موردنیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده وجود ظرفیت های توسعه گردشگری شهرستان نهاوند می باشد اما بااین حال موانعی نیز در این راه وجود دارد.

زمینه و هدف: امروزه بخش عمده ای از نیروهای مسلح را سربازان و نیروهای وظیفه تشکیل می دهند که همواره همپای دیگر نیروهای مسلح برای ایجاد انتظام و امنیت تلاش می نمایند. دراین میان یکی از جلوه های مختلف نهاد گریزی، جرایم کارکنان وظیفه است که وقوع آن معلول عوامل متعددی است. بنابراین پژوهش حاضر به دنبال آن است تا با رویکرداکتشافی، تجربه های خدمتی فرماندهان مرزبانی در پیشگیری از جرایم کارکنان وظیفه در خراسان جنوبی را مورد کاوش قرار دهد.روش: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی است و به لحاظ ماهیت در تحقیقات کیفی دسته بندی می شود. مشارکت کنندگان پژوهش برای واکاوی تجربه های خدمتی فرماندهان مرزبانی در پیشگیری از جرایم کارکنان وظیفه مدیران و کارشناسان انتظامی مرتبط با این موضوع بودند که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، از 31 نفر از کارشناسان و خبرگان مرتبط، تا اشباع نظری مصاحبه به عمل آمد. به منظور افزایش روایی درونی و بیرونی، از مشارکت کنندگان متخصص استفاده شد. برای تحلیل داده های متنی از روش تحلیل مضمون استفاده شد.یافته ها: با توجه به نتایج حاصل از تحقیق،؛ مهمترین پیشگیری وضعی فرماندهان مرزبانی از جرایم کارکنان وظیفه؛ شامل شناسایی و مرتفع کردن موارد تسهیل کننده جرم؛ آموزش های مبتنی بر منحرف نمودن اندیشه مجرمانه؛ راهکارهای نظارتی؛ و پیشگیری اجتماعی، شامل؛ بهبود تعاملات اجتماعی؛ بهبود وضعیت محیط کاری؛ اعتلای شخصیتی سربازان  و پیشگیری کیفری فرماندهان مرزبانی از جرایم کارکنان وظیفه شامل: برخورد صحیح، منطقی و قانونی با سربازان مجرم می باشد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده حاکی از این است که فرماندهان مرزی برای تحقق اهداف پیشگیری از جرائم سربازان، بایستی با رویکرد جامع و متوازن، اقدامات متناسب با هر سه نوع پیشگیری را انجام دهند. ضمن اینکه بهره گیری از برنامه های پیشگیری اجتماعی محور می تواند دراولویت اقدامات پیشگیری لحاظ شود.

زمینه و هدف: کلانتری ها مهم ترین و اساسی ترین یگان های اجرایی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران محسوب می شوند و مسئول برقراری نظم و امنیت در سطح حوزه استحفاظی خود می باشند. هدف پژوهش حاضر ارائه و ارزیابی برازش الگوی کلانتری مطلوب در فرماندهی فراجا با رویکرد مشتری مداری بوده است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و نحوه گردآوری داده ها به روش توصیفی-پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه رؤسای کلانتری های استان تهران (شرق، غرب و مرکز) بوده که حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به تعداد 50 نفر انتخاب شدند. روایی ابزار گردآوری داده ها به صورت صوری و محتوایی توسط خبرگان و کارشناسان آشنا به موضوع و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با مقدار با 909/0 مورد تأیید و داده ها با استفاده از نرم افزارهای spss و  LISREL8.5 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های این پژوهش بررسی برازش مدل در هر سه بعد ساختاری، محیطی و کارکردی نشان داد که مقدار t مربوط به هر بار عاملی در هر سه بعد در بازه 1.96- تا 1.96 با 95% معنی دار و مورد تأیید می باشد همچنین بُعد ساختاری مؤلفه تجهیزات با بار عاملی 91 درصد و در بعد محیطی مؤلفه سیاسی با بار عاملی 88 درصد و در مؤلفه کارکردی مؤلفه پیشگیری با بار عاملی 86 درصد در جایگاه اول و بیشترین تأثیر بر الگوی موصوف داشته اند؛ که نشان از برازش قوی و مناسب می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق و برازش مناسب مدل کلی، برنامه ریزی و عملیاتی نمودن الگوی کلانتری مطلوب، که یک مدل بومی و بهره مند از مزایای ابعاد و مؤلفه های می باشد، موجب ارتقاء سطح کلانتری ها با رویکرد مشتری مداری خواهد شد.

زمینه و هدف: کلانتری ها به مثابه سازمان های دولتی به منظور اداره امور و عرضه خدمات لازم با هدف مدیریت و توسعه کالبدی، قضایی و اجتماعی در محدوده شهر و اطراف آن به وجود آمده است و وظیفه آنها برآورده ساختن نیازهای شهروندان در مشکلات قضایی و قانونی است. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی کلانتری مطلوب در پلیس جمهوری اسلامی ایران با رویکرد جامعه محوری(مشتری مداری) انجام گرفت.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و بلحاظ ماهیت داده ها و نوع اجرا در زمره تحقیقات کیفی از نوع توسعه ای می باشد. جامعه مشارکت کنندگان 25 نفر از مطلعین کلیدی، متخصصان و نخبگان حوزه انتظامی و پیشگیری بوده که به روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس همکاری داوطلبانه در قالب 3 گروه کانونی به تعداد 18 نفر به شرط اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های تحقیق حاضر مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است که روایی آن به صورت صوری و محتوایی و پایایی آن از طریق اجماع کدگذاران به دست آمده است. داده های به دست آمده با بهره گیری از تکنیک کدگذاری سه مرحله ای( مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر) تحلیل مضمون انجام گرفت.یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که الگوی کلانتری مطلوب در پلیس جمهوری اسلامی ایران با رویکرد جامعه محوری(مشتری مداری) دارای 191 شاخص (مضمون پایه)، 19 مولفه (مضامین سازمان دهنده) و 3 کد انتخابی (مضامین فراگیر) با عناوین رویکرد ساختاری، محیطی و کارکردی می باشد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در راستای پیاده سازی منویات مقام معظم رهبری و همچنین به دلیل ماهیت ماموریت های محوله که ارتباط مستقیمی با اقشار مختلف مردم به عنوان ارباب رجوع و یا به نوعی مشتری دارند، نیازمند پیاده سازی کلانتری های است که در آنها توجه ویژه به رویکرد ساختاری، محیطی و کارکردی از مباحثی است که بیشترین تاثیر را در رضایتمندی ارباب رجوع و یا مشتریان خود خواهد داشت.