نقش نسخه های خطی در گفتگوی تمدن ها با محوریت برنامه حافظه جهانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پس از طرح نظریه «برخورد تمدنها»، نظریه «گفتگوی تمدنها» در مقابل آن مطرح شد، که مورد توجه پژوهشگران و سازمانهای بین المللی قرار گرفت. عنصر ارتباط، زیربنای تمدن بوده و پیدایش نسخه های خطی، نقش مؤثری در ارتباط نوشتاری و تمدن بشری داشته است. ابعاد مختلف نسخه های خطی از قبیل: ابعاد علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی، نقش سازنده ای در ارتباط و گفتگو دارند. بویژه بُعد هنری نسخه های خطی بیشتر از بقیه در گفتگوی تمدنها نقش دارد، زیرا هنر، زبان مشترک فرهنگها و جهانی است و کارکردهای متنوعی دارد. حفظ و نگهداری نسخه های خطی در اکثر کتابخانه ها، مراکز علمی و پژوهشی دنیا بویژه موزه های کشورهای مختلف، اعتقاد و احترام به گفتگوی تمدنها محسوب میشود. به عنوان مثال، قرآن کریم که نسخه های خطی و هنری آن کثیر و مورد توجه همگان است، خود کتاب گفتگوست. از طرفی، برنامه حافظه جهانی، یکی از برنامه های بین المللی است که نقش مؤثری در اشتراک اندیشه ها، فرهنگها، آثار هنری، احیای تاریخ و ... داشته، نقطه اشتراک و پل ارتباطی فرهنگها در سطح بین المللی به شمار میرود. از شاخه های اصلی این برنامه، کمک به حفظ نسخه های خطی نفیس سراسر جهان، اشاعه و ثبت بین المللی آن است