رضا جعفری هرندی

هدف از این پژوهش تعیین نقش انسجام و جهت گیری ارتباطی خانواده در هویت ایرانی اسلامی نوجوانان بود که به روش توصیفی همبستگی اجرا شد. جامعه آماری نوجوانان شهر اصفهان در نیمه دوم سال 1402 بودند. براساس فرمول کوکران و با در نظر داشتن احتمال ریزش، 398 به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به صورت گروه های کلاسی، پرسشنامه هویت ایرانی اسلامی راشدی و همکاران (1400)، پرسشنامه انسجام خانواده سامانی (1381) و پرسشنامه الگوی ارتباطات خانواده ریچی و فیتزپاتریک (1990) را تکمیل نمودند. تجزیه وتحلیل آماری با کمک نسخه 26 نرم افزار و به روش تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج نشان داد هویت غالب در نوجوانان شهر اصفهان، هویت اسلامی است. همچنین، براساس نتایج به دست آمده انسجام خانواده (9/67 = r2) و جهت گیری گفت و شنود (7/2 = r2) قادر به پیش بینی معنادار هویت ایرانی نوجوانان بودند (001/0>p). همچنین، انسجام خانواده (8/51 = r2)، جهت گیری های گفت و شنود (2/4 = r2) و همنوایی (6/0 = r2) قادر به پیش بینی معنادار هویت اسلامی نوجوانان بودند (05/0>p) و درنهایت، تنها انسجام خانواده (4/66 = r2) قادر به پیش بینی معنادار هویت ایرانی اسلامی نوجوانان بود (001/0>p). بر این اساس، لازم است در راستای دستیابی به هویت ملی سالم در نوجوانان اقداماتی در زمینه افزایش انسجام و اصلاح جهت گیری ارتباطی خانواده انجام گیرد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش هوش معنوی بر تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم بوده است. روش تحقیق از نوع «شبه آزمایشی» با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم در سال تحصیلی 1400-1401 بود. با استفاده از روش «نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای» 60 دانش آموز انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه «تنظیم شناختی هیجان» گارنفسکی و همکاران (2001) استفاده شد. گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش بسته هوش معنوی کینگ (2008) قرار گرفت. تحلیل داده ها با روش «تحلیل کواریانس» انجام شد. یافته ها نشان داد تفاوت بین عملکرد دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول در راهبردهای مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان در دو گروه آزمایش و گواه معنادار است. به عبارت دیگر می توان گفت: آموزش هوش معنوی سبب افزایش راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان و کاهش راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان می شود. مطابق یافته ها، آموزش هوش معنوی می تواند به مثابه یک روش مؤثر در بهبود راهبردهای تنطیم شناختی هیجان به کار گرفته شود.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روش تدریس علوم تجربی دوره ابتدایی بر اساس رویکرد فولن بر تفکر انتقادی و خلاقیت دانش آموزان بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را دانش آموزان پسر دوره ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل دادند. از مدارس شهر اصفهان یک مدرسه پسرانه به صورت در دسترس انتخاب و از آن مدرسه دو کلاس پایه سوم دوره ابتدایی که هر کدام 25 دانش آموز داشتند، به تصادف به عنوان گروه آزمایش و کنترل در نظر گرفته شدند و به پرسشنامه تفکر انتقادی (CTQ) و پرسشنامه خلاقیت (TTCT) به عنوان پیش آزمون پاسخ دادند. در ادامه، گروه آزمایش با روش تدریس علوم تجربی دوره ابتدایی بر اساس دیدگاه فولن مورد آموزش این درس در یک نیم سال و طی چهار ماه قرار گرفتند در حالی که گروه کنترل آموزش مرسوم را دریافت نمودند. در نهایت بعد از اتمام نیم سال تحصیلی، پس آزمون به اجرا درآمد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و به روش تحلیل کواریانس انجام شد. نتایج نشان داد با کنترل نمرات پیش آزمون هر دو گروه، اثر تدریس علوم تجربی دوره ابتدایی بر اساس دیدگاه فولن بر تفکر انتقادی و خلاقیت معنی دار بوده و این روش تدریس باعث شده است تا تفکر انتقادی و خلاقیت دانش آموزان، افزایش یابد. بنابراین از این روش تدریس به عنوان روشی کارآمد در آموزش علوم تجربی دوره ابتدایی می توان بهره برد. 

با شیوع ویروس عالمگیر کووید 19 نه تنها سلامت جسم، بلکه سلامت روان میلیون ها انسان در معرض خطر قرار گرفت. به سبب نقش اعتقادات دینی در افزایش سازوکار های انطباقی انسان ها، این پژوهش ارتباط «نگرش دینی» با «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» افراد در معرض کووید 19 و افراد عادی را بررسی کرده است. روش پژوهش از نوع «توصیفی همبستگی» بوده است. 368 تن به روش «در دسترس» و داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. از مقیاس «نگرش سنج دینی»، پرسشنامه «سنجش اضطراب سلامت» و پرسشنامه «سنجش اضطراب مرگ» برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل، همبستگی پیرسون و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. مطابق یافته ها، متغیر «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» بین افراد در معرض کووید 19 و عادی تفاوت معناداری داشت؛ ولی در نگرش دینی دو گروه تفاوت معناداری به دست نیامد. در افراد در معرض کووید 19 ارتباط «نگرش دینی» با «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» معنادار بود، درحالی که در افراد عادی ارتباط معناداری وجود نداشت. همچنین متغیر «نگرش دینی» توانست «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» را در افراد در معرض کووید 19 پیش بینی کند. می توان نتیجه گرفت که افراد در معرض کووید 19 بیش از افراد عادی نشانه های بدنی را به صورت علائم تهدیدآمیز تفسیر می کنند و افکار منفی و مزاحم بیشتری درباره مرگ خود یا اعضای خانواده شان دارند. اما به نظر می رسد مطابق نظریه «مدیریت وحشت»، باورهای دینی پیش بینی کننده خوبی برای کاهش اضطراب سلامت و اضطراب مرگ در همه گیری ها، به ویژه در افراد در معرض بیماری است. به همین سبب، توصیه می شود در مواردی همچون همه گیری ها، مداخله های دینی بیش از گذشته مدنظر قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش هوش معنوی بر بحران هویت دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم بوده است. روش تحقیق از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم در سال 1399 1398بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 60 دانش آموز انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمع آوری اطلاعات پرسش نامه ی «بحران هویت احمدی (1376)»، مورداستفاده قرار گرفت. گروه آزمایش طی 10 جلسه ی 90 دقیقه ای تحت آموزش بسته ی هوش معنوی کینگ (2008) قرار گرفتند. تحلیل داده ها با روش تحلیل کواریانس انجام شد. یافته ها نشان داد که تفاوت گروه کنترل و آزمایش با توجه به تأثیر هوش معنوی بر متغیر وابسته (کاهش بحران هویت)، معنادار است و آموزش هوش معنوی باعث کاهش بحران هویت می شود. براساس نتایج پیشنهاد می شود مشاوران و مربیان به منظور کاهش بحران هویت در نوجوانان برنامه هایی برای آموزش و رشد هوش معنوی در آن ها در نظر بگیرند.

هدف : پ ژوهش حاضر با هدف بازنمایی تجربه زیسته مادران در مهیاسازی فرزندان دختر برای انجام تکالیف عبادی صورت گرفته است. روش : روش تحقیق، پدیدارشناسی است. جامعه آماری، مادرانِ دختران نوجوان شهر قم می باشند، که از میان ایشان براساس روش نمونه گیری هدفمند، سیزده نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب، و برای گردآوری اطلاعات از ایشان از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تحلیل یافته ها از روش کلایزی استفاده شده است. یافته ها : پس از تحلیل و تنظیم نتایج، مولفه های مربوط به مهیاسازی دختران برای انجام تکالیف عبادی، در قالب 7 مضمون اصلی و 20 مضمون فرعی مورد اشاره و تبیین قرار گرفته است که مضامین اصلی عبارتند از: بهره جویی از فضاها و مراسمات مذهبی، بهره گیری از سرگرمی ها و ابزارهای کودکانه، استفاده از مشوق ها، الگودهی و مراقبت بر الگوها، مشارکت طلبی و تکلیف سپاری ، تعلیم و تمرین، نظارت و اصلاح. نتیجه گیری : براساس نتایج پژوهش حاضر، پیشنهاد می شود مادران، سنین کودکی فرزندان شان را دریابند و تربیت عبادی دختران خویش را به تعویق نیندازند و برای تحقق این مهم، از راهکارهای تجربه شده بهره گیرند تا بعد از سن تکلیف، فرزندان شان با سهولت و تعهد بیشتری، پیگیر انجام وظایف عبادی خویش گردند.

در این مقاله به تعریف و صورتبندی دوباره ای از الگوهای کودک، بالغ و والد در نظریه اریک برن با عنوان TA پرداخته شده و آن را NTA نامگذاری نموده ایم. در این ساختار بعد کودک به عنوان منبع انرژی روانی و عامل شادی بخش شخصیت در نظر گرفته شده است و از سوی دیگر کاستی که بر این بعد مفروض است عبارت است از عدم مسئولیت پذیری. بعد والد بعد مدیریتی شخصیت فرد محسوب می شود، این بعد از شخصیت خیرخواه و دلسوز است و در مقابل انتظار دارد دستوراتش بدون چون و چرا اجرا شود. نکته قابل اهمیت در بعد بالغ سطوح بالای برخورد منطقی و مسئولیت پذیری است که به همراه درنظر گرفتن حق آزادی و انتخاب برای خود و نیز برای دیگران باعث می شود شخص بتواند تعامل سازنده ای را میان سه جزء شخصیت ایجاد نماید. در مجموع تعامل سازنده میان هر سه بعد از شخصیت برای تحقق یک شخصیت سالم، لازم فرض شده است اما به شرط آن که خروجی تعاملی شخصیت پس از هماهنگی با دو بعد دیگر از طریق بالغ باشد. یعنی حق آزادی و انتخاب را برای خود و دیگران در نظر بگیرد و مسئولیت عواقب اعمال خویش را پذیرا باشد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش دوازده قدم انجمن معتادان گمنام بر تاب آوری و خودکارآمدی اعضای انجمن معتادان گمنام شهر قم بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای انجمن معتادان گمنام شهر قم بود. از این بین، تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه پرسشنامه تاب آوری و پرسشنامه خودکارآمدی را در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. جلسات دوازده قدم معتادان گمنام در 12 جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود دارد و برنامه آموزش دوازده قدم می تواند باعث افزایش تاب آوری و خودکارآمدی اعضای انجمن معتادان گمنام گردد. نتیجه گیری: این پژوهش حمایتی تجربی برای درمان آموزش دوازده قدم معتادان گمنام بر افزایش تاب آوری و خودکارآمدی افراد وابسته به مواد در حال بهبودی از اختلال مصرف مواد فراهم نموده لذا این درمان، روشی مناسب برای درمان افراد وابسته به مواد می باشد.

مقدمه و هدف: تحقیق حاضر با هدف، تعیین ابعاد تغییر بینش معلمان با هدف آموزش کارآفرینانه کتاب های درسی دوره متوسطه به منظور ارائه الگو بوده است.. روش شناسی: روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش را همه معلمان دوره متوسطه شهر اصفهان (5902 نفر) تشکیل می دادند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 360 نفر  نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که گزینش آن ها با استفاده از روش خوشه ای چندمرحله ای تصادفی صورت گرفت. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته تغییر بینش معلمان با هدف آموزش کارآفرینانه کتاب های درسی دوره متوسطه بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از  تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار اس پی اس اس و لیزرل صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد، ابعاد الگوی تغییر بینش معلمان با هدف آموزش کارآفرینانه کتاب های درسی شامل ابعاد هفتگانه (بهره وری در تدریس، اخلاق آموزشی، رشد حرفه ای، زودبازده سازی برنامه درسی، درس پژوهی، تأمل بربرنامه درسی، آینده نگری) بوده است. نتیجه گیری: تغییر بینش معلمان برای آموزش کارآفرینانه وابسته به ابعاد یاد هفتگانه یاد شده است و بدون توجه به این ابعاد، معلمان نمی توانند در تدریس خود ذهنیت دانش آموزان را جهت به کارگیری محتوای آموخته شده در عمل بهبود بخشند.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی برنامه های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان در سال تحصیلی 98-1397 است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و تحلیلی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دختر و استادان زن دانشگاه قم در سال تحصیلی 98-1397 است که 357 نفر از دانشجویان دختر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و 152 نفر از استادان زن به روش نمونه گیری هدفمند جهت پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته ارزیابی فعالیت های فرهنگی دانشگاه است که روایی و پایایی آن تأیید شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS-23 و با آزمون های t، ANOVA و LSD انجام شد که نتایج پژوهش نشان داد دانشجویان معتقد بودند نقش برنامه های فرهنگی در تربیت دانشجویان به میزان متوسط بوده است که این اثربخشی به ترتیب در تربیت اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی بیشتر از متوسط؛ در تربیت سیاسی به میزان متوسط و در تربیت فرهنگی هنری کمتر از متوسط بوده است. همچنین از دیدگاه استادان، نقش برنامه های فرهنگی دانشگاه در تربیت دانشجویان کمتر از متوسط بوده است که این اثربخشی به ترتیب در تربیت اعتقادی در حد متوسط؛ و در تربیت اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هنری کمتر از متوسط بوده است. برنامه ریزی فرهنگی ابزاری برای دستیابی به توسعه فرهنگی است که خود مهم ترین ابزار دستیابی به توسعه پایدار است. لازم است که برنامه های فرهنگی دانشگاه ها مرتبط با نیاز و علایق دانشجویان باشد تا میزان اثربخشی این برنامه ها افزایش یابد.

هدف اصلی پژوهش، هنجاریابی، تعیین روایی و پایایی پرسش نامه عملکرد خانواده بلوم (FFS)، در میان زنان و مردان متأهل شهر اصفهان بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع روان سنجی است. بدین منظور تعداد 524 پرسش نامه در میان جامعه آماری به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای توزیع شد که 262 عدد مربوط به زنان و همین تعداد مربوط به مردان است. براساس نتایج، روایی مقیاس بلوم به چهار روش؛ مدل سازی معادله ساختاری، همبستگی، روایی ملاکی و روایی محتوایی تأیید گردید. ضریب اعتبار (پایایی) خرده مقیاس ها به شیوه آلفای کرانباخ محاسبه و تأیید گردید. در نهایت رتبه های درصدی و نمرات استاندارد T به عنوان هنجار های پرسش نامه محاسبه گردید. در مجموع می توان اذعان داشت که پرسش نامه عملکرد خانواده بلوم در جامعه مورد پژوهش دارای روایی و پایایی قابل قبولی بوده و می توان از آن به عنوان پرسش نامه عملکرد خانواده در کار های پژوهشی، راهنمایی و مشاوره استفاده کرد. 

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل رفتار شهروندی سازمانی معلمان مدارس دولتی ایران انجام شد.روش شناسی: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد بود. جامعه پژوهش خبرگان آموزش وپرورش ایران در سال 1399 بودند. حجم نمونه طبق اصل اشباع نظری 28 نفر برآورد که پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که روایی آن را روش مثلث سازی تایید و پایایی آن با روش ضریب توافق بین دو کدگذار 83/0 برآورد شد. داده ها پس از گردآوری با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مبتنی بر نظریه داده بنیاد در نرم افزار  MAXQDA  نسخه 2020 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که رفتار شهروندی سازمانی معلمان مدارس دولتی ایران دارای 178 مفهوم و 23 مقوله فرعی در 12 مقوله اصلی بود. در پدیده محوری رفتار شهروندی سازمانی معلمان، دو مقوله اصلی تغییرات راهبردی نظام آموزش وپرورش (با دو مقوله فرعی همگامی با تغییرات و تحولات جدید و رشد سجایای اخلاقی و روحیه ازخودگذشتگی) و نگرش های توسعه گرایانه سازمانی (با دو مقوله فرعی توسعه کنش های مشارکتی و برون دادهای توسعه ای نظام آموزشی کارآمد) به عنوان شرایط علی، سه مقوله اصلی ویژگی های رهبری سازمانی (با دو مقوله فرعی گرایش های نیک خواهانه رهبران و رفتارهای رهبری موثر و پویا)، ویژگی های فردی پیروان (با دو مقوله فرعی ارزش های آرمانی و هنجارهای رفتاری) و ویژگی های سازمانی (با دو مقوله فرعی فرهنگ سازمانی ارزش مدار و جو سازمانی شفقت محور) به عنوان شرایط زمینه ای، دو مقوله اصلی سرمایه جمعی (با دو مقوله فرعی سرمایه روانشناختی اجتماعی و فرهنگ عمومی) و تغییر ارزشی (با دو مقوله فرعی رشد ارزش های کثرت گرایی و رشد فرهنگی اجتماعی) به عنوان شرایط مداخله گر، سه مقوله اصلی راهبردهای سازمانی (با دو مقوله فرعی آموزش کارکنان و فرهنگ سازمانی محرک)، راهبردهای مدیریتی (با یک مقوله فرعی رهبری کارآمد) و راهبردهای اجتماع محور (با دو مقوله فرعی بازنمایی نقش فرهنگیان و توسعه فرهنگ عمومی) به عنوان راهبردها و دو مقوله اصلی فردی (با دو مقوله فرعی پیامد روانشناختی و توسعه عمل گرایی فردی) و سازمانی- اجتماعی (با دو مقوله فرعی سازمان فرابالنده و پویایی اجتماعی) به عنوان پیامدها شناسایی شدند. در نهایت، مدل پارادایمی رفتار شهروندی سازمانی معلمان مدارس دولتی ایران طراحی شد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه ریزی برای بهبود رفتار شهروندی سازمانی معلمان مدارس دولتی ایران از طریق مفاهیم و مقوله های اصلی و فرعی ضروری است.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی روش های تدریس و ارزشیابی در برنامه درسی هنر دوره ابتدایی ایران، برزیل، یونان و کره جنوبی انجام شد. روش پژوهش تطبیقی کیفی و انتخاب کشورها هدفمند بود. داده ها از طریق اسناد بالادستی و مدارک ملی آموزش و پرورش، گزارش های پژوهشی و مقالات فصلنامه های علمی گردآوری گردید. تحلیل داده ها بر اساس الگوی چهار مرحله ای بِردی انجام شد. نتایج مربوط به روش های تدریس نشان داد به طور مشترک هر چهار کشور بر استفاده از روش قصه گویی، بحث و گفتگو، موسیقی و سرودها، اجرای نمایش، بازدید از گالری های هنری و موزه ها و بهره گیری از سایت های اینترنتی تأکید دارند، حال آن که ارائه مدل برای نقاشی، سرمشق دادن برای خوشنویسی و تعریف پروژه فردی و گروهی مختص به ایران، بازی با خاک رس و توده های کاغذ، ساختن اشیا با چوب، ساختن عروسک های بومی و گردش در طبیعت مختص به برزیل، بازی های آموزشی مختص به یونان، روایت-گری، برگزاری نمایشگاه از فعالیت های هنری دانش آموزان و استفاده از رسانه های اینترنتی مختص به کره جنوبی می-باشد. نتایج مربوط به روش های ارزشیابی نیز مشخص کرد که ترجیح رویکرد کیفی، استفاده از پوشه کار، ثبت گزارش و مشاهده و قضاوت معلم از جمله اشتراکات است، در حالی که از نمایشگاه کاردستی، مباحثه با دانش آموزان درباره کیفیت آثار هنری و سنجش نگرش های هنری دانش آموزان در ایران، از پرسشنامه های انشایی و نظرخواهی از والدین در برزیل، از ارزشیابی اقدامات درون کلاسی و ارزشیابی فعالیت های خارج از کلاس در یونان و از فرایندمحوری و استفاده از چک لیست های مصوب در کره جنوبی استفاده می شود.

مقاله حاضر، تبیین مؤلفه های الگوی برنامه درسی کارورزی مبتنی بر خود شرح حال نویسی بود. این تحقیق نوعی تحقیق کاربردی و از لحاظ راهبرد، رویکردی کیفی با راهبرد پدیدار شناختی است. مشارکت کنندگان متخصصان برنامه ریزی درسی و اساتید کارورزی در دانشگاه فرهنگیان بودند که با رویکرد هدفمند انتخاب گردیدند و با آنها به روش نیمه ساختار مصاحبه به عمل آمد. مصاحبه با آنها ادامه یافت تا به نقطه اشباع (9 نفر) رسیدیم. با توجه به کدگذاری ها و مضامین به دست آمده از متون علمی و مصاحبه متخصصان، مدل های مناسب ذهنی، تفکر تأملی، پویش روایی، شایستگی های حرفه ای، و تجربه زیسته به عنوان مؤلفه های الگوی برنامه درسی مبتنی بر شرح حال نویسی به دست آمد. با عنایت به یافته ها پیشنهاد می شود مؤلفه های پنج گانه فوق به عنوان سرفصل دروس یا به عنوان دروس پیشنهادی در برنامه درسی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان امکان سنجی و گنجانده شود.  

هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی عملکرد تحصیلی براساس مؤلفه های سرمایه روانشناختی و سخت-رویی روانشناختی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم بود. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 97-1396در شهر قم به تعداد 4588 نفر بود که از این تعداد بر اساس جدول مورگان، 357 نفر به روش نمونه-گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سرمایه روانشناختی لوتانز (PCQ)، سخت رویی روانشناختی کوباسا (HS) پاسخ دادند و معدل آنان به عنوان ملاکی جهت برآورد عملکرد تحصیلی مورد بررسی واقع گردید. روایی و پایایی این دو پرسشنامه در پژوهش های پیشین مورد بررسی و تایید قرار گرفته است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS شدند. نتایج ضریب همبستگی حاکی از وجود رابطه مستقیم و معنادار بین عملکرد تحصیلی با سرمایه روانشناختی و مؤلفه های (خودکارآمدی، خوش بینی و امیدواریواری) بود در حالی که بین عملکرد تحصیلی با تاب آوری رابطه معنادار مشاهده نشد. از طرف دیگر بین عملکرد تحصیلی با سخت رویی روانشناختی رابطه معکوس و غیرمعنادار مشاهده شد. همچنین بین مؤلفه های سخت رویی (تعهد، چالش و کنترل) با عملکرد تحصیلی رابطه معنادار مشاهده نشد. بر اساس ضرایب رگرسیون می توان گفت، تنها سرمایه روانشناختی قابلیت پیش بینی کننده ی معنادار عملکرد تحصیلی را دارد. همچنین از بین مؤلفه های سرمایه روانشناختی امیدواریواری سهم یگانه ی قوی تری در پیش بینی عملکرد تحصیلی دارد. بدین ترتیب به منظور بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان، لازم است برنامه هایی در جهت ارتقاء سرمایه روانشناختی تنظیم شود.

 هدف مقاله حاضر، تعیین ابعاد و مؤلفه های الگوی تغییر بینش دبیران با هدف آموزش کارآفرینانه بوده است. روش مقاله حاضر کیفی از نوع پدیدار شناسی بوده است. محیط پژوهش شامل کلیه کارشناسان آموزش متوسطه آموزش و پرورش شهر اصفهان بوده است. نمونه گیری نظری تا حد اشباع بوده است. ابزار تحقیق شامل مقالات و مصاحبه با کارشناسان به تعداد 23 نفر بود. برای تأمین روایی ابزار تحقیق از روش تأییدپذیری و برای اعتباریابی از روش همگرایی مصاحبه های انجام شده استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و کُدگذاری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد، ابعاد و مؤلفه های تغییر بینش دبیران با هدف آموزش کارآفرینانه مبتنی بر کُدگذاری باز، محوری و انتخابی، شامل 7 بُعد: بهره وری در تدریس، اخلاق آموزشی، رشد حرفه ای، زودبازده سازی برنامه درسی، درس پژوهی، تأمل بر برنامه درسی، آینده پژوهی) و 110 گویه بوده است. این مقاله نشان داد، برای تغییر بینش معلمان جهت آموزش کارآفرینانه، می توان از الگوی بدست آمده از این تحقیق استفاده کرد.

مقدمه: سازگاری اجتماعی از اساسی ترین معیارهای مسئولیت پذیر شدن افراد هر جامعه است و در ارتقای کیفیت زندگی هر جامعه ای مؤثر است، پژوهش حاضر به پیش بینی انعطاف پذیری شناختی بر سازگاری اجتماعی و مسئولیت پذیری در دانشجویان دختر می پردازد. روش: در این پژوهش جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر دانشگاه قم در سال تحصیلی 99-1398 شامل می شود(5050=N). که از میان آنها تعداد 357 نفر از دانشجویان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و وارد تحلیل شدند. داده ها از طریق پرسشنامه های انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندرال (2010)، سازگاری اجتماعی سینها و سینگ (1993) و پرسشنامه روانشناختی کالیفرنیا (1984) جمع آوری و با استفاده از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین سازگاری اجتماعی و مسئولیت پذیری با انعطاف پذیری شناختی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین طبق نتایج سازگاری اجتماعی 42 درصد و مسئولیت پذیری 29 درصد از تغییرات انعطاف پذیری شناختی دانشجویان دختر را به طور مثبت پیش بینی و همزمان سازگاری اجتماعی و مسئولیت پذیری قادر به تبیین 36 درصد از واریانس انعطاف پذیری شناختی بودند (0001/0p < ، 296/103 =F). نتیجه گیری: نتایج، نشانگر اهمیت سازگاری اجتماعی و مسئولیت پذیری شناختی در تبیین انعطاف پذیری شناختی است. لذا، تشکیل کارگاه ها و کلاس های آموزشی با تشریح اهمیت مسئولیت پذیری و همچنین آموزش شیوه های سازگاری اجتماعی بهتر، می تواند در جهت بهبود انعطاف پذیری شناختی دانشجویان مثمرثمر واقع گردد.

هدف :هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش هوش معنوی بر مسئولیت پذیری دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم بوده است . روش : روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم در سال 99-1398 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای 60 دانش آموز انتخاب و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه مسئولیت پذیری نوجوانان نعمتی (1387) مورد استفاده قرار گرفت که از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار بود. گروه آزمایش طی 10 جلسه ی 90 دقیقه ای با استفاده از بسته ی آموزشی هوش معنوی بومی شده کینگ ( king, 2008 ) که با ادبیات تربیت اسلامی انطباق داده شد، مورد آموزش قرار گرفتند. تحلیل داده ها با روش تحلیل کواریانس انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، تفاوت بین عملکرد دانش آموزان در مسئولیت پذیری و تمامی مؤلفه های آن بجز قانونمندی در دو گروه آزمایش و کنترل معنادار است. بنابراین می توان گفت آموزش هوش معنوی سبب افزایش مسئولیت پذیری در تمامی مؤلفه های آن بجز قانونمندی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر قم در سال تحصیلی 99- 1398 می شود. نتیجه گیری :مطابق با نتایج این بررسی با تمرکز بر آموزش و رشد هوش معنوی نوجوانان می توان مسئولیت پذیری آن ها را ارتقاء داد.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت از زندگی براساس سازوکارهای دفاعی (دلیل تراشی، فرافکنی، انکار، همه توانی، ناارزنده سازی، گذاربه عمل، جسمانی سازی ، خیال پردازی اوتیستیک، مجزاسازی، پرخاشگری منفعلانه، جابجایی، فرونشانی، والایش، شوخ طبعی، پیش بینی، نوع دوستی کاذب، تشکل واکنشی، عقلانی سازی و ابطال) و صفات شخصیت (روان رنجوری، برون گرایی، انعطاف پذیری، سازگاری و مسئولیت پذیری) به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر قم بود. گروه نمونه به تعداد 377 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه های سبک های دفاعی، ویژگی های شخصیتی و رضایت از زندگی جمع آوری و با استفاده از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که از میان سازوکارهای دفاعی، سه دفاع پیش بینی، انکار و مجزاسازی و از میان صفات شخصیت، دو صفت روان رنجورخویی و برون گرایی توانایی پیش بینی رضایت از زندگی را داشت، اما متغیرهای انعطاف پذیری، مسئولیت پذیری و دلپذیر بودن و سایر سازوکارهای دفاعی پیش بینی رضایت از زندگی را نداشت. بنابراین، می توان با برنامه ریزی و آموزش های صحیح در مورد صفات شخصیت و سازوکارهای دفاعی، سطح رضایت از زندگی دختران نوجوان را ارتقا داد.