لیلا نعمتی انارکی

مقدمه: اشتراک دانش به عنوان یکی از موضوعات جالب و چالش برانگیز علم مدیریت در هزاره ی جدید است. این مقاله با هدف عوامل فردی مؤثر بر اشتراک دانش میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود. جامعه ی آماری شامل3430 نفر هیأت علمی شاغل در مراکز پژوهشی و 12428 نفر هیأت علمی شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی کشور در سال 1391 بود که با توجه به نمونه گیری تصادفی طبقه ای با تخصیص متناسب حداقل حجم نمونه برابر 423 نفر به دست آمد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط اساتید مجرب تایید گردید، با توجه به اینکه ضریب Cronbach`s alpha بزرگتر از 6/0 بود، پایایی ابزار نیز مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 15 و آزمون ضریب همبستگی Pearson انجام شد. یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که حدود 49 درصد اساتید نسبت به اشتراک دانش دید مثبتی داشتند. حدود 53 درصد آنها نیز تمایل زیادی به اشتراک دانش با سایر اعضای هیأت علمی داشتند. 35 درصد اساتید با انگیزه های مختلف به اشتراک دانش با دیگر اساتید پرداختند. حدود 52 درصد نیز نقش اعتماد و تعهد را در به اشتراک گذاری دانش بسیار زیاد دانستند. نتیجه گیری: دستاوردهای این پژوهش مبنای تجربی مناسبی برای برنامه ریزی و اجرای ساز و کارهای اشتراک دانش را فراهم خواهد آورد.

این پژوهش به منظور بررسی میزان استفاده استادان رشته کتابداری واطلاع رسانی در دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران و دانشگاه های پیام نور مراکز استانهای ایران از فناوری های اطلاعاتی و رسانه های آموزشی می باشد. روش پژوهش حاضر پیمایشی – تطبیقی و از نوع کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و پرسشنامه تهیه شده بین دانشجویان دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران(174 نفر) ودانشجویان دانشگاه پیام نور مراکز استانهای ایران (261نفر) که جمعاً برابر 435 نفر بودند، قرار گرفت. داده ها با نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی در دانشگاه های دولتی با میانگین 91/2 در حد متوسط و در دانشگاه های پیام نور با میانگین 18/2 در حد کم می باشد. میزان استفاده استادان از CD های آموزشی در دانشگاه های دولتی با میانگین 43/2 در حد نسبتاً کم و در دانشگاه های پیام نور با میانگین 97/1 نیز در حد کم می باشد. 80 درصد دانشجویان پیام نور و 58 درصد دانشجویان کتابداری در دانشگاه های دولتی معتقدند که استادان آنها از منابع الکترونیکی در امر تدریس استفاده نمی کنند. میزان استفاده استادان از کامپیوتر در دانشگاه های پیام نور با میانگین 15/2 و در دانشگاه های دولتی با میانگین 13/3 در حد کم می باشد و در نهایت میزان استفاده استادان از ابزارهای نمایشی در دانشگاه های پیام نور با میانگین 16/2 در حد کم و در دانشگاه های دولتی با میانگین 25/3 در حد متوسط می باشد. نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده استادان در دانشگاه های دولتی از فناوری های اطلاعاتی و رسانه های کمک آموزشی در امر آموزش بیش از استادان دانشگاه های پیام نور است. بنابراین توجه بیشتر به دانشگاه های پیام نور به منظور استفاده بهینه از رسانه های آموزشی در امر تدریس ضرورت دارد.

هدف: بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و اشتراک دانش درون و برون سازمانی در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی رشته پزشکی. روش/رویکرد پژوهش: داده های این پیمایش را 423 نفر عضو هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی علوم پزشکی کشور با پرکردن پرسشنامه تأمین کرده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS15 و Amos Graphics و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است. یافته ها: حدود 13 درصد از پاسخگویان فرهن گ سازمانی را مناسب و 48 درصد تاحدودی مناسب ارزیابی کردند. نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی با اشتراک دانش درون و برون سازمانی رابطه معنادار قطعی دارد.

هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر شناسایی روند پژوهش در حوزه ترجمان دانش در پایگاه های اطلاعاتی (ساینس دایرکت، تیلور و فرانسیس، اریک و امرالد) در دو حوزه پزشکی و غیرپزشکی است. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیل محتوا است و در آن به بررسی ترجمان دانش و مطالب مرتبط، در مقالات موجود در 4 پایگاه اطلاعاتی منتخب شامل ساینس دایرکت، اریک، تیلور و فرانسیس و امرالد از 1985 تا 2013 پرداخته است. یافته ها: پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت با 115 مقاله از کل (152)، دارای بیشترین مطالب مرتبط با ترجمان دانش و نیز بیشترین مقاله (92 مقاله) در حوزه پزشکی پیشرو است. باگذشت نزدیک به سه دهه، از آغاز انتشار، مقاله های این حوزه روند صعودی داشته اند. در حوزه پزشکی موضوعات مرتبط با ترجمان دانش شامل بیماری ها، سلامت، آموزش استانداردها و پزشکی مبتنی بر شواهد و در حوزه غیرپزشکی، شامل نظام های رایانه ای، آموزش، هستی شناسی و مدیریت دانش است. نتیجه گیری: توجه به حوزه ترجمان دانش رو به رشد است و باوجود قدمت بیشتری که در حوزه پزشکی دارد، محققان و پژوهشگران سایر علوم نیز به آن علاقه مند شده اند. بنابراین، بحث ترجمان دانش در همه علوم قابل پیگیری است و می توان از قابلیت های آن، برای کاربردی کردن مدیریت دانش در علوم مختلف بهره برد.

هدف : با افزایش سرعت تغییرات و ظهور ایده های نو در عصر پست مدرن، نحوه تفکر مدیران دستخوش تحول و دگرگونی شده و لزوم آشنایی با مباحث جدید مدیریت مطرح شده است. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان کاربرد مؤلفه های مدیریت پست مدرن در موزه های شهر تهران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش 324 نفر از مدیران و کارکنان موزه های شهر تهران بودند. برای به دست آوردن حجم نمونه از فرمول کوکران در سطح خطای 5 درصد استفاده شد که تعداد حجم نمونه برابر با 205 نفر (47 نفر مدیر و 158 نفر کارکنان) محاسبه شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که شامل 33 سؤال و در شش مؤلفه مدیریت پست مدرن «ترغیب (5 سؤال)، خودکنترلی (5 سؤال)، رهبری خدمتگزار (7 سؤال)، سازمان دهی فعال (5 سؤال)، نوآوری (6 سؤال)، هم آفرینی (5 سؤال)» در دو وضعیت موجود و مطلوب طراحی شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های توصیفی و استنباطی (آزمون خی) از نرم افزار SPSS  نسخه ۱۹ استفاده شد. نتیجه گیری : بنا به اهمیت و نقش موزه ها در عصر پست مدرن، مدیران و کارکنان موزه ها باید قادر به مشاهده افقی فراتر از مسائل موقتی سازمان مادر باشند. لازم است که مدیران و متولیان موزه ها به مواردی از قبیل ارتباط بین مدیران و کارکنان، تفویض اختیار به کارکنان و ایجاد فرهنگ کار تیمی به منظور افزایش خلاقیت و نوآوری، تغییر در چشم اندازها و راهبردهای سازمان متناسب با تغییرات محیطی و برگزاری دوره های آموزشی بیش ازپیش توجه داشته باشند.

مقدمه: برنامه های کاربردی پزشکی مبتنی بر تلفن هوشمند، ابزارهایی برای دسترسی به آخرین شواهد علمی معتبر هستند. این برنامه ها می توانند منجر به بهبود تصمیم گیری و ارتباط بین کادر پزشکی و کاهش خطاهای پزشکی شوند. هدف از این مطالعه تعیین میزان آگاهی و استفاده از برنامه های کاربردی مبتنی بر تلفن همراه هوشمند میان دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی بود که با روش پیمایشی-توصیفی انجام شد. 81 نفر از دانشجویان سال آخر پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران در بازه زمانی 1397-1396 به صورت سرشماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شامل سه بخش با طیف لیکرت استفاده شدکه روایی و پایایی آن سنجیده شد و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) تحلیل شد. یافته ها: بیش از 40 درصد دانشجویان در زمان های مختلف در هفته از برنامه های کاربردی پزشکی استفاده می کردند. فقدان دسترسی به اینترنت در دانشگاه و محل کار به عنوان بزرگ ترین مانع دسترسی به برنامه های کاربردی پزشکی روی تلفن همراه بود. بیشترین پشتیبان موردنیاز برای استفاده از این برنامه ها، استفاده از راهنماهای برخط موجود بود. برنامه های پزشکی UpToDate و MedScape نیز بیشترین استفاده را توسط پاسخ دهندگان داشت. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان می دهد میزان آگاهی و استفاده یا به عبارت بهتر میزان دانش و درک دانشجویان پزشکی بر اساس اطلاعات و یا تجربه آن ها از برنامه های کاربردی مبتنی بر تلفن همراه رو به افزایش است، لذا، تدابیر لازم جهت تسهیل و ایجاد زیرساخت های دسترسی به اینترنت در محل کار و دانشگاه ها باید صورت گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای دیدگاه مدیران کتابخانه های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها است. روش پژوهش : نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیماشی بود. این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده نمود. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش مدیران 40 کتابخانه بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران بودند که تنها 32 پرسشنامه عودت داده شد. برای تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) استفاده شد.   یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که 5/12 درصد از مدیران دانشگاه تهران، 6/15 درصد از دانشگاه ایران و 25 درصد از دانشگاه شهید بهشتی به میزان بسیار زیاد با به کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات و ابزارهای آن موافقند و 7/93 درصد از مدیران هر سه کتابخانه بیمارستانی استفاده از فناوری اطلاعات را ضروری می دانند. از دیدگاه مدیران بیشترین مزیت فناوری اطلاعات مربوط به کاهش تلاش انسانی( 4/59درصد) است. 100درصد مدیران کتابخانه های هر سه دانشگاه نیاز به ارتقاء بیشتر مهارت خود در زمینه های مختلف فناوری اطلاعات را تأیید نمودند. در دانشگاه تهران 1/16درصد، در دانشگاه ایران 9/12 درصد و در دانشگاه شهید بهشتی 29 درصد از مدیران به منظور ارتقاء مهارت های کتابداران به میزان بسیار زیاد با آموزش رسمی آنها موافقند و در نهایت نقش کتابخانه ها را به عنوان مراکز اطلاع رسانی برای گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مؤثر می دانند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که نگرش عینی و عملی مدیران کتابخانه های بیمارستانی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات از تفاوت معناداری برخوردار است به طوری که مدیران کتابخانه های بیمارستانی دانشگاه شهید بهشتی نگرش و تمایل عینی و عملی بالاتری نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه های بیمارستانی دارند.

هدف: هدف از این پژوهش بررسی رابطه سرقت علمی-ادبی با سلامت معنوی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش 486 نفر بودند.  نمونه گیری به روش  نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. حجم نمونه برآوردشده براساس فرمول کوکران برابر 215 نفر محاسبه شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سرقت علمی-ادبی گوا (2011) و پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (1982) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون) با کمک نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سلامت معنوی و سرقت علمی- ادبی دانشجویان کارشناسی ارشد رابطه معناداری وجود داشت. بین رشته تحصیلی دوره کارشناسی با سلامت معنوی و سرقت علمی- ادبی رابطه معنا داری وجود نداشت. همچنین بین بعد وجودی سلامت معنوی و میزان سرقت علمی-ادبی و بعد مذهبی سلامت معنوی و میزان سرقت علمی-ادبی رابطه معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که هرچه سلامت معنوی در میان دانشجویان بیشتر شود، سرقت علمی-ادبی در میان آن ها کاهش می یابد. بنابراین به مسئولان در دانشگاه ها توصیه می گردد با توجه بیشتر به ابعاد سلامت معنوی در بین دانشجویان برای سالم نگه داشتن محیط علمی و ادبی در جامعه تأکید کنند.    

مقدمه: اشتراک گذاری مؤثر دانش میان اعضای هیأت علمی رشته پزشکی، یکی از پیش نیازهای مهم برای کسب شایستگی های علمی و پژوهشی است. این مقاله با هدف بررسی عوامل سازمانی مؤثر بر اشتراک دانش (شامل فرهنگ، ساختار، رهبری و راهبرد) میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی علوم پزشکی ایران انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر به روش پژوهش ترکیبی و کاربردی در سال 1391 انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیأت علمی شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز پژوهشی رشته پزشکی (بالینی و بیومدیکال) بود که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و تعداد حجم نمونه 423 نفر می باشد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 15 و آزمون ضریب همبستگی Pearson انجام شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که حدود 13 درصد اعضای هیأت علمی وضعیت فرهنگ سازمانی، و تنها شش درصد وضعیت ساختار سازمانی را مناسب ارزیابی نمودند. 16 درصد آنها حمایت مدیریت سازمان و حدود 12 درصد راهبردهای سازمان را در به اشتراک گذاری دانش، مناسب ارزیابی نمودند. عوامل سازمانی با اشتراک دانش درون سازمانی (000/0=P value) و برون سازمانی (000/0=P value) رابطه معناداری داشت. نتیجه گیری: با توجه به نقش و اهمیت عوامل سازمانی در سازمان های آموزشی و پژوهشی توصیه می شود در استقرار مدیریت دانش به شکل عام و اشتراک دانش به شکل خاص به ابعاد مختلف این عوامل در سازمان ها توجه همه جانبه ای صورت گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی دانشگاه های ایران، تهران و شهید بهشتی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران است. روش شناسی: پژوهش حاضراز نوع پیمایشی و توصیفی است. برای گردآوری داده ها از روش توزیع تصادفی پرسشنامه استفاده شد که پس از بررسی روایی و پایایی در اختیاردانشجویان پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی (جمعاً 300 نفر) قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی نظیرجداول فراوانی، نمودارهای ستونی و محاسبه شاخص های مرکزی مانند میانگین استفاده شد. برای محاسبه آمار های لازم از نرم افزار Excel استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که میزان استفاده و آگاهی دانشجویان در هر سه دانشگاه پایین تر از حد متوسط است. افرادی که از وجود کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی آگاه نبودند. دانشجویان در هر سه دانشگاه بیشترین مشکل را نا آشنایی با این کتابخانه اعلام نمودند. در کل از میان دانشگاه های مورد بررسی دانشگاه تهران در پایگاه های Proquest، Scopus، Thomson، Elsevier وEndNoteبیشترین میزان استفاده را داشت. میانگین امتیاز توانایی دانشجویان در بهره گیری از راهبردهای جستجو برای دانشگاه ایران، تهران و شهید بهشتی به ترتیب 43/2، 89/2 و 87/2 است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که توانمندی پژوهشی دانشجویان پایین تر ازحد متوسط است و در حد مطلوبی قرار ندارد. پیشنهاد می گردد آگاهی و توانایی پژوهشی دانشجویان را به طرق مختلف افزایش دهند.    

مقدمه: در سال های اخیر با استقبال هرچه بیشتر جوامع علمی از ابزارهای وب2، استفاده از روش آلتمتریک به عنوان یکی از روش های علم سنجی، برای سنجش میزان تأثیرگذاری تولیدات علمی در رسانه های اجتماعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثرگذاری مقالات حوزه پزشکی کودکان ایران با استفاده از روش آلتمتریک انجام شد. روش کار: پژوهش حاضرکاربردی از نوع توصیفی-تحلیلی و روش پژوهش علم سنجی است. جامعه پژوهش شامل 1332 مقاله پژوهشی، مروری و خلاصه کنفرانس های منتشر شده کشور ایران در حوزه پزشکی کودکان در پایگاه آی. اس. آی طی سال های 2010 تا 2016 است که طی بررسی 256 عدد از آنها دارای نمره آلتمتریک بودند. داده ها با استفاده از نرم افزار Webometric Analysis و افزونه کاربری Altmetric API استخراج و با روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها: از میان 1332 مقاله مورد بررسی در حوزه پزشکی کودکان ایران، 256 مقاله دارای نمره آلتمتریک بودند. این مقالات رسانه های مندلی، سایت یولایک، رسانه های خبری، وبلاگ ها، توییتر، ردیت، فیس بوک، پینترست، فکالتی1000 و گوگل پلاس اشاره شده بودند. میانگین رتبه مقالات حوزه پزشکی کودکان ایران با در نظر گرفتن نمره آلتمتریک 43/0 بود. نتیجه گیری: تعداد مقالات منتشر شده نسبتاً مناسب بود، اما مقالات از نظر کیفی و نمرات آلتمتریک کسب شده ناهمگون بودند. نگارش مقالات بین المللی در افزایش تاثیرگذاری مقالات نقش بسزایی دارد. نویسندگان ایرانی این حوزه باید دقت بیشتری در انتخاب مجلات برای انتشار مقالات خود مبذول دارند.

مقدمه: امروزه اشتراک دانش، به منشأ دستیابی به مزیت رقابتی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تأیید عوامل مؤثر بر اشتراک دانش درون سازمانی و ارائه الگوی پیشنهادی اشتراک دانش میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در رشته پزشکی صورت گرفته است. روش کار: پژوهش حاضر روش پژوهش ترکیبی و کاربردی است که در سال 1391 انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیأت علمی شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز پژوهشی رشته پزشکی بود که از روش «نمونه گیری تصادفی طبقه ای» استفاده شد و حداقل حجم نمونه لازم برابر 423 نفر به دست آمد. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از نرم افزار 15 SPSS و Amos Graphics و روش مدل سازی معادله ساختاری برای ارائه الگو استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج آماری و تحلیل عاملی از بین سه عامل مورد بررسی، تنها تأثیر عامل سازمانی بر میزان اشتراک دانش درون سازمانی معنادار تشخیص داده شد و دو عامل فردی و فنی تأثیر معناداری را بر میزان اشتراک دانش نشان ندادند. نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی ارائه شده در حوزه اشتراک دانش درون سازمانی بر اساس نتایج به دست آمده از بخش کمی و پیشنهادهایی که برای بهبود اشتراک دانش در سازمان های مختلف آموزشی و پژوهشی ارائه شد، الگویی برای پژوهش های آینده خواهد بود. دستاوردهای این پژوهش مبنای تجربی مناسبی برای برنامه ریزی و اجرای سازوکارهای اشتراک دانش را فراهم خواهد آورد.