بررسی تأثیر موافقت نامه های بین المللی بر کیفیت محیط زیست از کانال سرمایه گذاری مستقیم خارجی با رهیافت الگوی CGE: مطالعه موردی توافق برجام (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به عنوان منبعی برای تأمین موجودی سرمایه داخلی، تنها در سایه روابط گسترده بین المللی و ثبات اوضاع سیاسی و اقتصادی داخلی ممکن می شود. در این راستا، انتظار بر آن است که انعقاد توافق نامه های بین المللی بستر لازم جهت ورود سرمایه های خارجی و به دنبال آن سرریزهای تکنولوژیکی را مهیا کند که در نهایت رشد اقتصادی را رقم زند. نظریه های مرتبط با اقتصاد محیط زیست نشان می دهند که فرآیند فوق می تواند با کاهش کیفیت محیط زیست همراه باشد، در این مطالعه اثرات زیست محیطی و اقتصادی ورود سرمایه های خارجی و بهبود بهره وری کل طی شش سناریو در چهارچوب الگوی تعادل عمومی GTAP-E مورد ارزیابی قرار گرفته است. حل الگو نشان می دهد که ورود FDI در شرایطی که سرریز تکنولوژیکی اندک و تغییرات بهره وری ناچیز باشد، می تواند در قالب فرضیه پناهگاه آلودگی و همچنین در قسمت صعودی منحنی زیست محیطی کوزنتس تفسیر شود؛ یعنی ورود FDI تنها به شکل انتقال سرمایه فیزیکی و به بیانی در قالب کارخانه های آلاینده صورت می گیرد و رشد اقتصادی با افزایش انتشار کربن همراه می شود. در نهایت نتایج بر اهمیت بالای سرریز تکنولوژی همراه با FDI در بهبود کیفیت محیط زیست تأکید دارد.